मातृभाषा शिक्षा : अभ्यास र आवश्यकता

हाम्रो देश भाषिक अल्पसङ्ख्यकको देश हो । यस यथार्थले नै हाम्रो देश बहुभाषी रहेको प्रस्ट्याउँछ । सबैभन्दा पछिल्लो राष्ट्रिय जनगणना प्रतिवेदन, २०७८ ले हाम्रो देशमा १२४ मातृभाषा बोलिँदै गरेको देखाएको छ । शाह वंशको उदयपछि हाम्रो यस बहुभाषी स्वरूपलाई क्रमशः एकभाषी बनाउने प्रयास सुरु भएको हो । त्यस अनुरूप विसं १९७० मा गोरखा भाषा प्रकाशिनी समिति र विसं १९९० मा नेपाली भाषा प्रकाशिनी समितिको प्रादुर्भाव भयो । देशमा खस, पर्वते वा गोरखा भाषाको नामबाट परिष्कृत हुँदै आएको एउटा भाषाले नेपाली कहलाउने अवसर प्राप्त ग¥यो । त्यसै समितिको निरन्तरताका रूपमा पछि खडा भएको साझा प्रकाशन त

सम्बन्धित सामग्री

समग्र राजनीतिक संस्कारमा सुधारको आवश्यकता छ: सांसद अर्याल

पहिलो पटक संसदीय प्रणालीमा अभ्यास गरिरहेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) एक वर्ष पुग्दै गर्दा घरदैलो अभियानमा केन्द्रित भएको छ। राजनीतिमार्फत नयाँ ढंगले मुलुकका लागि केही गर्ने विश्वासका साथ पार्टी गठन गरी निर्वाचन होमिएको रास्वपाले अपेक्षाभन्दा बढी प्राप्त गरेको मतले पार्टीको भविष्य उज्जवल हुने आधार खडा गरेको छ। यसै मेसोमा पार्टीले ‘मिसन ८४’लाई केन्द्रित गरी पार्टी […]

वन व्यवस्थापनका असल अभ्यास र चुनौती

हरियो वन नेपालको धन भन्ने जनबोली अनि प्राचीन मूल्य-मान्यताले पनि नेपालमा वनको आवश्यकता र महत्वलाई दर्साएको छ । बढ्दो जनसंख्याका लागि आवश्यक वस्तु तथा सेवा, सहरीकरणको विकासजस्ता कारणहरूले पनि स्वाभाविक रूपमा वन क्षेत्रमा अधिक चाप परेको छ । यसले नेपालको वन व्यवस्थापनको अवस्था अत्यन्तै महत्वपूर्ण र आवश्यक बन्दै गइरहेको छ । वनसम्पदाको भूमिका विश्वव्यापी रूपमा […]

पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीः अहिलेको आवश्यकता

नेपालमा वहुदलीय प्रतिस्पर्धामा आधारित प्रजातन्त्र अभ्यास गर्दा पहिलो हुनेले जित्ने प्रणालीको परीक्षण भयो । जसमा अधिकांश जातिको प्रतिनिधित्व प्रायः दलको शुन्य देखियो । प्रजातन्त्रमा प्रतिनिधित्वको विषय महत्वपूर्ण हुँदो रहेछ । त्यसमा पनि वहुजातीय तथा वहुसाँस्कृतिक मुलुकमा जातीय एवम् साँस्कृतिक समूहको प्रतिनिधित्व भएन भने द्वन्द्व निम्तिन्छ ।नेपालको विशिष्टतामा निर्वाचन प्रणाली कस्तो हुने भन्ने सवाल यस कारणले उठिरहे । तर यसमा गहिरिएर वहस गर्न अनिच्छुक देखिएपछि जनयुद्धजस्तो गृहयुद्ध यहाँ भयो । दश वर

संविधानको विशेषता र आजको आवश्यकता

देशको मूल कानुन नै संविधान हो । नेपालमा लिखित संविधानको अभ्यास १ वैशाख २००५ देखि सुरु भएको हो । उक्त संविधानलाई वि.सं. २००४ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री पद्मशमशेर जबराले जारी गरेका थिए । उक्त संविधान नेपालमा लामो समय लागू भइरहन सकेन । १०४ वर्षे जहानियाँ राणाशासनको अन्त्यपश्चात् २००७ सालमा नेपालको अन्तरिम विधान जारी भयो । उक्त […]

अहिलेकै अवस्थामा सञ्चालन गर्दा संघीयता प्रभावकारी बन्न सक्दैनः प्रदेश सचिवहरु

उनीहरुले नयाँ अभ्यास भएकाले राजनीतिक, प्रशासनिक र वित्तिय संघीयताका विषयमा शुक्ष्म विश्लेषण गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको औँल्याए।...

ओन्टारियोसँग टी-२० अभ्यास खेल खेल्दै नेपाल

विश्वकप लिग २ को तयारीका लागि क्यानडा भ्रमणमा रहेको नेपाली क्रिकेट टोलीले आइतबार (आज) ओन्टारियोसँग टी-२० अभ्यास खेल खेल्दै छ। साँझ ७:४५ मा किङ सिटीस्थित मेपल लिफ मैदानमा प्रतिस्पर्धा हुनेछ।यसअघि आफ्नो पहिलो अभ्यासअन्तर्गत भएको एकदिवसीय खेलमा भने नेपालले ओन्टारियो क्रिकेट क्लबलाई ६९ रनको फराकिलो अन्तरले पराजित गरेको थियो।जितका बाबजुत एकदिवसीयमा खुलेर ब्याटिङ गर्न नसकेको नेपाली टोली आफ्नो ब्याटिङलाई पुनः लयमा ल्याउने प्रयासमा हुनेछ। टी-२० भएकाले स्वभाविक रूपमा ब्याटिङ लाइनअपमा विस्फोटक ब्याटर

स्थानीय तहमा योजना छनोटका आधार, अभ्यास र आवश्यकता

सीमित स्रोतसाधनको अधिकतम परिचालन गरेर लक्षित उद्देश्य हासिल गर्न अपनाइने विस्तृत विवरणलाई योजना भनिन्छ । योजना छनोटका आधार, अभ्यास र आवश्यकताबारेमा सरकारले सरोकार पक्षसँग गहन छलफलबाट प्राप्त निष्कर्षका आधारमा योजना छनोट गरिनु दूरदर्शिता ठहर्छ । योजना तर्जुमा गर्दा सम्बन्धित विषय क्षेत्रमा हामी कहाँ छौं ? लक्ष्यमा पुग्न केकति स्रोतसाधनको खाँचो पर्छ ? आवश्यक स्रोतसाधनको कहाँ, […]

आवश्यकता समाजवादी राजनैतिक ध्रुवीकरणको

शीतयुद्धताका दुई ध्रुवमा विभाजित विश्व–राजनीति बहु-ध्रुवीय चरण हुँदै २१औं शताब्दीको सुरुवातसँगै पुन: ध्रुवीकरणको अभ्यास सुरु भएको छ । शक्तिशाली राष्ट्रहरू आफूकेन्द्रित बलियो ध्रुव निर्माण गर्न उद्यत छन् । विश्व अर्थतन्त्रमा पनि यो प्रतिबिम्बित हुन थालेको छ । यसबाट विभिन्न संरचनागत समस्या देखिन थालेका छन् । लामो इतिहास रहेको पूँजीवाद आफैं संकटग्रस्त छ भने विभिन्न प्रयोग, […]

नेपाली सेनाले बख्तरबन्द गाडीबाट रोड ड्राइभिङ अभ्यास गर्ने

नेपाली सेनाले बख्तरबन्द गाडीबाट रोड ड्राइभिङ अभ्यास गर्ने भएको छ । सेनाको मेकानाईज्ड युनिटहरुबाट बख्तरबन्द गाडीहरूमा सकल दर्जाहरुको ड्राइभिङ क्षमता  अभिवृद्धि गर्न तथा उक्त गाडीहरूको Operational Readiness लाई कायम राख्‍न प्रशासन र प्रहरीसँगको समन्वयमा आवश्यकता अनुसार अभ्यास सञ्चालन गर्न लागिएको जनाइएको छ । जसअनुसार सितापाईलामा तैनाथ गण तथा इटहरी, महोत्तरी, मकवानपुर, तनहुँ, बुटवल, नेपालगन्ज र धनगढीमा तैनाथ गुल्महरूले विभिन्‍न मितिहरुमा उक्त अभ्यास सञ्चालन गर्ने सेनाको भनाइ छ । उक्त अभ्यासहरूको संशोधित मिति...

स्थानीय तहमा बजेट विनियोजन : अभ्यास र आवश्यकता

नेपालको संविधान २०७२ ले सङ्घीय संरचनाका तीनै तहका सरकार सङ्घ, प्रदेश र स्थानीय तहलाई आ—आफ्नो बजेटमार्फत वित्त नीति ल्याउने स्वतन्त्रता बनाउने अधिकार प्रदान गरेको छ । संविधानले तीनै तहका सरकारलाई आफ्नो आर्थिक अधिकार सम्बन्धी विषयमा आवश्यकताअनुसार कानुन तथा वार्षिक बजेट बनाउने लगायत विधान, नीति तथा योजना निर्माण गरेर त्यसको कार्यान्वयन गर्ने अधिकारको व्यवस्थालाई वित्तीय सङ्घीयताको […]