काठमाडौं । धितोपत्र दलाल व्यवसायी (ब्रोकर) कम्पनीहरूले प्रदान गर्ने मार्जिन कारोबार सुविधा नाममा मात्र सीमित भएको छ । २०७५ सालमै धितोपत्रको दोस्रो बजार सञ्चालक नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेड (नेप्से) ले मार्जिन कारोबार सुविधासम्बन्धी कार्यविधि बनाई लागू गरेको थियो । लगानीकर्तालाई थप सुविधा दिने उद्देश्यले करीब दुई दर्जन ब्रोकर कम्पनीले मार्जिन कारोबारको स्वीकृति लिएका छन् । तर, हाल कुनै पनि कम्पनीले उक्त सेवा प्रदान गरेका छैनन् ।
शुरुआती दिनमा फन्डलगायत प्राविधिक कारणले यो सेवा प्रदान गर्न नसकेको भन्दै कार्यविधिमा केही थप व्यवस्था गर्न ब्रोकरहरूले माग गरेका थिए । लाइसेन्स लिएकामध्ये एक कम्पनीले मात्र केही समय लगानीकर्तालाई यो सुविधा दिएको थियो ।
५८ नम्बरको ब्रोकर नासा सेक्युरिटिज कम्पनी लिमिटेडले मार्जिन कारोबार सेवा शुरू गरे पनि अहिले फन्डको अभावमा बन्द गरेको बताएको छ । नासाका प्रबन्ध सञ्चालक मदन पौडेलले फन्डकै अभावमा मार्जिन कारोबार सुविधालाई निरन्तरता दिन नसकेको जानकारी दिए । सय जनाभन्दा बढीलाई सेवा प्रदान गरेको नासाले पछिल्लो समय यो सेवा बन्द गरेको पौडेलको भनाइ छ ।
ब्रोकरहरूले आफ्नो फन्डसँगै वाणिज्य बैंकबाट ऋण लिएर दिन सक्ने यो सुविधा व्यावहारिक रूपमा कठिन भएको पौडेलको भनाइ छ । बैंक, वित्तीय संस्थाबाट ब्रोकरले आफ्नो पोर्टफोलियो धितो राखेर मात्र कर्जा पाउने भएकाले समस्या भएको पौडेलले बताए । मार्जिन कारोबार सुविधा लिएका ग्राहकको पोर्टफोलियोसमेत धितो राखेर ब्रोकरले कर्जा पाउने सुविधा भए फन्ड जुटाउन सहज हुने उनको भनाइ छ । वित्तीय प्रणालीमा पर्याप्त तरलता हुँदा पनि ब्रोकरले आवश्यक फन्ड जुटाउन सहज नभएको गुनासो उनले गरे ।
मार्जिन कारोबारका लागि सदस्यता प्रदान गर्ने नेप्सेका सूचना अधिकारी मुराहरि पराजुली यो सुविधाका लागि मुख्य समस्या भनेको कस्ट अफ फन्ड (पूँजीको लागत) रहेको बताउँछन् । कस्ट अफ फन्ड बढी हुँदा मार्जिन कारोबार सुविधाका लागि बजारमा मागसमेत कम रहेको बुझाइ पराजुलीको छ । ब्रोकरहरूले आफ्नो स्रोतबाट नपुगे वाणिज्य बैंकबाट ऋण लिएर यो सेवा दिँदा ब्याज र सेवा शुल्क बढी हुन जाने भएकाले यो सेवा प्रभावकारी रूपमा कार्यान्वयनमा आउन नसकेको हुन सक्ने पराजुली बताउँछन् । नेप्सेले २०७५ सालमै मार्जिन कारोबार सुविधासम्बन्धी कार्यविधि, २०७५ जारी गरेको थियो ।
उक्त समयमा दुई दर्जन कम्पनीले मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गर्न स्वीकृति प्राप्त गरे पनि कार्यविधिका केही बुँदाले व्यावहारिक कठिनाइ भएको भन्दै लागू हुन सकेको थिएन । नेप्सेले ब्रोकरको मागबमोजिम आवश्यक बुँदा संशोधन गरी २०७९ साल वैशाख १५ गतेदेखि कार्यविधि लागू गरेको हो ।
बोर्डले संशोधन गरेको कार्यविधिअनुसार लगानीकर्ताले ब्रोकरमार्फत ७० प्रतिशत कर्जा पाउनेछन् । यसअघि ५० प्रतिशतसम्म मात्र पाउने व्यवस्था थियो । संशोधित व्यवस्थाअनुसार लगानीकर्ताले शेयर धितो राख्दा ३० प्रतिशत रकम वा त्यो मूल्य बराबरको शेयर धितो राखे पुग्ने भएको हो ।
लगानीकर्ताले मार्जिन कर्जाका लागि धितो राखेको शेयरको मूल्यांकन गर्दा १२० दिनको औसत मूल्य वा बजार मूल्यमध्ये जुन कम हुन्छ त्यसैको आधारमा कर्जा दिन सकिने व्यवस्था छ । यसअघि १८० दिनको औसत मूल्यको आधारमा धितो राखेको शेयरको मूल्यांकन गर्नुपर्ने व्यवस्था थियो । लगानीकर्ताले प्रत्येक दिन कम्तीमा मार्जिन रकम २० प्रतिशत बराबर कायम गर्नुपर्नेछ । शेयर धितोको मूल्य २० प्रतिशतभन्दा कम हुन गएमा ब्रोकरले रकम थप्न मार्जिन कल गर्न सक्छ ।
२० फागुन, काठमाडौं । ब्रोकर कम्पनीबाटै केही रकम सापटीका रूपमा लिएर सेयर खरिद गर्नु नै मार्जिन कारोबार हो । मार्जिन कारोबार गर्न धितोपत्र बोर्डले २०७४ कात्तिकमै निर्देशन जारी गरेको थियो । निर्देशनअनुसार नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) ले ‘मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि २०७५’ बनाइ लागू पनि गर्यो । यिनै व्यवस्था अनुसार नासा सेक्युरिटिज (ब्रोकर नम्बर […]
मार्जिन कारोबार गर्न सक्ने कम्पनीको संख्या एक सय १२ पुगेको छ । नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से)ले मार्जिन कारोबार गर्न योग्य सूचीकृत कम्पनीहरूको सूची सार्वजनिक गरेको हो । जसमा १९ वाणिज्य बैंक, आठ...
धितोपत्र लगानीकर्तालाई मार्जिन कारोबार सुविधा उपलब्ध गराउन नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से)मा सूचीकृत संस्थाहरूमध्ये ८७ वटामात्रै योग्य देखिएका छन् । नेपाल स्टक एक्सचेन्ज लिमिटेडले मार्जिक कारोबारका लागि योग्य कम्पनीहरूको सूची सार्वजनिक गर्दै हाल सूचीकृत कम्पनीहरूमध्ये ८७ वटा मात्रै योग्य रहेको जनाएको हो । नेप्सेका अनुसार १७ वटा वाणिज्य बैंक, आठवटा विकास बैंक, चारवटा वित्त कम्पनी, १३ […]
काठमाडौं । नासा सेक्यूरिटिजले मार्जिन कारोबार सुविधाको सीमा बढाएररू. २५ लाख पुर्याएको छ ।
यसअघि रू. १० लाखसम्मको मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गर्दै आएको नासाले एउटै लगानीकर्तालाई २५ लाख रूपैयाँसम्म मार्जिन कर्जा प्रदान गर्ने भएको हो । गत कात्तिक ३ गतेदेखि मार्जिन कारोबार सेवा प्रदान गर्दै आएको नासाले दुई योजना थप गर्दै मार्जिन कर्जाको सीमा बढाएको हो ।
उक्त दुई योजनाअन्तर्गत रहेर लगानीकर्ताहरूले रू. २५ लाखसम्मको कारोबार गर्न सक्ने नासाको भनाइ छ । रू. २५ लाखसम्मको कारोबार गर्ने लगानीकर्ताले ४० प्रतिशत रकम भुक्तान गरी ३० दिनसम्म रकम चलाउन पाउनेछन् । ३० दिनकोलागि रू. २५ लाखरकम चलाएबापत सेवाग्राहीले २४ हजार ५५५ रुपैयाँ सेवा शुल्क बुझाउनुपर्नेछ । साथै रू. २५ लाख नै ५८ दिनको लागि चलाउने सेवाग्राहीले ४९ हजार ९५५ रुपैयाँ सेवा शुल्क तिर्नुपर्ने नासाको भनाइ छ ।
नासाले यसअघिका दुई योजनाको सेवा शुल्क भने घटाएको छ । ३० दिनको योजनामा ४ दशमलव ४४ प्रतिशत र ५८ दिने योजनामा ७ दशमलव १३ प्रतिशत शुल्क घटाएको जानकारी नासाले दिएको छ । यसअघिको पहिलो योजनाअन्तर्गत रू. १० लाखसम्मको पोर्टफोलियोमा काम गर्ने ग्राहकले ४० प्रतिशतमात्र नगद राखी कारोबार गर्न पाउने सुविधा थियो ।
यस योजनाको लागि नासाले ३० दिनको अवधि तोकेको थियो । यस योजनाको लागि यसअघि सेवा शुल्क र ब्याजसहित जम्मा रू. ९ हजार ९९९ लाग्नेमा अब भनेसेवा शुल्क र ब्याजसहितरू.९ हजार ५५५ मात्रलाग्ने भएको छ । नासाबाट प्रदान हुने सबैखाले मार्जिन कारोबार सुविधा लिन चाहने लगानीकर्ताले निवेदन दिएको ५८ मिनेटमै सेवा पाउनेजानकारी दिइएको छ ।
नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) ले २०७५ सालमै मार्जिन कारोबार सुविधासम्बन्धी कार्यविधि, २०७५ जारी गरेको थियो । सो समयमा दुई दर्जन कम्पनीले मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गर्नका लागि स्वीकृति प्राप्त गरे पनि कार्यविधिका केही बुँदाहरूले व्यावहारिक कठिनाइ भएको भन्दै लागू हुन सकेको थिएन ।
नेप्सेले ब्रोकरहरूको मागबमोजिम आवश्यक बुँदाहरू संशोधन गरी गत वैशाख १४ गतेदेखि कार्यविधि लागू गरेको हो । हाल नासा सेक्यूरिटिजले मात्र मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गरिरहेको छ । नेप्सेले संशोधन गरेको कार्यविधिअनुसार लगानीकर्ताहरूले ब्रोकरमार्फत ७० प्रतिशत कर्जा पाउनेछन् । यसअघि ५० प्रतिशतसम्म मात्र पाउने व्यवस्था थियो ।
संशोधित व्यवस्थाअनुसार लगानीकर्ताहरूले शेयर धितो राख्दा ३० प्रतिशत रकम वा सो मूल्य बराबरको शेयर धितो राखे पुग्ने भएको छ । लगानीकर्ताहरूले मार्जिन कर्जाको लागि धितो राखेको शेयरको मूल्यांकन गर्दा १२० दिनको औसत मूल्य वा बजार मूल्यमध्ये जुन कम हुन्छ, त्यसैको आधारमा कर्जा दिन सकिने व्यवस्था भएको छ ।
यसअघि १८० दिनको औसत मूल्यको आधारमा धितो राखेको शेयरको मूल्यांकन गर्नुपर्ने व्यवस्था थियो ।लगानीकर्ताहरूले प्रत्येक दिन कम्तीमा मार्जिन रकम २० प्रतिशत बराबर कायम गर्नुपर्नेछ । शेयर धितोको मूल्य २० प्रतिशतभन्दा कम हुन गएमा ब्रोकरले रकम थप्न मार्जिन कल गर्न सक्नेछन् ।
काठमाडौं, मंसिर ४ । धितोपत्र दलाल व्यवसायी (ब्रोकर) कम्पनीले प्रदान गर्ने मार्जिन कारोबार सुविधा फन्ड अभावमा प्रभावकारी बन्न नसकेको पाइएको छ । नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से) बाट २२ ब्रोकर कम्पनीले मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गर्ने स्वीकृति लिए पनि हाल एक ब्रोकर कम्पनीले मात्र यो सेवा दिन थालेको छ । मार्जिन कारोबार सुविधा दिने एक्लो कम्पनी […]
३ कात्तिक, काठमाडौं । स्टक ब्रोकर नम्बर (५८) नासा सेक्युरिटिजले मार्जिन कारोबार सुविधा सुरु गरेको छ । २०७५ मै मार्जिन कारोबार सुविधासम्बन्धी कार्यविधि लागु भएपनि उक्त कार्यविधि समयसापेक्ष नहुँदा मार्जिन कारोबार सुरु गर्न नसकेको ब्रोकरले बताएका थिए । त्यसपछि उक्त कार्यविधि संशोधनका लागि नेप्सेले सिफारिस गरेर संशोधन भएर १५ वैशाखमा २०७९ मा संशोधित व्यवस्था कार्यान्वयनमा […]
लगानीकर्ता तथा धितोपत्र दलाल व्यवसायीहरूले व्यवहारिक नभएको गुनासो गर्दै आएको दुई वर्षमा मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि पुनः संशोधन गरेर कार्यान्वयनमा ल्याइएको छ । धितोपत्र दलाल व्यवसायीमार्फत सेयर धितोमा राखेर गरिने मार्जिन कारोबार सुविधाका लागि नेपाल स्टक एक्स्चेन्ज (नेप्से)ले नेपाल धितोपत्र बोर्डको निर्देशनअनुसार मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि (प्रथम संशोधन) २०७७ लागू गरेको हो ।मार्जिन […]
काठमाडौं । लगानीकर्ता तथा धितोपत्र दलाल व्यवसायीहरूले व्यवहारिक नभएको गुनासो गर्दै आएको दुई वर्षमा मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि पुन: संशोधन गरेर कार्यान्वयनमा ल्याइएको छ । धितोपत्र दलाल र व्यवसायीमार्फत सेयर धितोमा राखेर गरिने मार्जिन कारोबार सुविधाका लागि नेपाल स्टक एक्स्चेन्ज (नेप्से) ले नेपाल धितोपत्र बोर्डको निर्देशनअनुसार मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्याविधि (प्रथम संशोधन) २०७७ […]
वैशाख १९, काठमाडौं । मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धि संशोधित कार्यविधि लागू भएको छ ।
नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज(नेप्से) ले वैशाख १४ गतेदेखि संशोधित कार्यविधि लागू गरेको हो । नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डले २०७५ सालमा जारी गरेको उक्त कार्यविधि २०७८ जेठ ११ गते प्रथम संशोधन गरेको थियो । नेपाल धितोपत्र बोर्डद्वारा संशोधन भएको एक वर्षमा नेप्सेले उक्त कार्यविधि कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।
बोर्डले संशोधन गरेको कार्यविधि नेप्सेले तय गरेको मितिदेखि लागू हुने व्यवस्था रहेकाले सोही व्यवस्था बमोजिम यो कार्यविधि कार्यान्वयनमा आएको हो ।
बोर्डले संशोधन गरेको कार्यविधिबाट यस अघि दोस्रो बजारमा अघिल्लो आर्थिक वर्षभर कम्तिमा ८० प्रतिशत कारोबार दिनमा शेयर कारोबार भएको धितोपत्रमा मार्जिन कारोबार सुविधा दिनु पर्ने र आर्थिक वर्षको प्रथम ६ महिनाभित्रै वार्षिक साधारण सभा सम्पन्न गरेको धितोपत्रमा मार्जिन कारोबार सुविधा दिनु पर्ने व्यवस्था हटाएको छ ।
यसअघि सदस्य दलाल व्यवसायीले मार्जिन कारोबार सुविधा उपलब्ध गराउन सम्बन्धित धितोपत्रको १८० दिनको औसत अन्तिम बजार मूल्य वा बजार मूल्य मध्ये जुन कम हुन्छ सो को ५० प्रतिशतले हुन आउने रकम लगानीकर्तासंग आदेश दिनु पूर्वनै शुरु मार्जिनको रुपमा लिनुपर्ने व्यवस्था थियो ।
त्यस्तै धितोपत्रको दोस्रो बजारको अवस्था तथा सम्बन्धित धितोपत्रमा हुन सक्ने निहित जोखिमलाई ध्यानमा राखी सदस्य दलाल व्यवसायीले ५० प्रतिशतभन्दा बढी प्रारम्भिक मार्जिन लगानीकर्तासँग लिन सक्ने व्यवस्था संशोधनपछि अब भने यसअघि सदस्य दलाल व्यवसायीले मार्जिन कारोबार सुविधा उपलब्ध गराउन सम्बन्धित धितोपत्रको १२० दिनको औषत अन्तिम बजार मूल्य वा बजार मूल्यमध्ये जुन कम हुन्छ सोको ३० प्रतिशतले हुन आउने रकम लगानीकर्तासंग आदेश दिनु पूर्व नै शुरु मार्जिनको रुपमा लिनु पर्ने व्यवस्था गरिएको छ ।
त्यस्तै धितोपत्रको दोस्रो बजारको अवस्था तथा सम्बन्धित धितोपत्रमा हुन सक्ने निहित जोखिमलाई ध्यानमा राखी सदस्य दलाल व्यवसायीले ३० प्रतिशतभन्दा बढी प्रारम्भिक मार्जिन लगानीकर्तासँग लिन सक्ने व्यवस्था संशोधित कार्यविधिमा गरिएको छ ।
यसअघि सदस्य दलाल व्यवसायीले बजारको अवस्था तथा जोखिम हेरी लगानीकर्ताबाट मार्जिन खातामा प्रत्येक दिन कारोबारको अन्तिम मूल्यको आधारमा न्यूनतम ४० प्रतिशत वास्तविक मार्जिन कायम गर्नु पर्ने व्यवस्था थियो ।
अब भने सदस्य दलाल व्यवसायीले बजारको अवस्था तथा जोखिम हेरी लगानीकर्ताबाट मार्जिन खातामा प्रत्येक दिन कारोबारको अन्तिम मूल्यको आधारमा न्यूनतम २० प्रतिशत वास्तविक मार्जिन कायम गर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ ।
(5).jpeg)
