अर्थतन्त्रमा नीतिगत औजारको रूपमा ब्याजदरको प्रयोग

आन्तरिक अर्थतन्त्रमा सुधार

पछिल्लो ५ महीनामध्ये फागुनमा आयात र निर्यात बढेको तथ्यांक भन्सार विभागले सार्वजनिक गर्‍यो । अर्थतन्त्रको बाह्य क्षेत्रमा सुधार आए पनि आन्तरिक अर्थतन्त्र सुस्त नै रहिरहेको सन्दर्भमा वैदेशिक व्यापार बढ्नु भनेको आन्तरिक अर्थतन्त्रमा केही सुधार आउनु हो भनेर बुझ्ने गरिन्छ । यस्तो वृद्धि कस्तो वस्तुको आयात बढेर भएको हो भन्ने कुराले निकै अर्थ राख्छ । मुलुकभित्रको माग र आपूर्तिको अवस्था हेर्दा सुधारोन्मुख छ भन्न नसकिए पनि वैदेशिक व्यापारमा देखिएको वृद्धि सानै भए पनि सकारात्मक मान्नुपर्ने हुन्छ । भन्सार विभागका अनुसार चालू आर्थिक वर्ष (आव) २०८०/८१ को फागुनमा १ खर्ब ३२ अर्ब २७ करोड रूपैयाँ बराबरको सामान आयात हुँदा १३ अर्ब ७८ करोड रुपैयाँ बराबरको निर्यात भएको छ । चालू आवमा असोजपछि सबैभन्दा बढी आयातनिर्यात फागुनमा भएको हो । असोजमा १ खर्ब ४८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको सामान आयात हुँदा १४ अर्ब ४२ करोड बराबरको निर्यात भएको थियो । माघको तुलनामा फागुनमा साढे २ अर्ब रुपैयाँले आयात बढ्दा निर्यात पनि त्यत्ति नै बढेको देखिन्छ । गत आवको फागुनसम्मको तुलनामा भने चालू आवमा आयात निर्यात दुवै घटेको छ । गत आवको ८ महीनामा १० खर्ब ५८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको सामान आयात भएकोमा चालू आवको सोही अवधिमा २ दशमलव ६६ प्रतिशतले घटेको देखिन्छ । पछिल्लो ५ महीनाको अवधिमा फागुनमा बढी वैदेशिक व्यापार हुनुले माग बढेको हो कि भन्ने आधार देखिएको हो । तर, आयातको मूल्य बढेको देखिए पनि वस्तुको परिमाण भने नबढेको पनि हुन सक्छ । डलरमा मूल्य तिरेर आयात गरिएको सामानको नेपाली मूल्य बढेको देखिन्छ किनभने डलरको मूल्य बढेको छ । उदाहरणका लागि सुनलाई लिन सकिन्छ । सुनको मूल्य उच्च तहमा पुगेकाले फागुनमा यो १०औं सर्वाधिक रकमको आयात हुने वस्तुमा पुगेको हो भन्न सकिन्छ । नेपालमा प्रमुख आयात हुने वस्तुमा पहिलो, दोस्रो र तेस्रोमा क्रमश: पेट्रोल, डिजेल र एलपी ग्यास रहेका छन् । यद्यपि पेट्रोल र डिजेलको आयात घटिरहेको छ । नेपालमा बिजुली बढी भई निर्यात गर्नु परिरहेको सन्दर्भमा यसले पेट्रोल, डिजेल र एलपी ग्यासलाई विस्थापित गर्दै जानु सकारात्मक हो । अहिले विद्युतीय सवारीसाधनको आयात निकै बढेको छ । त्यसले गर्दा खनिज तेलको खपत घट्दो छ । केही मात्रामा सार्वजनिक यातायातका साधनसमेत विद्युतीय हुन थालेको छ जुन सकारात्मक छ । नेपालले सकेसम्म सार्वजनिक यातायातलाई विद्युतीय बनाउन आवश्यक छ । यसले एकातिर भाडा घट्दै जान्छ भने अर्कातिर बिजुलीको उपभोग बढ्दै जान्छ । केही अर्थशास्त्रीले भने विद्युतीय सवारीका कारण सरकारले राजस्व जुन परिमाणमा गुमाइरहेको छ त्यसको दाँजोमा विद्युतीय सवारीसाधन आयातबाट फाइदा नहुने विश्लेषण गरिरहेका छन् । विद्युतीय सवारीसाधनको प्रयोग बढ्दै जाँदा सरकारले एकातिर सवारीसाधनबाट प्राप्त गर्ने राजस्व गुमाएको छ भने अर्कातिर पेट्रोल–डिजेलबाट प्राप्त हुने राजस्व पनि गुमाइरहेको छ । जे भए पनि बिजुलीको खपत बढाउन र कार्बन उत्सर्जन न्यून गर्न विद्युतीय सवारीसाधनको योगदान छ । सरकारले कतिबेला विद्युतीय सवारीमा लाग्ने करमा दिएको छूट फिर्ता लिने वा हेरफेर गर्ने हो पत्तो छैन । मुख्य आयात हुने अन्य वस्तुमा मोबाइल र सुनबाहेक औद्योगिक प्रयोजनका वस्तु बढी देखिन्छ । यसले अर्थतन्त्रमा केही सुधार हो कि भन्ने देखिन्छ । यद्यपि परिमाणको हिसाबले भने आशा जगाउने खालको देखिँदैन । मुलुकको आन्तरिक अर्थतन्त्र चलायमान बनाउन सरकारले प्रभावकारी नीति ल्याउन आवश्यक छ । तर, सरकारले मुखले जति नै प्रतिबद्धता व्यक्त गरे पनि प्रतिबद्धताअनुसारका काम भने चर्चा गर्नुपर्ने गरी गरेको देखिँदैन ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०८०

सहरी क्षेत्रमा व्यापारिक प्रयोजनका लागि प्रयोग भइरहेका ४० प्रतिशत सटर खाली

काठमाडौँ – अर्थतन्त्रमा देखिएको समस्याले व्यावसायिक मन्दी हुँदा सहरी क्षेत्रमा व्यापारिक प्रयोजनमा प्रयोग भइरहेका ४० प्रतिशत सटर खाली भएका छन्। पछिल्लो समय आर्थिक संकट तथा बैंकको ब्याजदर उच्च रूपमा वृद्धि हुँदा व्यवसाय चलाउन नसक्दा व्यवसायी पलायन हुने क्रम बढेसँगै सहरी क्षेत्रमा व्यावसायिक सटर तथा गोदाम धमाधम खाली हुन थालेका हुन्। बजारमा देखिएको बैंकिङ तरलताका कारण […]

Desh Sanchar चैत्र २०७९

विद्युत् प्रयोग बढाएर अर्थतन्त्रमा सुधार गर्न सकिने

ताप्लेजुङ । प्रदेश नं १ का खानेपानी, सिँचाइ, तथा ऊर्जामन्त्री तिलकुमार मेन्याङ्बोले मुलुकको अर्थतन्त्र सुधारका लागि विद्युत् अधिकतम प्रयोग गर्नुपर्ने बताएका छन् । खाना पकाउनदेखि सवारीसाधनमा समेत विद्युत् प्रयोग बढाउनसके अर्थतन्त्रमा गुणात्मक सुधार आउन सक्नेमा उनले जोडे ।

Nepali Patra माघ २०७९

एमडीएमएसले मुलुकको अर्थतन्त्रमा सकारात्मक प्रभाव पार्छ : सञ्चारमन्त्री कार्की

सूचना तथा सञ्चारमन्त्री ज्ञानेन्द्र कार्कीले आजदेखि लागू भएको मोबाइल डिभाइस म्यानेजमेन्ट सिस्टम (एमडीएमएस) ले मुलुकको अर्थतन्त्रलाई सकरात्मक प्रभाव पार्ने बताएका छन् । आजदेखि लागू भएको एमडीएमएसबारे सम्बोधन गर्दै उनले यसबाट राज्यले लाभ लिन सक्ने बताएका हुन् ।उनले अबदेखि चोरी पैठारीका मोबाइल फोनको प्रयोग र बिक्रीवितरण पूर्णरूपमा रोकिने बताए । ‘चोरी पैठारी भएर आउने मोबाइल फोनको नियन्त्रण हुन्छ,’ कार्कीले भने, ‘यसबाट राज्यले थप राजश्व संकलन गर्छ र अर्थतन्त्रमा सकरात्मक प्रभाव पर्छ

Ratopati श्रावण २०७९

अर्थतन्त्रमा कालो बादल, २०४८ सालको सरकारी रणनीति अपनाउन विज्ञकाे सुझाव

केन्द्रीय बैंकले प्रयोग गरेको औजारले १ खर्ब बराबरको आयात नियन्त्रण गर्न सक्छ, जसले अर्थतन्त्रमा सहजता ल्याउने पूर्व डेपुटी गभर्नर नरबहादुर थापा बताउनुहुन्छ ।

Image Khabar मंसिर २०७८

अफगान अर्थतन्त्रमा फेरि अर्को धक्का

काबुल । चरम आर्थिक संकटबाट चुलिएको अफगानिस्तानको अर्थतन्त्रमा फेरि धक्का लागेको छ । तालिवानले विदेशीबाहेक अन्य मुद्रा प्रयोग गर्न सर्वसाधरणलाई निर्देशन दिएपछि देशको अर्थतन्त्र प्रभावित हुने भएको हो । तालिवानका प्रवत्ता जाविहुल्लाह मुजाहिदले विदेशी मुद्रा प्रयोग नगर्न सर्वसाधरण र व्यापारीलाई आदेश दिएका थिए । ‘अबदेखि यहाँका सम्पूर्ण नागरिक, व्यापारी , पसले र सर्वसाधरणलाई अफगानी मुद्रामा […] The post अफगान अर्थतन्त्रमा फेरि अर्को धक्का appeared first on राजधानी राष्ट्रिय दैनिक (लोकप्रिय राष्ट्रिय दैनिक)-RajdhaniDaily.com - Online Nepali News Portal.

राजधानी दैनिक आश्विन २०७८

अफगान अर्थतन्त्रमा फेरि अर्को धक्का

एजेन्सी- चरम आर्थिक संकटबाट चुलिएको अफगानिस्तानको अर्थतन्त्रमा फेरि धक्का लागेको छ । तालिवानले विदेशीबाहेक अन्य मुद्रा प्रयोग नगर्न सर्वसाधरणलाई निर्देशन दिएपछि देशको अर्थतन्त्र प्रभावित हुने भएको हो । तालिवानका प्रवत्ता जाविहुल्लाह मुजाहिदले विदेशी मुद्रा प्रयोग नगर्न सर्वसाधरण र व्यापारीलाई आदेश दिएका थिए । ‘अबदेखि यहाँका सम्पूर्ण नागरिक, व्यापारी, पसले र सर्वसाधरणलाई अफगानी मुद्रामा नै कारोबार […]

Khabarhub आश्विन २०७८

तालिवानद्वारा अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध

अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न तालिवान सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको छ। विदेशी मुद्राको प्रयोगले अफगानिस्तानको अर्थतन्त्रमा नकारात्मक असर परेको ठहर गर्दै तालिबान सरकारले विदेशी मुद्रा प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका हुन्।

सेतोपाटी आश्विन २०७८

तालिवानद्वारा अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध

अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न तालिवान सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको छ । विदेशी मुद्राको प्रयोगले अफगानिस्तानको अर्थतन्त्रमा नकारात्मक असर परेको ठहर गर्दै तालिबान सरकारले विदेशी मुद्रा प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका हुन । तालिवान सरकारले जारी गरेको निर्देशनात्मक सूचनामा निर्देशनलाई अटेरगरी कसैले विदेशी मुद्राको प्रयोग गरेको पाइएमा कडा कारबाही गर्ने चेतावनी दिइएको छ । “इस्लामिक इमिरेट्स (तालिवान)को आग्रह छ कि, सबै नागरिक, व्यवसायी, व्यापारी, आम उपभोक्ताले अब उप्रान्त विदेशी

Ratopati आश्विन २०७८

अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न प्रतिबन्ध

अफगानिस्तानमा विदेशी मुद्रा प्रयोग गर्न तालिवान सरकारले प्रतिबन्ध लगाएको छ । विदेशी मुद्राको प्रयोगले अफगानिस्तानको अर्थतन्त्रमा नकारात्मक असर परेको ठहर गर्दै तालिबान सरकारले विदेशी मुद्रा प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाएका हुन् । तालिवान सरकारले जारी गरेको निर्देशनात्मक सूचनामा निर्देशनलाई अटेरगरी कसैले विदेशी मुद्राको प्रयोग गरेको पाइएमा कडा कारबाही गर्ने चेतावनी दिइएको छ ।

Lokaantar आश्विन २०७८

अर्थतन्त्रमा नीतिगत औजारको रूपमा ब्याजदरको प्रयोग

सम्बन्धित सामग्री