कुन अवस्थामा हानिकारक हुन्छ उपवास ?

काठमाडौं । साउनलाई शिवको प्रिय महिना मानिन्छ । विशेषगरी महिलाहरुले साउने सोमबार व्रत बसी शिवको पूजाआराधना गर्छन् । साउनको सोमबार व्रत बसे आफू, श्रीमान्, सन्तान र परिवारका सदस्यको कल्याण हुने धार्मिक विश्वास छ । साउनमा धेरै वर्षा हुने हुँदा पानीमा विकारका पदार्थ मिसिएका हुन्छन् । जसकारण व्रत बस्दा पेट सफा हुने र पाचन प्रणाली सन्तुलित […]

सम्बन्धित सामग्री

सुरु भयो जितियाको कठोर निर्जल उपवास

जलेश्वर- सन्तानको दीर्घजीवन, पुत्र प्राप्ति तथा पारिवारिक सुख शान्तिका लागि मनाइने जितिया पर्वको आज दोस्रो तथा मुख्य दिन बिहान ५ बजेदेखि कठोर निर्जल उपवास क्रम सुरु भएको छ । आज बिहान ४ बजे भगवान् जितुवाहनलाई दही, चिउरा, सख्खर, अमोट मिलाएर बनाइएको प्रसाद अर्पण गर्दै सोही प्रसादसँगै थप दही, चिउरा, सख्खर, चिन्नी, केरा, स्याउलगायत वस्तु ग्रहण […]

‘निराहार उपवास उत्तम मानिन्छ’

उपवास शरीरको शुद्धीकरण गर्न बस्ने गरिन्छ । यसले मानसिक तथा शारीरिक रुपमा तन्दुरुत बनाउन भूमिका निर्वाह गर्छ । यसको कुनै खास नियम छैन । यो संस्कृति, परम्पराअनुसार फरक-फरक तरिकाले उपवास बस्ने चलन छ । तर वैज्ञानिक र धार्मिक हिसाबले भने पानी नपिई निर्जल उपवास बस्नु राम्रो मानिन्छ । तर त्यसो भन्दैमा फलफूल खाएर बस्ने उपवास […]

आज जितिया पर्वको मुख्य दिन ‘उपवास’ बसिँदै

थारू समुदायका महिलाले तीन दिनसम्म मनाउने जितिया पर्वको मुख्य दिन आज उपवास ९व्रत० परेको छ । सो समुदायले मनाउने प्रमुख चाडमध्येको जितियापर्व भाद्र कृष्णपक्षको सप्तमीदेखि नवमीसम्म मनाउने गरिन्छ । यसका अवसरमा सो समुदायका महिला झाम्टा नाच नाच्दै गाउँदै जितिया मनाइरहेका छन् । पर्वको पहिलो दिन सप्तमीलाई ‘लाहा खाएके’ ९दर खाने०, अष्टमीको दिनलाई ‘उपवास’ ९व्रत० र […]

आज जितिया पर्वको मुख्य दिन ‘उपवास’ बसिँदै

नवलपुर – थारू समुदायका महिलाले तीन दिनसम्म मनाउने जितिया पर्वको मुख्य दिन आज उपवास (व्रत) परेको छ। सो समुदायले मनाउने प्रमुख चाडमध्येको जितियापर्व भाद्र कृष्णपक्षको सप्तमीदेखि नवमीसम्म मनाउने गरिन्छ। यसका अवसरमा सो समुदायका महिला झाम्टा नाच नाच्दै गाउँदै जितिया मनाइरहेका छन्। पर्वको पहिलो दिन सप्तमीलाई ‘लाहा खाएके’ (दर खाने), अष्टमीको दिनलाई ‘उपवास’ (व्रत) र नवमीको […]

इन्सुलिन लिइरहेका महिलाले तीजमा उपवास नबस्नुस् : डा चालिसे

काठमाडौं : हरितालिका तीजमा व्रतको तयारीस्वरूप सनातन धर्मावलम्बी महिला सोमबार (आज) दर खाइरहेका छन्।भोलि तीजको मुख्य दिन निराहार उपवास बस्ने गर्छन्। जसले भाद्र शुक्ल द्वितीयाका दिन निराहार उपवास बस्नुपर्ने भएकाले अघिल्लो दिन दर खाने चलन छ।अघिल्लो दिन विभिन्न प्रकारका खानेकुरा खाने र भोलिपल्ट निराहार उपवास बस्ने गर्दा स्वास्थ्यमा असर गर्ने भएकाले विशेष ख्याल गर्नुपर्ने चिकित्सकहरूको भनाइ छ। मधुमेह भएका र इन्सुलिन नियमित रुपमा लिनुपर्ने दिदीबहिनीहरूले त खाली पेट व्रत बस्न नहुने स

उपवास स्वस्थ रहने एक उपाय

डा. अरुणा उप्रेती हिन्दु धर्मावलम्बीहरु धर्म–परम्पराको हिसाबले विभिन्न विधिबाट उपवास बस्छन् । हरेक महिनामा दुई दिन एकादशीको दिन अन्न नखाई फलफूल, फलफूलको रस, पानी र दूध मात्र खाएर उपवास गर्नेहरु पनि धेरै छन् । तिजको अवसरमा महिलाहरुले निर्जल उपवास बस्ने चलन अहिले पनि छ । हप्ताको कुनै एक दिन कुनै एक देवताको नाममा उपवास बस्ने […]

१६ घण्टे उपवास हानिकारक हुनसक्छ : पोषणविद्

३१ जेठ, काठमाडौं । उपवासको याम सुरु हुँदैछ । विशेषगरी साउन महिनामा उपवास बस्ने प्रचलन छ । उपवास धार्मिक आस्थासँग जोडिए पनि यो एक विज्ञान हो । खासगरी स्वास्थ्य एवं पाचन क्रियाका लागि उपवास अत्यन्तै प्रभावकारी विधि मानिन्छ । उपवासका विभिन्न विधि प्रचलित छन् । पछिल्लो समय विभिन्न रोगबाट मुक्त हुन वा मोटोपन नियन्त्रण गर्न […]

उपवास किन र कसरी बस्ने ?

सम्पूर्ण भोजन छाडेर केवल स्वच्छ पानी आवश्यकताअनुसार पिएर केही समय वा केही दिनसम्म आरामपूर्वक आफ्नो नजिक रहनुलाई ‘उपवास’ भनिन्छ । खान नपाएर हुने भोकमरी र स्वेच्छाले खान छाड्ने उपवासमा फरक छ, त्यो के भने यदि व्यक्ति भोकमरीमा परेको छ भने एकातर्फ ऊ शारीरिक तथा मानसिक रुपमा तनावले भरिएको हुन्छ, अर्काेतर्फ शरीरभित्र रहेको विभिन्न मल निष्कासनका लागि कुनै विधि नअपनाउनाले उसको शरीरमा विजातीय तत्व जम्मा भएर बसिरहन्छ । ती तत्वबाट उल्टै विषालु तत्व उत्पन्न हुन थाल्छन् र व्यक्ति छिटो मर्न सक्छ ।&

विज्ञापनले आफ्नो उपवास तोडेको भन्दै म्याकडोनाल्ड विरुद्ध मुद्दा !

मानिसका दु:ख पनि अनेक खालका हुन्छन् । धर्मशास्त्रहरुमा सुन्दर परीहरुले ऋषिमुनिहरुको ध्यान भंग गरेका सन्दर्भ पढ्न पाइन्छ । संसारकै ठूलो मुलुक रुसमा भने म्याकडोनाल्ड कम्पनीको बर्गरको एउटा विज्ञापनले एकजना महिलाको धार्मिक उपवास नै तोडिदिएको छ । वास्तवमा फास्टफुडका विज्ञापनहरु कतिपय मानिसहरुको मन जित्न वा लोभ्याउन पर्याप्त हुन्छन् । सोसल मिडियामा आउने खानेकुराका तस्वीर तथा भिडियो […]

दयाहाङदेखि अनमोलसम्म : को उपवास बस्छन्, को मन्दिर धाउँछन् ?

७ साउन, काठमाडौं । साउन अर्थात भक्ति-आराधनाको महीना । शरीर शुद्ध गरेर उपवास बस्ने प्रचलन छ । खासगरी महिलाहरु आफ्ना श्रीमानको दीर्घायु र सु-स्वस्थ्यको कामना गर्दै उपवास बस्छन् । विवाहितको मात्र के कुरा, अविवाहित समेत हुनेवाला श्रीमानका खातिर ब्रत बस्छन्, पूजापाठ गर्छन्, मन्दिर धाउँछन् । तर, के पुरुषहरु पनि यसरी नै श्रीमतीको दीर्घायु र सुखी जीवनको […]