चैतारा । सिन्धुपाल्चोकको पाँचपोखरी थाङपाल गाउँपालिका लाँगर्चेस्थित ओखरेनी डाँडा पछिल्लो समय आन्तरिक एवं बाह्य पर्यटकको आकर्षक गन्तव्य बन्दै गएको छ ।
समुद्री सतहबाट २ हजार २५० मिटरको उचाइमा रहेको सो स्थललाई भूकम्पपछिको पुनर्निर्माणले बस्तीलाई थप सुन्दर बनाएको थियो ।
बौद्धमार्गीको बसोबास रहेको ओखरेनीका विभिन्न स्थानमा रहेका सेता आकर्षक गुम्बा र स्तूपाले यहाँको सुन्दरतालाई अब्बल बनाएको छ ।
बाटो र टोलभरि टाँगिएका ध्वजापताका, वरिपरि राता जस्ताका एकैनाशे घर त्यस स्थानमा रहेका छन् । बस्तीका बीचमा रहेको ३५ फिट अग्लो सुन्दर बुद्धमूर्तिका साथै हरेक बिहान उठ्ने बित्तिकै हेर्न पाइने लाङटाङ हिमालले यो गाउँलाई थप आकर्षित बनाएको छ । अहिले रातो बस्तीमा झनै रातो गुराँस फुलेर गाउँ रंगिएको छ ।
पुस-माघमा यहाँ बाक्लो हिउँ पर्ने भएकाले यो आकर्षक पर्यटकीय गन्तव्य पनि हो । प्राकृतिक दृश्यका लागि मात्रै नभई अर्गानिक खाद्य तथा नगदेबालीको स्वाद चाख्न पाइने ओखरेनी हिमाली गाउँ हो ।
बजारमा पाइने मल पुग्दै नपुगेको यो गाउँमा पाइने आलु, मुला जिल्लामा मात्रै होइन बाहिर पनि प्रख्यात छ । चिसो ठाउँ भएकाले यहाँ नौ महीनामा मात्रै धान पाक्छ । कोदो हुँदैन । त्यसैले यहाँका बासिन्दा आलु, मुला उत्पादन भएपछि धान, मकै, कोदोसँग साट्न बेँसी झर्ने गर्थे ।
यहाँ आउने जंगली बँदेलले दुःख दिन थालेपछि किसानले आलु, मुला लगाउन बिस्तारै छाड्न थालेका छन् । ‘त्यसको विकल्पमा अहिले किवी खेती शुरू गरिएको छ,’ गाउँकै अगुवा तथा स्थानीय विद्यालयकी शिक्षिका शान्ति शेर्पाले भनिन्, ‘गाउँमा अहिले तीन हजारभन्दा बढी बिरुवा रोपिएको छ ।’ लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र पर्ने भएकाले यो गाउँमा पाइने बँदेल, मृग, कालिज मार्न प्रतिबन्ध छ ।
‘त्यसैले पनि स्थानीयले अन्य बालीको विकल्पमा किवी रोजेका हुन्,’ यहाँको हावापानी अनुसार किवीको उत्पादन राम्रो हुने देखियो,’ उनले भनिन्, ‘गाउँपालिकाले किवी पकेट क्षेत्र घोषणा गरी यसको खेती विस्तार गरेकाले गाउँवासी उत्साहितसमेत छन् ।’
ओखरेनीवासी गाउँमा आएका आगन्तुकलाई भव्य सम्मान गर्छन्, स्नेह गर्छन् । सत्कार गर्छन् । यहाँ आइपुगेका पाहुनालाई अहिले व्यक्तिकै घरमा बस्न दिइन्छ । पछिल्लो समय यहाँ पर्यटकको चासो बढेको छ ।
‘अब हामी होमस्टेको तयारीमा छौं,’ स्थानीय पदमबहादुर लामा भुन्छन्, ‘हामी कर तिर्छौैं, होमस्टेका लागि गाउँपालिकाले पहल गर्नुपर्छ ।’ उनले ठाउँ अभावका कारण ठूलो संख्यामा आउने पाहुनालाई रातको समयमा छुट्टाछुट्टै राख्नुपर्ने अवस्था भएको बताइन् ।
आकर्षक गन्तव्यस्थल भएर पनि ओखरेनी ओझेलमा छ । काठमाडौंबाट एकै दिनमा पुगेर फर्कनसमेत सकिन्छ । काठमाडौंको साँखुबाट यो ठाउँ ५८ किलोमिटरको दूरीमा पर्छ ।
सार्वजनिक बसको यात्रा गर्दा चाबहिलको चुच्चेपाटीबाट यहाँका लागि बस छुट्छ । काठमाडौं-बनेपा-पाँचखाल-जिरोकिलो-मेलम्ची-नवलपुर-गुफाडाँडा हुँदै ओखरेनी आएर बास बस्न सकिन्छ ।
त्यस्तै जिल्ला सदरमुकाम चौताराबाट २२ किलोमिटरको दूरीमा रहेको ओखरेनीका लागि अर्काे ‘रुट’ झनै रमणीय छ । चौताराबाट गौराती मन्दिर हुँदै स्याउले बजार पुगिन्छ । स्याउले बजारबाट उकालो लागेपछि बास्नादार विभिन्न वनस्पतिको स्वाद लिँदै सानो ओखरेनी पुगिन्छ । -रासस
नलगाड नगरपालिकाले कृषि क्षेत्रमा आत्मनिर्भर हुन १० वटा बालीलाई प्राथमिकता दिएको छ । नगरपालिकाले १, २ र ४ नम्बर वडालाई मौरीपालन, ३ नम्बर वडालाई सुन्तला, ९, १० र ११ वडालाई लसुन र ७ र ८ नम्बर वडालाई धानको पकेट क्षेत्र बनाएको छ । त्यस्तै ५ नम्बर वडालाई मकै, वडा नं. ३ र ६ लाई आलु, १३ नम्बर वडालाई फलफूल तथा २, ४, ५, ७ र ८ वडामा तरकारी खेतीमा प्राथमिकता दिएको छ ।
बलेवा – प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजनाबाट बागलुङमा आर्थिक वर्ष २०७८-७९ मा मात्रै ४४ कृषिका संरचना तयार भएका छन् । उत्पादनको भण्डारणका लागि आवश्यक संरचनादेखि कृषि बालीका लागि आवश्यक सिँचाइका संरचना परियोजनाले तयार गरेको हो । यो अवधिमा ६१ यन्त्र तथा उपकरण किसानलाई वितरण गरिएको छ । जिल्लाको ताराखोला गाउँपालिकामा आलु भण्डारणका लागि प्लाष्टिक घर निर्माण […]
बाग्लुङ । काठेखोला गाउँपालिका–३ धम्जा आलुको पकेट क्षेत्र हो । यहाँका अधिकांश किसानको वार्षिक आम्दानीको स्रोत हो आलु खेती । आलुका अलावा यहाँ मकै, गहुँ जौ, कोदो र अन्य नगदेबालीको पनि राम्रो खेती हुन्छ । माटो, सिँचाइ र हावापानीले साथ दिएको भए पनि पछिल्लो समय यहाँका किसान दैवीप्रकोपबाट आजित भएका...
काठेखोला गाउँपालिका–३ धम्जा आलुको पकेट क्षेत्र हो। यहाँका अधिकांश किसानको वार्षीक आम्दानीको स्रोत हो आलु खेती। आलुका अलवा यहाँ मकै, गहुँ जौ, कोदो र अन्य नगदेबालीको पनि राम्रो खेती हुन्छ।...
बागलुङ (नेस) । बागलुङको निसीखोला गाउँपालिकालाई आलु र मकैको पकेट क्षेत्र घोषणा गरिएको छ । गाउँपालिकाको माथिल्लो उच्च क्षेत्रलाई आलु र तल्लो क्षेत्रलाई मकैको पकेट क्षेत्र घोषणा गरेको हो । वडा नं २ आलु र मकै तथा वडा नं ५, ६ र ७ लाई आलुको पकेट क्षेत्र बनाएको कृषि शाखा प्रमुख ताराबहादुर परियारले जानकारी दिनुभयो […]
विराटनगर । प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना सञ्चालन भएपछि कृषि उत्पादन र उत्पादकत्व बढेको पाइएको छ । स्वदेशी सोच र स्वदेशी पूँजी एवं ज्ञान खर्चिने यो परियोजना सञ्चालनमा आएपछि बालीनालीमा विविधता आएको र उत्पादन बढी रोजगार पनि सृजना भएको सहभागीले बताएका छन् ।
सो परियोजनाको प्रदेश कार्यान्वय एकाइ मोरङद्वारा सुनसरीको झुम्कास्थित कृषि व्यावसायिक प्रवर्द्धन सहयोग तथा तालिम केन्द्रमा आयोजित क दोस्रो त्रैमासिक तथा अर्धवार्षिक प्रगति समीक्षा गोष्ठीमा सहभागीले सो धारणा राखेका हुन् । सुपर जोन, जोन, ब्लक तथा पकेट क्षेत्र निर्धारण गरी सञ्चालित यो परियोजनाबाट साना सिँचाइ, बीउबिजन, प्रशोधन, यान्त्रिकीकरणको विस्तार, समूहको गठन, चक्लाबन्दी खेतीको विस्तार भएको पाइएको छ । कम लागतमा बढी उत्पादन गर्न परियोजनाले कृषकलाई अनुदान दिने, यान्त्रिकीकरणमा सहयोग गर्ने, खेत खनजोत गर्न पावर टेलर, ट्र्याक्टरजस्ता अन्य उपकरणमा सहयोग र प्राविधिक ज्ञान दिने गर्दछ ।
परियोजनाका प्रमुख विनोद मण्डलले यस प्रदेशमा धान सुपर जोन एक, अलैंची जोन पाँच, मकै जोन तीन, आलु जोन, दुई, तरकारी जोन पाँच, सुन्तला जोन पाँच, अदुवा बेसार जोन तीन रहेको प्रष्ट पार्दै चालु आवको दोस्रो त्रैमासिक अवधिमा कुल १२ करोड ८२ लाख ३१ हजार खर्च भएको जानकारी दिए । उनले प्रदेश १ मा कृषिका ५२ वटा ब्लक र पशुका २९ ओटा ब्लक रहेको स्पष्ट पार्दै परियोजना कार्यान्वयनमा देखिएका समस्यामा नीतिगत, प्राविधिक र व्यवस्थापकीय सुधार हुनुपर्ने बताए ।
तेह्रथुम र धनकुटा परियोजना एकाइका प्रमुख बौआलाल चौधरीले चालू आवको दोस्रो त्रैमासिक अवधिमा आफ्ना कार्यक्षेत्रमा सुन्तला ९ करोड ८७ लाख ५२ हजार र अलैंची १६ करोड २० लाख मूल्य बराबरको उत्पादन भएको जानकारी दिए । परियोजना कार्यान्वयन एकाइ संखुवासभाको प्रमुख लक्ष्यबहादुर चौधरीले यस जिल्लामा अलैंची दुई हजार २५० हेक्टर र सुन्तला ९०० हेक्टर लगाइएको जानकारी दिए । यहाँ समूह २३, सहकारी १० कृषि फर्म १३८ रहेको उनले बताए ।
परियोजना कार्यान्वयन एकाइ झापाका प्रमुख रवीन्द्र सुवेदीले परियोजनाबाट सामूहिकरुपमा खेती गर्ने परम्परा बढेको जानकारी दिए । यस्तै बंगुर नश्ल, माछा भुरा, धान बीउ स्रोत केन्द्र सञ्चालन भएको र बीउमा आत्मनिर्भर भएको उनले बताए । कोशी क्षेत्रमा खेर गएको बलौटे जग्गामा कागती खेती विस्तार एवं माछा पोखरी निर्माण हुनु परियोजनाको उपलब्धि भएको उनले बताए । सो अवसरमा परियोजना व्यवस्थापन एकाइ खुमलटारका वरिष्ठ कृषि अधिकृत डा. जित चन्दले परियोजनाले नेपाली जनतालाई खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर बनाउने र प्रशस्त रोजगारी सृजना गर्ने उद्देश्य रहेकाले यसमा सबैले आ–आफ्ना दायित्व पूरा गर्न आग्रह गरे । रासस
बागलुङ । बरेङ गाउँपालिकाले किसानलाई व्यावसायिक बनाउने उद्देश्यले वडाअनुसारको उत्पादन थालेको छ । गाउँपालिकाका पाँच वडामा माटो र हावापानी अनुसारका कृषि पकेट क्षेत्र घोषणा गरेर गाउँपालिकाले किसानलाई व्यावसायिक उत्पादनमा जोडेको हो । मकैको उत्पादन राम्रो हुने वडा नं १ धुल्लुबास्कोटलाई मकै पकेट क्षेत्रको रूपमा विकास गर्न थालिएको छ । रैथाने बालीको संरक्षण र उत्पादन धेरै दिने आधुनिक मकै बालीसमेतको विस्तार थालिएको गाउँपालिकाले बताएको छ ।
घाँसे मैदान र वनजंगल धेरै रहेको धुल्लुबास्कोटमा भैंसीपालन कार्यक्रम सञ्चालित छ । यहाँका किसानले भैंसीका पाडापाडी उत्पादन, दूध उत्पादन र व्यावसायिक मकैखेती गर्ने गाउँपालिकाका अध्यक्ष कृष्णप्रसाद शर्माले जानकारी दिए । वडा नं २ हुग्दीशीरमा अलैंची खेतीको पकेट घोषणा गरिएको छ । यहाँका किसानले परम्परागत खेती प्रणालीलाई सुधार गरी व्यावसायिक अलैंची खेती गर्दै आएका छन् ।
‘बाँझो जमीन र खेतीयोग्य जमीनमा समेत अलैंचीको व्यावसायिक उत्पादन थालेका छौं,’ नमूना अलैंची फार्मका अध्यक्ष विमल शर्माले भने, ‘घरबाटै अलैंचीको विक्री हुन्छ, उत्पादन पनि सन्तोषजनक छ ।’ यहाँका किसानले हरेक वर्ष ३० क्विन्टलसम्म अलैंची निर्यात गर्ने गरेका छन् । तरकारी र फलफूल खेतीका लागि उर्वरभूमि रहेको वडा नं ३ बाटाकाचौरलाई फलफूल पकेट क्षेत्रको रूपमा विकास गरिएको छ । यहाँ कागती, सुन्तला, अम्बा, प्लम लगायतका फलफूलको व्यावसायिक उत्पादन हुने उनले जानकारी दिए ।
‘वडाअनुसार उत्पादन क्षमता फरक भएको भूगोल हामीसँग छ, सोहीअनुसारको प्राविधिक सहयोग र अनुदानको व्यवस्था गाउँपालिकाले गरेको छ,’ उनले भने, ‘सरकार र प्रदेश सरकारका पकेट तथा जोन विकास कार्यक्रमसँग सहकार्य गरेका छौं ।’ बरेङले पशुपालनलाई आफ्नो मुख्य उत्पादनको क्षेत्र भनेको छ । खेतीयोग्य जमीन कम भएको गाउँपालिकाले पशुपालनमा ध्यान दिएको गाउँपालिका अध्यक्ष शर्मा जानकारी दिए । बाख्रापालनका लागि राम्रो मानिएको वडा नं ४ सल्यानलाई गाउँपालिकाले बाख्रा पकेट क्षेत्र घोषणा गरेको छ । आलुको उत्पादन राम्रो हुने वडा नं ५ सुखौरा आलु पकेट क्षेत्र हो । रासस
सिन्धुपाल्चोक जिल्लालाई गाई–भैँसी जोन बनाइने भएको छ । प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना सञ्चालन समन्वय समितिले बुधबार जिल्लालाई दुध र आलु पकेट क्षेत्र रहेको निष्कर्षसहित कृषि तथा पशुको उत्पादन तथा प्रवद्र्धन गर्न ‘जोन’ घोषणा गरी टेक्निकल गाइडलाईन निर्माण गर्न समितिले माथिल्लो तहमा सिफारिस गरेको हो । यस अधि जिल्लालाई मकै पकेट क्षेत्र घोषणा गरी कार्यक्रम कार्यान्वयन गरिएको प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना कार्यान्वयन इकाईले जनाएको छ ।
समितिले मकै पकेट क्षेत्रलाई थप प्रवद्र्धन गर्दै दुध र आलु उत्पादनका लागि थप कार्याक्रम लागु गर्ने र त्यसपछि कफी, मासु र माछा उत्पादनका कार्यक्रम क्रमशः लागु गर्न सहमति जनाएको छ । किसानले प्रत्यक्ष र नियमित आम्दानी गर्ने दुध ब्यवसायलाई प्रवद्र्धन गरिनु आवश्यक रहेको चौतारा साँगाचोकगढी नगरपालिका–४ का अध्यक्ष चुडामणी नेपालले बताउनुभयो ।
जिल्लाबाट वार्षिक ९८ करोडको दुध निर्यात हुने आँकलन गरिएको छ । जिल्लालाई गाई–भैसी जो रुपमा दर्ज गराएपछि उत्पादनमा थप वृद्धि गरी दुधजन्य परिकार उत्पादनका कार्यक्रम सुरु गरिने इकाईका प्रमुख प्रकाश पौडेलले जानकारी दिनुभयो । मकै उत्पादनले वीउ, च्याख्ला, पीठो, दाना र खोस्टाको चकटी, झोला, टोपीलगायतका सामाग्रीले राम्रो बजार पाएको औल्याउँदै दुध उत्पादनमा एकीकृत योजना अनुसारकै प्रतिफल प्राप्त हुने मेलम्ची नगरपालिका प्रमुख डम्वर अर्यालले धारणा राख्नुभयो ।
