विगत केही वर्षयता नेपालका टचुरोट, औषधि, बिस्कुट, बियरलगायतका उद्योगहरू बढी मेसिनमा निर्भर हुन थालेका छन् । मानिसले गर्ने कतिपय काम यस्ता केही उद्योगले रोबोटलाई जिम्मा लगाइसकेका छन् । यसको प्रत्यक्ष परिणाम हो : बढ्दो बेराजगारी । यो समस्या सिर्जनाको मूल कारक चाहिँ अधिकारका नाममा राजनीति गर्ने मजदुर युनियन हुन् । बजारमा वस्तुको माग बढेका बेला युनियनकै कारण उत्पादन गर्न नसके अवस्था सिर्जना भएपछि व्यवसायीहरूले विकल्प खोज्नु स्वाभाविक हो । यसर्थ रोजगारी पर्खने लाखौं युवाहरूका लागि युनियनहरू खलनायक साबित भएका छन् ।
नयाँ कामदार नियुक्त गर्दा आइपर्न सक्ने अनावश्यक हैरानी चेतेर नै धेरै उद्योगीहरूले थप यान्त्रीकरणमा लाग्न थालेका छन् । त्यतिमात्र होइन कैयौं उद्यमीहरू श्रमसघनतामुखी व्यवसायलाई त्यागेर पुँजीसघनतामुखी काममा आकर्षित भएका छन् । पुँँजीसघनाताको कारण भित्रिएका मेसिनले श्रमिकको काम कटौती गरिदिएको छ । र मुलुकमा बेरोजगारी बढेको छ ।
राजनीतिक स्वतन्त्रता प्राप्तिसँगै खुलेका विभिन्न नामका ट्रेड युनियनहरू कतिपय क्षेत्रका लागि अहितकारी साबित भएका छन् । युनियन स्थापनाको नकारात्मक असर सबैभन्दा बढी निजी उत्पादन तथा सेवा क्षेत्रमा परेको छ । अधिकांश औद्योगिक व्यावसायिक संगठनहरूमा क्रियाशील रहँदै आएका मजुदर युनियनका कारण नै ती उद्योग व्यवसाय चल्न नसक्ने अवस्थामा पुगेको देखिएको छ ।
(सम्पादकीयबाट)
वर्ष ५, अंक ४७, २०६७, साउन १०–१६
