समाजको गहिराइलाई हेर्दा गायत्री चक्रवर्तीले भनेजस्तो सबाल्टर्न वर्ग अर्थात् भुइँमान्छे आपैmँ बोल्न सक्दैन । त्यो वर्गमा अर्कैले चेतना भरिदिनुपर्छ । तिनको आवाज ओकलिदिनुपर्छ । नेपालमा भुइँमान्छेका आवाजलाई ओकल्ने भन्दै समाजवाद, जनवाद, साम्यवाद, लोकतन्त्र, गणतन्त्र जस्ता सैद्धान्तिक धार बोक्ने पार्टी जन्मिए । मार्मिक साहित्य लेखिए । अधिकारका लामा भाषण, खोज, अन्वेषण पनि थुप्रै भइरहेकै छन् । नारी अधिकार र असमानताका आवाज बुलन्द नभएका पनि होइनन् । अफगानस्तिानमा त भर्खरै महिला शिक्षाका लागि विद्रोह हुँदै छ । संसारमा जतिसुकै वैज्ञानिक विस्फोट भए पनि मानवीय हक र मानवताको भाव बलियो नभएसम्म सिद्धान्तका ठेली निरर्थक हुन्छन् । हाम्रो मुलुकमा पनि ग्रामीण दुर्गममा पिल्सिएका कुण्ठित नेपालीका दर्दको सम्बोधन हुनसकेको छैन । जसले पेटसँग मुकाबिला गर्दैमा पुस्तौँसम्म बिताएको छ ।
