जेठ २०, वीरेन्द्रनगर । निषेधाज्ञाका कारण राष्ट्रिय गौरवको भेरी–बबई बहुउद्देश्यीय आयोजनामा आयोजनामा निर्माण सामग्रीको अभाव हुन थालेको छ ।
निषेधाज्ञाका कारण निर्माण सामग्री अभावका साथै कामदारको समेत अभाव हुन थालेको आयोजनाले जानकारी दिएको छ ।’, निषेधाज्ञाका कारण आयोजनामा निर्माण सामग्रीको पनि अभाव हुन थालेको छ । आयोजनामा अहिले रड (सरिया) र सिमेन्टको अभाव भएको आयोजनाका इन्जिनियर एवम् सूचना अधिकारी ईश्वरीप्रसाद तिवारीले बताए ।
उनले भने ‘आयोजनाले ३२–३३ एमएमको रड प्रयोग गर्दछ । तर, बजारमा उक्त साइजका रडहरू पाउँदैनन् । रडका लागि आयोजनाले कम्पनीमै अर्डर दिनुपर्छ । प्रयोगशालामा गुणस्तर पास भएमात्रै रड प्रयोगमा ल्याइन्छ । यदि गुणस्तर नभए आयोजनाले रड कम्पनीमै फिर्ता पठाइदिने गरेको छ ।
तर, कोरोनाका कारण निर्माण कम्पनीमा उत्पादन बन्द हुनु र बजारमा ठूलो तथा गुणस्तरीय रड नपाएकै कारण समस्या भएको हो’ । तिवारीले भने, ‘कोरोनाका कारण निर्माण कम्पनी नै बन्द हुँदा रड अभाव भएको हो ।’
पूर्व निर्धारित समयावधि सकिन अब दुई वर्ष मात्रै बाँकी छ । तर, अहिलेसम्म आयोजनाको कुल ४५ प्रतिशत मात्रै काम सम्पन्न भएको छ । आयोजनाले रड प्रयोग हुने बाहेकका कामहरू जारी राखेको छ । त्यस्तै आयोजनासँग सिमेन्ट पनि पर्याप्त छैन ।
कोरोनाकै कारण मजदूर र निर्माण सामग्री अभावले तोकिएकै समयमा आयोजना सम्पन्न हुनेमा आशंका उब्जिएको छ । ‘एक महीना निषेधाज्ञा हुँदा तीन महीना पछाडि धकेलिन्छ,’ तिवारी भन्छन्, ‘कोरोनाकै कारण आयोजना निर्माणमा ठूलो घाटा पुगेको छ ।’
पूर्व निर्धारित समयअनुसार आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा आयोजना सम्पन्न भइसक्नु पर्छ । तर, तोकिएको समयभित्र काम सम्पन्न हुनेमा भने आशंका थपिएको छ । किनकि पूर्व निर्धारित समयावधि सकिन अब दुई वर्ष मात्रै बाँकी छ । तर, अहिलेसम्म आयोजनाको कुल ४५ प्रतिशत मात्रै काम सम्पन्न भएको छ । पूर्व निर्धारित समयमा आयोजना सम्पन्न गर्न दुई वर्षमा ५३ प्रतिशत काम सम्पन्न हुनुपर्छ ।
सुरुङ निर्माण जस्तो जटिल काम सम्पन्न भइसकेका कारण बाँकी काम पनि तोकिएकै समय हुने उनको दाबी छ । उसो त पहिलो चरणमा सुरुङ निर्माणको काम निर्धारित समयभन्दा एक वर्षअघि नै सम्पन्न गरेको थियो । तर, दोस्रो चरणको काम सुस्त छ ।
दोस्रो चरणअन्तर्गत आयोजनाको २५ प्रतिशत मात्रै काम सम्पन्न भएको छ । त्यसमा पनि महत्वपूर्ण मानिएको विद्युत् गृह निर्माणको काम झनै सुस्त छ । बाँधको कामसमेत अपेक्षित गतिमा हुन सकेको छैन । नदीमा ११४ मिटर लामो र १४ मिटर अग्लो पुलसहितको ६ ढोका राखेर बाँध निर्माण गर्नुपर्ने छ ।
पानीको बहाव बढी हुने भएकाले वर्ष दिनमा चार महीनामात्रै बाँधको काम गर्न सकिन्छ । बाँध र पावर हाउस (विद्युत् गृह) निर्माणको जिम्मा चीनको ग्वाङ्डोन–युनाटियन र नेपालको रमण कन्स्ट्रक्सन जेभीले लिएका छन् । भेरी नदीको पानी (भेरीगंगा नगरपालिका–९ चिप्लेबाट भेरीगंगा–१ को हात्तीखाल) बबईमा खसालिने छ ।
आयोजनाबाट बाँके र बर्दियाको ५२ हजार हेक्टर क्षेत्रफल सिँचाइ र हात्तीखालमा ४८ मेगावाट बिजुली उत्पादन गर्ने योजना छ । मुख्य रुपमा सिँचाइका लागि बनाइएको आयोजनाबाट वार्षिक करीब चार अर्ब चार करोड बराबरको बिजुली उत्पादन हुने अनुमान गरिएको छ । आयोजना सम्पन्न गर्न कुल ३३ अर्ब १९ करोड खर्च हुने अनुमान छ ।
मजदूर पनि अभाव
‘आयोजना छेउछाउका गाउँमा संक्रमण फैलिएपछि स्थानीय मजदूर समेत काममा आयका छैनन् । आयोजनाका इन्जिनियर एवम् सूचना अधिकारी ईश्वरीप्रसाद तिवारीले भने कोरोनाअघि झण्डै १०० भन्दाबढी मजदूर कार्यरत भएपनि कोरोना संक्रमण फैलिएपछि आधा मजदूर मात्रै काममा संलग्न छन् । उनले भने हाल स्थानीय मजदूर काममा फर्कन मान्दैनन्, ‘कोरोनापछि ६० जना मात्रै मजदूर कार्यरत छन् ।
