समावेशी प्रणालीको मर्म नभुल

ठूला राजनीतिक दलहरूले प्रतिनिधिसभामा प्रत्यक्षतर्फ न्यून संख्यामा महिला उम्मेदवार बनाएको दुष्परिणाम संसद्को समावेशी संरचनामा देखिने भएको छ । यसबाट जनप्रतिनिधिमूलक उपल्लो थलोमा महिला प्रतिनिधित्व मात्रै कमजोर हुनेछैन, संघीय संसद्को सम्पूर्ण बनोट नै कम समावेशी बन्ने देखिन्छ । संविधान–कानुनले बाध्य बनाएको अवस्थामा बाहेक दलहरू समानुपातिक–समावेशी प्रणालीप्रति उदासीन बन्नुको परिणति हो यो, जसमा सुधार ल्याउनु अपरिहार्य छ ।

सम्बन्धित सामग्री

विश्वास अभिवृद्धि गर्न लोक सेवालाई राष्ट्रपतिको सुझाव

काठमाडौँ : राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलले सार्वजनिक प्रशासनलाई स्वच्छ, मर्यादित, पारदर्शी, समावेशी र जनउत्तरदायी बनाउन लोक सेवा आयोग सफल हुने विश्वास व्यक्त गरेका छन्।राष्ट्रपति कार्यालय शीतलनिवासमा आज आयोजित विशेष समारोहमा आयोगको आर्थिक वर्ष २०७९/८० को वार्षिक प्रतिवेदन बुझ्दै उनले योग्यता प्रणालीको संरक्षककारूपमा रहेको आयोगको विश्वसनीयतामा अभिवृद्धिका लागि मेहनत गर्न सुझाव दिए। नेपालको संविधानले निजामती सेवाको पदमा नियुक्तिका लागि उपयुक्त उम्मेदवार छनोट गर्ने गहन जिम्मेवारी आयोगलाई दिएको उल

लोकतन्त्रको १७ वर्ष : असन्तुष्टि बढ्नुको दोष प्रणालीको होइन, दलहरुको हो

लोकतन्त्र आएपछिको सबैभन्दा ठूलो उपलब्धि भनेको पहिले त संविधान आयो । यो भन्दा पहिलेको संविधान भनेको राजाले दिएको संविधान हो । तर, अन्तरिम संविधान र २०७२ सालको संविधान राजाले दिएको संविधान होइन । त्यसकारण पहिलो उपलब्धि भनेको त संविधान नै हो । अर्को उपलब्धि भनेको संविधानले नयाँ राष्ट्र नै सृजना गर्यो । पहिले हामी नयाँ नेपाल भन्थ्यौँ नयाँ नेपाल भनेको सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल भन्ने नाम गरेको नयाँ राष्ट्र संविधानले सृजना गर्यो । सङ्घीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्रमा पनि शासन प्रणाली पनि समावेशी शासकीय प्रणाली भयो । प्रजातन्त्रला...

समावेशी सहभागिताको लाभ गुमाउँदै लक्षित वर्ग, खस आर्यकै वर्चश्व

स्थानीय पालिकादेखि संघसम्मका सबै सरकारमा लक्षित समूह अन्तर्गतका दलित र जनजातिको तुलनामा खस-आर्य समूहको सहभागिता बलियो छ ।

समानुपातिक कोटाबाट पनि पहुँचवालाकै प्रवेश

काठमाण्डाै - पहुँच नपुगेको क्षेत्र व्यक्तिलाई संसदमा पुर्याउनका लागि समावेशी सिद्धान्तकाे आधारमा समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको व्यवस्था गरिएको भए पनि समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमा पनि पहुँचवालाकै पकड रहेको छ । दलहरुले निर्वाचन आयोगमा बुझाएको समानुपातिक सांसदहरुको सूचीमा पटक पटक सांसद भइसकेका पार्टीका वरिष्ठ नेता, नेताका आफन्त तथा नेतृत्वलाई रिझाउन बारम्बार उनीहरुको अघिपछि हुनेहरुले देखिन्छ । क्लस्टर अनुसार प्रतिनिधित्व गराउनुपर्ने र सङ्घीय संसदमा ३३ प्रतिशत महिला प्रतिनिधित्व गराउनुपर्ने संवैधानिक बाध्य...

समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीको चीरहरण

निर्वाचन प्रणाली जनप्रतिनिधि चुन्ने एउटा विधि मात्र होइन, यो बृहत् लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीभित्रको एउटा त्यस्तो साधन हो, जसले जनप्रतिनिधिमूलक अंगलाई समावेशी पनि बनाउन सक्छ र असमावेशी पनि । स्वच्छ पनि बनाउन...

हाम्रा लागि कस्तो निर्वाचन प्रणाली उचित होला ?

प्रतिनिधिसभाको गठनका लागि हामीले मिश्रित निर्वाचन प्रणाली अर्थात् दुई किसिमले सदस्य निर्वाचित गर्छौं– समानुपातिक र ‘फर्स्ट पास्ट द पोस्ट’ (बढी मत ल्याउनेले जित्ने) प्रणालीबाट । यो प्रणाली द्वन्द्व व्यवस्थापन गर्ने क्रममा समावेशी निर्वाचित निकाय बनाउनका लागि गरिएको सम्झौताको परिणति हो । निर्वाचित निकायलाई धेरै हदसम्म समावेशी बनाउन हामी सफल पनि भयौं, तर निर्वाचन व्यवस्थापनका क्रममा विभिन्न विकार, विकृति देखापरेका छन् ।स्वाभाविक रूपमा अन्य निर्वाचन प्रणालीको तुलनामा ‘फर

संसद्मा समिति प्रणाली पुस्तक सार्वजनिक: ससदीय समितिका सभापतिका अनुभव र अनुभूति

संसद्मा समिति प्रणाली (राष्ट्रियसभा विशेष) पुस्तकमा राष्ट्रियसभाका समितिमा चार वर्ष नेतृत्व गरेका सभापति र सभाको समावेशी स्वरूप प्रतिविम्बित हुनेगरी छनोट गरिएका अन्य सदस्यका दृष्टिकोणलाई एकीकृत गरिएको छ । संसद्का समिति प्रणालीको अवधारणा मात्र नभई आफ्नै अभ्यासलाई उजागर गर्न प्रयास गरिएको उक्त पुस्तकमा समिति प्रणालीको विकास र अन्तरराष्ट्रिय अभ्यासको नमूनाका रुमपा अस्ट्रेलिया, अमेरिका र भारतको संसदीय समिति प्रणालीलाई विज्ञको नजरबाट चिनाउन खोजिएको छ । संसदीय प्रणाली र हाम्रो आफ्नै अभ्यासको अध्ययन–अनुसन्धान र अभिलेखीकरण आवश्...

ओपोद्वारा नयाँ कलरओएस १२ सञ्चालन घोषणा

काठमाडौँ– ओपोले आफ्नो नयाँ कलरओएस १२ सञ्चालन प्रणालीको आधिकारिक घोषणा गरेको छ। यसमा प्रयोकर्तालाई स्टक एण्ड्रोइड १२ को जस्तै अभूतपूर्व अनुभव प्रदान गर्ने सोचका साथ कलरओएस १२ मा समावेशी यूआई, सटिक पर्फरमेन्स, दैनिक कार्य सम्पादन क्षमतामा वृद्धिका साथै काम—दैनिकी सन्तुलनमा सघाउने फिचर्सहरु पनि समाहित गरिएको ओपोले जनाएको छ। सार्वजनिक गरिएसँगै ओपोले कलरओएस १२ पब्लिक बिटा […]

ओपोद्वारा कलरओएस १२, ग्लोबल भर्जनको आधिकारिक अनावरण

ओपोले आफ्ना विश्वभरका प्रयोगकर्ताका लागि आफ्नो नयाँ कलरओएस १२ सञ्चालन प्रणालीको आधिकारिक घोषणा गरेको छ । प्रयोकर्तालाई स्टक एण्ड्रोइड १२को जस्तै अभूतपूर्व अनुभव प्रदान गर्ने सोचका साथ कलरओएस १२ मा समावेशी यूआई, सटीक परफरमेन्स, दैनिक कार्य सम्पादन क्षमतामा बृद्धिका साथै काम—दैनिकी सन्तुलनमा सघाउने फिचर्सहरु पनि समाहित गरिएका छन् । सार्वजनिक गरिए संगै ओपोले कलरओएस १२...

लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीको पक्षमा उभिनुपर्छ : उपसभापति निधि

कैलाली : नेपाली काङ्ग्रेसका उपसभापति विमलेन्द्र निधिले नेपाली काङ्ग्रेसले पुनः लोकतान्त्रिक शासन प्रणालीको पक्षमा सशक्तरूपले उभिनुपर्ने आवश्यकता देखिएको बताकाएका छन्। नेपाल प्रेस युनियन कैलालीले मंगलबार धनगढीमा आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा बोल्दै उनले अहिलेको अवस्थामा काङ्ग्रेसले सङ्घीय शासन प्रणाली, समावेशी शासन प्रणाली र स...