कृषिमा यान्त्रीकरणः लागत र समयको बचत, उत्पादन वृद्धि

कृषिमा यान्त्रीकरण भएपछि दाङका किसानको बाली उत्पादनमा वृद्धि भएको छ । परम्परागतरुपमा जोत्दै आएको खेतबारीलाई आधुनिक यन्त्रको प्रयोग गर्दा कम लागतमा उत्पादनमा वृद्धि भएको किसानको भनाइ छ ।          किसानको धेरै समय खेतबारी खनजोतमा नलाग्ने र काम गर्न सहज हुने भएपछि यान्त्रीकरणतर्फ किसानको आर्कषण बढेको छ । दाङको घोराही उपमहानगरपालिका–४ का लक्षुराम चौधरीले पुर्खौंदेखि खेत जोत्न प्रयोग हँुदै आएको ‘गोरुले जोत्न’ छाड्नुभएको छ । उहाँले अहिले खेतबारी जोत्नका लागि गोरुको ठाउँमा (पावर टिलर) को प्रयोग गर्नुहुन्छ । “कम श्रममा एकैपटक धेरै खेत जोत्न सकिने भएपछि गोरु बेचेर पावर टिलर खरीद गरेको हुँ”, उहाँले भन्नुभयो, “गोरु पाल्नका लागि घरका अरु सदस्यले घाँस काट्ने, खुवाउने र चराउने काम पनि घटेको छ । पावर टिलर खरीद गरेपछि काम छिटोछरितो भएको छ ।”          पावर टिलरको प्रयोग गरेपछि चार दिनको काम दुई घण्टामा पूरा भएको कृषकको भनाइ छ । कृषि यन्त्रको सहयोगले कृषि कार्यले काममा सहज हुनुका साथै समयको बचत भएको उहाँ बताउनुहुन्छ । कृषि उत्पादनमा विगतको तुलनामा दोब्बरले वृद्धि भएको छ । पावर टिलरले जोतेको खेतमा बाली धेरै उब्जनी भएको छ । गोरुले जोतेकोभन्दा धेरै राम्रोसँग माटो जोतिने भएकाले रोपाइँ गर्दा पनि एकदमै छिटो र सजिलो हुन्छ ।

सम्बन्धित सामग्री

अनुदानमा कृषियन्त्र वितरण

देउखुरी, ६ असार । कृषि उपजको उत्पादन वृद्धि गर्ने र लागत घटाउने उद्देश्यले दाङको घोराही उपमहानगरपालिकाले किसानलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको छ । पालिकाले पचास प्रतिशत अनुदानमा ३६ पावर टेलर, २० मिनी पावर टेलर, एउटा रोडाभेटर र दुई वटा थ्रेसर मेसिन उपलब्ध गराएको हो । कृषिमा यान्त्रिकरणको सहायताले उत्पादन बढाउने र किसानलाई आत्मनिर्भर बनाउने […]

सहकारीमार्फत कृषकलाई कृषि औजार

स्याङ्जाको वालिङस्थित न्यू गाउँबेंसी बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाले ५० प्रतिशत अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको छ । सहकारी रजिष्टार कार्यालय गण्डकी प्रदेश पोखराको ५० प्रतिशत अनुदान सहयोगमा सहकारीमार्फत कृषि औजारहरू वितरण गरिएको हो । कृषिउपजको उत्पादन वृद्धि र लागत घटाउने उद्देश्यले कृषकलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको सहकारीले जनाएको छ । कृषकलाई परम्परागत खेती प्रणालीको विकल्पमा […]

किसानलाई अनुदानमा हातेट्याक्टर

स्याङ्जा । कृषिमा उत्पादन लागत घटाई प्रविधिमैत्री खेती प्रणालीको विकास गर्ने उद्देश्यले भीरकोट नगरपालिकाले हातेट्याक्टर वितरण गरेको छ । नगरपालिकामा आयोजित ट्याक्टर वितरण कार्यक्रममा ३७ जना कृषकलाई हातेट्याक्टर वितरण गरिएको थियो । परम्परागतभन्दा पनि आधुनिक तवरबाट कृषि प्रणाली अगाडि बढाउँदै उत्पादन वृद्धि गर्न र कृषिमा हुने लागत घटाउने मुख्य उद्देश्यले किसानलाई ५० प्रतिशत अनुदानमा हाते […]

तनहुँमा बढ्यो सुन्तला उत्पादन

तनहुँ । तनहुँमा यो वर्ष सुन्तला उत्पादन वृद्धि भएको छ । गत वर्षको तुलनामा यस वर्ष १५ प्रतिशतले सुन्तला उत्पादनमा वृद्धि भएको हो । कृषि ज्ञान केन्द्र तनहुँका प्रमुख कुलप्रसाद तिवारीले यो वर्ष ढिला गरी सुन्तला पाकेको र वर्षा राम्रो भएका कारण सुन्तला उत्पादनमा वृद्धि भएको बताए । ‘जिल्लाका विभिन्न ठाउँमा गरिएको अनुगमन र कृषकको भनाइअनुसार यस वर्ष सुन्तला उत्पादनमा वृद्धि भएको छ’,  उनले भने, ‘जिल्लाका कृषकले सुन्तला बिक्री गरेर मनग्य आम्दानी गर्दै आएका छन् ।’      गत वर्ष जिल्लामा आठ हजार मेट्रिक टन सुन्तला उत्पादन भएको थियो । उत्पादितमध्ये धेरै सुन्तला जिल्ला बाहिर निर्यात हुने गरेको छ । जिल्लामा उत्पादित सुन्तला काठमाडौं, पोखरा, नारायणगढलगायत ठाउँमा बिक्री हुने गरेको छ । यसका साथै जिल्लाकै दमौली, दुलेगौंडा, खैरेनीटार, भीमादलगायतका ठाउँमा समेत यहाँको सुन्तला बिक्री हुने गरेको किसान बताउँछन् । यस वर्ष जिल्लाबाट २४ करोड बराबरको सुन्तला बिक्री वितरण हुने अनुमान छ । ठेकेदार सुन्तला खरिदका लागि सुन्तला बगानमै पुग्ने गरेका छन् । तनहुँमा १ हजार ६०० हेक्टरभन्दा बढी क्षेत्रफलमा सुन्तला उत्पादन हुँदै आएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ । जिल्लाको म्याग्दे गाउँपालिका–२ र ३ स्थित उमाचोकमा सबैभन्दा बढी सुन्तला उत्पादन हुने गरेको छ । व्यास नगरपालिका–११ तनहुँसुर, वडा–१३ को बेनीकोट, देवघाट गाउँपालिका–२, ३ र ४, आँबुखैरेनी गाउँपालिका–२ पतेनी, शुक्लागण्डकी नगरपालिका–११ राइपुर, भीमाद नगरपालिका–९ भानुमतिलगायत ठाउँमा व्यावसायिक रूपमा सुन्तला उत्पादन हुँदै आएको छ ।       म्याग्दे गाउँपालिका–२ उमाचोकका सुकनारायण श्रेष्ठ, विश्वबहादुर अधिकारी, निर्मल अधिकारी, रामबहादुर अधिकारीलगायतले वार्षिक लाखौं मूल्य बराबरका सुन्तला बिक्री गर्दै आएका छन् । बन्दीपुर गाउँपालिकाले सुन्तला उत्पादन वृद्धिका लागि पकेट क्षेत्रसमेत घोषणा गरेको छ । यसले कृषकलाई उत्साहित बनाएको छ । बन्दीपुर गाउँपालिका–६ काफलस्वाँरामा व्यावसायिक रूपमा सुन्तला खेतीका लागि पकेट क्षेत्र घोषणा गरिएको गाउँपालिका अध्यक्ष पूर्णसिं थापाले बताए ।      कार्यक्रमका लागि गाउँपालिकाले ५ लाख ५० हजार अनुदान दिनेछ । २ लाख ७२ हजार ५०० कृषकले लागत सहभागिता बेहोर्नुपर्नेछ । २ सय ५० रोपनी क्षेत्रफलमा सञ्चालन हुने कार्यक्रममार्फत यस गाउँमा सुन्तला उत्पादन वृद्धि गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । काफलस्वाँरा गाउँपालिकाको राम्रो सुन्तला उत्पादन हुने क्षेत्र हो । यहाँका ३२ घरधुरीले सुन्तला खेती गर्दै आएका छन् । यहाँबाट वार्षिक करिब २० लाखसम्म सुन्तला उत्पादन हुने गरेको छ । सुन्तलाको पकेट क्षेत्रको रूपमा घोषणा गरिएपछि यहाँ वार्षिक रूपमा सुन्तला उत्पादन वृद्धि हुने लक्ष्य लिइएको छ । रासस

चितवन जिल्ला माछामा आत्मनिर्भर : उत्पादन नेपालको, बजार भारतको

मंसिर ४, चितवन । चितवनलाई माछामा आत्मनिर्भर घोषणा गरिएको छ ।   शनिवार आयोजित कार्यक्रममा नेपाल मत्स्य व्यवसायी संघ चितवनले चितवन जिल्लामा माछामा आत्मनिर्भर घोषणा गरेको हो ।विगत १० वर्षदेखि आत्मनिर्भर अभियानमा लागेको र हाल आएर माछाको उत्पादन बढी भई जिल्ला बाहिरपनि पठाइएकोले आत्मनिर्भर बन्न सफल भएको उक्त कार्यक्रममा जानकारी दिइयो । कार्यक्रममा बोल्दै संघका अध्यक्ष खगेन्द्र सुबेदीले पछिल्लो समय निरन्तर माछाको उत्पादनमा वृद्धि भई काठमाडौं पोखरा लगायतका जिल्लाहरुमा माछा विक्री हुँदै आएकोले चितवन माछामा आत्मनिर्भर भएको घोषणा गरिएको बताए ।  उनका अनुसार हाल चितवनमा वार्षिक  २ हजार ६००  मेट्रिक टन माछा  खपत र ४ हजार  मेट्रिक टन माछा उत्पादन हुने गर्दछ । ‘२ हजार ६०० मेट्रिक टनले चितवन जिल्लालाई पुग्छ, बाँकी उत्पादन अन्य जिल्ला पठाउँछौं’, सुबेदीले भने ।  जिल्लामा  माछा उत्पादनमा वृद्धि भई आत्मनिर्भर भएपनि भारतीय माछाले वार्षिक  १ हजार मेट्रिक टनको हाराहारीमा बजार लिएको उनले बताए । ‘हाम्रो उत्पादन राम्रो छ तर बजार चाहीं भारतको भयो’, उनले भने । फर्मालिन रसायनको प्रयोग गरी भारतीय माछा नेपाल भित्रिएको र स्थानीय उत्पादनले बजार ओगट्न नसकेको उनको भनाइ थियो । गत आर्थिक वर्षमा ४ हजार ३८ मेट्रिक टन माछा उत्पादन भएको थियो भने चालू आर्थिक वर्षको अन्तसम्मा ६ हजार ६०० मेट्रिक टन माछा उत्पादन हुने अनुमान गरिएको पनि उनले बताए ।  भारतबाट आउने माछाको गुणस्तर जाँच नहुने, नेपालको माछाभन्दा सस्तो र अनुकल वजन र साइजको भित्रिएकोले पनि भारतीय माछाले बजार ओगट्दै आएको हो । ‘हाम्रो लागत मूल्य नै बढी छ, र भारतीय माछासंँग प्रतिस्पर्धापनि गर्न सकेनौं’, नेपाल मत्यस्य व्यवसायी संघका केन्द्रीय महासचिव जोगेन्द्र महत्वले  भने, ‘अहिले उत्पादन वृद्धि भएर के गर्नु माछा स्टक छ ।’  चितवनमा मात्रै हाल १ हजार ५०० मेट्रिक टन माछा उत्पादन बढी भएर भण्डारण गरिएको पनि उनले बताए । मूल्य केही बढी भएपनि नेपाली माछा एशियामानै गुणस्तरीय र स्वादिलो भएपनि विक्री हुन नसकेको महतोको भनाइ छ ।  ‘भारतमा विजुलीमा, लगानीमा, कच्च पदार्थमा सहुलियत छ तर नेपालमा हामी किसानलाई उद्योगी सरह  महसुल र कर लिने गरिएको छ’, उनले भने । नेपाली माछाको प्रवर्द्धन र जनचेतना राज्य पक्षले समेत नगर्दा आफूहरु मर्कामा परेको महतोले बताए । ‘माछा विक्रीको सबभन्दा ठूलो बजार काठमाडौंको कालीमाटी हो , हामीले हाम्रो उत्पादन त्यहीं बेच्न सकेका छैनौं’, महत्तोले भने ।  हाल चितवनमा ७०० हेक्टरमा माछापालन गर्ने गरिएको छ भने यहाँ ५१३ हेक्टर जलाशय रहेको छ । जिल्लामा कार्प प्रजातिका सात प्रकारका माछा, पंगासियस, विग्रेड,रहु, ग्रास जातका माछापालन गर्ने गरिएको छ ।

कृषि औजार वितरण

कृषि उपजको उत्पादन वृद्धि र लागत घटाउने उद्देश्यले चौरीदेउराली गाउँपालिका–५ वडा कार्यालयले कृषकलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको छ । कृषकलाई परम्परागतखेती प्रणालीको विकल्पमा यान्त्रिकीकरण र आधुनिकीकरण गर्न अग्रसर बनाउने उद्देश्यले वडा कार्यालयको ५० प्रतिशत अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको हो ।

कृषि यान्त्रिकीकरणमा जोडः किसानलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण

कृषि उपजको उत्पादन वृद्धि र लागत घटाउने उद्देश्यले चौरीदेउराली गाउँपालिका–५ वडा कार्यालयले कृषकलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको छ ।

कृषकलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण

कृषि उपजको उत्पादन वृद्धि र लागत घटाउने उद्देश्यले दाङको घोराही उपमहानगरपालिकाले कृषकलाई अनुदानमा कृषि औजार वितरण गरेको छ ।

कृषिमा यान्त्रीकरणले लागत कम, उत्पादन वृद्धि भएपछि किसान उत्साहित

जिल्लाका अधिकांश खेतमा अहिले मेसिनले जोतीरहेको र रोपाइँ गरिरहेको देख्न पाइन्छ । खासगरी जिल्लाको दक्षिणी क्षेत्रका किसानको मेसिन मोहले अन्यको तुलनामा सस्तो खेती गरिरहेका छन् भने उत्पादन पनि २५ प्रतिशत बढिरहेको छ ।