डाटा सुरक्षित राख्न पेनड्राइभमा यसरी राख्नुहोस् पासवर्ड

स्मार्टफोनको फिंगरप्रिन्टले काम गरेन ? यसरी समाधान गर्नुहोस्

स्मार्टफोनमा सेक्योरिटीका लागि हामी प्राय पासवर्ड तथा फिंगरप्रिन्ट लकको प्रयोग गर्दछौं । यसमध्ये फोनका डाटा सुरक्षित राख्नका लागि फिंगरप्रिन्ट लकलाई सबैभन्दा सुरक्षित तरिका मानिन्छ । यद्यपि फिंगरप्रिन्टबाट फोनलाई सबैभन्दा छिटो र सजिलोसँग अनलक पनि गर्न सकिन्छ तथापि कहिलेकाहीँ फोनको स्रक्रिनमा आफ्नो फिंगरप्रिन्ट राख्दा पनि काम नगर्ने समस्या आउँदछ । स्मार्टफोनको फिंगरप्रिन्ट स्क्यानरले राम्रोसँग काम नगर्दा […]

अनलाइनखबर भाद्र २०८०

प्रविधि क्षेत्रमा उपलब्धिहीन वर्ष २०७९ : ५-जी अलपत्र, एमडीएमएस प्रणालीमा रोक

काठमाडौं । गएको वर्ष सूचना तथा प्रविधि क्षेत्रमा नयाँ उपलब्धिभन्दा पनि हल्लाखल्ला बढी भए । अमेरिकी खर्बपति व्यापारी एलन मस्कले ट्विटर खरीद गरेदेखि च्याट जीपीटीको परीक्षण र प्रतिबन्धसम्म चर्चामा रह्रो । आर्थिक मन्दीको असर सूचना प्रविधि क्षेत्रमा पनि देखियो । गएको वर्ष प्रविधि क्षेत्रका अधिकांश कम्पनीको नाफा घट्यो भने ठूला कम्पनी गुगल, माइक्रोसफ्टजस्ता कम्पनीले खर्च घटाउने भन्दै कर्मचारी कटौतीदेखि स्ट्यााम्लर र टेपमा हुने खर्च घटाउने सम्मका निर्देशन जारी गरे । गएको वर्ष अन्तरराष्ट्रिय जगतमा खासै ठूला वैज्ञानिक उपलब्धि भने भएनन् । राजनीतिक वृत्तमा 'डिजिटल नेपाल'को नारा खुबै घन्कियो । राष्ट्रिय पञ्जीकरण विभागको राष्ट्रिय परिचयपत्र वितरणको काम कछुवा गतिमै रह्यो । डिजिटल पासपोर्टका समस्या उस्तै रहे भने प्रिन्टिङ मेसिन स्थापनाले गति लिएन । यातायात कार्यालयमा लाइसेन्स छपाइका काममा कुनै सुधार भएन । 'डिजिटल नेपाल'को नारा लगाउने सरकारले सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालयका लागि ८ अर्ब ५९ करोड बजेट विनियोजन र एक वर्षमा दुईजना मन्त्री फेरिनुबाहेक खासै उपलब्धि देखिएन । बरू सञ्चालन तयारीमा रहेका प्रोजेक्ट रोक्ने काम भयो । तत्कालीन सरकारका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'को निर्देशनमा अवैध आयात भएका मोबाइल सेट आयातलाई रोक्ने भन्दै शुरू भएको एमडीएमएस प्रणाली रोकियो । भन्सार विभाग र नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणलाई प्रधानमन्त्रीले अझै तयारी पूरा गरेर अलि पछि लागू गर्न निर्देशन दिएपछि यो प्रणाली स्थगित गरिएको थियो । महँगा स्मार्टफोन आयातमा रोक लगाइयो । एमडीएमएस प्रणाली रोकिँदा 'ग्रे मार्केट'मा करिब ५० लाख अबैध फोन रहेको नियामक निकाय नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको तथ्यांक छ । गएको वर्ष पनि नेपाल विद्युत प्राधिकरण र इन्टरनेट सेवा प्रदायकबीच पोलभाडासम्बन्धी जुहारी निकै चर्चामा रह्यो । दूरसञ्चारतर्फ : इ-सिम वितरण शुरू, ५ जी परीक्षण अलपत्र गएको वर्ष बहुप्रतिक्षित परियोजनाका रूपमा हेरिएको ५ जी परीक्षण पनि अलपत्र पर्‍यो । नेपाल टेलिकमले आफ्नो १९ औं वार्षिकोत्सवको अवसर पारेर नेपालमै पहिलो पटक फाइभ-जी परीक्षण गर्ने बताएको थियो । कम्पनीले मोबाइल सेवाको पछिल्लो पुस्ता फाइभ-जीको आन्तरिक परीक्षण मात्रै गर्यो, आम उपभोक्तालाई भने दिएन । तर, छिमेकी मुलुक भारतले गएको वर्ष भारतमा फाइभ–जी मोबाइल सेवाको औपचारिक रूपमा शुरुवात गरेको छ । भारतका दिल्ली, मुम्बई, बैंगलौर, बाराणसीसहित आठओटा शहरमा फाइभ–जी सेवा शुरु भए । गएको वर्ष नेपालमा पहिलो पटक इ-सिम वितरण शुरू भयो ।नेपाल टेलिकम (Nepal Telecom)ले मंसीर ८ गतेदेखि मुलुकभरका सम्पूर्ण दूरसञ्चार कार्यालयहरूबाट ई–सिम वितरण शुरू गर्यो । भाद्र ३१ गते पहिलो पटक ई–सिम वितरण शुरु गरेको थियो । ग्रामीण दूरसञ्चार विकास कोष प्रयोग गरी सञ्चालन भइरहेको ब्रोडब्याण्ड परियोजनाअन्तर्गत १८ ओटै प्याकेजको जडान कार्य सम्पन्न भए । परियोजनाअन्तर्गत ७०८ स्थानीय निकायका ५ हजार ९३३ वडा कार्यालय, ५ हजार ३१८ विद्यालय र ४ हजार २४९ स्वास्थ्य संस्था गरी १६ हजार २०८ स्थानमा इन्टरनेट जडान गरिएको छ । २०७९ भदौ २९ मा डिजिटल क्वालिटी अफ लाइफ इन्डेक्समा नेपाल दक्षिण एशियामा दोस्रो बन्यो भने ई–सुरक्षा र ई–गभर्नेन्समा पुछारमा पुग्यो । बजारतर्फ : मन्दीमा पनि आईफोनले उकास्यो स्मार्टफोनको बजार गएको वर्ष सामसङ टेलिभिजनको नवलपरासीमा एसेम्बलिङ उत्पादन प्लान्टको शुरूआत भयो । दक्षिण कोरियाको सामसङ इलेक्ट्रोनिक्स कम्पनी लिमिटेड र नेपालको व्यावसायिक घराना गोल्छा ग्रूपको लगानीमा नवलपरासीको भूमहीमा टेलिभिजन उत्पादन प्लान्ट स्थापना भयो । महँगो फोन आयातमा लागेको प्रतिबन्धको असर लामो समयदेखि नेपाली बजारमा एकछत्र राज गरेको सामसङ स्मार्टफोनलाई पर्यो, चिनियाँ फोनले बजार ओगट्यो । देशमा आर्थिक संकुचन आएकै बेला महँगो स्मार्टफोन आईफोनले नेपालमा बजार उकास्यो । ह्याकरको निशानामा परे बैंक र सिम स्वाप इन्टरनेटको माध्यमद्वारा (कनेक्ट आइपिएस, मोबाइल बैंकिङ, विभिन्न डिजिटल भुक्तानी सेवा प्रदायक एपमार्फत)समेत कारोबार गर्दा बैंकिङ कार्यमा नयाँपन आई सहजता प्रदान गरेको भए पनि ह्याकरले वान टाइम पासवर्ड (ओटिपी) ह्याक गरी खातामा रहेको रकम गायब गरिदिने, एक जनालाई रकमान्तर गर्नुपर्ने रकम अर्कैको खातामा पुर्‍याउने लगायत गतिविधि बढाए । भारतको दक्षिण दिल्लीका एक व्यापारीको बैंक खाताबाट करीब ५० लाख भारू (८० लाख नेपाली)सम्म गुम्यो । घटनाको प्रारम्भिक अनुसन्धानले सिम स्वाप प्रविधि प्रयोग गरेर उक्त रकम ठगिएको देखाएको थियो । एप्लीकेशन र उपकरणमाथि प्रतिबन्ध लगाउने होड नै चल्यो गत वर्ष चिनियाँ सामाजिक सञ्जाल टिकटकमाथि प्रतिबन्ध लगाउने काम चरणवद्ध नै भयो । विश्वका ठूला राष्ट्रहरूले चिनियाँ स्वामित्वको उक्त सामाजिक सञ्जाल Application टिकटक (tiktok) मा प्रतिबन्ध लगाएको बेला यो सूचीमा अस्ट्रेलिया पनि थपियो । अस्ट्रेलियाले सङ्घीय सरकारका Equipment मा टिकटक प्रतिबन्ध लगायो । हुवावेई र जेडटीईका ५ जी उपकरणमा क्यानडालगायत ५ देशले प्रतिबन्ध लगाए, जसको कारण कम्पनीले ठूलो नोक्सानी व्यहोर्‍यो । क्यानडाले चिनियाँ दूरसञ्चार उपकरण निर्माता कम्पनीहरू हुवावेई टेक्नोलोजिज र जेड्टीईको फाइभजी उपकरणको प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगायो । अष्ट्रेलिया, न्यूजिल्यान्ड, अमेरिका र बेलायतले यस्तो निर्णय यसअघि नै गरिसकेका थिए । चर्चामा रहे च्याट जीपीटी र बार्ड गएको वर्षको शुरूआतमा चर्चामा रहेको च्याट जीपीटीलाई राम्रोसँग परीक्षण नै हुन नपाउँदै प्रतिबन्ध शुरू भएको थियो । chatgpt, google bard लगायत आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (artificial intelligence AI) प्लेटफर्मबारे विश्वभर चर्चा/परिचर्चा भइरहेका बेला यूरोपेली मुलुक इटालीसहित चीन, रुस, इरान तथा उत्तर कोरियाले पनि प्रतिबन्ध लगाए भने ओपन एआईकै अन्तरक्रियात्मक प्लेटफर्म च्याटजीपीटी (ChatGPT) को प्रतिस्पर्धीको रूपमा सार्वजनिक गरिएको 'बार्ड'को अमेरिका र बेलायतमा परीक्षण शुरु गरियो । अमेरिकी खर्बपति व्यापारी मस्कले ट्विटरलाई ४४ अर्ब डलरमा किन्दै माइक्रोब्लगिङ वेबसाइट ट्विटरलाई आफ्नो नियन्त्रणमा लिए र आफै सीईओ बने । यो विषय वर्षैभरि चर्चामा रह्यो । अमेरिकी माइक्रोब्लगिङ वेबसाइट ट्विटरकै सह–संस्थापक एवम् पूर्वसीईओ ज्याक डोर्सीले ट्विटरको विकल्पको रुपमा ब्लुस्काई नामक सामाजिक सञ्जाल लञ्च गरे । तर, सोचेजतिसफलता पाउन सकेनन् । त्यस्तै टिकटकले प्रयोगकर्ताको निजी डाटा संकलन गरिरहेको भन्दै विश्वका अधिकांश ठूला राष्ट्रले लगाएको प्रतिबन्घ पनि गएको वर्ष चर्चामा रह्यो । मन्दीको असरमा ठूला बहुराष्ट्रिय प्रविधि कम्पनीहरू गएको वर्ष ठूला बहुराष्ट्रिय प्रविधि कम्पनी क्षेत्रका धेरैको जागिर गुम्यो । अमेरिकी खर्बपति व्यापारी एलन मस्कले माइक्रो ब्लगिङ वेबसाइट ट्विटर किनेपछि खर्च घटाउन ट्विटरका आधा कर्मचारी निकाले । शीर्ष व्यवस्थापन तहबाट धमाधम कर्मचारी निस्किरहेकै समयमा ठूलो संख्यामा कर्मचारीको कटौती गर्ने व्यापक हेरफेर हुँदै गर्दा अनिश्चय चुलियो । गत वर्ष बेलायतका अर्बपति व्यापारी रिचर्ड ब्रान्सनको रकेट कम्पनी 'भर्जिन अर्बिट' धराशायी भयो । जनवरीमा बेलायतमा कम्पनीको एउटा रकेट प्रक्षेपण असफल भएपछि सोबाट बौरिन आवश्यक लगानीको जोहो गर्न नसक्दा कम्पनी अदालती संरक्षणमै जानु पर्ने स्थितिमा पुग्यो । गएको वर्ष बहुराष्ट्रिय कम्पनी गुगल र माइक्रोसफ्टको समेत नाफा गुम्यो, जसको कारण ती कम्पनीले कर्मचारी र सेवासुविधा कटौतीलाई वर्षैभरि जारी राखे ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७९

फेसबुक प्रयोगकर्ताका फोनमा खतरनाक एप, युजरनेम र पासवर्ड चोरी हुँदै

काठमाडौं । फेसबुक, इन्स्टाग्राम तथा ह्वाट्सएपको मातृ कम्पनी मेटाले शुक्रबार आफ्ना प्रयोगकर्ताहरुलाई सचेत गराएको छ । कम्पनीले १० लाख भन्दा धेरै प्रयोगकर्ताहरुको फोनमा अन्जानमै यस्ता एपहरु डाउनलोड भएका छन् जसले उनीहरुको पासवर्ड चोरिरहेका छन् । ती एपहरुलाई प्रयोगकर्ताका सोसल मिडिया प्लाटफर्मका डाटा चोरी गर्नकै लागि डिजाइन गरिएको हो । मेटाले अहिलेसम्म ४ सयभन्दा धेरै यस्ता […]

अनलाइनखबर भाद्र २०७९

पासवर्ड कसरी सुरक्षित बनाउने ? यी हुन् कमजोर पासवर्डहरु

वैशाख १, काठमाडौं । आजको युग भनेको सूचना प्रविधिको युग हो । साना ठूलो कामका लागि पनि मोबाइल तथा इन्टरनेटको साहरा लिनु पर्ने हुन्छ । हुन पनि हो, मोवाइल तथा इन्टरनेटको प्रयोगका लागि अलग - अलग पासवर्डको प्रयोग गर्नुपर्ने अवस्था छ । अझ विभिन्न बैंकदेखि लिएर विभिन्न मोवाइल एप्सहरु चलाउन पासवर्डको प्रयोग गर्नुपर्दछ । तर यति धेरै अलग - अलग पासवर्ड सम्झन सक्नु जो कोहिका लागि मुश्किल हुन्छ । तर यस्तो अवस्थामा कतिपयले यस्तो पासवर्ड प्रयोग गर्ने गर्दछन् जुन छाटो समयमा नै सम्झन सजिलो होस । तर यसले ठूलो क्षति पुर्‍याउँदछ । यसबाट आर्थिक क्षति मात्र होइन डाटा चोरी हुने र ह्याक हुने सम्भावना पनि उत्तिकै रहन्छ । पासवर्ड म्यानेजमेन्ट कम्पनी नोड पासले सामान्य सावधानी नअपनाउँदा प्रयोगकर्ताहरुले वर्षेनी ठूलो क्षति व्यहोर्दै आएको बताएको छ । उक्त कम्पनीले वर्षेनी अधिकांश कमजोर पासवर्ड प्रयोग नगर्न र बारम्वार पासवर्ड परिवर्तन गर्नसमेत प्रयोगकर्ताहरुलाई सुझाव समेत दिंदै आएको छ । कम्पनीले कमजोर पासवर्डको लिष्टसमेत सार्वजनिक गर्ने गरेको छ । जसको ह्याक गर्न सेकेन्ड समय पनि लाग्दैन । यसैबाट थाहा हुन्छ कि सजिलोका लागि तपाई हामीले चुन्ने गरेको पासवर्ड व्यक्तिगत खाता सुरक्षाको लागि निक्कै खतरनाक हुन्छ ।कतिपयले त सम्झनाको लागि अंग्रेजी password या १२३४५६७८ लेख्ने गरेको पाइन्छ । हुन त यस्तो सजिलो पासवर्ड अधिकांशले प्रयोगमा ल्याउने गरेको पाइन्छ । यस्तो सजिलो पासवर्ड प्रयोग गर्दा प्रयोगकर्ताहरुको खाता एकदमै असुरक्षित हुने प्रविधिसँग सम्वन्धित विज्ञहरुको भनाइ छ । कम्पनीले सार्वजनिक गरेको आफ्नो सूचीमा कमजोर पासवर्डहरुको नाम समावेश गरेको छ । भारतकै कुरा गर्ने हो भने पनि सन् २०२१ मा अधिकांश प्रयोगकर्ताहरुले यस्ता या यस्तै प्रकारका कमजोर पासवर्ड प्रयोग गर्ने गरेको खुलासा भएको छ । जुन यसप्रकार छन् । password 12345 123456 123456789 12345678 nepal23 1234567890 1234567 qwerty abc123 अझ बैंकसम्वद्ध विज्ञहरुले त यस्तो सजिलो खालका पासवर्ड कहिल्यै प्रयोग गर्न नहुने बताएका छन् । यदि तपाईले पनि यस्ता प्रकारका सजिलो पासवर्ड प्रयोग गर्ने गरको छ भने परिवर्तन गर्न आवश्यक छ । सुरक्षा प्रयोजनका लागि आफ्नो पासवर्ड परिवर्तन गर्न वा आफ्नो पासवर्ड बिर्सेका खण्डमा उक्त पासवर्ड रिसेट गर्न सकिनेसमेत भएकाले यसतर्फ पनि ध्यान दिन आवश्यक छ । सामाजिक सञ्जाल वा अनलाइन बैंकसँग सम्वन्धित् एप्सको प्रयोग गर्दा त झनै सावधानी अपनाउनु पर्दछ । यसका लागि कम्तिमा आठ क्यारेक्टर(अक्षर) भन्दा बढीको पासवर्ड छान्नु आवश्यक छ । यसमा अल्फाबेटका साथ विशेष क्यारेक्टर र नम्वरको पनि प्रयोग गर्नुपर्दछ । अझ विशेष ध्यान केमा ध्यान दिन आवश्यक छ भने सामाजिक सञ्जाल वा अनलाइन बैंकसँग सम्वन्धित् एप्सको पासवर्ड कहिल्यै पनि एउटै राख्नु हुँदैन । अलग अलग पासवर्ड सम्झन र प्रयोग गर्नका लागि सुरक्षित रुपमा गूगल डा्रइभको प्रयोग गर्नु आवश्यक छ । पासवर्डलाई सम्झना गाह्रो लाग्छ भने केहि सावधानी त अपनाउनै पर्दछ । पासवर्ड कागजमा लेख्ने वा कम्प्युटरमा लेखेर सेभ गर्ने काम पनि गर्नुहुँदैन । यदि पासवर्ड विर्सने डर छ र कागजमा लेख्नैपर्नेछ भनेपनि त्यसलाई पासवर्ड हो भन्ने अरुले थाहा नपाउने गरी र आफुले मात्र बुझ्नेगरी लेख्नु पर्दछ । अझ उल्टोसुल्टो पारेर लेख्नु वा केही अक्षरहरु गल्ती समेत लेखेर आफुले सम्झिन सक्ने तरिकाले लेख्नुपर्दछ ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७८

मोबाइल सुरक्षा : ह्याण्डसेट र स्मार्ट फोनलाई ह्याकरहरुबाट कसरी जोगाउने ?

चैत ९, काठमाडौं । प्रविधिको जमानामा मोबाइल फोन नबोक्ने मानिस सायदै भेटिन्छन् होला । दैनिक जीवनमा अनिवार्य बनेको मोबोइल फोनले हामीलाई यति अभ्यस्त बनाएको छ की यो बेगर एकछिन पनि गाह्रो हुन थाल्छ । तर तपाईं हामीले प्रयोग गर्ने मोबाइल कति सुरक्षित छ भन्ने कुरा कहिल्यै ख्याल भने गरेको हुँदैनौं। हामीले प्रयोगमा ल्याइरहेको मोबाइल असुरक्षित हुन सक्छ, जसले हाम्रा महत्वपुर्ण सूचनाहरु अन्य व्यक्ति वा ह्याकरहरुको हातमा समेत पुर्‍याइरहेको हुन सक्छ । हामीले मोबाइल चलाउँदा वा एप्लिकेसन्स डाउनलोड गर्ने समयमा होस नपुर्‍याउँदा वा लापरवाही गर्दा ठूलो दु : ख मात्रै नभइ क्षतिसमेत व्यहोर्नु पर्ने हुन सक्छ। यसकारण हामीले प्रयोग गर्ने स्मार्टफोन सधैं सुरक्षित राख्नु जरुरिसमेत छ । यसरी सुरक्षित गरौं ह्याण्डसेट र स्मार्ट फोन : - गूगल प्लेस्टोर वा एपस्टोर (अफिसियल रिपुटेड एप स्टोर) बाट मात्र रेटसङ तथा रिभ्यू को आधारमा मात्रै एप डाउनलोड गरी इन्सटल गर्नुपर्छ । - एप इन्सटल गर्दा एपले क्यामेरा एक्सेस/ लोकेसन ट्र्याकिङ/ कन्ट्र्याक्टर मिडिया/ अडियो/ फाईल एक्सेसको अनुमती माग गरेमा डेनी टुल्स किल्क गर्नु उपयूक्त हुन्छ । - कुनै पनि एप इन्सटल गर्नुभन्दा अगाडि सो एपसँग सम्बन्धित इण्ड- यूजर एग्रिमेन्टतथा एपको प्राइभेसी पोलिसी अनिवार्य पढ्ने गरौं । एपले मोबाइलको कुन - कुन डाटा एक्सेस गर्छ र एपमार्फत थर्डपार्टीहरुलाई शेयर हुने व्यक्तिगत विवरण सम्बन्धमा जानकारी राखौं। - मोबाइललाई बलियो पासवर्ड तथा स्मार्ट फोन भए डिजिटल औंठाछाप जस्ता बायोम्याट्रिक लगइन प्रयोग गर्ने गरौं । पासवर्ड समयसमयमा परिवर्तन गर्ने गरौं । स्मार्ट फोनलाई जेलब्रेकर रुट गरी प्रयोग नगरौं । भेटिएको स्मार्ट फोनको प्रयोग कहिल्यै नगर्ने, प्रयोग नभएको बेला मोबाइल ह्याण्डसेटलाई लक गरेर राखौं । साथै अटोलक हुने गरी फोनको सेटिङमा कन्फिगर गरौं। - मोबाइल फोनको सफ्टवेयर (अपरेटिङ सिस्टम/ एप्लिकेसन) लाई नियमित रुपमा अपडेट गर्ने तथा मोबाइल फोनको सुरक्षाको लागि अनिवार्य जेनुन फारवेल/ एन्टी भाइरस र मोबाइल सेक्युरिटी सोलुसनको प्रयोग गरौं । - प्रयोग नहुने बेला मोबाइल फोनको वाईफाई, ब्लुटुथ,मोबाईल डाटा आदिलाई बन्द गरी राखौं। अरुले मोबाइल फोनको प्रयोग गर्न नसक्ने गरी तथा मोबाइल ट्रयाकिङ हुन सक्ने गरी सेटिङ गरौं । - कम्पिलिट्ली ह्विपआउटगर्न सक्ने गरी तथा सिमकार्ड परिवर्तन गरेमा कुनै निश्चित नम्बरमा अलर्ट आउने गरी कन्फिगर गरौं। यस्ता सेटिङले मोबाइल हराएमा भेट्टाउन सहयोग पुर्‍याउँछ र मोबाइलमा भएका व्यक्तिगत विवरणहरुमा अरुको पहुँच पुग्नबाट बचाउँछ। - मोबाइलमार्फत डिजिटल कारोबार गर्दा असुरक्षित हुने फ्रि पब्लिक वाईफाईरहटस्पोटको प्रयोग नगरौं। मोबाइल ह्याण्डसेटमा हुने संवेदनशील डाटाको ब्याकअप राखौं । साथै मोबाइलमासमेत उक्त संवेदनशील डाटालाई इनक्र्प्सन गरेर राखौं। - मल्टी- फ्याक्टर अथेन्टिकेसन जस्तै टू फ्याक्टर अथेन्टिकेसन(मोबाईल नंबर, ओटीपी,फिङगर प्रिन्ट इत्यादि ) को प्रयोग गरौं । अपरिचित मोबाइल नम्बररइमेलर ह्वाट्सएपरभाईवररम्यासेन्जर आदिबाट आएको सन्देश, फोनकल लगायतलाई रिप्ले/ रेस्पोन्स नगरौं । - फ्रिवेयर,पाईरेटेड सफ्टवेयररग्याम, फ्रि म्युजिकरभिडियो, अश्लीलसामग्री उपलब्ध हुने जस्ता असुरक्षित वेबसाइटहरुको प्रयोग नगर्ने, पपअप लिकंमा जथाभावी किल्क नगर्ने तथा फ्रिवेर/ सेयरवेयर तथा पाईरेटेड सफ्टवेयर,ग्याम, फ्रि म्युजिक,भिडियो डाउन लोड नगरौं। मोबाइल फोनलाई सजिलै अरुको पहुँच पुग्ने गरी यतिकै नछाडौं।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७८

साईबर सुरक्षामा सोसियल इञ्जिनीयरिंगको खतरा, यी हुन सक्छन् माध्यम, जोगिन यसो गरौं

Aarthik Abhiyan माघ २०७८

डिजिटल बन्दै वीपी प्रतिष्ठान, रिपोर्ट पनि अनलाईनबाटै

पुस ३, धरान । केही दिनअघि अनलाइनबाटै ओपिडीको पूर्जी काट्न सक्ने सेवा शुरु गरेको वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानले बिहीवारदेखि ल्याबको रिपोर्ट पनि अनलाइनबाटै हेर्न सक्ने बनाएको छ । प्रतिष्ठानले मिदास टेक्नोलोजीसँगको सहकार्यमा सेवा शुरु गरेको हो । अब ल्याबको रिपोर्ट लिन पनि लाइनमा बस्न नपर्ने र अनलाइन वा वीपी प्रतिष्ठानको एप्समार्फत मोवाइलमै रिपोर्ट हेर्न सकिने प्रतिष्ठान डेपुटी अस्पताल निर्देशक डा. विकास साहले जानकारी दिए । उनले भने, ‘अब रिपोर्ट लिन लाइन लागेर घण्टौ उभिनु पदैन, जहीबाट पनि मोवाइल एप्सबाटै आफ्नो रिपोर्ट हेर्न सकिन्छ । नपढेका मान्छेले पनि पढेलेखेकालाई पासवर्ड दिएर रिपोर्ट हेर्न, प्रिन्ट गर्न सकिन्छ ।’ अस्पताल प्रशासनका अनुसार नयाँ सिस्टमले द्रुतगतिमा काम हुन्छ भने जनशक्ति पनि विगतमा जस्तो धेरै आवश्यक पर्दैन । डा. साहले भने, ‘अब मेशिनको डाटा सिधै सिस्टममा जाने, र भेरिफाइ गरेपछि अनलाइनमा जान्छ, त्यसैले जनशक्ति पनि थोरै भए हुन्छ, र द्रुतगतिमा काम हुन्छ, पहिला परीक्षण गर्ने मेशिनमा आएको तथ्यांकलाई कागजमा लेखेर कम्प्युटरमा टाइप गर्दा जुन मानवीय त्रुटी हुने जोखिम थियो, अब हुँदैन ।’ मिदासका बिजनेश मेनेजर राजिव कार्कीका अनुसार प्रतिष्ठानको सेन्ट्रल ल्याब र इर्मजेन्सी ल्याबको रिपोर्ट मोवाइल एप्सबाटै हेर्न सकिन्छ । यसको लागि वीपीकेआइएचएस एप डाउनलोड गर्नुपर्ने उनले बताए । एपको प्रोफाइलमा गएर युजर नेम र पासवर्ड लगइन गरेपछि रिपोर्ट हेर्नसकिने कार्कीको भनाइ छ । ‘कुनै पनि टेष्ट गर्नुपर्दा विल काट्नुपर्छ, त्यो विलमा नै युजरनेम र पासवर्ड लगइन गरेपछि रिपोर्ट हेर्न सकिन्छ,’उनले भने । विदेशमा भएका आफन्तले विरामीको रिपोर्ट मोवाइलमा हेरेर त्यहीको विशेषज्ञसँग सल्लाह लिन पनि सक्ने डेपुटी अस्पताल निर्देशक डा.साह बताउँछन् । उनका अनुसार यो सिस्टम ओपिडीको हरेक डाक्टरको अघि मनिटर राखेर सिधै रिपोर्ट हेर्न सक्ने बनाउने भावी योजना छ ।

Aarthik Abhiyan मंसिर २०७८

यी हुन् फेसबुकको पासवर्ड चोर्ने ९ एप, एकाउन्ट सुरक्षित राख्न यसो गर्नुहोस्

विभिन्न ९ वटा एन्ड्रोइड एपहरुले प्रयोगकर्ताहरुको फेसबुकको आइडी तथा पासवर्ड लगायतका डाटा चोर्ने गरेको पत्ता लागेको छ । सेक्योरिटी एनालिस्ट कम्पनी डक्टर वेबले ती एपहरुको कर्तुत पत्ता लगाएको हो । ती एपहरु हालसम्म कुल ५८ लाखभन्दा बढी पटक डाउनलोड भैसकेका छन् । प्रयोगकर्ताका फेसबुकबाट पासवर्ड तथा आइडीलगायतका डाटा चोर्ने एपहरुको सूची यस्तो छ : PIP […]

अनलाइनखबर आषाढ २०७८

https://www.onlinekhabar.com/2020/05/868011

अनलाइन गेमिङका शौखिनहरु पछिल्लो समय ह्याकरहरुको निसानामा पर्न थालेका छन् । हालै सार्वजनिक एक रिपोर्ट अनुसार साइबर अपराधीहरुले एक चर्चित ट्रोजन मालवेयर अर्थात् भाइरसको मद्धतले गेमर्सहरुका डाटा चोरी गरिरहेका छन् । उक्त भाइरसले ह्याकरहरुलाई प्रयोगकर्ताको पासवर्ड चोरी …

अनलाइनखबर बैशाख २०७७

पेनड्राइभमा पासवर्ड राख्न यसाे गर्नुहोस् - Naya Patrika

कम्प्युटरमा पेनड्राइभ कनेक्ट गर्नुहोस् । पेनड्राइभमा डाटा छ भने स्क्यान गर्नुहोस्, खाली छ भने फम्र्याट हानिदिनुहोस् । यसपछि राइट क्लिक गर्नुहोस् । ‘टर्न अन बिटलकर’ रोज्नुहोस् । एउटा विन्डो खुल्छ...पूरा पढ्नुहोस् »

Naya Patrika आषाढ २०७४

डाटा सुरक्षित राख्न पेनड्राइभमा यसरी राख्नुहोस् पासवर्ड

सम्बन्धित सामग्री