काठमाडौं । अन्तरबैंक ब्याजदर साढे २ प्रतिशतमा झरेको छ । वित्तीय प्रणालीमा लगानीयोग्य पूँजी बढे पनि कर्जा विस्तार नभएपछि अन्तरबैंक ब्याजदर लगातार ओरालो लागेको हो । जेठको दोस्रो सातापछि क्रमश: ओरालो लागेको अन्तरबैंक ब्याजदर शुक्रवार २ दशमलव ६५ प्रतिशत कायम भएको छ । अघिल्लो बुधवार ५ दशमलव ७४ प्रतिशत कायम अन्तरबैंक ब्याजदर गत सोमवार ४ दशमलव शून्य १ प्रतिशतमा झरेको थियो ।
चालू आर्थिक वर्ष (आव) को शुरूमै अन्तरबैंक ब्याजदर ८ प्रतिशत नाघेको थियो । यसपछि गत माघमा पनि तरलता बढेपछि अन्तरबैंक ब्याजदर ४ प्रतिशतसम्म झर्यो । त्यतिबेला राष्ट्र बैंकले रिभर्स रिपोमार्फत बजारबाट तरलता तानेपछि अन्तरबैंक दर पुन: बढेर फागुनमा साढे ८ प्रतिशत पुग्यो । पछिल्लो समयमा फेरि तरलता सहज भएपछि ओरालो लागेको छ । रेमिट्यान्स र सरकारी खर्च वृद्धिले बैंकमा निक्षेप बढिरहेको छ । तर, कर्जा प्रवाह नहुँदा तरलताको आकार बढेको छ । वित्तीय प्रणालीमा अधिक तरलता भएपछि राष्ट्र बैंकले एक सातामा दुईपटक रिभर्स रिपोबाट रकम खिचेको छ ।
विहीवार ७ दिने रिभर्र्स रिपोमार्फत १० अर्ब रुपैयाँ तरलता खिचेको केन्द्रीय बैंकले आइतवार पनि २० अर्ब रुपैयाँ खिच्न चाहेको थियो । तर, बैंकहरूले १३ अर्ब २० करोड रुपैयाँमात्र विक्री गरेका छन् । ब्याजदर पनि अघिल्लोमा भन्दा बढेको छ । बिहीवारको रिभर्स रिपोमा ९ बैंक, वित्तीय संस्थाले ५९ ओटा आवेदनमार्फत २६ अर्ब ३३ करोड रुपैयाँका लागि बोलपत्र गरेका थिए । त्यसमा अधिकतम ३ दशमलव २४ र न्यूनतम २ दशमलव ७३ प्रतिशत ब्याजदर बोलकबोल भएकोमा औसत ३ दशमलव शून्य १ प्रतिशत ब्याजदर कायम भएको थियो ।
आइतवारको रिभर्स रिपोमा ८ ओटा बैंक, वित्तीय संस्थाले ३७ ओटा आवेदनमार्फत १४ अर्ब ७० करोड रुपैयाँका लागि बोलपत्र पेश गरेका थिए । त्यसमा अधिकतम ५ दशमलव ४ प्रतिशत र न्यूनतम २ दशमलव ७ प्रतिशत ब्याजदर बोलकबोल भएकोमा औसत ४ दशमलव २७ प्रतिशत कायम भएको राष्ट्र बैंकले जानकारी दिएको छ ।
पछिल्लो समयमा बैंकहरूमा निक्षेप बढिरहे पनि कर्जा प्रवाह हुन सकेको छैन, जसले गर्दा पनि अन्तरबैंक, ट्रेजरी, विकास ऋणपत्रलगायतको ब्याजदर घटिरहेको छ । शुक्रवारसम्म बैंकहरूको कर्जा–निक्षेप अनुपात (सीडी रेसियो) ८३ दशमलव ९७ प्रतिशत कायम भएको छ । बैंकहरूले ९० प्रतिशतसम्म सीडी रेसियो कायम गरी कर्जा प्रभाव गर्न सक्ने भएकाले करीब साढे ५ खर्ब थप कर्जा दिनसक्ने अवस्था भए पनि उच्च ब्याजदर र आर्थिक गतिविधिमा कमी आउँदा कर्जाको माग छैन ।
शुक्रवारसम्ममा बैंक, वित्तीय संस्थाको कुल निक्षेप ५५ खर्ब ७१ अर्ब र कर्जा प्रवाह ४८ खर्ब ५५ अर्ब रुपैयाँ पुगेको छ । तरलता सहज भएपछि सरकारको अल्पकालीन ऋणपत्र ट्रेजरी बिल्सको ब्याजदर पनि क्रमश: घट्दै गएको छ । गत मंगलवार टे«जरी बिल्सको ब्याजदर ४ प्रतिशतसम्म झरेको छ ।
