काठमाडौं । बेलायतको केन्द्रीय बैंक ‘बैंक अफ इंगल्यान्ड’ (बीओई)ले ब्याजदर बढाएको छ । बिहीवार बसेको नीतिगत बैठकमा बैंकले ब्याजदर (Interest Rate) ०.२५ आधार बिन्दुले बढाएको हो । बेलायतको अर्थतन्त्र यो वर्ष मन्दीमा जाने सम्भावनालाई नकारेर बैंकले आर्थिक वृद्धिको प्रक्षेपण पनि संशोधन गरेको छ ।
बैंकको मौद्रिक नीति समिति ७-२ को मतान्तरमा ब्याजदर बढाउने निर्णय गरेको छ । योसँगै बेलायतमा ब्याजदर बढेर ४ दशमलव २५ प्रतिशतबाट साढे ४ प्रतिशतमा पुगेको छ । ब्याजदरमा गरिएको यो लगातारको १२ औं वृद्धि हो । बेलायतमा ब्याजदर यो स्तरमा उक्लिएको यो झन्डै १५ वर्षयता पहिलो पटक हो ।
केन्द्रीय बैंकले प्रमुख ब्याजदर बढाएसँगै त्यहाँ धेरैको लागि धितो कर्जाको दर, घर अनि गाडी कर्जा महँगो हुनेछ । निक्षेपकर्ताहरूले बैंकमा राखेको निक्षेपमा बढी ब्याज पाउनेछन् । यद्यपि, बैंकले उच्च स्तरमा बसेको मुद्रास्फीति नियन्त्रण गर्ने आफ्नो प्रतिबद्धता भने दोहोर्याएको छ ।
मार्चमा बेलायतको उपभोक्ता मुल्य सूचक (CPI) १० दशमलव १ प्रतिशतले बढेको थियो । खाद्यान्नको उच्च मूल्य र ऊर्जा महसुलका कारण महँगी बढेको थियो । मूल्य अस्थिर रहने खाद्यान्न, ऊर्जा, रक्सी र सूर्तिजन्य वस्तुको मूल्यलाई समावेश नगरिने कोर मुद्रास्फीति पनि मार्चसम्मको १२ महीनामा ५ दशमलव ७ प्रतिशतले बढेको छ ।
बेलायतको अर्थतन्त्र यो वर्ष मन्दीमा जान सक्ने सम्भावना Monetary Policy Committee ले देखेको छैन । यो वर्षको अन्त्यसम्मा ऊर्जाको औसत मूल्य पनि २ हजार १०० पाउन्डमा झर्ने आशा बीओईका गभर्नर एन्ड्रियू बेलीले गरेका छन् । महँगी अकासिएपछि हालैका महीनामा बेलायतमा जीवनयापन संकट देखिएको छ ।
BOE ले आगामी महीना पनि ब्याजदर वृद्धिको सम्भावना खुला राखेको छ । अमेरिकी केन्द्रीय बैंक फेडरल रिजर्भ (फेड) र यूरोपेली केन्द्रीय बैंक (ईसीबी)ले ब्याजदर एक चौथाई प्रतिशतले बढाएको एक हप्तापछि बीओईले पनि ब्याजदर बढाएको हो ।
यो वर्ष बेलायतको अर्थतन्त्र शून्य दशमलव २५ प्रतिशतले बढ्ने बैंकको आशा छ । आगामी वर्ष भने यो दर शून्य दशमलव ७५ प्रतिशत रहने बताइएको छ । विश्वमा प्राकृतिक ग्यासको भाउमा आएको कमी र अर्थतन्त्र अपेक्षा गरिएभन्दा धेरै उत्थानशील रहँदा बैंकले वृद्धि प्रक्षेपणमा सकारात्मक संशोधन गरेको बेलीको भनाई छ ।
वृद्धि प्रक्षेपण बलियो नै नभए पनि यो हालैको प्रक्षेपणभन्दा अलि थोरै कमजोर भएको उनले बताए । हालैको एउटा प्रक्षेपणमा बहुपक्षीय कर्जादाता निकाय अन्तरराष्ट्रिय मुद्रा कोष (IMF) ले बेलायतको अर्थतन्त्र यो वर्ष शून्य दशमलव ३ प्रतिशतले खुम्चने बताएको थियो । एजेन्सी