तथ्यांकोवाच : रू. ४ अर्ब ९६ लाखको प्याज आयात

काठमाडौं (अस) । गत आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा रू. ४ अर्ब ९६ लाख बराबरको प्याज आयात भएको छ । विगत १३ वर्षको तथ्यांकको विश्लेषण गरी हेर्दा यस अवधिमा प्याज आयातको औसत वार्षिक वृद्धिदर करीब ३१ प्रतिशत रहेको छ । कृषि श्रमिकको कमी, प्याज खेतीयोग्य कृषि भूमिको विनाश, बढ्दो भूमि मूल्य, ठूला कृषकलाई शोषक–सामन्त भन्दै असुरक्षा उत्पन्न गर्ने राजनीतिक प्रवृत्ति, ग्रामीण क्षेत्रमा बढ्दो असुरक्षा तथा अराजकता र कृषिमा ठूलो अनुदानयुक्त मुलुकको प्याज उत्पादन रणनीतिका कारण स्वदेशमा माग बमोजिम प्याज उत्पादन हुन नसक्दा आयातमा यस प्रकारको वृद्धि देखिएको हो । उक्त परिस्थितिलाई दृष्टिगत गर्दै प्याज उत्पादनमा सही रणनीति अवलम्बन गर्ने हो भने मुलुक केही वर्षभित्रै यो उत्पादनमा आत्मनिर्भर हुन सक्छ । यहाँ प्रस्तुत तथ्यांकले प्याजखेतीमा व्यावसायिक लगानीको उज्ज्वल सम्भावना रहेको पुष्टि हुन्छ । यसका लागि सरकारले उचित वातावरण सृजना गर्नु आवश्यक देखिन्छ ।  

सम्बन्धित सामग्री

सम्पत्ति शुद्धीकरण गर्ने दुईलाई पाँच वर्ष कैद

नक्कली कागजात पेस गरी भारतबाट आलु र प्याज आयात गरी सम्पत्ति शुद्धीकरण गरेको अभियोगमा दुईजनालाई विशेष अदालतले सजाय सुनाएको छ । ४ पुसमै कसुर कायम भए पनि सोमबार सजाय निर्धारण गरिएको...

भारतले प्याज निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि चीनबाट आयात

काठमाडौं, पुस ३ । भारतले प्याज निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि नेपाली व्यापारीहरुले चीनबाट प्याज आयात गर्न थालेका छन् । भारतले गत मंसिर अन्तिम सातदेखि प्याज निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको हो । ९५ प्रतिशत प्याज भारतबाटै आइरहेकोमा प्रतिवन्धपछि बजारमा प्याजको अभाव भएको थियो । त्यस पछि नेपाली व्यापारीहरुले चीनबाट प्याज आयात गर्न थालेका हुन् । अहिले चीनको केरुङ […]

भारतले निर्यात रोकेपछि चीनबाट प्याज आउन सुरु

काठमाडाैँ – भारतले निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि चीनबाट प्याज आउन सुरु भएको छ। व्यापारीहरुले चीनबाट प्याज आयात सुरु गरेका हुन्। भारतले २१ मंसिरदेखि प्याज निर्यातमा रोक लगाएको थियो। भारतबाट प्याज निर्यातमा रोक लागेपछि चीनबाट आयात प्रक्रिया सुरु गरेको नेपाल कृषि उपज आलु प्याज आयात–निर्यात तथा थोक बिक्रेता संघका महासचिव प्रकाश गजुरेलले जानकारी दिए। उनले भने, ‘चीनबाट […]

भ्याटले प्याज आयात नहुँदा बजारमा हाहाकार, १५ दिनमा मूल्य तेब्बरभन्दा माथि

काठमाडौं । भन्सार विभागका अनुसार ५ वर्षको अवधिमा नेपालमा २६ अर्ब १० करोड रुपैयाँको प्याज आयात भएको छ । स्वदेशमा कम उत्पादन हुँदा प्याजमा भारतमै भर पर्नुपर्ने अवस्था छ । सरकारले आर्थिक वर्ष (आव) २०८०/८१ को बजेटमा प्याजमा मूल्य अभिवृद्धिकर (भ्याट) लगाएसँगै अहिले बजारमा यसको अभाव देखिएको छ ।  भन्सार विभागको अनुसार चालू आवको १० महीनामै ५ अर्ब ७९ करोडको प्याज आयात भएको छ । उक्त अवधिमा १५ करोड ५७ लाख १४ हजार ६३१ किलो प्याज आयात भएको हो । गत आवको सोही अवधिमा ५ अर्ब ४० करोड रुपैयाँको १४ करोड ५२ लाख ११ हजार ९७४ किलो प्याज आयात भएको थियो । अहिले भ्याटका कारण प्याज आयात गर्ने वातावरण नभएको व्यवासायीको गुनासो छ ।  नेपाल कृषि उपज आलु, प्याज आयातनिर्यात तथा थोक विक्रेता संघका महासचिव प्रकाश गजुरेल प्याज, आलुलगायत वस्तुमा भ्याट लगाउँदा व्यवसायीले आयात गर्ने वातावरण नभएको बताउँछन् । ‘धेरैजसो क्रेता भ्याटमा दर्ता नभएको अवस्था छ । यस्तो अवस्थामा सरकारले अध्ययन र सरोकारवालासँग छलफल नै नगरी भ्याट लगाउने निर्णय गर्दा व्यवसायी मात्र नभएर उपभोक्ता पनि मर्कामा परे,’ उनले भने, ‘अहिले धेरैजसो व्यवसायी तत्काल प्याज आयात नगर्ने मनस्थितिमा छौं । सरकारी नीतिका कारण प्याज आयात नै गर्न नसकेकाले समस्या समाधानका लागि सम्बद्ध मन्त्रालयदेखि विभिन्न निकाय धाइरहेको उनले बताए । उपभोक्ता अधिकार अनुसन्धान मञ्चका अध्यक्ष माधव तिमल्सिना प्याजमा भ्याट लगाउने निर्णयमा सरकार, अर्थ मन्त्रालय र सम्बद्ध निकायले पुनर्विचार गर्नुपर्ने बताउँछन् ।  ‘ब्राजिल, इथियोपियालगायत मुलुकबाट आयात गरेर धनी वर्गले उपभोग गर्ने माछालगायतको वस्तुमा भ्याट नलगाउने, निम्न वर्गले हरेक दिन उपभोग गर्ने प्याज, आलुमा भ्याट लगाउनु कतिको उचित छ ?’ प्रश्न गर्दै तिमल्सिना भन्छन्, ‘सरकारले उक्त निर्णयमा पुनर्विचार गर्नुपर्छ ।’ ‘९५ प्रतिशतभन्दा बढी प्याजमा हामी भारतमा निर्भर छौं । त्यसैले आन्तरिक उत्पादन प्रशस्त नभएको अवस्थामा भ्याट लगाउनेभन्दा पनि उत्पादन कसरी बढाउन सकिन्छ भन्नेमा सरकार केन्द्रित हुनुपर्छ,’ उनले भने, ‘उत्पादन बढाउन किसानलाई बीउबिजन, मललगायत वस्तु समयमै उपलब्ध गराउने विकल्पमा जानुपर्छ ।’ १५ दिनमा मूल्य तेब्बरभन्दा माथि कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारका अनुसार १५ दिनअगाडि प्याजको होलसेल मूल्य ३५ रुपैयाँ प्रतिकेजी थियो । अहिले भ्याट लाग्ने भनेसँगै प्याज अभावका कारण कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजारको मूल्य सूचीमा प्याजको मूल्य नै छैन । कालीमाटीका व्यापारी बजारमा प्याज नभएका कारण मूल्य नराखिएको बताउँछन् । बजारमा उपलब्ध नहुने तरकारी वा फलफूलको नाम मूल्यसूचीमा हुँदैन । खुद्रामा भने प्याजको मूल्य अहिले १२५ रुपैयाँ प्रतिकेजीसम्म पुगेको छ । कालीमाटीका होलसेल प्याज व्यापारी राजेश अधिकारी केही दिनदेखि बजारमा प्याज नै नभित्रिएको बताउँछन् ।

प्याज अब सुन पसलमा !

यतिबेला प्याजको मूल्य आकासिएको छ। बजेट आउनुअघि ४५ रुपैयाँ थियो। अहिले ९० रुपैयाँभन्दा बढी पुगिसक्यो। कारण हो बजेटमा कृषि उपजमाथि लागेको भ्याट। कृषि उपजमा नेपाल भारतसँग चरम रुपमा निर्भर छ। कृषि उपजमा भ्याट लागेपछि प्याज आयात रोकिएको छ। १० दिनदेखि भारतीय आलु र प्याज आयात बन्द भएको हो। आयात रोकिँदा…

पाँच महीनामा साढे २ अर्बभन्दा बढीको प्याज आयात

काठमाडौं । चालू आर्थिक वर्षको पछिल्लो ५ महीनामा साढे २ अर्ब रुपैयाँभन्दा बढीको प्याज आयात भएको छ । अधिकांश भान्छामा प्रयोग हुने प्याज उत्पादन स्वदेशमै पनि ठूलो मात्रामा हुन्छ । तैपनि स्वदेशी उत्पादनले माग धान्न नसक्दा ठूलो परिमाणमा भारतलगायत मुलुकबाट आयात गर्नुपर्ने बाध्यता छ । भन्सार विभागको तथ्यांकअनुसार चालू आर्थिक वर्ष (आव) को ५ महीना (साउन–मङ्सिर) मा नेपालले विभिन्न मुलुकबाट २ अर्ब ६९ करोड ८० लाख रुपैयाँ बराबरको ७३ हजार २ सय मेट्रिक टन प्याज आयात गरेको छ । आव २०७७/७८ मा ४ अर्ब ९५ करोड ८८ लाख रुपैयाँ बराबरको १ लाख २८ हजार ४ सय ५४ मेट्रिक टन प्याज आयात भएको देखिन्छ । आव २०७८/७९ मा यो परिमाण बढेर १ लाख ७३ हजार ८ सय २९ मेट्रिक टन पुगेको छ । त्यसका लागि ६ अर्ब ४४ करोड ६५ लाख रुपैयाँ बाहिरिएको छ । नेपालमा करीब २० हजार हेक्टर जमीनमा प्याज खेती गरिन्छ । राष्ट्रिय आलु, तरकारी तथा मसला बाली विकास केन्द्रका अनुसार वार्षिक करीब साढे २ लाख मेट्रिक टनजति प्याज स्वदेशमा उत्पादन हुन्छ । प्याजको उत्पादन तथा प्रवर्द्धनमा सरकारले ठूला कार्यक्रम ल्याउन नसक्दा सम्भावना राम्रो हुँदाहुँदै पनि माग धान्ने गरी उत्पादन गर्न नसकिएको केन्द्रका बागवानी विकास अधिकृत सन्दीप सुवेदी बताउँछन् । यसले गर्दा वर्षेनि ठूलो परिमाणमा प्याज आयात गर्नुपर्ने बाध्यता रहेको उनले बताए । सुवेदीका अनुसार प्याजखेतीको सम्भावना राम्रो हुँदाहुँदै पनि बीउको समस्या ठूलो छ । नेपालमा अहिले प्रयोग भइरहेको बीउ उच्च गुणस्तरको नभएको र भारतबाट आयातित बीउ पनि सजिलै उपलब्ध नहुने हुँदा उत्पादन राम्रो गर्न नसकिएको उनको भनाइ छ । यसअघि सरकारले आव २०७६/७७ देखि ४ वर्षका लागि संघीय सरकारमातहत रहने गरी आलु र प्याज मिशन कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने भनेको थियो । तर, त्यो हुन सकेन । त्यसअघि पनि सरकारले प्याजको उत्पादन बढाउन २०६४ देखि २०६९ सम्म सिरहा, सप्तरी, धनुषा, बारा, पर्सा र रूपन्देहीमा ५० करोड रुपैयाँ खर्च गरेर कार्यक्रम सञ्चालन गरेको थियो । उत्पादन सामग्री खरीद र वितरणमा अनियमितता भएपछि कार्यक्रमले सफल रूप लिन सकेन । प्याज उत्पादन बढाउन केन्द्र तहबाट सरकारले हाल कुनै पनि कार्यक्रम सञ्चालन नगरेको कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले बताएको छ । विगतको प्रयास सफल नभएपछि अहिले त्यस्तो कुनै कार्यक्रम नल्याएको मन्त्रालयले जानकारी दिएको छ ।

प्याजको व्यापार – ९ महिनामा ५१ लाख किलो आयात, २६ हजार किलो निर्यात

चालू आर्थिक वर्ष २०७८–७९ को ९ महिनामा विदेशबाट ५१ लाख ८५ हजार किलोग्राम प्याज आयात भएको छ । भन्सार विभागले ९ महिनाको तथ्याङ्क सार्वजनिक गर्दै भारत र चीनबाट उक्त परिमाणको प्याज आयात भएको जानकारी दिएको हो ।साउनदेखि चैत महिनासम्मको अवधिमा प्याज आयातमा २५ करोड ७ लाख ३२ हजार रुपैयाँ बाहिरिएको छ । यसबापत सरकारले २ करोड २८ लाख ८२ हजार रुपैयाँ भन्सार राजश्व संकलन गरेको छ । आयातित प्याजमध्ये ८० प्रतिशत प्याज भारतबाट आउने गरेको छ । भारतबाट यस अवधिमा २१ करोड ९८ लाख रुपैयाँको प्याज आयात भएको छ भने चीन

६ महिनामा दुई अर्बको प्याज आयात

चालू आर्थिक वर्ष २०७८-७९ को ६ महिनामा भारतबाट करिब दुई अर्बको प्याज आयात भएको छ । यो वर्षको साउनदेखि पुससम्ममा भारतबाट उक्त मूल्यको प्याज भित्रिएको भन्सार विभागले जानकारी दिएको छ ।यस अवधिमा भारतबाट ८ करोड २ लाख ८२ हजार किलो प्याज आयात भएको हो । यसबापत आयातकर्ताले २६ करोड ६२ लाख रुपैयाँ भन्सार राजश्व संकलन भएको छ ।हरेक वर्ष नेपालले भारतबाट अर्बौ रुपैयाँको खाद्यान्न आयात गर्दै आइरहेको छ । प्याजसहित लसुन, अदुवा, आलु, गोलभेँडा लगायतका दैनिक उपभोग्य वस्तु समेत ठूलो परिमाणमा भारतबाट भित्रिँदै आएको विभ

तीन महिनामा भारतबाट भित्रियो १ अर्ब ५८ करोडको प्याज

चालू आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को तीन महिनामा एक अर्ब ५८ करोड रुपैयाँको प्याज आयात भएको छ । भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कअनुसार साउनदेखि असोजसम्ममा उक्त मूल्यको प्याज आयात भएको हो ।यस अवधिमा ४ करोड ३० लाख १५ हजार किलो प्याज आयात भएको छ । यसबापत सरकारले १४ करोड ३० हजार किलो राजश्व संकलन गरेको छ । आयातितमध्ये सबै प्याज भारतबाट मात्रै आयात भएको विभागले जानकारी दिएको छ ।यसैबीच, नेपालबाट चालू आर्थिक वर्षको तीन महिनाको अवधिमा कतारतर्फ ८२ हजार रुपैयाँको प्याज निर्यात भएको छ । कतारमा नेपालबाट ५५० कि