तेस्रो त्रैमासको वित्तीय विवरण : बैंकहरूको नाफा खुम्चिँदै, प्रतिफल घटेपछि लगानीकर्ता निरास

काठमाडौं । पूँजी वृद्धिको तुलनामा व्यवसाय विस्तार हुन नसक्दा वाणिज्य बैंकहरूको नाफा खुम्चिँदै गएको छ ।  वाणिज्य बैंकहरूले चालू आर्थिक वर्ष (आव) २०७८/७९ को पहिलो त्रैमासमा करीब २४ प्रतिशत र दोस्रो त्रैमाससम्ममा करीब १० प्रतिशतले नाफा बढाएकोमा तेस्रो त्रैमासमा आइपुग्दा नाफा स्थिर देखिएको छ ।  बैंकहरूले प्रकाशित गरेको अपरिष्कृत वित्तीय विवरणअनुसार गत चैतसम्ममा २७ ओटा वाणिज्य बैंकले ५१ अर्ब १ करोड ७८ लाख रुपैयाँ खुद नाफा कमाएका छन् । गत आवको यसै अवधिको तुलनामा यो नाफा २७ करोड ५३ लाख रुपैयाँ बढी हो । प्रतिशतमा यो शून्य दशमलव ५४ हुन्छ । गत आवको यही अवधिमा बैंकहरूले ५० अर्ब ७४ करोड २५ लाख रुपैयाँ नाफा कमाएका थिए ।  चालू आवको शुरूमा बैंकहरू कर्जा विस्तारमा आक्रामक भए पनि पछिल्लो समय तरलता अभावका कारण थप कर्जा लगानी गर्न सकेका छैनन् । त्यसैगरी, तरलता अभावका कारण ब्याजदरमा प्रतिस्पर्धा भई स्प्रेडदर समेत घटेपछि बैंकहरूको नाफा प्रभावित भएको हो ।  नेपाल बैंकर्स संघका पूर्वअध्यक्ष भुवनकुमार दाहाल बैंकहरूको पूँजी वृद्धिसँगै नाफा प्रभावित हुन थालेको बताउँछन् । ‘बैंकको पूँजी एकैपटक ४ गुणा वृद्धि गरियो । तर, त्यसअनुरूप व्यवसाय विस्तार हुन सकेको छैन,’ उनले भने, ‘त्यसैले बैंकको नाफा प्रभावित हुने गरेको छ ।’ कोभिड महामारीका कारण बैंकहरूको जोखिम व्यवस्थाबापत छुट्ट्याउनुपर्ने रकम बढेकाले पनि तेस्रो त्रैमासको नाफा प्रभावित भएको उनले बताए ।  लगानीकर्ताहरूको छाता संस्था बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ (सिबिफिन) ले पनि बैंकको नाफा र लगानीकर्ताको प्रतिफल घट्दै गएको र यसबाट लगानीकर्ता निरुत्साहित हुन थालेको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकको ध्यानाकर्षण गराइसकेको छ ।  ‘बजारमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाले अचाक्ली नाफा कमाए भनेर प्रचार भइरहेको र त्यसैअनुरूप राष्ट्र बैंकका निर्देशन जारी भएका छन्,’ सिबिफिनले पुस दोस्रो साता गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीलाई बुझाएको अध्ययन प्रतिवेदनमा भनिएको छ, ‘बैंकहरूको पूँजी चार गुणाले वृद्धि भए पनि लगानीकर्ताले पाउने प्रतिफल भने घट्दै गएको छ ।’ गत आवको सोही अवधिको तुलनामा चालू आवमा चैतसम्ममा १५ ओटा बैंकले मात्र नाफा बढाएका छन् । बाँकी १२ ओटाको नाफा घटेको छ ।  गत चैतसम्ममा सबैभन्दा बढी नाफा बढाउनेमा सेञ्चुरी कमर्शियल बैंक छ । यसको नाफा पोहोरको तुलनामा १ सय ८३ दशमलव ५९ प्रतिशतले बढेको छ । सबैभन्दा कम नाफा बढाउनेमा एभरेष्ट बैंक परेको छ । यसको नाफा शून्य दशमलव ५९ प्रतिशतले बढेको छ ।  सबैभन्दा धेरै नाफा घट्नेमा लक्ष्मी बैंक छ । लक्ष्मीको नाफा गतवर्षको तुलनामा यसपालि ३३ दशमलव ३१ प्रतिशतले घटेको छ । यस्तै, सबैभन्दा थोरै कुमारी बैंकको नाफा शून्य दशमलव ३२ प्रतिशत घटेको छ ।  गत चैतसम्ममा सबैभन्दा बढी नाफा कमाउनेमा ग्लोबल आईएमई बैंक परेको छ । यसले ३ अर्ब ७२ करोड ६२ लाख रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गरेको छ । उच्च नाफा कमाउनेमा एनआईसी एशिया, नबिल, प्राइम र एनएमबी बैंक छन् । एनआईसीले ३ अर्ब ६० करोड ४५ लाख रुपैयाँ नाफा गर्दा नबिलले ३ अर्ब ३५ करोड २० लाख, प्राइमले २ अर्ब ७२ करोड २० लाख र एनएमबिले २ अर्ब ६६ करोड ५२ लाख रुपैयाँ खुद नाफा कमाएको छ ।