काठमाडौं । रात्रिकालीन पर्यटन प्रवर्द्धनका लागि चाँगुनारायण नगरपालिका–४ चाँगुमा सामुदायिक घरबास सञ्चालन गरिने भएको छ । २०७२ सालअघि केही घरमा सञ्चालनमा रहेका घरबास विनाशकारी भूकम्पपछि बन्द भएका थिए । चाँगुनारायणमा पर्यटकीय आकर्षणको रूपमा विस्तार गर्न नगरपालिकाको आर्थिक सहयोगमा पुनः घरबास पर्यटन शुरू हुने भएको हो । कोभिड–१९ को महामारी शुरू भएपछि संकटमा परेको पर्यटन व्यवसाय पुनः सञ्चालन गर्दै ग्रामीण क्षेत्रका बासिन्दालई पर्यटनसँगै जोड्दै आर्थिक अवस्था उकास्ने उद्देश्यले नगरपालिकाले घरबास सञ्चालनमा सहयोगसमेत गर्ने भएको छ ।
नगर प्रमुख सोमप्रसाद मिश्रले घरबास सञ्चालन गर्न समस्या भए सहयोग गरिने बताए । ‘पैसा नभएर काम रोकिँदैन, घरबास सञ्चालन गर्न इमानदार भएर काम शुरू गरे सहुलियत पूर्ण ब्याजमा नगरपालिकाले ऋण उपलब्ध गराउन मद्दत गर्नेछ ।’
भक्तपुर आउने पर्यटकमध्ये केही प्रतिशतलाई मात्र नगरकोट र चाँगुनारायण क्षेत्रमा आकर्षित गर्न सके स्थानीयस्तरमा परिर्वतन हुने उल्लेख गर्दै उनले स्थानीय भाषा, कला, संस्कृतिको संरक्षण गर्दै मौलिक खाना पाहुनालाई एकरात राखेर सांस्कृतिक पहिचान देखाउँदै घरबास सञ्चालन गर्न सके झनै लोकप्रिय हुने नगरप्रमुख मिश्रले बताए ।
चाँगुनारायण नगरक्षेत्रका जंगलमा दुर्लभ वन्यजन्तु, चराचुरुङी रहेको, झरना, पोखरी र सिमसार क्षेत्रको अवलोकन गर्दै पर्यटक रमाउन सक्ने प्रशस्त ठाउँ रहेको भन्दै उनले नगरपालिकाको लगानीमा यस्ता ठाउँको पहिचान गर्न पर्यटकीय गन्तव्य बनाउन विभिन्न संरचना निर्माणमा नगरपालिका जुटेको बताए नगरपालिकाका उपप्रमुख विना बास्तोलाले आर्थिक समद्धि र विकासका लागि पर्यापर्यटन निकै महत्त्वपूर्ण हुने भन्दै घरबास पर्यटनबाट यहाँको पर्यटन एवं आर्थिक विकासमा टेवा पु¥याउन नगरपालिका तयार रहेको बताइन् । वडा नं ४ का वडाध्यक्ष बुद्धिलाल महर्जनले चाँगुनारायण क्षेत्रलाई पर्यटकीय गन्तव्यको रूपमा विकास गर्न नगरपालिकाले यहाँका सम्पदादेखि मौलिक संस्कृतिको विकासमा लगानी गर्न थालेको बताए ।
यसका लागि नगरपालिकाले चाँगुनारायण मन्दिर जान १००० सिँढी निर्माण, नारायणधारा सिँढी निर्माण, चारहाते भीमसेन सिँढी निर्माण, बसपार्कको सिन्हुख्वाः पोखरीको जीर्णोद्धार गरिएको जानकारी दिए । उनका अनुसार विश्व सम्पदा सूचीमा रहेको चाँगुनारायण मन्दिर परिसरमा चौघेरा सत्तल निर्माण भइरहेको, नारायण मन्दिर, छिन्नमस्ता मन्दिर, किलेश्वर मन्दिर निर्माण भइसकेको र अरू पनि निर्माण भइरहेको छ ।
‘एक करोडमा बसपार्क निर्माण सम्पन्न गर्दै छौं, साँखुबाट चाँगुनारायण हुँदै भक्तपुर जाने सडक निर्माण सम्पन्न हुने चरणमा छ, मूलपानी चाँगु नगरकोट सडक निर्माण शुरू गरिएको छ,’ वडाध्यक्ष महर्जनले भने, ‘चाँगुनारायण दृश्यावलोकन परिक्रमा मार्ग निर्माण गरिएको छ, पर्यटकलाई एक रात चाँगुमा बस्ने गरी पर्यटनको विकासमा लागेका छौं ।’ चाँगुमा घरवास सञ्चालनका लागि दर्ता गर्ने क्रम शुरू भएको छ । पछिल्लो समय केही होटल निर्माण भए पनि कोरोनाका कारण सञ्चालन हुन सकेका छैनन् । अब टोल–टोलमै घरबास पनि शुरू गर्ने योजना छ । चाँगुनारायण मन्दिर अवलोकनका लागि विगतमा यहाँ दैनिक ५० देखि २०० सम्म पर्यटक आउने गरे पनि रात बसेर यहाँका प्राकृतिक सौन्दर्य र संस्कृतिमा रमाउन भने सकेका थिएनन् ।
जनजाति, नेवार, तामाङ, गुरुङ क्षेत्री सबै मिलेर बसेको यहाँ फरक जाति, भाषा, धर्म, संस्कृतिको पहिचान उजागर गर्दै पर्यटकलाई लोभ्याउने कार्यक्रम घरबासमा सञ्चालन गर्ने योजना रहेको बताए । रासस
