शेयर धितो कर्जा सीमाले शेयरबजारमा धक्का : लगानीकर्ता

वीरगञ्ज (अस) । शेयर धितो कर्जामा नेपाल राष्ट्र बैंकले तोकेको सीमाले शेयरबजार नराम्ररी प्रभावित हुने चेतावनी लगानीकर्ताले दिएका छन् । वित्तीय संस्थाबाट शेयर धितो राखेर लिइने ऋणमा राष्ट्र बैंकले १२ करोड रुपैयाँको सीमा निर्धारण गरेपछि त्यसको प्रत्यक्ष प्रभाव शेयरबजारमा देखिइसकेको उनीहरूले बताए । राष्ट्र बैंकको नीतिमा शेयरबजार धराशयी बनाउने बदनियत देखिएको नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ प्रदेश २ का क्यापिटल मार्केट समिति संयोजक नवनीत अग्रवालको आरोप छ । ‘शुरूमा एक व्यक्तिका लागि १२ करोडको सीमा तोकियो । पछि एक परिवारले १२ करोडभन्दा बढी कर्जा लिन नपाउने भनियो, अग्रवालले आर्थिक अभियानसित भने, ‘त्यो पनि एउटा बैंकबाट ४ करोडभन्दा बढी लिन मिल्दैन ।’ राष्ट्र बैंकले शेयरबजारप्रति पूर्वाग्रही सोच राखेर नीति ल्याएको बुझाइ संयोजक अग्रवालको छ । शेयर कर्जामा सीमा तोकिएलगत्तै बजार घट्दोक्रममा गएको र यो भर्खरै गति लिन थालेको बजारका लागि दुःखद् भएको वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघ क्यापिटल तथा शेयर मार्केट समितिका संयोजक मुर्ली जलानले बताए । राष्ट्र बैंकले बजारलाई कस्ने नीति ल्याएयता शेयर बजार १० प्रतिशतले घटिसकेको संयोजक जलानले बताए । ‘३३ सय अंकमा पुगिसकेको बजार ३ हजारभन्दा तल झरिसकेको छ । मौद्रिक नीतिले साना लगानीकर्तालाई प्रोत्साहनको बहानामा बजारलाई नै अस्तव्यस्त बनाउने काम गर्‍यो,’ उनले भने । राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमा एक व्यक्ति वा फर्मले शेयर धितोमा १२ करोड रुपैयाँसम्म कर्जा लिन पाउने उल्लेख गरेको थियो । यसमा परिवारका सदस्यमा ऋण दायित्व बाँड्न सकिने अपेक्षा लगानीकर्ताको थियो । एकीकृत निर्देशनमार्पmत राष्ट्र बैंकले यसलाई एउटै परिवार, कम्पनी वा संस्थाको सीमामा समेटेपछि लगानीकर्ता समस्यामा परेको संयोजक जलान बताउँछन् । राष्ट्र बैंकले तोकेभन्दा बढी कर्जा लिएका ऋणीलाई १ वर्षभित्र सीमाभित्र आउन भनिएको छ । वित्तीय संस्थाहरूले लगानीकर्तालाई ताकेता बढाउन थालिसकेको लगानीकर्ता बताउँछन् । यो व्यवस्थाले लगानीकर्तालाई थप दबाब पर्ने र त्यसको प्रत्यक्ष असर पनि शेयरबजारमै देखिने दाबी जलानको छ । करीब कुल गार्हस्थ्य उत्पादनसरहको आकारमा पुगिसकेको शेयरबजारलाई प्रभाव पार्ने नीति लिँदा राष्ट्र बैंकको नेतृत्व संवेदनशील हुनुपर्ने आग्रह वीरगञ्ज उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष सुबोधकुमार गुप्ताको छ । ठूला लगानीकर्तामा देखिएको असंगति समाधान गर्न लिइएको नीतिका कारण साना लगानीकर्ताले नोक्सानी बेहोर्ने अवस्था आउन सक्ने भन्दै अध्यक्ष गुप्ताले राष्ट्र बैंकले यसको उचित समाधान निकाल्नुपर्ने माग पनि गरे । सीमित व्यक्तिले वित्तीय स्रोतको बढी प्रयोग गरेकाले सीमा तोक्नु परेको तर्क राष्ट्र बैंकको नेतृत्वले गर्दै आएको छ । तर, शेयर धितो कर्जामा रकमको सीमा तोकिनु नै गतल भएको दाबी प्रदेश संयोजक अग्रवालको छ । ‘नियन्त्रण गर्न चाहेको हो भने शेयर धितो मूल्यांकनको कर्जा सीमालाई ७० प्रतिशतबाट घटाएर कम पनि गर्न सकिन्थ्यो । १२ करोड रुपैयाँभन्दा बढीको करोबार नै गर्न पाइँदैन भन्नु सरासर गलत नीति हो,’ उनले भने ।

सम्बन्धित सामग्री

यो साता निरन्तर घट्यो धितोपत्र दोस्रो बजार, लगानीकर्ताले ८८ अर्बभन्दा बढी गुमाए

काठमाडौं । यो साता चार कारोबार दिन धितोपत्र दोस्रो बजार सञ्चालन भएको थियो । एक दिन सार्वजनिक बिदाका कारण चार कारोबार दिन मात्र खुलेको दोस्रो बजार चार कारोबार दिन नै घटेको छ । पहिलो कारोबार दिन २७ दशमलव २१ अंक, दोस्रो दिन १ दशमलव ७६ अंक, तेस्रो दिन ६ दशमलव ४६ अंक र चौथो दिन २० दशमलव ७६ अंक बजार घटेको हो ।  गत साताको अन्तिम कारोबार दिन २ हजार ६२ दशमलव शून्य ३ विन्दुमा रहेको नेप्से परिसूचक यो साता ५६ दशमलव २ अंक अर्थात् २ दशमलव ७३ प्रतिशत घटेर २ हजार ५ दशमलव ८३ विन्दुमा झरेको हो । यो साता धितोपत्र दोस्रो बजार मापक महत्त्वपूर्ण परिसूचकहरू गत साताको तुलनामा घटेका छन् । नेप्से परिसूचकसँगै यो साता गत साताको तुलनामा सेन्सेटिभ इन्डेक्स २ दशमलव ४४ प्रतिशत घटेको हो ।  नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)को तथ्याङ्कलाई आधार मान्दा यो साता गत साताभन्दा कारोबार रकम ३९ दशमलव ७१ प्रतिशत कम भएको छ । गत साता २० अर्ब ४६ करोड १६ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ५ करोड ६६ लाख १४ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएकोमा यो साता १२ अर्ब ३३ करोड ७१ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ३ करोड ५९ लाख ७४ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएको हो ।  गत साताभन्दा यो साता कारोबार रकम ८ अर्ब १२ करोड ४५ लाख रुपैयाँभन्दा कम र कारोबार कित्ता २ करोड ६ लाख ४० हजारभन्दा कम भएको हो । औसतमा गत साता ४ अर्ब ९ करोड २३ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको १ करोड १३ लाख २२ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएकोमा यो साता औसतमा ३ अर्ब ८ करोड ४२ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ८९ लाख ९३ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएको हो । औसतमा गत साताभन्दा यो साता कारोबार रकम १ अर्ब ८० लाख रुपैयाँभन्दा कम र कारोबार कित्ता २३ लाख २९ हजारभन्दा कम भएको हो । नेप्से परिसूचकसँगै कारोबार रकम कम हुँदा लगानीकर्ता सस्तो मूल्यमा धितोपत्र कारोबार गर्न नचाहेको बुझ्न सकिन्छ । यतिबेला धितोपत्र दोस्रो बजार यसरी घट्न नपर्ने तर्क जानकारहरूले गरेका छन् । वित्तीय प्रणालीमा पर्याप्त तरलता हुनु, ब्याजदर कम हुनु र शेयर धितो कर्जा प्रवाह पनि बढ्दै जानु धितोपत्र दोस्रो बजारका लागि सकारात्मक रहेको तर्क जानकारहरूको छ ।  निरन्तर बजार घटेको साता लगानीकर्ताहरूले ८८ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी गुमाएका छन् । गत साताको अन्तिम कारोबार दिनको तुलनामा यो साताको अन्तिम कारोबार दिन कायम भएको कुल पूँजीकरणलाई आधार मान्दा २ दशमलव ७३ प्रतिशत घटेको देखिन्छ ।  गत साताको अन्तिम कारोबार दिन ३२ खर्ब ४१ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रहेको कुल बजार पूँजीकरण यो साताको अन्तिम कारोबार दिन ३१ खर्ब ५३ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कायम भएको छ । स्रोत : नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) । उत्पादन तथा प्रशोधन समूहबाहेक अन्य सबै समूहको परिसूचक घट्यो  यो साता उत्पादन तथा प्रशोधन समूहबाहेक सबै समूहको परिसूचक घटेको छ । उत्पादन तथा प्रशोधन समूहको परिसूचक भने ४ दशमलव शून्य ६ प्रतिशत बढेको छ । यो साता गत साताभन्दा जलविद्युत् समूहको परिसूचक सबैभन्दा बढी ५ दशमलव १८ प्रतिशत घटेको छ । त्यस्तै निर्जीवन बीमाको ३ दशमलव ६९ प्रतिशत, होटल तथा पर्यटनको ३ दशमलव ५२ प्रतिशत, लगानीको ३ दशमलव ३८ प्रतिशत, जीवन बीमाको ३ दशमलव शून्य ९ प्रतिशत, विकास बैंकको २ दशमलव ९२ प्रतिशत, व्यापारिकको २ दशमलव ८१ प्रतिशत, लघुवित्तको २ दशमलव ५८ प्रतिशत, बैंकिङको २ दशमलव ३१ प्रतिशत, अनयको २ दशमलव शून्य १ प्रतिशत, वित्तको १ दशमलव ९२ प्रतिशत र म्युचुअल फण्डको शून्य दशमलव ६१ प्रतिशत परिसूचक घटेको छ । स्रोत : नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) ।

यो साता निरन्तर घट्यो धितोपत्र दोस्रो बजार, लगानीकर्ताले ८८ अर्बभन्दा बढी गुमाए

काठमाडौं । यो साता चार कारोबार दिन धितोपत्र दोस्रो बजार सञ्चालन भएको थियो । एक दिन सार्वजनिक बिदाका कारण चार कारोबार दिन मात्र खुलेको दोस्रो बजार चार कारोबार दिन नै घटेको छ । पहिलो कारोबार दिन २७ दशमलव २१ अंक, दोस्रो दिन १ दशमलव ७६ अंक, तेस्रो दिन ६ दशमलव ४६ अंक र चौथो दिन २० दशमलव ७६ अंक बजार घटेको हो ।  गत साताको अन्तिम कारोबार दिन २ हजार ६२ दशमलव शून्य ३ विन्दुमा रहेको नेप्से परिसूचक यो साता ५६ दशमलव २ अंक अर्थात् २ दशमलव ७३ प्रतिशत घटेर २ हजार ५ दशमलव ८३ विन्दुमा झरेको हो । यो साता धितोपत्र दोस्रो बजार मापक महत्त्वपूर्ण परिसूचकहरू गत साताको तुलनामा घटेका छन् । नेप्से परिसूचकसँगै यो साता गत साताको तुलनामा सेन्सेटिभ इन्डेक्स २ दशमलव ४४ प्रतिशत घटेको हो ।  नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)को तथ्याङ्कलाई आधार मान्दा यो साता गत साताभन्दा कारोबार रकम ३९ दशमलव ७१ प्रतिशत कम भएको छ । गत साता २० अर्ब ४६ करोड १६ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ५ करोड ६६ लाख १४ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएकोमा यो साता १२ अर्ब ३३ करोड ७१ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ३ करोड ५९ लाख ७४ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएको हो ।  गत साताभन्दा यो साता कारोबार रकम ८ अर्ब १२ करोड ४५ लाख रुपैयाँभन्दा कम र कारोबार कित्ता २ करोड ६ लाख ४० हजारभन्दा कम भएको हो । औसतमा गत साता ४ अर्ब ९ करोड २३ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको १ करोड १३ लाख २२ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएकोमा यो साता औसतमा ३ अर्ब ८ करोड ४२ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको ८९ लाख ९३ हजारभन्दा बढी कित्ता धितोपत्र कारोबार भएको हो । औसतमा गत साताभन्दा यो साता कारोबार रकम १ अर्ब ८० लाख रुपैयाँभन्दा कम र कारोबार कित्ता २३ लाख २९ हजारभन्दा कम भएको हो । नेप्से परिसूचकसँगै कारोबार रकम कम हुँदा लगानीकर्ता सस्तो मूल्यमा धितोपत्र कारोबार गर्न नचाहेको बुझ्न सकिन्छ । यतिबेला धितोपत्र दोस्रो बजार यसरी घट्न नपर्ने तर्क जानकारहरूले गरेका छन् । वित्तीय प्रणालीमा पर्याप्त तरलता हुनु, ब्याजदर कम हुनु र शेयर धितो कर्जा प्रवाह पनि बढ्दै जानु धितोपत्र दोस्रो बजारका लागि सकारात्मक रहेको तर्क जानकारहरूको छ ।  निरन्तर बजार घटेको साता लगानीकर्ताहरूले ८८ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी गुमाएका छन् । गत साताको अन्तिम कारोबार दिनको तुलनामा यो साताको अन्तिम कारोबार दिन कायम भएको कुल पूँजीकरणलाई आधार मान्दा २ दशमलव ७३ प्रतिशत घटेको देखिन्छ ।  गत साताको अन्तिम कारोबार दिन ३२ खर्ब ४१ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रहेको कुल बजार पूँजीकरण यो साताको अन्तिम कारोबार दिन ३१ खर्ब ५३ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढी कायम भएको छ । स्रोत : नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) । उत्पादन तथा प्रशोधन समूहबाहेक अन्य सबै समूहको परिसूचक घट्यो  यो साता उत्पादन तथा प्रशोधन समूहबाहेक सबै समूहको परिसूचक घटेको छ । उत्पादन तथा प्रशोधन समूहको परिसूचक भने ४ दशमलव शून्य ६ प्रतिशत बढेको छ । यो साता गत साताभन्दा जलविद्युत् समूहको परिसूचक सबैभन्दा बढी ५ दशमलव १८ प्रतिशत घटेको छ । त्यस्तै निर्जीवन बीमाको ३ दशमलव ६९ प्रतिशत, होटल तथा पर्यटनको ३ दशमलव ५२ प्रतिशत, लगानीको ३ दशमलव ३८ प्रतिशत, जीवन बीमाको ३ दशमलव शून्य ९ प्रतिशत, विकास बैंकको २ दशमलव ९२ प्रतिशत, व्यापारिकको २ दशमलव ८१ प्रतिशत, लघुवित्तको २ दशमलव ५८ प्रतिशत, बैंकिङको २ दशमलव ३१ प्रतिशत, अनयको २ दशमलव शून्य १ प्रतिशत, वित्तको १ दशमलव ९२ प्रतिशत र म्युचुअल फण्डको शून्य दशमलव ६१ प्रतिशत परिसूचक घटेको छ । स्रोत : नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) ।

वाणिज्य बैंकको शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण घट्दो

काठमाडौं। कुनै समय धितोपत्रको दोस्रो बजारमा आकर्षक मानिने वाणिज्य बैंकको शेयरमा केही वर्षयता लगानीकर्ताको रुचि घटिरहेको पाइएको छ । नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) ले प्रकाशित गरेको ३ आर्थिक वर्ष (आव) को तथ्यांकले यस्तो देखाएको हो । बजार पूँजीकरणको हिसाबले बलिया भए पनि पछिल्लो समय वाणिज्य बैंकको शेयर धितोपत्रको दोस्रो बजारमा सबैभन्दा सस्तामा दरिएका छन् ।  अनलाइन कारोबार आउनेबित्तिकै लगानीकर्ता वाणिज्य बैंकको शेयर त शेयर नै होइन भनेझैं छोटो समयमा धेरै प्रतिफल पाउने अन्य क्षेत्रतिर आकर्षित हुँदा वाणिज्य बैंकमा आकर्षण घटेको लगानीकर्ता नवराज दाहाल बताउँछन् ।  यसमा शेयर धितो कर्जा सीमाको प्रभाव पनि परेको उनको भनाइ छ । शेयर कर्जाको सीमाप्रति लगानीकर्ताको धारणा सकारात्मक छैन । उनीहरूमा शेयर धितोमा कर्जा लिँदा जुनसुकै बेला दबाबमा परेर बेच्नुपर्छ त्यसैले किनेर काम छैन भन्ने बुझाइ छ । ‘हामीले वाणिज्य बैंकको शेयर खरीद गर्ने भनेको कर्जा लिन हो । त्यसबाट कर्जा बढी पाइन्छ, बैंकले विश्वास गर्छ भनेर होे । तर, राष्ट्र बैंकले केही नीतिगत परिवर्तन गरिदियो भने दबाबमा परेर विक्री गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यसैले त्योभन्दा सुरक्षित क्षेत्र रोजेका हुन्,’ दाहालले भने, ‘अर्को कारण वाणिज्य बैंकको घट्दो लाभांश पनि हो । पहिला उनीहरूले राम्रो लाभांश दिन्थे । अचेल मर्जरपछि बढेको पूँजीअनुसार व्यवसाय वृद्धि नहुँदा त्यसो गर्न सकिरहेका छैनन् । हिजो वाणिज्य बैंकले दिने प्रतिफल अहिले साना कम्पनीले नै दिन्छन् ।’  अर्का लगानीकर्ता मञ्जु पराजुली अन्य क्षेत्रका कम्पनीको शेयर संख्याको तुलनामा वाणिज्य बैंकको धेरै भएकाले लगानीकर्ताको आकर्षण कम देखिएको बताउँछिन् । उनका अनुसार वाणिज्य बैंकको शेयर धेरै जनाको हातमा भएकाले यसलाई अन्य क्षेत्रको शेयर जस्तो चलखेल गरेर ठूलो पूँजीगत लाभ लिन सक्ने अवस्था छैन । पछिल्लो त्रैमासिक वित्तीय विवरणहरूले वाणिज्य बैंकहरुको खराब कर्जा निकै बढेको देखाएका छन् । यसकारण पनि लगानीकर्ताको रोजाइमा तिनको शेयर नपरेको हो ।  नेप्सेको पछिल्लो ३ आवको तथ्यांक हेर्दा वाणिज्य बैंकको शेयर कारोबार अंश निकै घटेको देखिन्छ । आर्थिक वर्ष (आव) २०७७/७८ मा कुल कारोबारमा वाणिज्य बैंकको अंश २५ दशमलव ९९ प्रतिशत रहेकोमा आव २०७९/८० मा आइपुग्दा १४ दशमलव ३१ प्रतिशतमा झरेको छ । शेयर धितो कर्जामा सीमा, घट्दो लाभांश दर, ठूलो सेयर संख्या र बढ्दो खराब कर्जा मुख्य कारण आव २०७७/७८ मा वाणिज्य बैंकको कुल ३ खर्ब ७८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको ९५ करोड १ लाख कित्ता शेयर कारोबार भएकोमा गत आवमा आउँदा ६६ अर्ब ८५ करोड बराबरको २१ करोड ७२ लाख ४० हजार कित्ता मात्र कारोबार भएको देखिन्छ ।  जलविद्युत् समूहको शेयर कारोबार भने बढ्दो छ । आव २०७७/७८ मा कुल कारोबारमा यो समूहको अंश १५ दशमलव २७ प्रतिशत रहेकोमा गत आवमा बढेर २७ दशमलव ८८ प्रतिशत पुगेको छ । पछिल्लो समय सूचीकृत जलविद्युत् कम्पनीको संख्या बढेसँगै शेयर कारोबार बढेको हो । यस समूहका कम्पनीको शेयर संख्या कम भएकाले चलखेल गरेर मूल्य घटबढ गराउन सक्ने स्थिति पनि छ । यसकारण पनि यस्ता कम्पनीका शेयर बढी किनबेच भएको ठान्छन् लगानीकर्ता ।  होटेल तथा पर्यटन समूहको शेयर कारोबार पनि पछिल्लो समय बढिरहेको छ । आव २०७७/७८ मा कुल कारोबारको शून्य दशमलव ८१ प्रतिशत अंश होटेल समूहले ओगटेकोमा गत आवमा बढेर ३ प्रतिशत पुगेको छ ।  कोरोना महामारीले थला परेको होटेल तथा पर्यटन क्षेत्र अहिले उल्लेख्य रूपमा अगाडि बढेको छ । गत आव २०७९/८० को शुरूमा पर्यटन क्षेत्र सुस्ताएको हुँदा होटेल व्यवसाय खस्किएको थियो । वर्षको अन्त्यतिर आइपुग्दा होटेल क्षेत्रले ठूलो फड्को मारेको देखिन्छ । गत वैशाख, जेठ र असारमा विदेशी पर्यटक आगमनमा सुधार आई पर्यटकीय गतिविधि बढेकाले होटेल क्षेत्रको कारोबार उल्लेख्य बढ्दा यी कम्पनीको नाफा पनि बढेको छ । यसले पनि यी कम्पनीको शेयरमा लगानीकर्ताको आकर्षण बढाएको मानिएको छ । केही महीनायता यस समूहका कम्पनीको शेयर मूल्य दोब्बर भएको छ ।

लगातार तीन दिन बढ्यो बजार, यसकारण सक्रिय हुन थाले लगानीकर्ता

काठमाडौं । लगातार तीन कारोबार दिन बजार बढेको छ । तीन कारोबार दिनमा नेप्से परिसूचक ६१ अंक बढेको हो । साताको पहिलो कारोबार दिन आइतवार नेप्से परिसूचक १४ दशलमव ८१ बढेर २ हजार ८० दशमलव ८६ विन्दुमा पुगेको छ । मौद्रिक नीति सार्वजनिकपछि लगातार घटेको बजार ट्रेडरहरू सक्रिय हुन थालेका छन् । सोही कारण बजारसँगै कारोबार रकम पनि बढ्न थालेको छ । पछिल्लो समय बैंक तथा वित्तीय प्रणालीमा तरलता सहज भएसँगै ब्याजदर घट्न थालेको छ । यसकारण बैंकहरूले अब शेयर धितो कर्जा दिने घोषणा गर्न थालेका छन् । गएको साता मात्रै एनआईसी एसिया बैंकले शेयर धितो कर्जा उपलब्ध गराउने घोषणा गरेको छ । नेपाल बैंकले यसअघि नै शेयर कर्जा दिने बताएको थियो । यसआधारमा अरु बैंकहरुले पनि यस्तो कर्जा सहज तरिकाले उपलब्ध गराउने अनुमान गर्न थालिएको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले ५० लाखसम्मको कर्जामा जोखिमभार १०० प्रतिशत मात्र कायम गरेकाले पनि बैंकहरू अब क्रमशः शेयर धितो कर्जातर्फ आकर्षित हुन सक्ने जानकारहरू बताउँछन् । आइतवार सेन्सेटिभ इन्डेक्स शून्य दशमलव ९९ प्रतिशत, फ्लोट इन्डेक्स शून्य दशमलव ८३ प्रतिशत र सेन्सेटिभ फ्लोट इन्डेक्स १ दशमलव १३ प्रतिशत वृद्धि भएको छ ।  यस दिन कारोबारमा आएका २७१ धितोपत्रको ९७ लाख १८ हजार ७५४ कित्ता शेयर ९५ हजार ९६५ पटकमा रू. ३ अर्बभन्दा बढीको शेयर कारोबार भएको छ । कारोबारमा आएका धितोपत्रमध्ये थ्री स्टार हाइड्रोपावरको शेयर मूल्य सबैभन्दा बढी १० प्रतिशत वृद्धि भएको छ । शेयर मूल्य प्रतिकित्ता रू. २८० दशमलव ५० पुगेको हो । शेयर मूल्य सर्वाधिक बढ्ने कम्पनीको सूचीमा दोस्रोमा अप्पर स्याङ्गे हाइड्रोपावर छ । कम्पनीको शेयर मूल्य ९ दशमलव ९८ प्रतिशत बढेर २७८ दशमलव ९० पुगेको छ । यी दुवै कम्पनी धितोपत्रको दोस्रो बजारमा आजदेखि नै कारोबारमा आएका हुन् । यसकारण यी कम्पनीको शेयरमा खरीदकर्ता आकर्षित भएको जानकार बताउँछन् ।   आइतवार सबैभन्दा बढी घोराही सिमेन्ट इण्डष्ट्रीका शेयरधनीले गुमाएका छन् । यस कम्पनीको शेयर मूल्यमा नेगेटिभ सर्किट लागेसँगै धेरै गुमाएका हुन् । कम्पनीको शेयर मूल्य प्रतिकित्ता रू. ५०९ मा झरेको छ । कम्पनीको शेयर धितोपत्रको दोस्रो बजारमा आज (आइतवार)देखि आएको हो । कम्पनीको शेयरमा क्रेताभन्दा विक्रेता हाबी भएसँगै शेयर मूल्य घटेको छ । शेयर मूल्य घट्ने दोस्रोमा अभियान लघुवित्त वित्तीय संस्थाको शेयर मूल्य ७ दशमलव १८ प्रतिशत घटेर ७२४ मा झरेको छ ।  सर्वाधिक शेयर खरीदविक्री नेपाल इन्स्योरेन्सको संस्थापक शेयरको भएको छ । कम्पनीको रू. ५८ करोड ४५ लाख बराबरको संस्थापक शेयरको कारोबार भएको हो । त्यस्तै सर्वाधिक शेयर खरीदविक्री हुने दोस्रोमा घोराही सिमेन्टको रू. २३ करोड १५ लाख बराबरको भएको छ ।  कारोबारमा आएका १३ समूहगत परिसूचकमध्ये चार समूहको परिसूचक घटेको छ भने व्यापार समूहको परिसूचक स्थिर छ बाँकी सबै समूहको परिसूचक बढेको छ । समूहगत परिसूचक बढ्नेमा सबैभन्दा बढी निर्जीवन बीमा समूहको परिसूचक २ दशमलव २१ प्रतिशत बढेको छ ।

मौद्रिक नीतिपछि ५.६९ प्रतिशत घट्यो शेयर सूचक

काठमाडौं। नेपाल राष्ट्र बैंकले चालू आर्थिक वर्ष (आव) २०८०/८१ को मौद्रिक नीति सार्वजनिक गरेयता शेयरबजारको तथ्यांकीय मापक नेप्से दैनिक रूपमा ओरालो लागेको छ । त्यसयता ५ दिन शेयर कारोबार भएकोमा पाँचै दिन नेप्से ओरालो लागेको छ । यसबीचमा नेप्से ५ दशमलव ६९ प्रतिशत (१२६ दशमलव ८१ अंक) घटेर २ हजार १ सय विन्दुमा आइपुगेको छ ।  साउन ७ गते आइतवार बजार खुलिरहेकै बेला मौद्रिक नीति सार्वजनिक भएको थियो । मौद्रिक नीतिमा शेयर धितो कर्जामा विद्यमान १५० प्रतिशतको जोखिमभार पुनरवलोकन गरिने भनियो ।  लगानीकर्ताले जति रकमको शेयर धितो कर्जा लिए पनि सबैमा जोखिमभार घट्ने अनुमान लगाए । सोही कारण मौद्रिक नीति सार्वजनिक भएपछि बजार बढेको थियो । तर, मौद्रिक नीति जारी गरेपछि आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले एक जना व्यक्तिका लागि ५० लाख रुपैयाँसम्मको शेयर धितो कर्जामा मात्र १०० प्रतिशत कायम हुने बताए । त्यसको भोलिपल्टदेखि बजार निरन्तर घटिरहेको छ ।  एकथरी लगानीकर्ताले केन्द्रीय बैंक शेयरबजारप्रति सकारात्मक हुन नसकेको अभिव्यक्ति सामाजिक सञ्जालमार्फत दिइरहेका छन् । मौद्रिक नीतिमा नखुलेको कुरालाई गभर्नरले पत्रकार सम्मेलनमा बोलेको कारण लगानीकर्ताको मनोबल घटेको उनीहरूको आरोप छ ।  अर्काथरी लगानीकर्ता भने मौद्रिक नीति राम्रो आएको बरु अनावश्यक भ्रम छरेर लगानीकर्तालाई त्रस्त बनाउने काम भइरहेको तर्क गर्छन् । उनीहरूको भनाइमा पहिलेको तुलनामा धेरै सहज बनाउने खालको र राम्रो मौद्रिक नीति आएको छ । मौद्रिक नीति सार्वजनिक भएको दिन नेप्से परिसूचक ६३ अंक बढेर २ हजार २२७ विन्दुमा पुगेको थियो । त्यस दिन ४ अर्ब ३७ करोड रुपैयाँको शेयर कारोबार भएको थियो । त्यसपछि नेप्से र कारोबार रकम दुवै घटेको छ । पछिल्लो कारोबार दिन आइतवार साढे २ अर्ब रुपैयाँ बराबरको शेयर कारोबार भएको छ ।  मौद्रिक नीतिमार्फत लगानीकर्ताले राम्रो अपेक्षा गरेका थिए । मौद्रिक नीति सार्वजनिक हुनुभन्दा पहिला केही अनलाइनमा शेयर कर्जाको सीमा र औसत जोखिमभार केही परिमार्जन हुने आशयका समाचार आएका थिए । गभर्नरले पनि समयसमयमा त्यही आशय व्यक्त गर्नुभएको थियो । त्यस्तै वित्तीय प्रणालीमा तरलता सहज भइसकेको थियो । कर्जा–निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) ८२ प्रतिशत छ । यसबीचमा लगानीकर्ताले राम्रो आशा गरेका थिए । मौद्रिक नीति आउँदा शेयर धितो कर्जामा विद्यमान १५० प्रतिशतको जोखिमभार पुनरवलोकन गरिने भनियो । त्यो दिन बजार ६३ अंकसम्म बढ्यो । तर, गभर्नरले पत्रकार सम्मेलनमा ५० लाखसम्मको शेयर धितो कर्जामा मात्र जोखिमभार १०० प्रतिशत कायम हुने र १२ करोडको सीमा यथावत् रहेको बताउनुभयो । त्यसको भोलिपल्ट केही लगानीकर्ता साथीहरूले सामाजिक सञ्जालमा नकारात्मक टिप्पणी गरे । यसकारण बजार प्रभावित भएको हो । मौद्रिक नीतिमा पूँजीबजारमा सकारात्मक प्रभाव पार्ने खासै केही आएन । तर, पूँजीबजारलाई नकारात्मक प्रभाव पार्ने कुरा मौद्रिक नीतिमा छैन । लगानीकर्ताले अपेक्षा गरेअनुसार नभएकाले पनि बजार केही प्रभावित भएको हो । बजार अब विस्तारै सम्हालिन्छ जस्तो लाग्छ । मौद्रिक नीति सार्वजनिक हुँदा शेयर धितो कर्जाको १५० प्रतिशत जोखिमभार पुनरवोलकन गर्ने भनिएसँगै लगानीकर्ताले जति कर्जा लिए पनि सबैमा जोखिमभार घट्ने बुझेका थिए । तर, त्यसअनुसार भएन । यसकारण पनि बजार घटेको हो । अर्को कारण भनेको बढेको बजारमा ट्रेडरहरूले प्रोफिट बुक गर्नु हो । ट्रेडरहरुले प्रोफिट बुक गरेपछि पुन: बजार तल आएपछि मात्रै खरीद बढाउँछन् । बजार प्रभावित हुनुको कारण यो पनि हो । शेयरबजारलाई नकारात्मक प्रभाव पर्ने अरू केही छैन । अब सूचीकृत कम्पनीले चौथो त्रैमासिक वित्तीय विवरण सार्वजनिक गर्छन् । म्युचुअल फन्डहरूले लाभांश घोषणा गर्न थालेका छन् । शेयरबजार विस्तारै आफ्नै लयमा फर्किनेछ ।

शर्तसहित शेयर धितो कर्जा १२ करोडभन्दा माथि पनि लिन पाइन्छ : राष्ट्र बैंक

भदौ २२, काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले शर्तसहित शेयर धितो कर्जा १२ करोड रुपैयाँभन्दा माथि पनि लिन पाउने व्यवस्था गरेको छ । केन्द्रीय बैंकले जारी गरेको सूचना अनुसार उद्यमी व्यवसायीले उद्योग व्यवसायका लागि अन्य धितोसँगै शेयरसमेत धितो राख्न चाहेमा शेयर धितो राखी कर्जा लिन पाइने व्यवस्था गरिएको बताएको हो ।             बैंक तथा वित्तीय संस्थाले व्यावसायिक प्रयोजनका लागि प्रवाह भएको कर्जाका लागि अन्य सम्पत्ति धितो राखे सरह अतिरिक्त धितोका रूपमा शेयर धितो राख्न सक्ने केन्द्रीय बैंकको भनाइ छ । राष्ट्र बैंकले बारम्बार सोधिने प्रश्नहरू शीर्षक राखेर सो बारेमा स्पष्ट पार्न खोजेको छ ।             अन्य संस्थाको शेयर खरीद गर्ने प्रयोजनदेखि बाहेकका व्यावसायिक प्रयोजनका लागि शेयर धितो राखी कर्जा प्रवाह हुन सक्नेछ । त्यसमा मार्जिन प्रकृतिको कर्जामा जस्तो एकल ग्राहक कर्जा सीमाका रूपमा रहेको एउटा इजाजतप्राप्त संस्थाबाट अधिकतम ४ करोड रुपैयाँ र सबै इजाजत प्राप्त संस्थाबाट अधिकतम १२ करोड रुपैयाँको सीमा लागू नहुने केन्द्रीय बैंकको भनाइ छ ।             शेयर लगानीकर्ता समूहले मार्जिन प्रकृतिको कर्जामा राष्ट्र बैंकले सीमा तोकेको भन्दै गुनासो गर्दै आएका छन् । राष्ट्र बैंकले भने मार्जिन प्रकृतिको कर्जामा केही समस्या देखिएको भन्दै सीमा तोकेको जनाउँदै आएको छ ।             यही विषयमा अस्पष्टता हुँदा पछिल्ला केही दिनदेखि शेयर बजारसमेत प्रभावित हुँदै आएको थियो । आइतवार उच्च अङ्कले नेप्सेमा गिरावट आएको थियो । अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले गभर्नर  महाप्रसाद अधिकारीलाई फोन गरेर बजारमा देखिएको समस्याका बारेमा चासो राखेका थिए। रासस

शेयर धितोको रिसाइकल रोक्न सीमा तोकिएको हो : गभर्नर अधिकारी

काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले शेयर धितो कर्जा रिसाइकल गरेर सीमित व्यक्तिले वित्तीय स्रोत प्रयोग गरेकाले त्यसलाई रोक्न मार्जिन सीमा तोकेको बताएका छन् । शुक्रवार चालू आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीति कार्यान्वयन सम्बन्धमा नेपाल आर्थिक पत्रकार संघ (नाफिज) ले आयोजना गरेको भच्र्युअल अन्तरक्रिया कार्यक्रम बोल्दै गभर्नर अधिकारीले रू. ४ करोडको शेयर बैंकमा राखेर रू. २ करोड ८० लाख कर्जा लिने र पुनः रू. २ करोड ७० लाखको शेयर बैंकमा राखेर त्यसको ७० प्रतिशत कर्जा लिने र उक्त कर्जाको शेयरबाट पनि पुनः थप कर्जा लिने ‘रिसाइकलको प्रवृत्ति’ हटाउन सीमा तोकिएको स्पस्ट पारे । यस व्यवस्थाले केही ठूला लगानीकर्ता मात्र प्रभावित हुने तर साना लगानीकर्तालाई राहत हुने गभर्नर अधिकारीको भनाइ छ । अहिले दोस्रो बजारमा ठूलाभन्दा साना लगानीकर्ताको सहभागिता बढी रहेकाले यो व्यवस्थाले साना लगानीकर्ताको पनि बजारमा लगानी बढ्ने विश्वास उनको छ । उनले यस वर्षको मौद्रिक नीतिमा सबैलाई एकै ठाउँमा राखेरभन्दा पनि भन्दा पनि खास असर परेको उद्योगलाई कस्तोे प्रोडक्ट प्रयोग गर्दा हुन्छ भनेर छुट्ट्याएको बताए । राष्ट्र बैंकलाई भन्दा बैंकहरूलाई आफ्नो ग्राहकबारे बढी जानकारी हुने भएकाले कोभिड प्रभावित व्यवसायी चिनेर सहुलियत दिने जिम्मा बैंकहरूलाई दिएको उनले बताए । ‘ग्राहक डुब्यो भने बैंक पनि समस्यामा पर्ने हो, त्यसैले ग्राहकलाई चिनेर सहुलियत दिन बैंकलाई छोडेको हो,’ उनले भने, ‘ग्राहकको अवस्था र व्यवसायीका बारेमा मुख्य मूल्यांकनकर्ता बैंक नै हो ।’ उनले चालू आवको मौद्रिक नीतिले रू. १ करोडभन्दा सानो ऋणमा २ प्रतिशत प्रिमियम तोक्ने राष्ट्र बैंकको नीतिलाई ‘नोबेल पोलिसी’को संज्ञा दिए । पहुँच नभएका र साना ऋणीका लागि रू. १ करोडभन्दा सानो कर्जामा प्रिमियम तोकेको बताउँदै उनले यो कार्यान्वयन गर्न गाह्रो भएको बताए । गभर्नर अधिकारीले भने, ‘सानाका ऋणीका लागि ल्याएको ऐतिहासिक नीति हो, अहिले १६ लाख ८२ हजार ऋणीमध्ये ४७ हजार ऋण १ करोड रुपैयाँभन्दा माथि कर्जा लिएका छन् । धेरै ऋण लिनेको त बार्गेन गर्ने क्षमता नै बढी हुन्छ ।’ बैंक तथा वित्तीय संस्थाले तरलता अभाव भयो भन्दै प्रचार गरेकोप्रति टिप्पणी गर्दै उनले बैंकहरूले ब्याजदरको जोखिम उठाउने नगरेको आरोप लगाए । ‘ब्याजदरको रिस्क ग्राहकमा थोप¥यो, तरलताको राष्ट्र बैंकमा ।’ रू. ३३ अर्ब अधिक तरलतालाई पनि अपर्याप्त भन्ने कामप्रति भने गभर्नर अधिकारीले असन्तुष्टि व्यक्त गरे । अहिले कर्जा जति सबै आयात गर्न जाने हो कि भन्ने स्थिति पैदा भइसकेको उनले बताए । सोही कार्यक्रममा नेपाल बैंकर्स संघका अध्यक्ष भुवन दाहालले गत आर्थिक वर्षको भन्दा चालू आवको मौद्रिक नीति धेरै सूचकका आधारमा सहज अवस्थामा आएको बताए । राष्ट्र बैंकले साना ग्राहकलाई जोगाउन शुल्क र प्राइस तोकेर ठूला ग्राहकको प्राइस ताक्ने छूट बैंकलाई दिने अपेक्षा आपूmहरूले गरेको भए पनि त्यसो नभएकामा उनको असन्तुष्टि छ ।