धनगढीका कलाकार मनोज चन्द आफ्नो हस्तलेखन कला देखाएरै देश दर्शन गरिरहेका छन्। हातले लेख्ने कलाकै कारण चन्दले अहिलेसम्म नेपालको ७५ जिल्ला घुमिसकेको बताउँछन्।...
पर्वत : अरनिको निधन भएको दिन पारेर कुश्मा कला परियोजनाले मार्च ११ तारिखका दिन पर्वतको कुश्मामा राष्ट्रिय विभूति अरनिकोलाई विशेष रूपमा चर्चा गरिएको छ।पर्वते श्रष्टा गणेशकुमार जिसीद्वारा लिखित अरनिको एशीयास् एक प्रस्तावनाू पुस्ताकको चर्चा गर्दै श्रष्टाहरुले नेपालले राष्टृय विभूति अरनिकोलाई चिन्नै नसकेको बताएका हुन। तत्कालीन समयमा नेपाली कला र संस्कृतिलाई छिमेकी देश चीनमा प्रचार गरेका उनको पूर्ण जीवनी र गहिरो खोज एंव अनुसन्धान हुन सकेको छैन। इसाको बाह्रौँ शताब्दी सन् १२४४ मा ललितपुर पाटन
काठमाडौं : पर्यटकीय सहर पोखरामा आजदेखि दशौं संस्करणको ‘नेपाल लिटरेचर फेस्टिभल’ सुरु हुँदैछ। फेवा किनारको बाराहीघाटमा ६ दिनसम्म चल्ने फेस्टिभलमा देश–विदेशका कवि, लेखक, राजनीतिज्ञ, कलाकार, सङ्गीतकर्मीलगायत गरी दुई सय बढी विशिष्ट व्यक्तिको उपस्थिति रहने आयोजक बुकवर्म फाउण्डेशनले जनाएको छ। फेस्टिभलमा कला, साहित्य, सङ्गीत, राजनीति, अर्थतन्त्र, खेलकुदलगायत विषयमा बहस र अन्तरसम्वाद हुनेछ। पचास बढी सत्रमा सम्बन्धित क्षेत्रका विषय विज्ञ र विद्धत व्यक्ति वक्ताका रुपमा सहभा
यतिबेला दसैंको फोटोले समाजिक संजाल फेसबुक, ट्विटर भरिभराउ छ । दसैंको जमरा र टीकाले रङ्गिबिरङ्गी भएको समाजिक संजालमा अर्को एउटा तस्वीर भाइरल भएको छ । गायिका तथा मोडल लक्ष्मी आचार्यको दशैको जमरा लगाएको फोटो अहिले सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भएको हो। उनले दशैको अबसरमा जमरा लगाएको फोटो सुट गराएकी थिईन् ।आचार्यले फोटो समाजिक सञ्जालमा पोष्ट गरेपछि समाजिक सञ्जालमा बिभिन्न नकरात्मक टिप्पणी भएका छन् । छातिमा टाँसेको जमराले धर्म संस्कृतिको जगेर्ना नभएर बिकृति मौलाउने संस्कृति संरक्षणकर्ताको भनाई छ। मोडेल आचार्यले फोटोमा छातीमा जमरा राखेर छेउको ट्याटु देखाउन खोजेकी छन् । सो तस्वीर सामाजिक संजालमा पोस्ट गरे लगत्तै विभिन्न टीका टिप्पणी आउन थालेको हो । दसैंका दिन सामाजिक सञ्जालमा निकै नराम्रा प्रतिकृया आएपछि गायिका तथा मोडल लक्ष्मी आचार्यले धर्म र संस्कृतिको नकरात्मक उदेश्यले तस्बिर नखिचेको बताएकी छन् ।‘मैले दशैमा जमरा पहिरिने बारे प्रबर्धन गर्ने उदेश्यले फोटो सेसन गरेकी हु’ उनले भनिन्–‘तर, समाजको नजर मैले शिरमा लगाएको जमरा भन्दा पनि छातिमा बढी फोकस भए । यो दोष मेरो होईन’ उनले भनिन्–‘यो समाजको हो ।’ समाजिक सञ्जालमा भएका नकरात्मक आलोचना प्रति आफ्नो साह्रै चित्त देखेको समेत उनले बताईन् ।गायिका तथा मोडल आचार्यले नकारात्मक टिप्पणीको फेसबुक मार्फत प्रतिक्रिया दिएकी छिन् । उनले लेखेकी छन् ।नमस्कार सम्पुर्ण प्रीयजननेपाल एउटा यस्तो देश हो जहाँ कला संस्कृति विभिन्न जातजाति भेषभुषा चालचलन , चार्डपर्व भौगोलिक हिसाबले पनि बिश्र्वकै उत्कृष्ट स्थान र रमणीय बाताबरणले भरिभराउ प्राकृतिक सम्पदाले सम्पन्न हिमाल जस्तो राष्ट्रको गौरव हाम्रै देशमा छ अनि संसारकै पहिलो नम्बरमा सगरमाथाले नेपाल लाई उच्च स्थानमा राखेको छ यस्तै भौगोलिक र प्राकृतिक सम्पदाले भरिएको हाम्रो देश नेपालमा हामी नेपाली आम मानिसले केही न केही पेसाहरू गरिरहेका छौं । यसै क्रममा केही ब्यबहारिक्तालाई बिर्सेर अनुहारीक उच्छृङ्खलपन प्रस्तुत देखाउन कसैले कसैको ब्व्यक्तिगत जीवन प्रति अलिबढी आलोचना र खेदो गर्न भने नछोड्ने केही तत्वहरु लाई मेरो तर्फबाट सम्मान छ ।प्रसंगमा जोड्दा २०७९ सालको दसैँ हाम्रो परिवारका लागि त्यति सहज थिएन तैपनि म एउटा कलाकार भएको नाताले मैले आफ्नो कलाकारिता बाट नेपाल र नेपाली समाजमा सकारात्मक संदेश क्रममा हाम्रो मौलिक चार्डपर्वलाई मध्यनजर गर्दै आफ्नो कला संस्कृति धर्म कर्मलाई आत्मसाथ गर्दै आम दर्शक स्रोता तथा ज्ञात अज्ञात चिरपरिचित प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष रुपमा जसले जसरी जस्तोसुकै तरिकाले दसैं मनाउनु भयो उहाँहरुलाई २०७९ सालको बिजय दसैंको शुभकामना सहितको एउटा संदेश दिने प्रयासमा दसैं विशेष गितहरुको सुटिङ थियो ।कलाकारिता एउटा यस्तो चिजको जहाँ बाट हरेक कुरामा उर्जा प्राप्त गर्न सकिन्छ । आफुमा जस्तोसुकै व्यस्तता अफ्ठ्यारो असहज जस्तोसुकै भएपनि एउटा कलाकारले आम जनमानसमा संदेश दिइरहनु पर्ने पेशा पनि हो आफ्नो दुख कष्टहरूलाई बिर्सी अरुलाई खुसी दिनुपर्ने हुन्छ । यस्तै विभिन्न कुराहरुले आफुमा केही कुरामा दुखी हुँदाहुँदै पनि सम्पुर्ण दर्शक तथा स्रोताहरुमा खुसी ल्याउँदै गर्दा मैले केवल सुटिङका लागि मात्रै “दसैंको झल्को मेटाउने गरी निधारमा टीका र जमरा” लगाउँदै गर्दा अनि उक्त जमरालाई त्यस्तै परिस्थितिका साथ मैले हृदय आत्मै देखि हरेक कला संस्कृति लाई जगेर्ना गर्दैगर्दा छातिमा जमरा सजाएर राखेँ । त्यही जमरालाई मैले घरपरिवार सबै एकसाथ बसेर दसैंको टिका जमरा र ठूलाबडा बाट आशीर्वाद थाप्न नसकेपनि मुटुमा आफ्नो हृदय आत्मा भित्र सजाए उक्त कुरा तस्वीरमा देखियो जुन जमरालाई छातिमा सजाए । यसैबीच मलाई केही साथीहरूले असन्तुष्टि देखाउनु भयो आलोचना गर्नुभयो कतिपय साथीहरूले नेपाली समाजमा आफ्नो घरपरिवार सबैले सुन्न बोल्न नसक्ने ब्यबहारिक्तामा नआउने जस्ता अमर्यादित उच्छृङ्खल शैलीमा अश्लील शब्दहरु चैन गरेर जुन किसिमले कमेन्ट मार्फत प्रहार गर्नुभयो अब उहाँलाई सम्मान गर्दै मेरा केही प्रश्नहरुको जवाफ पनि नैतिकपुर्वक दिनुहोला १) हाम्रै नेपाली केही त्यस्ता ब्यक्तिले राष्ट्रिय झन्डा जलाए उनिहरुको त्यो स्वतन्त्र अधिकार भित्र पर्दछ ?२) कतिपयले परिवार एकसाथमा बसेर हेर्न सुन्न नसक्ने जस्ता भिडियोहरु र शब्दहरु प्रयोग गरेर पनि एक किसिमको संदेश दिन्छन् त्यसमा मैले समाजमा पचाउनै गाह्रो हुने के गरेकी थिए ???? जसमा जमरालाई आफ्नो छातिमा सजाएको बारे असन्तुष्टि देखाउनु भयो ।३) कुन चिजलाई कसरी प्रस्तुत गर्ने त्यो कलाकार वा अन्य आ-आफ्नो पेसा गर्नेहरुलाई राम्रोसँग थाहा हुन्छ त्यसलाई नकारात्मक दृष्टिकोण बाट बुझ्नुपर्ने के बाध्यता छ ??४) राजनीति गर्नेहरुले कतिपय कुराहरुमा आफ्नो कुर्सी र आफू पावरमा रहनको लागि जनतालाई मर्का पर्नेगरी बिदेशी सँग राष्ट्रिय असर हुनेगरी सम्झौता गर्छन त्यसको बारेमा बोलेको खोइ ???५) मैले त्यस्तो नचाहिने नपच्ने के काम गरेकी छु ? जसमा अश्लील शब्दकोष चैन गरेर कमेन्ट गर्ने र अरुको खुसी प्रति जलन हुनुपर्ने ?६) जोकोही जुनसुकै समुदाय वा जातजातिले आफुलाई मन पर्ने कुराहरू चाहे त्यो उपहारस्वरुप होस या भाग्यले प्राप्त भएको जस्तो भएपनि अन्तरात्मा देखि नै हृदयमा मुटुमा छातिमा लगाउँछन टाँस्छछन् किन कि दुनियाँमा पवित्र सुन्दर भनेको मुटु हुनेगर्दछ । मैले जमरालाई छातिमा राखेँ त्यसमा तपाईंको जीवन प्रति के असर पर्यो ?७) आफुलाई मन परेको अनि धर्मलाई उच्च सम्मान गरेको केही तत्वहरूलाई मन परेन भन्दैमा मैले त्यस्ता तत्वहरुको लागि आफ्नो कला संस्कृति धर्म कर्म सबै बिर्सेर ” जुनसुकै कपडा भएपनि टाउको सिर देखि पैतला सम्म एउटा कुनै शरिरको भाग नदेखिने गरि ढाकेर हिँडिदिनु पर्ने हो ????८) मैले जमरालाई आफ्नो छातिमा राखेँ यसले केही त्यस्ता तत्वहरु र नेपाली समाजलाई के असर पुर्यायो ???९) एउटा नारीलाई सम्मान गर्न सक्दैनौ आदार्ता र ब्यवहारिकता भन्ने कुरामा बुझ्न सकिँदैन भने म आफैमा कत्तिको समज्दार बुद्धिजीवी छु भन्ने कुराको हेक्का राख्ने कि नराख्ने ??१०) हामी चेतनशील प्राणी सर्वश्रेष्ठ प्राणी हौँ तर नैतिकता , मानवता , ब्यवहारिकता , अस्तित्व , स्वाभिमान , लगनशीलता , आदार्ता जस्ता कुराहरुको कदर नै नगरी नबुझी अरुको प्रगति र खुसी प्रति यसरी बारुलाहरु खनिए झैँ किन गर्ने ? के अधिकार छ ?११) हरेक प्राणी एकले अर्कोलाई सम्मान गर्नुपर्छ इज्जत गर्नुपर्ने हुन्छ सकेसम्म अन्जानमा सकारात्मक बाटोमा हिँड्न हिँडाउन मदत गर्नुपर्छ तर त्यो पनि हेक्का नराखी केही नबुझी यसरी अरु माथी जाइलाग्दा आफुमा कत्तिको सभ्यता छ भन्ने थाहा पाउन जरुरी हुन्छ कि हुँदैन ?? नोट :यदि कसैले आफ्नो तवरबाट राम्रो प्रतिक्रिया दिइरहेको छ वा अपाच्य क्रियाकलाप गरेको छैन भने उक्त ब्याक्ती प्रति खेदो खनेर आफू हराउँदै गरेको कुनैपनि पेसाको मान्छे हिट हुनको लागी यस्ता क्रियाकलाप नगर्नुहोस् किन कि आफ्नो अग्रता आफ्नो क्षमतामा भरपर्छ । र कतिपय साथीहरुले जसको हातबाट चारो दानापानी चलेको छ उसैको गल्ती कमजोरीहरुलाई ढाकछोप गर्ने अनि जसको यो समाजमा राम्रो छवि छ उसैलाई गराउनको लागि विभिन्न लाञ्छना लगाउने जुन किसिमको होडबाजी चलाउँदै आएका छन यस्ता कामहरु गर्न मानवीयताले दिँदैन तर के गर्नु आफ्नै घरको आमा दिदीबहिनी प्रति इज्जत नराख्नेले बाहिर समाजमा पनि नारीत्व बारेमा कदर गर्दैन , कसैले कसैको ब्व्यक्तिगत जीवन र पेसा प्रति आलोचना गर्नु वा उसलाई गल्ती सावित गर्नु पुर्व उसको बारेमा अध्यन गर्न पृष्ठभुमि बुझ्न अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण हुने गर्दछ । त्यसैले तपाईंको घरको कुन संस्कारका कारण कस्तो असर पर्छ भन्ने कुरा तपाईंको ब्यबहारले बताउने गर्छ । कतिपय साथीहरू राज्यको चौथो अंग अनि संविधानले तेस्रो अंगका रुपमा अपनाउँदै सम्मान गरेको संस्थालाई अपमानित गर्दै पत्रकारको नाउँमा अर्थकार ब्यहोरा प्रस्तुत गरेको पनि प्रष्ट बुझिन्छ । व्यक्तिगत गाली गलौज गरेर तपाईंले जस्तो लेख्नु हुन्छ तपाईंको लेखाइबाट तपाईको इमेज बन्ने हो ! त्यहि कुरा तपाईलाई भविष्यमा भार हुन्छ र तपाई पछि पर्नु हुन्छ ! नबिर्सौ यो !
काठमाडौं : गत वर्ष केही महिनाको अन्तरालमै ठूला मध्येका सबै राजनीतिक पार्टीले आमसभा गरे। जसले गर्दा सिंगो देश नै राजनीतिमय बन्यो। त्यसको असर नेपाली कला क्षेत्रमा पनि देखियो।धेरै कलाकारहरू आफ्नो आफ्नो विचारधाराअनुसार विभिन्न पार्टीमा प्रवेश गरे। जस्तो अभिनेत्री करिश्मा मानन्धर नेकपा एमाले प्रवेश गरिन्, रेखा थापा राप्रपा प्रवेश गरिन्, भुवन केसी, स्वेता खड्का, अनुपविक्रम शाही लगायतका कलाकार कांग्रेस प्रवेश गरे।स्थानीय तह निर्वाचन २०७९ को मिति तोकिएसँगै राजनीतिक गतिविधि थप बढ्दै गयो। कलाकारहरू
‘देश भन्नु ढुंगा र माटोको भूगोल मात्र होइन । साहित्य, संगीत तथा कला कुनै पनि देशको मुहार हो । साहित्य, कलाबिना देशको केही अर्थ नै छैन,’ गत बुधबार संगीत प्रवीण नरराज ढकालको १०१ औं जन्मजयन्तीका अवसरमा अर्का संगीत प्रवीण मोहनप्रसाद जोशी बोले । राज्यले सर्जकहरूप्रति गरेको बेवास्तालाई उनले इंगित गर्दा समारोहमा सहभागी धेरैजसो भावुक बने ।
सँधै देश विदेशका भिआइपीले भरिने काठमाडौंको सोल्टी होटल शुक्रबार भने कलाकारमय भयो । फिल्म, गीत संगीतका नयाँ तथा पुराना कलाकार धेरैको त्यहाँ उपस्थिती देखिन्थ्यो । कलाकार त्यसरी एकसाथ भेला हुने अवसर भने ‘हिमानी ट्रस्ट’ले जुराइदिएको हो ।पछिल्लो समय सामाजिक काममा निक्कै सक्रिय ‘हिमानी ट्रस्ट’ले तिहार र छठको उपलक्ष्य पारेर सोल्टीमा चियापान कार्यक्रम आयोजना गरेको थियो । उक्त कार्यक्रममा कला, खेलकुद तथा साहित्यिक क्षेत्रमा योगदान दिएका व्यक्तित्वहरु निम्त्याइएको थियो ।पूर्वराजा ज
कलाकार रीता खनालको दोश्रो एकल कला प्रदर्शनी अरुपण आर्ट ग्यालरीमा सुरु भएको छ । पेन्सिल, चारकोल, जलरङ र एक्रेलिक माध्यममा कलाकारले स्थिरवस्तु चित्रण, चरा, हिमाल, गणेशसहित एक थान मूर्ति प्रदर्शनीमा समावेश गर्नुभएको छ ।
सशस्त्र प्रहरी बलका प्रहरी महानिरीक्षक शैलेन्द्र खनालले बिहीबार सो प्रदर्शनीको उद्घाटन गर्नुभएको हो । महानिरीक्षक खनालले यस प्रदर्शनी अन्यका लागि पनि प्रेरणा बन्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । यस प्रदर्शनी अन्यका लागि पनि प्रेरणा बन्ने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो ।
उहाँले देश विदेशका यात्रामा अनेकांै कला देखेको र नेपाली कलामा आफ्नैपनको आभाष पाएको बताउनुभयो ।
कला लेखक केशवराज खनालले ४१ वर्षको अन्तरालमा पनि कलाकारले आफ्नो कलाप्रतिको समर्पण भावलाई मूर्तिकृत
३० नोभेम्बर, बार्सिलोना । झण्डै दुई दशक अघि नृत्य निर्देशकको रुपमा नेपाली कला क्षेत्रमा प्रबेश गरेका सन्तकुमार थापा मगर निकै उत्साहित छन्।
देश बिदेशका कार्यक्रमहरुमा आफ्नो कला देखाएर दर्शकको मन जितिसकेका कलाकार मगर आफ्नो जोडी सहित बार्सिलोना उत्रदै छन्।
मल्लिका प्रधानसँगको जोडी उनको बास्तबिक जीवनमा मात्र हैन कला क्षेत्रमा पनि जोडी कै …
७३ वर्षमा टेक्दै गरेका कलाकार प्रेममान चित्रकार कला सामग्री हातमा खेलाउँदै हुर्के । बाजेदेखि बाबुसम्मको पुस्ताको पेशा नै चित्र बनाउने भएपछि उनलाई पनि अन्य पेशातिर ध्यानै गएन । बावु र बाजेले कोरेको चित्र हेरेरै हुर्किएका उनी चाहिँ बाबुबाजेभन्दा पृथक किसिमको रंगमा चित्र कोर्न थाले । ‘खानी रंगका लागि ढुंगा पिँध्दै हैरान हुन्थ्यो,’ प्रेममानले सम्झे, ‘वनस्पतिको रंग, काठलाई उमालेर, रूखका पात, फूलको केशरी घोलेर नयाँ रंग निकाल्ने कोशिश गर्थें ।’ उनले विगतका ती रंग निर्माण विधिबारे पुस्तक पनि लेखेका छन् ।
