स्थानीय तहको निर्वाचनमा बागी उम्मेदवारले कहाँ जिते ? कहाँ पार्टीलाई क्षति पुर्‍याए ?

नेपाली कांग्रेसमा चार दशकभन्दा लामो समय आबद्ध रहेका झापा कनकाईका बासिन्दा शेरबहादुर थापाले कनकाई नगरपालिकाको मेयर पदका लागि निकै लामै कसरत गरेका थिए।कोभिड सङ्क्रमणका बेला होस् वा अन्य कुनै विपद्का बेला, उनले कनकाईबासीका लागि सहयोगका धेरै काम गरेको नेपाली कांग्रेसका कार्यकर्ता बताउँछन्।जब स्थानीय तहको निर्वाचनका लागि मनोनयन पत्र दर्ता गर्ने दिन आयो, उनले टिकट पाएनन्। पार्टीको प्रदेश समितिको बैठकसम्म टिकटका लागि उनी धाए। तर पार्टीले उनलाई टिकट नदिएपछि मध्यरातमा सामाजिक सञ्जालमा जसरी पनि मेयर पदममा उठ्ने उल्लेख गरे।चुनाव प्रचारका बेलामा कांग्रेसका नेता तथा कार्यकर्ताले एउटा निचोड निकाले।'शेरबहादुरले आफू त जित्दैनन्। तर कांग्रेसको मत चाहिँ प्रशस्तै काट्छन्'जब मतगणनाको नतिजा आयो, त्यस्तै देखियो।कांग्रेसका उम्मेदवार रुद्रप्रसाद चिमरियाको ६ हजार ६ सय ६१ मत आएको थियो। थापाले ५ हजार ६ सय ९१ मत पाए। दुवैजनाको मत जोड्दा कांग्रेस जितको सम्भावना धेरै देखिएको कार्यकर्ता बताउँछन्।बागी उम्मेद्वारको जितझापा गाउँपालिका ३ मा वडाध्यक्षमा कांग्रेसकै 'बागी' उम्मेदवार सुवासलाल गणेश वडाध्यक्षमा निर्वाचित भएका छन्। वर्षौँदेखि कांग्रेसमा आस्था राखेर पनि वडाध्यक्षको उम्मेदवारी दिन उनले पार्टीबाट नपाएपछि उनले आफ्नै तरिकाले उम्मेदवारी दिए, निर्वाचित पनि भए।झापाको बाह्रदशी गाउँपालिका वडा नं ४ मा पनि कांग्रेसका बागी उम्मेदवार विजयी भएका छन्। कांग्रेसका पुराना क्रियाशील सदस्य महताव आलमले पार्टीबाट टिकट नपाएपछि बागी उम्मेदवारी दिएका थिए।उनले प्यानल नै खडा गरेर चुनावमा भिडेका थिए। उनको प्यानलका सबै उम्मेदवार विजयी भएका छन्। सर्लाहीका चन्द्रनगर गाउँपालिका वडा नं ४ मा नेपाली कांग्रेसबाट टिकट नपाएपछि आफैँ उम्मेदवारी दिएका राजीवसिंह दनुवार विजयी बने।उनी नेपाली कांग्रेसका क्षेत्रीय प्रतिनिधि पनि थिए। उनी मात्र होइन उनका बुवा पनि नेपाली कांग्रेसमै आस्था राख्थे।महोत्तरीको बर्दिबासमा जसले मेयर जितेप्रदेश २ को महोत्तरीको बर्दिबास नगरपालिकामा मनोनयन दर्ता गर्ने दिन नै मेयर पदका आकाङ्क्षी प्रह्लादकुमार क्षेत्रीलाई पार्टीको आधिकारिक उम्मेदवारी दर्ता गर्न नेपाली कांग्रेसले वञ्चित गरायोतर उनले मनोनयन दर्ता गराए, चुनाव लडे। अन्ततः चुनाव जितेरै छाडे।उनले प्यानल नै बनाएर चुनाव लडेका थिए।उनकै प्यानलमा रहेकी उपमेयरकी उम्मेदवार तारादेवीले जितिन्।एमाले र माओवादी केन्द्रका पनि बागीरुकुमको त्रिवेणी गाउँपालिका १ मा माओवादी केन्द्रका एकजना कार्यकर्ता सुन्दर ओली सोही वडाको वडाध्यक्षको आकाङ्क्षी थिए।उनलाई माओवादी केन्द्रले टिकट नदिएपछि उनले आफैँ उम्मेदवारी दिए।अन्ततः वडाध्यक्षमा उनी निर्वाचित पनि भए।गौरादह झापामा दिलिप भण्डारी वार्डाध्यक्षमा निर्वाचित भएका थिए झापाको गौरादह नगरपालिकामा दिलिप भण्डारी वार्डाध्यक्षमा निर्वाचित भए उनले माओवादी केन्द्रकै लक्ष्मण ओलीलाई पराजित गरे।सिराहाको गोलबजार नगरपालिकाको मेयर पदका लागि माओवादी केन्द्रका रामचन्द्र महतोले इच्छा जाहेर गरेका थिए। तर उनलाई उनको पार्टीले टिकट दिएन। उनले आफैँ मेयर पदका लागि उम्मेदवारी दर्ता गराए।उनीलगायत धेरै कार्यकर्तालाई माओवादी केन्द्रले कारबाही पनि गर्‍यो। झापाको गौरादह नगरपालिका वडा नं ३ मा नेकपा एमालेका पुराना कार्यकर्ता दिलीप भण्डारीले वडाध्यक्षका लागि इच्छा व्यक्त गरेका थिए।तर पार्टीले टिकट नदिएपछि आफैँ उम्मेदवारी दिए, वडाध्यक्षमा निर्वाचित पनि भए।उनले एमालेका गजेन्द्रप्रसाद घिमिरेलाई दोबर मतान्तरले पराजित गरे।चर्चाको केन्द्रमा रहेका बागी उम्मेदवारभरतपुर महानगरपालिकाको मेयर पदका लागि उम्मेदवारी दिनेबेला र दिएपछि आफ्ना 'बागी' उम्मेदवार जगन्नाथ पौडेललाई मनोनयन फिर्ता गराउने विषयमा नेपाली कांग्रेसको शीर्ष नेतृत्व असफल भयो।दुई सङ्घीय सरकारका मन्त्री उमेश श्रेष्ठ र बालकृष्ण खाँण पनि उनलाई फकाउन चितवन गए तर सकेनन्।अन्ततः उनी चुनाव लडे। जित-हार आफ्नो ठाउँमा भए पनि पौडेलको उम्मेदवारीले भरतपुर महानगरको मेयरमा रेनु दाहाललाई जिताउने गठबन्धनको आकाङ्‍क्षामा असर पार्नसक्ने ठानिएको थियो।भरतपुर महानगरपालिकाको मेयर पदका कांग्रेसका बागी उम्मेदवार जगन्नाथ पौडेल आफू बागी नभएर कांग्रेसको आधिकारिक उम्मेदवार भएको दाबी गर्छन्।उनी भन्छन्, 'कांग्रेसको कुनै सिद्धान्तमा अर्को पार्टीको चुनाव चिह्नमा मत हाल्न दिँदैन। दलका शीर्ष नेताले अझै कार्यकर्ता चिनेनन्। त्यसैले कांग्रेसको आधिकारिक उम्मेदवार म हुँ।'विद्रोहको कारण केमत परिणाम सार्वजनिक भइरहँदा 'बागी' उम्मेदवारहरूले पनि जितेका विवरणहरू आइरहेका छन्।कतिपय स्थानमा बागी उम्मेदवारले 'सम्मानजनक' मत पाएका बताइन्छ।झापाको कनकाई नगरपालिकाका लागि मेयर पदका कांग्रेसकै बागी उम्मेदवार शेरबहादुर थापाले दलमा व्याप्त भ्रस्टाचारका कारण बागी उम्मेदवारको सङ्ख्या बढेको बताउँछन्।उनी भन्छन्, 'खान पाउँदा कुनै दल हेर्दैनन्। सबै मिलेर खान्छन्। चुनावमा पनि त्यस्तै परिस्थिति देखिएको छ। यो दलभित्रको भ्रस्टाचारको विद्रोह हो।'झापा गौरादह ३ का नवनिर्वाचित वडाध्यक्ष तथा एमालेका बागी उम्मेदवार दिलीप भण्डारीले पार्टीले कार्यकर्ताको सही पहिचान गर्न नसकेकाले आफूलगायत वडावासीले नै विद्रोह गरेको बताए।उनले भने, 'पछिल्लो समयमा पार्टीको राजनीति स्वार्थ केन्द्रित रह्यो। त्यही कारण मलगायत वडावासीले विद्रोह गर्‍यौँ। सफल पनि भयौँ।' -बिबिसीबाट 

सम्बन्धित सामग्री

कांग्रेस, एमाले र समाजवादी जसले जिते पनि आफैंले जिते जस्ते लाग्छ - प्रचण्ड

माओवादी केन्द्रका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले स्थानीय तहको निर्वाचन एमाले,कांग्रेसले जसले जिते पनि आफैंले जितेको जस्तो अनुभुति भएको बताएका छन् । शुक्रबार चितवनमा समृद्ध भरतपुरको आगामी कार्यदिशाका विषयमा आयोजित अन्तरक्रिया...

द्वन्द्व प्रभावितका मुद्दा कसैको प्राथमिकतामा परेनन्

स्थानीय तहको निर्वाचन भर्खरै सकिएको छ । निर्वाचनमार्फत पाँच वर्षका लागि नयाँ जनप्रतिनिधि चुनिएका छन् । राजनीतिक दल आ–आफ्ना पार्टीका र स्वतन्त्र उम्मेदवारले आफ्ना प्रतिबद्धता लिएर जनतामाझ गए । केहीले जिते, केहीले हारे । सशस्त्र द्वन्द्व प्रभावितका लागि भने निर्वाचन ‘हात्ती आयो, हात्ती आयो, फुस्सा’ जस्तै भएको छ । विकासे कामका योजना लिएर दल र …

द्वन्द्व प्रभावितको गुनासो : हाम्रा मुद्दा कसैको प्राथमिकतामा परेनन्

– निरा गौतम, स्थानीय तहको निर्वाचन भर्खरै सकिएको छ । निर्वाचनमार्फत पाँच वर्षका लागि नयाँ जनप्रतिनिधि चुनिएका छन् । राजनीतिक दल आ–आफ्ना पार्टीका र स्वतन्त्र उम्मेदवारले आफ्ना प्रतिबद्धता लिएर जनतामाझ गए । केहीले जिते, केहीले हारे । सशस्त्र द्वन्द्व प्रभावितका लागि भने निर्वाचन ‘हात्ती आयो, हात्ती आयो, फुस्सा’ जस्तै भएको छ । विकासे कामका योजना […]

कसले कहाँ कहाँ जिते ? मोबाइलमै यसरी हेर्नुहोस् स्थानीय तह निर्वाचनको परिणाम

गएको वैशाख ३० गते स्थानीय तहको निर्वाचन सम्पन्न भइसकेको छ । देशका अधिकांश स्थानीय तहमा निर्वाचन सम्पन्न भएपनि केही ठाउँमा रोकिएको निर्वाचन हुँदै छ ।  निर्वाचन सम्पन्न भइसकेको स्थानीय तहको मतगणना जारी छ । केही स्थानीय तहको मतगणना सकिएर पनि नतिजा सार्वजनिक भइसकेको छ ।  यस्तोमा स्थानीय तह सदस्य निर्वाचन २०७९ को आधिकारिक नतिजा निर्वाचन आयोगले अनलाइनबाटै प्रदान गरिरहेको...

विसं २००४ सालकै जस्तो निर्वाचन

नेपालमा वैशाख ३० गते स्थानीय तहको चुनाव परम्परागत तरीकाले सम्पन्न भयो । जबकि आधुनिक प्रविधि प्रयोग गरेर यसलाई सहज, सरल र प्रविधिमैत्री बनाउन सकिन्थ्यो । इलेक्ट्रोनिक भोटिङ मेशिन प्रयोग गरेको भए मत गणनामा खर्च हुने समय कम भई करोडांै खर्च कम हुन्थ्यो । प्रत्येक चुनावमा किनिने गरेका हजारौं मतपेटिकाको खर्च बच्ने थियो । निर्वाचन आयोगले प्रत्येक भोटरलाई एउटा युजर आईडी दिएर एक ठाउँमा मात्र भोट हाल्न मिल्ने, यो आईडी चुनावको दिन बिहान ७ बजेबाट ५ बजेसम्ममात्र खुल्ने व्यवस्था गर्ने हो भने चुनावका लागि ज्यानको बाजी लगाएर मतदान स्थलमा धाउनुपर्ने नै थिएन । विगतका र यसपटकको चुनावमा केही पार्टीको तामझाम हेर्दा सम्पत्ति शुद्धीकरण गरेर कालो धन चुनावमा खर्च भएको छ । त्यसबाहेक समय बढी लाग्ने एउटा चुनावका लागि महीनौंको मेहनत लगाएर मतपत्र छाप्न भन्दा घरबाट नै भोटहाल्ने प्रविधि विकास गर्न अब ढिला गर्न हुँदैन । स्थानीय निर्वाचन भनेको कुनै देशको सबैभन्दा सानो तहमा सरकार निर्माण गर्न गरिने निर्वाचन हो । निर्वाचनले औपचारिक रूपमा सरकार निर्माणका लागि प्रतिनिधि छनोट गर्छ । निर्वाचन भनेको जनतामा निहित अधिकार कुनै व्यक्तिमा केन्द्रित गर्ने कानूनी प्रक्रिया हो । प्रतिनिधि छनोट गर्दा कहिलेकाहीँ चुक हुन सक्छ र एकपट छानिएपछि पदाधिकारीहरू स्वेच्छाचारी र गैरजिम्मेवार हुन पनि सक्छन् । त्यसैले आवधिक रूपमा निर्वाचन हुने गर्छ । तर, अलिकति प्रविधि सुधार गरेर ज्यादै सजिलो तरीकाले चुनाव सम्पन्न गर्न सकिन्छ । रोम र एथेन्समा पोप र होली रोमन इम्पेररहरू छान्नका लागि चुनाव गरिन्थ्यो । राजनीति वा प्रजातन्त्रका लागि निर्वाचनको शुरुआत लगभग ५०८ बीसीमा ग्रीसबाट भएको थियो । प्रविधिगत सुधार आर्थिक अनैतिकता रोक्ने औजार हो । महिलालाई मतदानको अधिकारसहितको आधुनिक चुनाव यूरोप र अमेरिकाबाट भएको हो । नेपालको संविधानले बहुलवादलाई स्वीकार गरेकाले चुनावमा विभिन्न व्यक्ति प्रतिस्पर्धीका रूपमा उठेका हुन्छन् । अनेक राम्रा पक्ष भए पनि स्थानीय निर्वाचन महँगो र भड्किलो भएको कुरा कसैबाट लुकेको छैन । हालै फ्रान्समा राष्ट्रपतीय चुनाव भयो । त्यहाँ कुनै उम्मेदवारले पहिलो चरणमा ५० प्रतिशतभन्दा बढी मत नल्याएकाले दोस्रो चरणको मतदान भयो जसमा पहिलो चरणका मुख्य २ प्रतिस्पर्धीले मात्र भाग लिए र इमायल म्याक्रोले चुनाव जिते । नेपालमा अहिलेसम्मको इतिहास हेर्दा प्रतिस्पर्धी धेरै भएमा अरूले भन्दा थोरै बढी मतले ल्याए पनि जितिन्छ । यस्तोमा २० जना उम्मेदवार छन् र सबैले ५ प्रतिशत मत बराबर रूपमा पाएमा त्यसमध्ये १ मत बढी ल्याउनेले चुनाव जितेर जान्छ । यहाँ अनिवार्य रूपमा ५० प्रतिशत मत पाउन जरुरी हुँदैन । यसको अर्थ मत जुन पार्टीबाट जिते पनि पदमा पुगेपछि सबैका लागि समान तरीकाले निष्पक्ष भएर काम गर्नुपर्छ भन्ने मान्यता तीनओटै तहको निर्वाचनको हुन्छ । स्थानीय तहको निर्वाचन नेपालमा पहिलो पटक विसं २००४ जेठ ३ गते काठमाडौं म्युनिसिपालिटी चुनाव भएको थियो । त्यतिबेला प्रजातन्त्र स्थापना नभएकाले महिलाले मतदान गर्न पाएका थिएनन् । पहिला नेपालमा महिलाको अधिकार थियो । त्यसैले राजेन्द्रलक्ष्मी, ललितत्रिपुरा सुन्दरी, राज्यलक्ष्मीले नायबी चलाएका थिए । तर, आधिकारिक रूपमा चुनावमा उठ्न वा उत्तराधिकारी बन्न पाएका थिएनन् । २०१० माघ १७ गतेको नगरपालिका निर्वाचनमा महिलाले पनि मताधिकार पाएका थिए । यसैगरी २०१४ माघ ७ मा भएको निर्वाचनमा मिडियाको पनि व्यापक प्रयोग भएको थियो । २०१५ सालको संसदीय निर्वाचन नेपालको सरकार फेर्ने हैसियतको पहिलो निर्वाचन थियो । त्यसपछि लगत्तै २०१७ पुस १ गते प्रजातन्त्रको अपहरण भयो । २०१८ फागुन ७ गते गाउँपञ्चायतको निर्वाचन भयो । सम्भवत: गाउँगाउँमा फैलिएको यो नै पहिलो स्थानीय निर्वाचन थियो । संघीयताअन्तर्गत व्यापक अधिकार भएको स्थानीय पालिकाको निर्वाचन २०७४ सालमा पहिलोपटक भयो, दोस्रो निर्वाचन वैशाख ३० गते । विडम्बना २००४ को चुनाव र आजको चुनावको तरीका उस्तै छ । संघीयताका कारणले बढ्दो बजेटको आकार र स्थानीय तहको भौगोलिक आकार बढेको कारणले नीतिगत निर्णय गर्ने सामान्य सांसदभन्दा कार्यकारी अधिकार भएको मेयर, उपमेयर, अध्यक्ष, उपाध्यक्ष र वडाअध्यक्षको पद अहिले बढी आकर्षक भएको छ । पहिलो स्थानीय पदाधिकारीले अधिकांश ठाउँमा राम्रो काम गरेका छन् । जस्तै हड्पिएका जग्गाहरू सरकारले फिर्ता लिन सकेको छ । स्थानीय सडक पुल, कुलो पँधेरोको राम्रो प्रबन्धन भएको छ । प्रतिपक्षले चनाखो भएर वाचडगका रूपमा हेर्ने भएकाले भ्रष्टाचार पनि कम भएको छ । परन्तु जति हुनुपर्दथ्यो त्यो भएको छैन । हुनु के पर्दथ्यो भन्ने यस विषयमा आआफ्ना तर्क होलान् । तर, स्थानीय सरकारले बाँझो जमीनमा उपयुक्त बाली लगाई जनतालाई रोजगारी दिने, त्यहाँको अवस्था सुहाउँदो उद्योग खोलेर निर्यात व्यापारलाई सहयोग गर्ने जनता जो जुन उमेर समूहका भए पनि उनीहरूलाई रोजगारी दिने काम गर्ने र उत्पादनलाई निर्यात गर्न नेपालका लगभग ७०० स्थानीय तहले भटमास र तोरीको खेतीमा जोड दिन सक्ने हो भने अझै पनि नेपालीको अवस्था फेरिन बढी समय लाग्दैन । खानेतेल र नुट्रेलाको माग विश्वव्यापी रूपमा बढेको छ । यो उत्पादनको बजार सजिलै पाउन सकिने भएकाले यस विषयमा सबै स्थानीय तह र संघीय सरकार लाग्ने हो भने आउने विसं २०८४ को तेस्रो स्थानीय निर्वाचनमा नेपाल र नेपालीको अवस्था समुन्नत हुनेछ । त्यो समुन्नतिको केही उपलब्धि अर्को चुनावको खर्चले शून्यमा झर्ने देखिन्छ । यही कुरालाई ध्यानमा राखेर अबको चुनावलाई सस्तो र सभ्य बनाउन लाइनमा नबसी घरबाट नै मत दिन मिल्ने व्यवस्था गरौं । आखिर प्रविधि विकास भएकै छ सोच परिवर्तन गरी कार्यान्वयन गरौं । लेखक कैलाशकूट बहुमुखी क्याम्पसका व्यवस्थापन विषय अध्यापन गर्छन् ।

ओलीको पार्टीले चुनाव जिते संसद् भङ्ग गर्ने प्रवृत्ति दोहोरिन्छ : देउवा

धनगढी । प्रधानमन्त्री तथा नेपाली काँग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले केपी ओलीको पार्टीले चुनाव जितेमा फेरि संसद् भङ्ग गर्ने प्रवृत्ति दोहोरिने दाबी गरेका छन् । सोमबार सत्तारुढ गठबन्धनले धनगढीमा आयोजना गरेको चुनावी आमसभालाई सम्बोधन गर्दै देउवाले स्थानीय तहको निर्वाचन गठबन्धनले जिते मात्र सङ्घीय सरकार बलियो हुने बताए । उनले ३० वैशाखमा हुने स्थानीय तहको निर्वाचनमा सत्तारुढ […]

चुनाव आयो विकल्प आएन

स्थानीय तहको निर्वाचन नजिकिएसँगै राजनीतिक दलका नेताहरु आ–आफ्नो पक्षमा मतदान गराउन जनताको घरदैलो पुगेका छन् । आगामी एक महिना यो क्रम अझै बढ्नेछ । मतदाताको ढोकामा पुगेका नेताहरु क्रमशः बैठक र भान्सासम्म पनि पुग्नेछन् । उनीहरु आफूले निर्वाचन जिते जनताको आँगन, भातभान्सा, शयन कक्ष सबै परिवर्तन गराउने आश्वासन दिन तयार छन् । जनताले आजका सबै […]

धनुषामा कांग्रेसको वर्चर्श, कसले कहाँ जिते, कसको कहाँ अग्रता ?

तेस्रो चरणको स्थानीय तहको निर्वाचन भएका १३६ स्थानीय तह मध्ये सोमबार भएको निर्वाचनमा अहिलेसम्म ८० स्थानको नतिजा आइसकेको छ। १८ स्थानीय तह रहेको धनुषामा १३ स्थानीय तहको अन्तिम मत परिणाम आइसकेको छ। जनकपुर उपमहानगरसहित ६ वटा स्थानीय तहमा नतिजा आउन बाँकी छ। सेतोपाटीलाई प्राप्त अन्तिम मत परिणाम अनुसार कांग्रेसले धनुषाको ६ स्थानीय तहमा विजय हाँसिल…