बिहान पानी परेको काठमाडौंमा दिउँसो घाम लाग्ने

चुलाचुली–२ का वडा सदस्यको दिनचर्या : बिहान बेलुका कृषिमा, दिउँसो जनताको काममा

फिक्कल (इलाम) । इलामको चुलाचुली गाउँपालिका–२ का वडा सदस्य माइतराज लिम्बूलाई पछिल्लो समय फुर्सद छैन । बिहान उठेदेखि बेलुकीसम्म उनी काममै व्यस्त हुन्छन् । दिउँसो प्रायः जनताको काममा व्यस्त रहने लिम्बू बिहान र बेलुका आफ्नै व्यवसायमा व्यस्त देखिन्छन् । दिउँसो प्रायः जनतासँगै सुखदुःखमा समय बिताउने उनी बिहान र बेलुका भने आफ्नो ड्रागन फल खेतीको स्याहारसुसारमा व्यस्त देखिन्छन् । उनले छथरे टोलमा ६ कट्ठा जमिनमा विगत ४ वर्षदेखि ड्रागन फल खेती गरिरहेका छन् । जनताको काम गरेर बाँकी समय त्यही ड्रागन बगानमा रमाउँदै सफल व्यवसायीका रूपमा आफूलाई समर्पित गराउँदै आएका छन् । चुलाचुलीमा नै पहिलोपटक व्यावसायिक ड्रागनखेती शुरु गरेका लिम्बूको ड्रागन बगान हेरिरहुँलाग्दो छ । उनको ड्रागन बगानमा अहिले सेतो र रातो गरी दुई प्रजातिका दुई सय खम्बामा चार सयवटा ड्रागन फलका बोट छन् । सबै बोटले उत्पादनसमेत दिन थालेका छन् । उनले ‘छथरे ड्रागन फल कृषि फार्म’ दर्ता गरी रु दुई लाखको लगानीमा ड्रागन फलको खेती शुरु गरेका हुन् । उनलाई उत्पादन नहुँदासम्म भने फाइदा हुँदैनजस्तो लागेको थियो । बजारको समेत समस्या हुने हो कि भन्ने चिन्ता थियो । तर, अहिले उत्पादन राम्रो हुनाका साथै घरबाटै विक्री हुन थालेपछि उनी हर्षित छन् । उनले फलका अतिरिक्त बिरुवा उत्पादनको कामसमेत गर्दै आइरहेका छन् । उनले यो वर्ष मात्र रु दुई लाख १० हजार आम्दानी गरेका छन् । फल विक्री गरेर रु एक लाख ३० हजार र बिरुवा विक्री गरेर रु ८० हजार आम्दानी गरेको उनले बताए । ‘जनताको काम गरेर उब्रेको समय ड्रागन खेतीमा नै बिताउने गरेको छु । आम्दानीसमेत राम्रै हुँदो रहेछ,’ लिम्बूले भने, ‘वार्षिक रूपमा रु दुई लाखभन्दा बढी आम्दानी हुने रहेछ । यसैले नानीहरू पढाउन र घरखर्च चलाउन मज्जाले पुगेको छ ।’ उनले परम्परागत खेतीलाई विस्थापन गर्दै नयाँ प्रजतिको खेती गर्न एकैपटक चार सय बिरुवा रोपेका थिए । उनले पैसा कमाउन विदेश जानैपर्ने बाध्यता नरहेको बताए । ‘युवामा पैसा कमाउनकै लागि विदेश जानु पर्दैन । आफै लगानी गरेर गाउँमै स्वरोजगार बन्न सकिन्छ । यही सन्देश दिन मैले व्यावसायिक ड्रागन खेती शुरु गरेको हुँ,’ उनले भने । लिम्बूले उत्पादन गरेको ड्रागन फल नजिकै झापाको दमक बजारमा नै विक्री गरेको छ । सरदरमा प्रतिकेजी रु चार सयदेखि पाँच सयमा विक्री हुने उनले बताए । बिरुवा भने स्थानीय स्तरमा नै विक्री हुने गरेको छ । बिरुवा पनि प्रतिगोटा रु दुई सय ५० सम्ममा विक्री हुने गर्दछ । लिम्बू २०७९ को स्थानीय तह निर्वाचनमा नेकपा (एमाले)बाट वडा सदस्यमा निर्वाचित भएका हुन् । ड्रागन फुड फूल फुलेको ३०औं दिनमा फल पाकेर खानका लागि योग्य हुन्छ । टिपेर राख्दा १०÷१५ दिनसम्म नबिग्रिने हुन्छ । गर्मी समयको जेठदेखि असोजसम्म मुख्य रूपमा फल दिने ड्रागन फल वर्षमा चार लटसम्म फल्ने गर्दछ । यस फलमा फूल फुल्ने, कोपिला लाग्ने, फल फल्ने क्रम एकसाथ चलिरहन्छ । ड्रागन फ्रुड रोपेको १६ वर्षसम्म उत्पादन लिन सकिन्छ । जग्गामा ड्राङ बनाएर पिलर गाडेर, पातलो हारमा मिलाएर लगाउन सकिने ड्रागन फुड पूर्वी नेपालमा नौलो फल हो । यसको बोटको हाँगा कटिङ गरेर रोपिन्छ । एउटै बोटबाट पनि अरू बिरुवाको वृद्धि विकास गर्न सकिन्छ । एक पटक बिरुवा लगाएपछि समय समयमा सामान्य गोडमेल र सिँचाइबाहेक अन्य गोडमेल गर्नु नपर्ने र रोपेको २ वर्षदेखि लगातार लामो समयसम्म फल दिने हुनाले अन्य खेती तुलनामा यसको खेतीबाट राम्रो आम्दानी लिन सकिने लिम्बूको भनाइ छ । ड्रागन फलका लागि उष्ण र उपष्ण क्षेत्र उत्तम मानिन्छ । यसको खेती दक्षिण मोहडा भएको प्रशस्त घाम लाग्ने र समुन्द्री सतहदेखि एक हजार पाँच सय मिटरसम्म उचाइ भएको जमिनमा गर्न सकिन्छ । यो फल वार्षिक ५० देखि एक सय ५० सेन्टिमिटर वर्षा र २० देखि ३० सेल्सियस तापक्रम हुने ठाउँमा खेती गर्दा धेरै लाभ लिन सकिन्छ । नेपालमा यो फललाई सिँचाइ सुविधा भएको ठाउँ तराई, भित्री मधेस र मध्य पहाडी क्षेत्रमा खेती गर्न सकिने विज्ञहरूको निष्कर्ष छ । रासस

Aarthik Abhiyan मंसिर २०८०

आजको मौसम : बिहान हुस्सु, दिउँसो घाम, पानी तत्काल नपर्ने

काठमाण्डाै – काठमाण्डौसहित देशका धेरै ठाउँमा अहिले हुस्सु लागेको छ । अहिले बिहान लागेको हुस्सु बिस्तारै हट्दै जाने र पारिलो घाम लाग्ने मौसमविद्ले बताएका छन् । मौसमविद् राजु प्रधानाङ्गका अनुसार आज दिउँसाे देशभरका धेरै ठाउँको मौसम सामान्यतया सफा रहने अनुमान छ । तराईका जिल्लामा लागेको हुस्सु कुहिरो भने दिउँसोपछि मात्रै हट्ने अनुमान छ । बिहानको मौसम धुम्मिएजस्तो देखिए पनि पश्चिमी न्यून चापीय प्रणाली सक्रिय नभएकाले अबको तीन/चार दिनसम्म नै पानी पर्ने सम्भावना नरहेको मौसमविद् प्रधानाङ्गले बताउनुभयो । यसपालिको ह...

उज्यालो अनलाइन पौष २०७९

काठमाडौंको तापक्रम ६ डिग्री सेल्सियस

काठमाडौं : सोमबार बिहान काठमाडौं उपत्यकाको न्यूनतम तापक्रम ६ डिग्री सेल्सियस मापन भएको छ। मौसमविद् समीर श्रेष्ठले तापक्रम दिउँसो १४ देखि १६ डिग्री सेल्सियस पुग्नसक्ने जानकारी दिए। काठमाडौं उपत्यकासहित देशका अन्य पहाडी भू–भागमा आंशिकदेखि सामान्य बदली रहेको छ। दिउँसो हुस्सु हटेर घाम लाग्ने श्रेष्ठले जानकारी बताए।

थाहा खबर मंसिर २०७९

चिसो लगातार बढ्दै : काठमाण्डौको न्यूनतम तापक्रम सात डिग्री सेल्सियसमा झर्यो

काठमाण्डौ - काठमाण्डौसहित देशभर लगातार चिसो बढिरहेको छ । दिउँसो खासै चिसो नभए पनि बिहान र बेलुका चिसो बढ्दै गएको छ । काठमाण्डौको न्यूनतम तापक्रम सात डिग्री सेल्सियसमा झरेको छ । बिहानको समयमा देशका धेरै ठाउँमा हुस्सु कुहिरोसमेत लाग्न थालेको छ । न्यूनतम तापक्रम घट्नु र हुस्सु कुहिरो लाग्नुले बिहान चिसो हुने गरेको छ । यस्तै, बेलुका भने चिसो हावा चल्ने गरेको छ । अहिले पनि काठमाण्डौसहित तराईका जिल्लामा हुस्सु कुहिरो लागेको छ । तर बिस्तारै कुहिरो हटेर घाम लाग्ने मौसमविद् हिरा भट्टराईले जानकारी दिनुभयो । उहाँका...

उज्यालो अनलाइन कार्तिक २०७९

मौसम सफा, काठमाण्डौबाट छर्लङ्ग देखिँदै हिमाल

काठमाण्डाै - जाडोयाम सुरु हुन थालेसँगै बिहान र बेलुकाको समयमा चिसो हुनथालेको छ । उल्लेखनीय रुपमा तापक्रम नघटे पनि जाडोयाम सुरु हुन थालेसँगै बिहान र बेलुका चिसो हुन थालेको हो। दिउँसोको समयमा भने गर्मी नै छ । बिहान केहीबेर चिसो भए पनि त्यसपछि घाम लाग्ने गरेको छ । दिउँसो घाम चर्किने गरेकाले गर्मी नै छ । यसपालिको मनसुन बाहिरिसकेको छ । अब केहीदिन खासै पानी पर्ने सम्भावना नरहेकाले दिन घमाइलो हुने मौसमविद् हिरा भट्टराईले जानकारी दिनुभयो । मनसुन बाहिरिएर मौसम खुलेसँगै काठमाण्डौ उपत्यकाबाट आसपासमा&nbs...

उज्यालो अनलाइन आश्विन २०७९

बिहान र दिउँसो चर्को घाम, रातभर झरी : भिरालो जमिनमा बसोबास गर्नेलाई चनाखो हुन आग्रह

उज्यालो अनलाइन जेष्ठ २०७९

पश्चिमी वायुको सामान्य प्रभाव‚ यी प्रदेशमा वर्षाको सम्भावना

काठमाडौं : मौसम पूर्वानुमान महाशाखाका अनुसार आज प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका केही स्थान र उच्च पहाडी तथा हिमाली भू–भागमा हिमपातको सम्भावना रहेको छ।महाशाखाका मौसमविद् राजु प्रधानाङ्गका अनुसार पश्चिमी वायुको सामान्य प्रभावका कारण शुक्रवार बिहान देशका उच्च पहाडी भू-भागहरुमा मौसम बदली रहेको छ। तराईका केही स्थानमा हुस्सु र कुहिरो लागेको छ।दिउँसो देशका अधिकांश स्थानमा घाम लाग्ने मौसमविद् प्रधानाङ्गले बताए। तर‚ प्रदेश १, बागमती र गण्डकी प्रदेशका पहाडी भू–भागका केही स्थानमा भने ह

थाहा खबर पौष २०७८

तराईका जिल्लामा बिहान बाक्लो हुस्सु, दिउँसाे धेरै ठाउँमा पारिलो घाम लाग्ने

काठमाण्डाै - केही दिनयता तराईका जिल्लामा बाक्लो हुस्सु, कुहिरो लाग्न थालेको छ । बिहान बाक्लो हुस्सु लागे पनि दिउँसो पछि घाम लाग्ने सम्भावना रहेको मौसमविद् मन्जु बासीले जानकारी दिनुभयो । बाक्लो हुस्सु, कुहिरोका कारण तराईको जनजीवनमा असर पर्न थालेको छ । चिसोले बिहान बेलुका घर बाहिरको काम गर्न नै कठिन हुने गरेको छ । यस्तै, अहिले काठमाण्डौ उपत्यकासहित केही पहाडी जिल्लामा पनि कुहिरो लागेको छ । अहिले कुहिरो लागे पनि बिस्तारै हटेर घाम लाग्ने मौसमविद्ले बताएका छन् । मौसमविद्काअनुसार आज पनि देशका धेरै ठाउँमा हि...

उज्यालो अनलाइन मंसिर २०७८

मनसुन कमजोर बनेसँगै चिसो बढ्यो

काठमाण्डाै - केही दिनयता बिहान र बेलुका चिसो अलिअलि बढ्न थालेको छ । दिउँसो मलिनो घाम लाग्ने र बिहान बेलुका पातलो कुहिरो लाग्ने गरेकाले चिसो बढ्न थालेको मौसमविद्ले बताएका छन् । दिन र रात बराबरी जस्तै हुने समयमा बिहान र बेलुका चिसो हुने र दिउँसो घाम लागेको बेला गर्मी हुने मौसमविद् प्रतिभा मानन्धरले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार हिजोआज बिहान र बेलुकाको न्यूनतम तापक्रम पनि केही घटेको छ । हिजो जिरीको न्यूनतम तापक्रम १६ डिग्री सेल्सियससम्म झरेको थियो, लुम्लेको १५, जोमसोमको १० दशमलव ५, ताप्लेजुङको १७ डिग्री सेल्सि...

उज्यालो अनलाइन भाद्र २०७८

काठमाण्डौ उपत्यकासहित आसपासका क्षेत्रमा बिहान घाम लाग्ने, दिउँसो पछि पानी पर्ने

काठमाण्डाै – अहिले काठमाण्डौ उपत्यकासहित आसपासका क्षेत्रमा घाम लागेको छ । तर, अन्य क्षेत्रको मौसम भने आंशिकदेखि पूर्ण बद्ली रहेको मौसमविद् राजु प्रधानांगले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार अहिले लुम्बिनी, कर्णाली प्रदेश र प्रदेश २ को पूर्वी पहाडी क्षेत्रको मौसम पूर्ण बद्ली छ । यस्तै, वाग्मती, गण्डकी र प्रदेश १ का धेरै ठाउँको मौसम आंशिकदेखि सामान्य बद्ली छ । काठमाण्डौमा अहिले घाम लागे पनि दिउँसो पछि मौसम बद्ली भइ पानी पर्ने मौसमविद् प्रधानांगले जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार भोलि र पर्सि पनि मौसम यस्तै रहने अनुमान छ...

उज्यालो अनलाइन चैत्र २०७७

बिहान पानी परेको काठमाडौंमा दिउँसो घाम लाग्ने

सम्बन्धित सामग्री