बैंकिङ उथलपुथलको बीच अमेरिकामा चेस बैंकको नाफा ५२% बृद्धि, अधिकांश नाफा उच्च ब्याजदरबाट

जेपी मोर्गन चेस एण्ड कोले आफ्नो पहिलो त्रैमासिक नाफामा ५२ प्रतिशत बृद्धि भएको जनाएको छ । उच्च ब्याज दरका कारण बैंकलाई ऋणको लागि ग्राहकहरूलाई बढी चार्ज गर्न अनुमति दिएपछि नाफामा बृद्धि भएको हो । गत महिना सिलिकन भ्याली बैंक र सिग्नेचर बैंकको असफलता पछि बैंकिङ टाइटनमा व्यवसायी र ग्राहकहरूको भीड लागेपछि चेस बैंकमा निक्षेपहरू उल्लेखनीय […]

सम्बन्धित सामग्री

नाफा बढेपनि गैर बैंकिङ सम्पत्ति बढ्दा घट्यो एभरेष्ट बैंकको लाभांश क्षमता

२१ साउन, काठमाडौं । खुद ब्याज आम्दानी र फि तथा कमिसन आम्दानीमा भएको वृद्धिसँगै एभरेष्ट बैंकको नाफा बढेको छ । आम्दानीमा वृद्धि र सम्भावित कर्जा नोक्सानीको प्रोभिजन घट्दा बैंको नाफा बढेपनि बैंकहरूले लिलामीमा निकालेको धितो बिक्री …

बैंकको खराब कर्जा व्यवस्थापन गर्न सकिने तहमै

काठमाडौं । चालू आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा बढेको बैंकहरूको खराब कर्जा व्यवस्थापन गर्न सकिने अवस्थामा नै रहेको बैंकरहरूले दाबी गरेका छन् । जोखिमबापत छुट्ट्याउनुपर्ने रकम बढ्दा खराब कर्जा बढेको र यसले सजग हुनुपर्ने अवस्था भने देखिएको उनीहरूको भनाइ छ ।  ‘गत आर्थिक वर्ष (आव) को अन्त्यमा वाणिज्य बैंकहरूको औसत खराब कर्जा २ दशमलव ९८ प्रतिशत रहेकोमा चालू वर्षमा ३ दशमलव ६१ प्रतिशत पुगेको छ,’ सोमवार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा नेपाल बैंकर्स संघका अध्यक्ष सुनील केसीले भने, ‘यो व्यवस्थापन गर्न सकिने तहमा छ, तर बैंकहरूले सजग हुनुपर्ने भएको छ ।’ दक्षिण एशियाका देशहरूको तुलनामा नेपाली बैंकहरूको खराब कर्जा कम रहेको उनले दाबी गरे ।  कोभिड–१९ महामारी र रूस–युक्रेन युद्धका कारण आर्थिक गतिविधिमा कमी आउँदा बैंकिङ क्षेत्रमा पनि असर देखिन थालेको अध्यक्ष केसीले बताए । कोभिड प्रभावबाट बचाउन कर्जाको पुन: संरचना र पुनर्तालिकीकरण गर्दा बैंकहरूको वित्तीय विवरण सहज देखिए पनि विस्तारै प्रभाव देखिन थालेको उनको भनाइ थियो । गतवर्षसम्म नेपाल राष्ट्र बैंकले कर्जा पुन: संरचना र पुनर्तालिकीकरणको सुविधा दिएको थियो । तर, चालू वर्षमा निर्माण क्षेत्रमा प्रवाह भएको कर्जा र ५ करोड रुपैयाँभन्दा सानो कर्जा मात्र पुनर्तालिकीकरण गर्न पाउने सुविधा दिएको छ । यसैगरी आर्थिक गतिविधिमा कमी आउँदा कर्जा असुलीमा समेत समस्या हुन थालेको बैंकरहरूले बताएका छन् ।  यसैगरी लामो समयपछि चालू आवको प्रथम त्रैमासमा वाणिज्य बैंकहरूको नाफा पनि पोहोरको तुलनामा घटेको छ । गत आवको पहिलो त्रैमासको तुलनामा चालू आवको सोही अवधिमा बैंकहरूको नाफा २८ प्रतिशतले घटेको अध्यक्ष केसीले बताए । चालू आवको पहिलो त्रैमासमा एउटा बैंकको नाफा ऋणात्मक भएको, १३ ओटाको घटेको र ६ ओटाको सामान्य वृद्धि देखिएको उनले जानकारी दिए । यस अवधिमा बैंकहरूले जोखिम व्यवस्थाबापत छट्ट्याउनुपर्ने रकम १६ अर्ब रुपैयाँले बढेको र यसले बैंकहरूलाई नै बलियो बनाउने उनले दाबी गरे ।  पत्रकार सम्मेलनमा हिमालयन बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अशोक राणाले बैंकहरूको खराब कर्जा नबढ्ने बताए । बैंकहरूको खराब कर्जा व्यवस्थापनका लागि सरकारले विशेष नीति लिनुपर्ने उनको सुझाव छ । खराब कर्जाको दीर्घकालीन समाधानका लागि सम्पत्ति व्यवस्थापन कम्पनी बनाउने प्रावधान ल्याउन उनले माग गरे । पत्रकार सम्मेलनमा संघले जाजरकोट भूकम्पबाट पीडितलाई सहयोगार्थ बैंकहरूबाट राहत संकलन शुरू गरेको र सोमवारसम्ममा ५ करोड रुपैयाँको प्रतिबद्धता आएको जानकारी दियो । यसै गरी संघको आयोजनामा आगामी बिहीवार र शुक्रवार नेपालमा हुने एशियन बैंकिङ कन्फेरेन्सको तयारी पूरा भएको पनि अध्यक्ष केसीले जानकारी दिए ।

बैंकको घट्दो प्रतिफल

बैंकहरूले आफ्ना लगानीकर्तालाई दिने प्रतिफल निरन्तर घटिरहेको छ, जुन कुरा यसअघि नै बैंकर तथा लगानीकर्ताले भन्दै पनि आएका हुन् । बैंकर्स संघले पछिल्लोपटक सार्वजनिक गरेको तथ्यांकले वाणिज्य बैंकहरूको पूँजीअनुसार प्रतिफल (रिटर्न अन इक्विटी–आरओई) निरन्तर घटिरहेको पुष्टि गर्छ । आर्थिक वर्ष (आव) २०६७/६८ मा २६ दशमलव ४१ प्रतिशत प्रतिफल दिन सकेका वाणिज्य बैंकहरूले चालू आवको चैतसम्म १० दशमलव ८ प्रतिशत प्रतिफल दिनसक्ने देखिएको छ । चालू आवमा त्यति प्रतिफल दिने अवस्थामा पुग्नुको कारणमा त आर्थिक मन्दीलगायत समस्या होलान् । तर, त्यसअघिका थुप्रै वर्षमा बैंकले लगानीकर्तालाई दिने प्रतिफल सन्तोषजनक नभएको गुनासो रहँदै आएको छ । आव २०७८/७९ मा १३ दशमलव ५१ प्रतिशत प्रतिफल दिन सकेका बैंकहरूले त्यसको अघिल्लो वर्ष १२ दशमलव ६६ प्रतिशत प्रतिफल दिएका थिए । त्यस्तै आव २०७६/७७ मा १२ दशमलव ५२ र आव २०७५/७६ मा १६ दशमलव ९२ प्रतिशत वाणिज्य बैंकका लगानीकर्ताले प्रतिफल पाएका थिए ।  यद्यपि नेपालमा अझै पनि कतिपयले बैंकहरूको आम्दानी बढी भएको तर्क गर्छन् । बैंकमा तुलनात्मक रूपमा दक्ष जनशक्तिले काम गर्ने र प्रणाली पनि पारदर्शी हुनैपर्ने भएकाले वित्तीय संस्थाहरूको हिसाब स्पष्ट रूपमा सार्वजनिक हुने गर्छ । यसले गर्दा बैंकहरूको आर्थिक अवस्था सहजै सार्वजनिक हुन्छ । यस्तो अवस्थामा एकथरीले वित्तीय संस्थाको नाफा बढी भयो भन्ने र अर्काथरीले नाफा घटिरहेको तथ्यांक प्रस्तुत गर्दा समस्या समाधानका लागि कतै पनि पुग्न सकिँदैन । फेरि जुनसुकै व्यवसाय गर्नुको उद्देश्य नाफा कमाउनु नै हो । नाफा नहुने क्षेत्रमा कोही पनि लगानीकर्ता आकर्षित हुँदैनन् । तर, कतिसम्म नाफा कमाउने भन्ने कुरा महत्वपूर्ण हो । नेपालमा गतिलो र प्रभावकारी प्रणालीको विकास हुन नसक्दा बैंकिङबाहेकका क्षेत्रको नाफा, घाटाको अवस्था के छ भन्ने कुरामा सधैं द्विविधा हुने गर्छ । पछिल्लो ८–१० वर्षको तथ्यांक हेर्दा बैंकहरूले दिने प्रतिफलमा भने कमी आएको छ । त्यसैले अहिलेको मत्वपूर्ण कुरा बैंकहरूको नाफा किन निरन्तर घटिरहेको छ भन्ने हो । बैंकको नाफा घट्नुमा यतिखेर मुख्यतया तीन कारण देखिन्छ । पहिलो बैंकहरूको आफ्नै कार्यकुशलतामा शिथिलता, दोस्रो अर्थतन्त्र नै ओरालो लाग्नु र तेस्रो नियामकीय व्यवस्था । त्यसैले यीमध्ये कुन बढी समस्या हो भन्नेबारे यकीन गर्न सम्बद्ध निकाय गम्भीर बन्नुपर्ने देखिएको छ । समस्याको यकीन नगरी प्रतिफल घट्यो भनेर चिन्ता मात्र गर्नुको कुनै अर्थ हुँदैन । कतिपयले केन्द्रीय बैंकले ब्याजदर र सेवाशुल्कमा कडाइ गर्दा आम्दानी वृद्धिमा अंकुश लागेको पनि बताएका छन् । राष्ट्र बैंकको माइक्रोम्यानेजमेन्ट अलि बढी नै हो भने पनि विस्तृत अध्ययन भयो भने समस्या समाधानका लागि नयाँ नीति बनाउन योगदान पुग्छ । यही बेला ऋण असुली प्रभावित हुँदा खराब कर्जा बढेको पनि पाइन्छ । चैतसम्ममा वाणिज्य बैंकहरूको औसत खराब कर्जा ३ दशमलव शून्य ३ प्रतिशत पुगेको छ । गत आवमा बैंकहरूको खराब कर्जा १ दशमलव १० प्रतिशत रहेकोमा चालू आवको पहिलो त्रैमासमा १ दशमलव ८३ र दोस्रो त्रैमासमा २ दशमलव ३५ प्रतिशत पुगेको थियो । बैंकहरूको प्रतिफल घट्दै जानुको कारण पत्ता लाग्नै नसक्ने छैन/होइन । बैंककै आफ्नै कार्यकुशलताको कमजोरी हो भने त्यसमा सुधार गर्न धेरै माथापच्ची गरिरहनु परेन । बैंकिङ मूल्यमान्यता र सिद्धान्तमा अनुशासित भएर काम गरे भइहाल्यो । त्यस्तै नियामकीय निकायले अवरोध गरेको छ भने पनि त्यसमा सुधार गर्न नसक्ने भन्ने भएन । अब रह्यो आर्थिक मन्दीको कुरा, अहिले मात्र बैंकहरूको प्रतिफल घटेको होइन, यसअघिका कैयन् वर्षमा अर्थतन्त्र त्यति समस्यामा नहुँदा पनि बैंकहरूको प्रतिफल घटेकै थियो । त्यसैले बैंकमा भएको लगानीअनुसार प्रतिफल प्राप्त हुन नसक्नुमा सतही छलफलमा अलमलिनुभन्दा गहिरो र तुलनात्मक अध्ययन नै अहिलेको आवश्यकता हो । यदि समय र परिस्थितिअनुसार अहिले बैंकहरूले दिइरहेको प्रतिफल ठीकै हो भने पनि अध्ययनबाट निचोड निस्कँदा बढी विश्वासयोग्य हुन्छ ।

बैंकको नाफा बढी भयोः निजी क्षेत्र, वास्तविकता हेरिएनः बैंकर्स

बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुमाथि नाफा धेरै कमाएको भन्ने आरोप लाग्न थालेको वर्षौं भएको छ । बैंकिङ प्रणालीमार्फत कर्जा लिएर उद्योग–व्यवसाय गर्ने निजी क्षेत्रले बैंकले नाफा बढाउन मात्र ध्यान दिइरहेको पटक–पटक आरोप लगाएको छ । पछिल्लो समय उच्च ब्याजदरका कारण बैंक र निजी क्षेत्रबीचको सम्बन्ध सुमधुरसमेत हुन सकेको छैन । अर्थतन्त्र सुस्ताउँदा पनि बैंकचाहिँ किन नाफामै […]

बैंकिङ क्षेत्रमा रिकभरीको संकेत

काठमाडौं । कोराना महामारीका कारण प्रभावित भएको बैंकिङ क्षेत्रमा पुनरुत्थान (रिकभरी) को संकेत देखिन थालेको छ । कोरोना भाइरस नियन्त्रण गर्न २०७६ चैतयता पटकपटक लगाइएको बन्दाबन्दी तथा निषेधाज्ञाले बैंकिङ क्षेत्र पनि प्रभावित भएको थियो । तर, अहिले भने बैंकिङ क्षेत्र पुनरुत्थानको बाटोमा गएको छ । वाणिज्य बैंकहरूले सोमवारसम्म सार्वजनिक गरेको चालू आवको पहिलो त्रैमासिक वित्तीय विवरणले यस्तो देखाएको हो । वित्तीय विवरणअनुसार समीक्षा अवधिमा बैंकहरूको नाफा २४ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । चालू आवको पहिलो त्रैमासमा वाणिज्य बैंकहरूले कुल रू. १८ अर्ब ११ करोड ७३ लाख खुद नाफा कमाएका छन्, जुन गत आवको सोही अवधिको तुलनामा ३ अर्ब ५१ करोड ३१ लाखले बढी हो । गत आवको समीक्षा अवधिमा बैंकहरूले रू. १४ अर्ब ६० करोड खुद नाफा कमाएका थिए । गत आवको सोही अवधिमा वाणिज्य बैंकहरूको खुद नाफा औसतमा ८ दशमलव ४ प्रतिशतले घटेको थियो । तर, चालू आवको समीक्षा अवधिमा बैंकहरूको नाफा दोहोरो अंकले नै बढेको छ । यसपालि कोरबैंकिङ व्यवसायबाट नै आम्दानी हुन थालेको माछापुच्छ्रे बैंकका सीईओ सन्तोष कोइराला बताउँछन् । ‘गत आवसम्म बैंकहरूको नियमित आम्दानी त्यति थिएन । शेयर कारोबारबाट आम्दानी हुने गरेको थियो । तर, अहिले भने नियमित आम्दानीबाट नै नाफा भएको छ,’ उनले भने । अहिले भइरहेको तरलता अभावको प्रभाव भने दोस्रो त्रैमासिकमा देखिन सक्ने उनको भनाइ छ । यसपालि नाफा कमाउने मामलामा एनआईसी एशिया बैंक अगाडि देखिएको छ । समीक्षा अवधिमा एनआईसी एशियाले रू. १ अर्ब १८ करोड खुद नाफा कमाएको छ । दोस्रो स्थानमा रहेको नबिल बैंकले रू. १ अर्ब ११ करोड २२ लाख ३४ हजार र तेस्रो स्थानमा रहेको ग्लोबल आईएमई बैंकले रू. १ अर्ब ११ करोड २२ लाख २४ हजार खुद नाफा कमाएका छन् । यी बैंकहरूसहित ५ बैंकले अर्बभन्दा बढी नाफा कमाएका छन् । तिनमा राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र एनएमबी बैंक रहेका छन् । ती बैंकहरूले क्रमशः १ अर्ब ५ करोड र १ अर्ब ४ करोड रुपैयाँ नाफा कमाएका छन् । अन्य बैंकहरूको नाफा १ अर्बभन्दा तल रहेको सम्बद्ध बैंकहरूको वित्तीय विवरणमा देखिन्छ । ४ बैंकको नाफा भने घटेको छ । तिनमा प्राइम कमर्शियल बैंकको ३ दशमलव ९ प्रतिशत, प्रभु बैंकको २५ दशमलव १४ प्रतिशत, कुमारी बैंकको १० दशमलव १९ प्रतिशत र नेपाल बंगलादेश बैंकको २७ दशमलव ९३ प्रतिशतले नाफा घटेको छ । समीक्षा अवधिमा सिभिल बैंकको नाफामा उच्च वृद्धि देखिएको छ । उक्त बैंकको नाफा २०१ प्रतिशतले बढेको देखिन्छ । गत आवको समीक्षा अवधिमा ९ करोड ६६ लाख खुद नाफा कमाएको यस बैंकले अहिले रू. २९ करोड १८ लाख खुद नाफा कमाएको छ ।

कोरोना प्रभावित बैंकिङ क्षेत्र

नेपालमा हाल वाणिज्य बैंकहरूको संख्या २७, विकास बैंकहरूको संख्या २३, वित्त कम्पनीहरूको संख्या २२, पूर्वाधार विकास बैंकको संख्या १ लघुवित्त वित्तीय संस्थाको संख्या ९० छन् । ७५३ स्थानीय निकायमध्ये ७४६ स्थानीय निकायमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाको शाखा खुलिसकेको छ भने ७ स्थानीय निकायमा बाँकी देखिन्छ । सबै बैंकको शाखा सञ्जाल हेर्दा २०७६ असोज मसान्तमा ९ हजार ११० पुगेको छ । २०७६ जेठ मसान्तमा नेपालको कुल जनसंख्यामध्ये ६० दशमलव ९ प्रतिशतको बैंक तथा वित्तीय संस्था (लघुवित्तीय वित्तीय संस्थाबाहेक) मा निक्षेप खाता रहेको छ । कोरोना तथा निषेधाज्ञाको प्रभावले शिथिल बैंकिङ क्षेत्रलाई माथि उठाउनका लागि न्यायोचित ब्याजदर निर्धारण, वित्तीय साक्षरताको बढोत्तरी, संस्थागत सुशासन, ग्राहकमैत्री बैंकिङ सेवा आदिमा ध्यान दिनु आवश्यक छ । हालै नेपाल राष्ट्र बैंकले कोरोना भाइरसको संक्रमण जोखिम न्यूनीकरण एवं स्वास्थ्य सुरक्षाका लागि बैंकको सेवा सञ्चालन सम्बन्धी मार्गदर्शन २०७७ जारी गर्दैै बैंक तथा वित्तीय संस्थाका कर्मचारीका लागि घरबाटै कार्यसम्पादन गर्न स्वीकृति दिए तापनि यो कति व्यावहारिक रूपमा कार्यान्वयनमा आएको छ भन्ने कुराको पर्याप्त अनगमन हुन सकेको छैन । दिनप्रतिदिन कर्मचारीहरूले जोखिम मोलेर बैंक काउन्टरमा कार्य गरिरहेका छन् । बैंकको नाफा घटिरहेको छ भने भाखा नाघेको कर्जा बढिरहेको छ । कर्जा विस्तारलाई प्रोत्साहन गर्न अनिवार्य नगद मौज्दातलाई घटाएको भए तापनि अपेक्षित लगानी बढ्न सकेको छैन । निक्षेप भनेको कर्जाको मुख्य स्रोत भएको हुुँदा उनीहरूलाई प्रोत्साहन गर्न बैंक चुुक्नुु हुुँदैन । कर्जाको ब्याज त घट्यो राम्रै भयो तर लागत घटाउन सोही अनुपातमा निक्षेपमा पनि ब्याज घटाउँदा सर्वसाधारणको बुझाइमा कोरोना संकटका बेलामा पनि बैंकिङ क्षेत्र बढी नै नाफामा मात्र केन्द्रित रहेको भन्ने हुन्छ । यस्तोमा भविष्यमा यस क्षेत्रप्रति जनताको विश्वास गुम्न सक्ने सम्भावनाले पनि बैंकिङ क्षेत्रलाई चिन्तित बनाएको छ । अर्थतन्त्रमा बचतको सही परिचालन गर्ने हो भने निक्षेपकर्तालाई प्रोत्साहित गर्नैपर्छ नत्र पूँजी पलायनको सम्भावना हुन्छ । यस्तोमा अनौपचारिक क्षेत्रले बढी प्रोत्साहन पाउने वातावरण बन्छ । मुुद्रास्फीति पनि थप बढ्ने कुरामा शंका नरहला । कतिपय परिवार ब्याज आम्दानीमा नै भर परेको अवस्था पनि  नभएको होइन । विप्रेषणले तरलता व्यवस्थापनलाई निकै मद्दत पुर्‍याएको छ । निषेधाज्ञाका समयमा निक्षेप बढ्यो तर ऋण प्रवाह न्यून भयो । निषेधाज्ञा खुकुलो भएसँग ऋण प्रवाह बढेको छ र तरलतामा दबाबमा परेको देखिन थालेको छ । निषेधाज्ञाका बेलामा ऋण बढाउन नयाँ ग्राहक खोज्नुभन्दा पनि पुराना ग्राहकलाई कर्जा थप्ने र एकले अर्को बैंकको ग्राहक तान्नेतर्फ बैंकको होडबाजी भयो । तर, अहिले कर्जा प्रवाह बढेको छ । तैपनि कुनै पनि बैंक तथा वित्तीय सस्थाको वासलात हेर्दा उनीहरूको नाफामा संकुचन आएको छ । कोरोना प्रभावका कारण सबै बैंक तथा वित्तीय संस्थाको नाफा खुम्चिएको छ । तर, अर्थतन्त्रका सबै परिसूचक नकारात्मक देखिए पनि शेयरबजारमा शेयरको मूल्य हेर्दा दिनहुँ बढ्दो क्रममा छ । यसको अर्थ सम्पत्तिको बजार मूल्यमा हुने ह्रास बढ्दो छ तर अस्वस्थ गतिविधिका कारण हाल शेयरको मूल्य अल्पकालीन रूपमा बढेको देखिन्छ । आर्थिक परिसूचक हेर्दा जुन गतिमा शेयरबजार माथि गइरहेको छ त्यो क्षणिक देखिन्छ । अहिले बजार करेक्शनमा देखिएका छ । यसैगरी बढिरहन्छ भन्ने छैन । जबसम्म बैंक तथा वित्तिय संस्थाको उत्पादकत्व बढ्दैन तबसम्म शेयरको मूल्य स्थिर रूपमा बढ्दैन । नेटवर्थ र नेटवर्कको विस्तारका लागि गाभ्ने र गाभिने प्रक्रिया भइरहेकै छ तापनि यसले सम्पत्तिको मूल्यांकन, शेयर मूल्यमा तथा कर्मचारी समायोजनमा निकै असहज स्थितिसमेत देखापरेको छ । बैंकहरू मर्जरको थप दबाब खेप्नुपर्दा बैंकिङ क्षेत्रलाई पीडा बोध भएको छ । देशमा अझै पनि ६० प्रतिशत जनता बैंकिङ पहुँचभन्दा बाहिर नै छन् । साथै वित्तीय साक्षरता नारामा मात्रै सीमित देखिएको छ । यही कारण बैंकिङ चेतनामा अपेक्षित सुधार देखिँदैन । उत्पादनमूलक क्षेत्रमा कर्जा नजाँदा जनताको व्यययोग्य आय तथा रोजगारी बढ्न सकेको छैन । स्मरण होस्, एकातर्पm कोरोनाको प्रभावका कारण ऋण लगानी बढ्न सकेको छैन भने अर्कोतर्फ लगानी भएको कर्जाको साँवा ब्याज उठ्न कठिनाइ हुँदा भाखा नाघेको ऋण थपिने क्रम जारी छ । यसले भविष्यमा भाखा नाघेको कर्जाको थप वृद्धि हुने देखिन्छ । नेपाल राष्ट्र बैंकबाट निर्देशित कर्जा लगानी गर्नुपर्ने सीमा बैंकिङ क्षेत्रले पूरा नगरेकै अवस्थामा निर्देशित कर्जा, सहुलियत कर्जा र कृषिकर्जालगायत साना तथा मझौला उद्योगमा लगानी गर्नुपर्ने कर्जाको सीमा बढेबाट बैंकिङ क्षेत्रले थप दबाब थेग्नुपरेको छ । एकातर्फ व्यावसायिक गतिविधिमा मन्दी आएको छ भने सञ्चालन घाटा बढ्ने क्रममा छ । सरकारको निर्देशनको पालनासमेत गर्नुपर्ने हुँदा बैंकिङ क्षेत्रमा थप दायित्व सृजना भएको छ । सहुलियत कर्जा प्रवाहको स्थिति हेर्दा गत आर्थिक वर्षमा भन्दा हाल सुधारको अवस्था देखिएको भए तापनि व्यावसायिक कृषि तथा पशुपालन, शिक्षित युवा स्वरोजगार, विदेशबाट फर्केका युवा परियोजना, महिला उद्यमशीलता, दलित समूहको व्यवसाय, उच्च र प्राविधिक शिक्षा, भूकप्प पीडितको निजी आवास, कपडा उद्योग आदिमा गएको कर्जामा असुली दर न्यून रहेको छ । राष्ट्र बैंकले यी क्षेत्रमा थप कर्जा लगानी गर्न दिएको निर्देशनबाट पनि बैंकिङ क्षेत्रलाई थप दबाब परेको देखिन्छ । सहुलियत कर्जा कति बढ्यो र कति जनताले यसबाट प्रत्यक्ष लाभ लिन सके भन्ने कुराको अलावा बैंकिङ क्षेत्रको नाफा तथा उत्पादकत्वमा यसले प्रभाव पारेको छ कि छैन भन्ने कुराको विश्लेषण सम्बद्ध निकायले गर्नु जरुरी छ । निर्देशित कर्जाको बढ्दो दबाबबाट लगानीकर्ताको लगानी गर्ने मोह र आत्मबल खुम्चिन सक्ने सम्भावना पनि उत्तिकै देखिन्छ । निर्देशित कर्जा लगानी बढाउन पनि उत्तिकै जरुरी छ । कोरोना तथा निषेधाज्ञाको प्रभावले शिथिल बैंकिङ क्षेत्रलाई माथि उठाउन न्यायोचित ब्याजदर निर्धारण, वित्तीय साक्षरताको बढोत्तरी, संस्थागत सुशाशन, ग्राहकमैत्री बैंकिङ सेवा आदिमा ध्यान दिनु आवश्यक छ । विगतमा भएको लगानीको समीक्षा, अनावश्यक खर्च कटौती, नयाँ प्रविधिको प्रयोग गर्दै कम कर्मचारीबाट धेरैै प्रतिफल लिने, कर्मचारीको सुरक्षा, स्वास्थ्यको प्रत्याभूति, चुस्त र दुरुस्त सेवा, कर्मचारी उत्पादकत्व बढाउनेलगायत कार्यलाई प्रभावकारी ढंगले अगाडि बढाउनुपर्छ ।  लेखक बैंक तथा वित्तीय संस्थाका विज्ञ हुन् ।

बैंकिङ क्षेत्रमा कोरोना असर: अधिकांश बैंकको नाफा घट्यो

कोरोना महामारीले बैंकिङ क्षेत्रमा पुर्‍याएको असर विस्तारै देखिन थालेको छ। चालु अर्थिक वर्षको ६ महिनामा अधिकांश बैंकको नाफा घटेपछि कोरोनाको असर देखिन थालेको बैंकरहरूले बताएका छन्।