ब्याजदरको प्रभाव धितोपत्र बजारमा : ८ अर्बभन्दा बढीको कारोबार, नेप्से परिसूचक साढे २ प्रतिशत बढीले वृद्धि

काठमाडौं । माघ महीनाको पहिलो कारोबार दिन मंगलवार धितोपत्र दोस्रो बजार २ दशमलव ५७ प्रतिशत बढेर बन्द भएको छ । अघिल्लो कारोबार दिनको तुलनामा यो दिन नेप्से परिसूचक ५४ दशमलव ५४ अंकले बढेको हो । माघमा अधिकांश बैंकले ब्याजदर घटाएसँगै धितोपत्र दोस्रो बजारमा सकारात्मक प्रभाव परेको हो । मंगलवार नेप्से परिसूचक २ हजार १७५ दशमलव १७ विन्दुमा पुगेको छ ।  पुस मसान्त सकिएसँगै धेरैजसो कम्पनीले यस वर्षको वार्षिक साधारण सभा सम्पन्न गरी लाभांश पारित गरिसकेको अवस्था छ । यस वर्ष लाभांश नदिने कम्पनीको संख्या पनि धेरै छ । लाभांशको प्रभाव खासै नपरेको धितोपत्र बजारमा ब्याजदरको प्रभाव पर्ने पर्ने गर्दछ । बैंकमा निक्षेपको ब्याजदर घटेसँगै धितोपत्र बजारमा लगानी बढ्ने गरेको ब्रोकरहरू बताउँछन् । यतिबेला पुस मसान्तको कर्जा र ब्याज भुक्तानीको जिम्मेवारी पूरा गरिसकेका लगानीकर्ता थप उत्साहित बनेको ब्रोकरहरूको भनाइ छ । बजारले गतिलाई अघि बढाइरहेको अवस्थामा दीर्घकालिन लगानीलाई जोड दिन सके बजारले थप गति लिने विश्वास समेत ब्रोकरहरूको छ । लगानीकर्ता उत्साहित बनेसँगै मंगलवार ८ अर्ब २ करोड ३८ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको धितोपत्र कारोबार भएको छ । उक्त रकम बराबरको २ करोड ३३ लाख ७० हजारभन्दा बढी धितोपत्र कारोबार भएको जानकारी नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)ले दिएको छ । मङ्सिरदेखि बजारले गति लिन थालेको भएपछि कारोबार रकम मंगलवार उच्च बनेको हो । यस दिन कुल कारोबारमा सर्वाधिक हिस्सा सोनापुर मिनरल्स एण्ड आयल लिमिटेडले ओगटेको छ । यस कम्पनीको २८ करोड ३१ लाख ५५ हजार रुपैयाँभन्दा बढीको शेयर कारोबार भएको हो । सर्वाधिक रकमको कारोबार भएको यस कम्पनीको शेयर मूल्य भने २ दशमलव ७८ प्रतिशत अर्थात् प्रतिकित्ता १५ रुपैयाँले बढेर प्रतिकित्ता ५५४ रुपैयाँ कायम भएको छ । यो दिन २१४ धितोपत्रको मूल्य बढेको छ भने ३१ धितोपत्रको मूल्य घटेको छ । २० कम्पनीको शेयर मूल्य यो दिन ९ प्रतिशतभन्दा बढीले वृद्धि भएको छ । २० कम्पनीमध्ये बुटवल पावर कम्पनी, युनाइटेड मोदी हाइड्रोपावर, हिमालयन पावर पार्टनर, एनआरएन इन्फ्रास्ट्रक्चर एण्ड डेभलपमेन्ट र नेपाल वेयरहाउजिङ कम्पनी लिमिटेडको शेयर मूल्य भने १० प्रतिशतले बढेको हो । बढेको बजारमा सबै समूहगत परिसूचकसमेत बढेका छन् । यो दिन वित्त समूहको परिसूचक सर्वाधिक ४ दशमलव ७५ प्रतिशत बढेको छ । त्यस्तै लगानीको ३ दशमलव ७० प्रतिशत, जलविद्युतको ३ दशमलव ५१ प्रतिशत, लघुवित्त ३ दशमलव शून्य २ प्रतिशत, विकास बैंक २ दशमलव ६३ प्रतिशत, अन्य २ दशमलव ६२ प्रतिशत, उत्पादन तथा प्रशोधन २ दशमलव ४९ प्रतिशत, व्यापारिक २ दशमलव १५ प्रतिशत, बैंकिङ २ दशमलव शून्य ३ प्रतिशत, निर्जीवन बीमा १ दशमलव ९२ प्रतिशत, जीवन बीमा १ दशमलव ७८ प्रतिशत, होटल तथा पर्यटन १ दशमलव १६ प्रतिशत र म्युचुअल फण्डको परिसूचक शून्य दशमलव ७८ प्रतिशत बढेको छ । मंगलवार धितोपत्र दोस्रो बजारको कुल पूँजीकरण ३४ खर्ब १६ अर्ब ४२ करोड ४१ लाख रुपैयाँ कायम भएको छ । अघिल्लो कारोबार दिन यो रकम ३३ खर्ब ३० अर्ब ७५ करोड रुपैयाँ थियो । एकै दिन धितोपत्र दोस्रो बजारको पूँजीकरण ८५ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँभन्दा बढीले वृद्धि भएको हो । 

सम्बन्धित सामग्री

धितोपत्र बजार : कारोबार तीन महिनायताकै न्यून

नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) परिसूचक ४४ दशमलव ४५ अङ्कले बढ्दा कारोबार रकम भने पौने चार अर्बमा खुम्चिएको छ ।

आर्थिक अभियान १८औं वार्षिकोत्सव विशेष : आर्थिक विकासमा धितोपत्र बजार

धितोपत्र बजारबाट सरकारले राम्रै आम्दानी गर्दै आएको छ । विगत १० आर्थिक वर्षको तथ्यांक हेर्दा सरकारले धितोपत्र दोस्रो बजारका लगानीकर्ताबाट एकै वर्षमा साढे १५ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढीसम्म पूँजीगत लाभकर संकलन गरेको देखिन्छ । आर्थिक वर्ष (आव) २०७०/७१ देखि आव २०७९/८० सम्मको तथ्यांकलाई आधार मान्दा सरकारले आव ०७७/७८ मा सबैभन्दा बढी १५ अर्ब ५४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी पूँजीगत लाभकर संकलन गरेको थियो । त्यसपछिको वर्ष २०७८/७९ मा सरकारले १० अर्ब ३५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी पूँजीगत लाभकर संकलन गरेको तथ्यांक धितोपत्र राफसाफकर्ता सिडिएस एन्ड क्लियरिङ लिमिटेडले दिएको छ । यी दुई आव धितोपत्र बजार सरकारका लागि मात्र होइन, लगानीकर्ताका लागि समेत फलदायी बनेको थियो । त्यसपछिको आव २०७९/८० मा भने सरकारले २ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँभन्दा बढी मात्र पूँजीगत लाभकर प्राप्त गरेको छ ।  विश्वव्यापी कोरोना महामारीको असर नेपालमा २०७६ साल चैत महीनादेखि परेको थियो । कोरोनाका कारण जनजीवन घरभित्र मात्र सीमित हुँदा देशका सबै व्यावसायिक क्षेत्र प्रभावित बनेका थिए । उक्त समयमा अनलाइन प्रविधिसँग जोडिएकाले धितोपत्र बजार भने चलायमान बन्यो । देशका सबै व्यावसायिक क्षेत्र अस्तव्यस्त बन्दा सरकारले धितोपत्र बजारबाट उक्त समयमा राम्रो आम्दानी गर्न सफल भएको थियो । कोभिडको जोखिमका बीच धितोपत्र बजारका लगानीकर्ताबाट संकलित लाभकर सरकारका लागि महत्त्वपूर्ण आम्दानी बन्न सकेको थियो । कोभिड महामारीमा सरकारी आम्दानीको मुख्य स्रोत नै धितोपत्र बजार बनेको स्मरण यतिबेला लगानीकर्ता गर्छन् । सबै व्यापार व्यवसाय छोडेर कोभिडबाट बच्न घरभित्र बस्न बाध्य नेपालीहरूले आम्दानीको क्षेत्र बनाएकाले पनि उक्त समयमा धितोपत्र बजारले ऐतिहासिक रेकर्ड कायम गर्न सफल भएको लगानीकर्ता डम्बरुवल्लभ घिमिरे बताउँछन् । ‘सरकारी जागिरेबाहेक त्यस समय अन्यको आम्दानी हुने सम्भावना नै थिएन,’ उनी भन्छन्, ‘धितोपत्र बजारलाई नै आम्दानीको क्षेत्र बनाएका आफूजस्ता धेरै लगानीकर्ताको सक्रियताकै कारण कोभिड महामारीका बीच नेपाली जनतासँगै सरकारसमेत आम्दानी बढाउन सफल भएको हो ।’ जब बजार बढ्छ स्वाभाविक रूपमै लगानीकर्ता उत्साहित हुन्छन् अनि सरकारको समेत आम्दानी बढ्छ । घिमिरे भन्छन्, ‘बजार बढेकै वर्ष सरकारको आम्दानीसमेत बढेको तथ्यांक रहेकाले यो क्षेत्रको गतिलाई निरन्तरता दिने खालका नीतिमा सरकारले जोड दिन आवश्यक छ ।’ धितोपत्र बजारमात्र त्यस्तो क्षेत्र हो जसको वृद्धिले जनता मात्र होइन, सरकारको समेत आम्दानी बढ्ने ठोकुवासमेत घिमिरेले गरेका छन् ।  तथ्यांकलाई केलाउँदा नेप्से परिसूचक बढेको वर्ष सरकारको कर संकलनसमेत बढेको देखिन्छ । आव २०७०/७१ को अन्त्यमा १ हजार ३६ दशमलव ११ विन्दुमा नेप्से परिसूचक बन्द भएको नेप्सेको तथ्यांकले देखाउँछ । अघिल्लो आव ०६९/७० को अन्त्यमा ५१८ दशमलव ३३ विन्दुमा बन्द भएको नेप्से परिसूचक उक्त आव ५१७ दशमलव ७८ अंकले बढेको थियो । आव २०७०/७१ मा सरकारले धितोपत्र बजारका लगानीकर्ताबाट ७४ करोड ३५ लाख रुपैयाँ पूँजीगत लाभकर उठाएको थियो । आव २०७१/७२ मा भने सरकारले ८१ करोड ५३ लाख रुपैयाँ यो क्षेत्रबाट कर उठाएको देखिन्छ । यस वर्ष नेप्से परिसूचक ९६१ दशमलव २३ विन्दुमा बन्द भएको थियो । आव ०७२/७३ मा नेप्से परिसूचक बढेर १ हजार ७१८ दशमलव १५ विन्दुमा पुग्यो । उक्त वर्ष सरकारले १ अर्ब ३९ करोड रुपैयाँभन्दा बढी कर संकलन गरेको थियो । आव २०७३/७४ मा १ अर्ब ४५ करोड रुपैयाँभन्दा बढी, आव २०७४/७५ मा ४७ करोड रुपैयाँभन्दा बढी, आव २०७५/७६ मा ६४ करोड रुपैयाँभन्दा बढी र आव २०७६/७७ मा ९८ करोड रुपैयाँभन्दा बढी पूँजीगत लाभकर संकलन गर्न सरकार सफल भएको थियो । नेप्से परिसूचकको अवस्थालाई हेर्दा आव २०७३/७४ मा १ हजार ५८२, आव २०७४/७५ मा १ हजार २१२ दशमलव ३६, आव ०७५/७६ मा १ हजार २५९ दशमलव शून्य २ र आव २०७६/७७ मा १ हजार ३६२ दशमलव ३५ विन्दुमा रहेको थियो । हालसम्मको इतिहासमा नेप्से परिसूचकले सर्वाधिक ३ हजार २०० विन्दु पार गरेको छ । २०७८ साल भदौ २ गते नेप्सेले हालसम्मकै ऐतिहासिक विन्दु पार गरेको थियो । सो समयमा नेपालको धितोपत्र बजारको कुल पूँजीकरण ४४ खर्ब ६८ अर्ब ५० करोड रुपैयाँभन्दा बढी कायम रहेको थियो । २०८० साल साउन मसान्तसम्मको तथ्यांकलाई आधार मान्दा धितोपत्र दोस्रो बजारको कुल पूँजीकरण ३० खर्ब ४३ अर्ब ९१ लाख रुपैयाँभन्दा बढी कायम छ ।  नेपालमा धितोपत्रको कारोबारबाट प्राप्त हुने पूँजीगत लाभमा कर लाग्ने व्यवस्था २०५८ साल साउन १ गतेदेखि लागू भएको पाइन्छ । आयकर ऐन– २०५८ को दफा ८९ (क) अनुसार सूचीकृत कम्पनीहरूको धितोपत्र कारोबारमा सरकारले २०५८ साउन १ गतेअघि खरीद गर्ने खरीदकर्ताले उक्त मितिको अन्तिम मूल्यलाई खरीद मूल्य मानेर आफ्नो लगानी विक्रीवाट प्राप्त लाभमा अग्रिम पूँजीगत लाभकर कट्टा गर्ने व्यवस्था गरेको थियो । हालको व्यवस्थामा लगानीकर्ताले भारित औसत लागतका आधारमा पूँजीगत लाभकर तिर्नुपर्र्ने हुन्छ ।  हालको व्यवस्थाअनुसार धितोपत्र दोस्रो बजारका लगानीकर्ताले नाफा कमाएको खण्डमा अधिकतम १० प्रतिशतसम्म पूँजीगत लाभकर तिर्नुपर्ने हुन्छ । संस्थागत लगानीकर्ताले १० प्रतिशत पूँजीगत लाभकर तिर्नुपर्ने व्यवस्था रहेको छ भने व्यक्तिगत लगानीकर्ताको हकमा ७ दशमलव ५ प्रतिशतसम्म कर तिर्नुपर्ने व्यवस्था छ । व्यक्तिगत लगानीकर्ताका लागि दुई प्रकारको पूँजीगत लाभकरको व्यवस्था गरिएको छ । एक वर्षभन्दा बढी धितोपत्र कायम गर्ने लगानीकर्तालाई दीर्घकालीन र १ वर्षभन्दा कम धितोपत्र कायम गर्ने लगानीकर्तालाई अल्पकालीन लगानीकर्ताका रूपमा विभाजन गर्दै सरकारले अल्पकालीन लगानीकर्ताका लागि ७ दशमलव ५ प्रतिशत र दीर्घकालीनका लागि ५ प्रतिशत पूँजीगत लाभकरको व्यवस्था गरेको हो ।

एक वर्षमा सेयर लगानीकर्ताले गुमाए ११ खर्ब पूँजी

३१ असार काठमाडौं । सेयर बजारका लगानीकर्ताका लागि आर्थिक वर्ष २०७८÷०७९ सुखद् रहन सकेन । अनेक नयाँ रेकर्ड बनेका वर्ष लगानीकर्ताको लागि भने निराशाजनक रह्यो । आर्थिक वर्ष ७८÷७९ मा नेप्से परिसूचक ८७३.९२ अंकले घटेको छ । गत आर्थिक वर्षको अन्तिम कारोबार दिन नेप्से २८८३.४० अंकमा बन्द हुँदा धितोपत्र बजार पूँजीकरण ४० खर्ब १० अर्ब […]

४४ खर्ब पूँजीकरण पुगेको शेयर बजारको परिपक्वता खोजिँदै

झण्डै ४४ खर्ब बराबर पुगेको बजारको पूँजीकरण पुगेको धितोपत्र बजार पछिल्ला दिनमा क्रमशः ओरालो लागेको छ । कारोबार मापक नेप्से परिसूचक न्यून बिन्दुमा ओर्लिएको छ । यसै सन्दर्भमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घले शुक्रबार शेयर बजारका सन्दर्भमा एक छलफल चलायो । छलफलमा नियामक निकायदेखि सरोकारवालाको सहभागिता थियो । नेप्से लगातार ओरालो लाग्दा त्यसले लगानीकर्तालाई पनि निराश बनाएको छ । निराशालाई चिर्दै अगाडि बढ्ने लक्ष्यका साथ आयोजित छलफलका वक्ताले बजारलाई परिपक्व बनाउने विषयमा मतैक्यता प्रदर्शन गरेका छन् ।

नेप्सेमा दोहोरो अङ्कको सुधार, कारोबार रकम बढेन

काठमाडौं। लगातार ओरालो लागेको धितोपत्र बजार मापक नेप्से परिसूचक आज भने उकालो लागेको छ । लामो समयपछि नेप्सेमा दोहोरो अङ्कको वृद्धि देखिएको छ ।

नेप्से २० अंकले सुधारियो, करिब २ अर्बको कारोबार

काठमाडौं । बिहीबार धितोपत्र बजार उकालो लागेको छ । साताको अन्तिम दिन बजारमा नेप्से परिसूचक करिब २० अंकले बढेर

धितोपत्र बजार : नेप्से २० अंकले बढ्यो

काठमाडौं । पुस मसान्तमा घटेको शेयर कारोवार मापक नेप्से परिसूचक माघको पहिलो दिन २० अंकले बढेको छ ।  नेपाल स्टक

१३ सयको बिन्दु कटेर फेरि फर्कियो नेप्से, कारोबार रकममा समेत गिरावट

काठमाडौं । धितोपत्र बजार बुधबार पूनः घटेको छ । सेयर बजारमा नेप्से परिसूचक १३ सयको अंक नाघेर पूनः ओरालो लागेको हो