पुस २६, काठमाडौं। पछिल्लो वर्ष कोभिडका कारण शान्त रहेका उपत्यकाका डाँडाकाँडा यतिबेला भने डोजर आतंकले अशान्त बनेका छन् ।
डाँडाकाँडामा डोजर लाग्नुको कारण कुनै विकास निर्माणका कामका लागि भने होइन । बरु उपत्यकामा विनास ल्याउनको लागि ती डोजरहरु दिनरात लागिपरेका छन् ।
प्लटिङको लागि भीर काटेर सम्म बनाउने नाममा कतै पहिरोको जोखिम बढेको छ भने कतै खोला थुनेकाले बाढीको जोखिम पनि बढेको छ। पछिल्ला वर्षहरुमा काठमाडौं भित्र बग्ने बागमति, विष्णुमति, हनुमन्ते लगायतका नदिमा आएको बाढीको कारण पनि अव्यवस्थित बसोबास नै रहेको थियो ।
उपत्यकामा अहिले काठ क्षेत्रका जग्गाहरु पनि सबै भरीभराउ भइसकेका छन् । काठमाडौंमै घरुजग्गा जोड्ने मानिसहरुको चाप भने घटेको छैन । यसै कारण अहिले काठमाडौंको केन्द्रबाट १५/२० किलोमिटर टाढा सम्म पनि धमाधम प्लटिङ भइरहेको देख्न सकिन्छ ।
उपत्यका विकास प्राधिकरणबाट अनुमति नै नलिएर अनधिकृत रुपमा गरिएका यस्ता प्लटिङका कारण एकातिर वातावरणमा प्रतिकुल असर पारेको छ भने जग्गा खरिद गर्ने उपभोक्ताहरु पनि ठगिदै गएका छन् । पछिल्लो समय त काठमाडौं भनेर काठमाडौं नै नदेखिने ठाउँसम्म पनि जग्गा प्लटिङ फैलिएको छ ।
नुवाकोट मात्रै देखिने ठाउँमा पनि आनाको २० लाख !
काठमाडौं उपत्यकामा जग्गा किन्नेहरुको चाप थेग्न नसकेर अहिले काठमाडौं जिल्लामा पर्ने तर उपत्यका नदेखिने ठाउँ सम्म जग्गा प्लटिङ फैलिएको छ ।
त्यस्तै मध्येको एक ठाउँ हो मुड्खुभन्ज्याङ । मुड्खुभन्ज्याङ क्षेत्रमा अहिले डाँडै पिच्छे डोजर चलिरहेको देख्न सकिन्छ । जंगलको बीचमा, खोलाको छेउमा, प्रसारणलाइनको मुनी कतै पनि ठाउँ खालि नछोडेर प्लटिङ भइरहेका छन् ।
यी ठाउँमा पनि प्लटिङ गरिएका जग्गाको मूल्य भने आनाकै २० लाख रुपैयाँ सम्म तोकिएको छ । बालाजु-नुवाकोट सडकबाटै जानुपर्ने यी ठाउँमा प्रति आना ४/५ लाख रुपैयाँले किनेका जग्गामा डोजर लगाएर आनाको १५/२० लाख रुपैयाँ मूल्य तोकेको पाइएको छ ।
‘पहिले पहिले भन्ज्याङ वारी उपत्यका देखिने ठाउँपट्टि मात्रे जग्गा प्लटिङ हुन्थे। यता आनाको १०/१२ लाख चल्दा भन्ज्याङ पारीपट्टि भने ३/४ लाख रुपैयाँ हाल्न पनि मान्छे नै आउथेनन् ।’ मुड्खुकी जग्गा व्यवसायी सिता तामाङले भनिन्, ‘अहिले काठमाडौं देखिने ठाउँपट्टि आनाको २०/२५ लाख भन्छन् । यता नुवाकोट मात्रै देखिने ठाउँमा पनि आनाको १५/२० लाख भन्न थालिसके ।’
प्लटिङ नभएको ठाउँमा डाँडापारी पट्टि अहिले पनि आनाको ५/६ लाख रुपैयाँमा जग्गा विक्री हुन्छ । तर प्लटिङ गर्ने वित्तीकै उक्त जग्गाको मूल्य १५ देखि २० लाख रुपैयाँ भन्ने गरेको मुड्खुका स्थानीय नारायण आचार्यले बताए ।
जंगलको वीचमा गरिएको प्लटिङ देखाउँदै आचार्यले भने- ‘यो जग्गा आनाको ५/६ लाखका दरले किनेको हो । अहिले आनाको १५ का दरले बेच्दै छन् । यो माथिल्लो प्लटिङमा त आनाको १८/१९ लाख भनिरहेका छन् ।’
आचार्यले देखाएका दुवै ठाउँबाट काठमाडौं उपत्यका देखिदैन, नुवाकोटको सिसडोलामा थुप्रीएको फोहोर मात्रै देखिन्छ ।
कतै डाँडा काटेर खोलानाला भरान, कतै बालुवा माथि ढलान
भन्ज्याङ वरपरका अन्य डाँडामा पनि यतिबेला डाँडै पिच्छे डोजर लागेको देखिन्छ । डाँडा काटेर सम्म देखाउन कतै खोलानाला नै थुनिएको छ भने, कतै डाँडा काट्दा बलौटे माटो मात्रै निस्किएपछि त्यसमा ढलान गरिएको छ । भीरालो जमीनमा गरिएका प्लटिङमा पुछार तिरका जग्गा सबै भरान माटोको भरमा छोडिएका छन् । त्यसमाथि बलौटे माटो रहेको ठाउँमा त पुछार तिरका जग्गामा घर बनाउनै मुस्किले हुने स्थानीयहरु बताउँछन् ।
डाँडा काटिएको ठाउँमा त राम्रै घर बनेपनि तल तल माटो मात्रै भरिएको ठाउँमा भने जग हाल्ने माटो पनि नभेटिने सम्भावना रहेकोले यस्तो ठाउँमा ठूलो घर बनाउन नसकिने आचार्यले बताए ।
एउटा प्लटिङमा डोजरले गेटको लागि पोल गाड्न खाल्डो खनिरहेको थियो । तर खाल्डोबाट भने बलौटे माटो मात्रै निस्किरहेको थियो। व्यावसायिले भने उक्त बलौटे माटोमाथि नै धमाधम ढलान गरेर बाटो बनाईरहेका थिए । प्लटिङ गरिएको सबै ठाउँमा ढलान बाटो बनिसकेको थियो । गेट निर्माणपछि कोही व्यक्ति जग्गा हेर्न पुगे बाटो देखेर आनाको १९/२० लाख रुपैयाँ हाल्न तयार पनि होलान् । तर घर बनाउने बेलामा भने उनीहरुले सास्ती भोग्नु पर्ने देखिन्छ ।
यो पनि पढ्नुस- काठमाडौंबाट १५ किलोमिटर टाढा रहेको गोदावरीमा किन आकासियो जग्गाको भाउ ?
काठमाडौंमा अहिले पनि पाइन्छ प्रतिआना ५ लाखमै जग्गा, तर किन्नु अघि यी कुरामा ध्यान नदिए फसिन्छ !
जग्गाको मूल्य वृद्धिमा सरकारी हस्तक्षेप कति आवश्यक ? यसरि नै मूल्य बढे ५ वर्षपछि विकास निर्माण ठप्प !
घरजग्गाको न्यूनतम र अधिकतम मूल्यको सीमा तोक्ने तयारी
अब स्थानीय तहका केन्द्रबाटै मालपोत कार्यालयका सेवा दिने तयारी
तपाईले किनबेच गर्ने घरजग्गाको वैज्ञानिक मूल्य कति ? आम्दानीअनुसार यसरि निकाल्नुस मूल्य
आनाको ५ देखि १० लाखमै जग्गा पाइने उपत्यकाका यी ठाउँ, सबैको रोजाइमा परेपनि किन छन् सुनसान ?
