अनलाइनखबर

चैत्र २०७८

‘सेयर बजारमा अब रियल सेक्टर आउँछ, साना लगानीले प्राथमिकता पाउँछ’

२३ वैशाख, काठमाडौं । नेपालको पूँजी बजारमा हुने लगानीको सुरक्षाबारे पटक–पटक प्रश्न उठ्छ । लाभका लागि अफवाह सिर्जना गर्ने स्वार्थ समूह, अफवाहमा विश्वास गर्ने लगानीकर्ता, सरकारको अस्थिर नीति, लहैलहैमा लगानी लगानी गर्ने प्रवृत्ति, बजारभित्र फस्टाउँदो इन्साइडर ट्रेडिङ र कम्पनीहरुको अपारदर्शी शैली लगायतका कारणले पूँजी बजारलाई नकारात्मक प्रभाव पारिरहेको छ । यसको सुधारमा अहिलेसम्म नियमनकारी निकाय ‘नेपाल […]

पूर्ण विवरण

सम्बन्धित सामग्री

अभियान सम्पादकीय: परिपक्व बजारका लागि नेप्से–३० इन्डेक्स

शेयरबजारलाई अर्थतन्त्रको ब्यारोमीटर तथा ऐना भन्ने गरिन्छ । तर, नेपालको विद्यमान शेयरबजारलाई भने त्यसो भनिहाल्न धेरैले मन पराउँदैनन् । किनभने नेपालको शेयरबजार मापन गर्ने विद्यमान इन्डेक्समा अझै धेरै कमजोरी भएको विभिन्न विश्लेषकले देखाउँदै आएका छन् । यही कमजोरी सुधार्न अहिले नेप्से–३० इन्डेक्सको तयारी भएको छ । नेप्से–३० इन्डेक्समा छानिएका ३० ओटा धितोपत्रको मात्र आधार लिइनेछ । संसारभरि नै निकै पहिलेदेखि यस्तो अभ्यास हुँदै आएको छ । तर, नेपालमा भने माग हुँदाहुँदै पनि नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेड (नेप्से) ले यसमा त्यति धेरै चासो दिएको देखिएको थिएन । यसबीचमा सेन्सेटिभ इन्डेक्स र फ्लोट इन्डेक्स ल्याएर केही सुधार नभएको होइन । जब धितोपत्र बजारमा नेप्सेको प्रतिस्पर्धी संस्था आउने निश्चित भयो अनि नेप्से–३० इन्डेक्स सञ्चालनको तयारी निकै तीव्र रूपमा अगाडि बढेको छ । यसले नेप्सेभित्रैबाट सुधार गर्न आवश्यक रहेको महसूस गरिएको पुष्टि भएको छ । यति मात्र होइन, नेप्सेको शेयर सर्वसाधारणमा जारी गर्ने पक्षमा पनि छलफल हुन थालेको छ । प्रतिस्पर्धी संस्था आउने भएपछि यसरी सुधार देखिनु सकारात्मक हो । पक्कै पनि अब निजीक्षेत्रबाट स्थापना हुने एक्सचेन्जले अहिलेको भन्दा निकै थप विशेषतासहित सेवा शुरू गर्छ होला । किनकि नयाँ आउने कम्पनीले आधुनिक सेवासुविधा ल्याउँछ नै । यही बीचमा नेप्सेले यस्तो इन्डेक्सको शुरुआत गर्ने प्रस्ताव गर्नु शेयरबजारका लागि राम्रो कदम हो । यसबाट शेयरबजारमा थप सुधार हुने र परिपक्व बन्ने अपेक्षा गर्न सकिन्छ । नेप्से–३० इन्डेक्सका आधारमा डेरीभेटिभ पत्र निकालेर त्यसको फ्युचर कारोबार हुन सक्ने पनि वताइएको छ । यसो भएमा लगानीकर्ताले आपूmले गरेको लगानीको जोखिम कम गर्ने तथा बढी जोखिम लिन नडराउने लगानीकर्ताले समेत थप उपकरण पाउनेछन् । नेप्से–३० इन्डेक्समा आर्थिक रूपले बलिया र सबल कम्पनी मात्र रहेका हुन्छन् तथा तिनले सबै क्षेत्रको प्रतिनिधित्व गर्नेछन् । नेप्सेले तयार पारेको प्रस्तावित नेप्से–३० इन्डेक्समा समावेशका लागि सूचीकृत संगठित संस्था (कम्पनी) छनोटका लागि प्रतिशेयर चुक्ता मूल्यभन्दा प्रतिशेयर किताबी मूल्य बढी हुनुका साथै विगत ५ आर्थिक वर्ष (आव) मध्ये पछिल्लो आवसहित कम्तीमा ३ वर्ष नाफामा रहेको हुनुपर्ने भनेको छ । त्यस्तै अघिल्लो आवमा प्रतिशेयर आम्दानी चुक्ता मूल्यको न्यूनतम १० प्रतिशत रही सोही वर्षको वार्षिक मुद्रास्फीति दरभन्दा बढी रहेको हुनुपर्नेछ । कम्पनीको कम्तीमा २५ प्रतिशत शेयर सर्वसाधारणमा जारी भएको वा कुल फ्रि–फ्लोट बजार पूँजीकरणमा सम्बद्ध कम्पनीको फ्रि–फ्लोट बजार पूँजीकरण १ प्रतिशतभन्दा बढी रहेको हुनुपर्नेछ । शेयरधनीको संख्या कम्तीमा २० हजार हुनुपर्नेछ भने पछिल्लो ६ महीनामा दैनिक औसत २५ लाख वा त्योभन्दा बढी रकमको कारोबार भई दैनिक औसत ५ हजार कित्ता वा त्योभन्दा बढी संख्या र दैनिक औसत ४० वा त्योभन्दा बढीपटक कारोबार भएको हुनुपर्नेछ । पछिल्लो ६ महीनाको अवधिमा उपलब्ध कारोबार दिनमध्ये न्यूनतम ७५ प्रतिशत दिनमा कारोबार भएको हुनुपर्ने आधार लिने भनिएको छ । नेप्सेले नेप्से–३० इन्डेक्स सञ्चालनका लागि अहिले सरोकारवालासँग सुझाव मागेको छ । त्यसैले यसमा परिमार्जन गर्न आवश्यक बुँदासहित यसलाई छिटो कार्यान्वयनमा ल्याउन सुझाव दिनु लगानीकर्ताको दायित्वभित्र पर्छ । यद्यपि यो मात्रै शेयरबजारको सुधारका लागि पर्याप्त होइन । नेपालजस्तो मुलुकका लागि रियल सेक्टर (वास्तविक क्षेत्र) का थप कम्पनीलाई धितोपत्र बजारमा सूचीकृत गराउन आवश्यक छ । पछिल्लो समय केही रियल सेक्टरका कम्पनी सूचीकृत हुने क्रमको थालनी भए पनि त्यति धेरै सन्तोष मान्नुपर्ने अवस्था छैन । धितोपत्र बजारमा चलखेल हुन्छ भन्ने लगानीकर्ताको गुनासो रहँदै आएको छ । तैपनि नेप्से–३० इन्डेक्स सञ्चालनको तयारी शेयरबजारमा सुधारको अर्को खुड्किलो भने पक्कै हो ।

Aarthik Abhiyan चैत्र २०७९

अर्ग्यानिक मल कारखाना खोल्न धेरै काम अघि बढाइसकेका छौं : हितेश गोल्छा [अन्तरवार्ता]

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७९

पुँजीबजार दुर्घटनामा गयो, असार १ गतेबाट थप डिजास्टर हुन्छ: अम्बिका पौडेल

नेपाल उन्द्योग वाणिज्य महासंघ अन्तर्गतको पुँजीबजार फोरमका सभापति अम्बिका प्रसाद पौडेलले असार १ गतेबाट पुँजीबजारमा थप डिजास्टर हुने बताएका छन्। एक टेलिभिजन कार्यक्रममा उनले राष्ट्र बैंकले शेयर कर्जाको जोखिम भार १०० प्रतिशतबाट १५० प्रतिशत बनाएको र त्यो असार १ गतेबाट लागु हुने भएकोले यसले पुजीबजारलाई झनै डिजास्टर हुने बताएका हुन् । उनले ९ महिनामा १९ खर्ब ( १५ खर्ब र यो बीचमा थपिएको ४ खर्ब समेत) बजार पूंजीकरण क्षय भएको बताए। राष्ट्र बैंकले कुल ऋणको १ प्रतिशत ऋण घटाउनको लागि गरिएका कार्यले बजारमा १९ खर्बको नोक्सानी भएको उनले उल्लेख गरे । १९ खर्ब नोक्सानी हुँदा धेरै लगानीकर्ताले आर्थिक रुपले सडकमा पुगेको र भौतिक रुपले सडकमा आउनु पर्ने अवस्था आएको बताए । १९ खर्ब नोक्सानी भईसकेकोले पुँजीबजार दुर्घटनामा गईसकेको उनले बताए ।उनले राष्ट्र बैंकले बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई पुँजीबजारमा लगानी गर्न कडाई गरेको , लघुवित्तको शेयर बिक्रि गर्न लगाएर आपूर्ति बढाएको , कर्जामा ४ र १२ करोडको नीति लिएको र सरकारले आफुले नै गर्छु भनेका काम नगरेकोले अहिलेको अवस्था आएको उनले बताए । नियामकले आफ्ना समस्या नसुनेको र सरकार पनि सुतेर बसेकोले सरकारलाई ब्युझाउनको लागि लगानीकर्ताहरु सडकमा आएको उनले बताए । उनले ५८ बुँदे सुझावहरु कार्यन्वयन हुनु पर्ने, र राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीति जारी गर्दा पुँजी बजारलाई असर पर्ने गरि ३-३ महिनामा नीति नफेर्न मात्र आग्रह गरेको उनले बताए । उनले बजार घटेको भएर आन्दोलन नगरेको बताए । त्यस्तै उनले बजारमा एनआरएनलाई ल्याउनु पर्ने, बजारमा लगानीका उपकरण ल्याउनु पर्ने, ब्रोकरको कार्य क्षेत्र विस्तार गर्नु पर्ने, रियल सेक्टर बजारमा आउनु पर्ने, नेप्सेको शेयर विनिवेश गर्नु पर्ने उनले बताए । यी सबै सरकारले आफैले गर्छु भनेको विषय रहेको उनले उल्लेख गरेका छन् ।

Bizpati बैशाख २०७९

वास्तविक क्षेत्र धितोपत्र बजार प्रवेशको बाधक नियम कि नियत ?

बुक बिल्डिङ विधिबाट आउन सहजीकरण गर्दासमेत कुनै कम्पनी आउन नसक्नु वा नचाहनुले नियम र नियत दुवैमा पुनःसमीक्षा गर्न घचघच्याएको छ । विश्वमा अर्थतन्त्रको उचाइ र गहिराइ मापक धितोपत्र बजारलाई नेपालमा कहिले पनि स्वाभाविक मानिएन, यसको मुख्य कारण भनेको धितोपत्र बजारमा पर्याप्त रियल सेक्टर (वास्तविक क्षेत्र) का कम्पनीहरू सूचीकृत नहुनु अनि बैंक र बिमा क्षेत्रले ६६ […]

कारोबार दैनिक चैत्र २०७८

बुक बिल्डिङमार्फत बजारमा आउँदैछन् रियल सेक्टरका कम्पनी, बोर्ड अध्यक्ष भन्छन्-'रिस्क लिन तयार छौ

बीजमांडू फाल्गुन २०७८

लगानीकर्ताको गुनासो सुन्न एप बनाउने बोर्ड अध्यक्ष हमालको घोषणा, ब्रोकरको छुट्टै टिएमएस

Bizpati माघ २०७८

रियल सेक्टरलाई शेयर बजारमा आउन केले रोक्यो?, सेबोन अध्यक्ष भन्छन्- बल हाम्रो कोर्टमा छैन! :: BIZMANDU.COM

बीजमांडू चैत्र २०७४