Reporters Nepal

बैशाख २०७८

प्राकृतिक जीवनशैलीमा बेफाइदा के छ ?

-अभय श्रेष्ठ : हुन त अचेल ओरिएन्टालिस्ट विज्ञानको वकालत गर्नेहरूले पूर्वीय प्राकृतिक चिकित्सा र जटिबुटीले काम गर्छ भन्ने कुनै प्रमाण भेटिएको छैन भनेको खुब सुनिन्छ । तिनले बेसार, लसुनले चिसोले हुने रोगविरुद्ध प्रतिरोधी क्षमता बढाउँछन् भन्ने कुरामा समेत प्रमाण भेटिएको छैन भनेको सुन्छु । उनीहरू योग र प्राणायामले फोक्सो, मुटुलाई बलियो पार्ने र शरीरमा अक्सिजनको […]

पूर्ण विवरण

सम्बन्धित सामग्री

के बिहान सबैरै उठ्ने मान्छे मात्र सफल हुन्छन् ? यस्ता छन् जबर्जस्ती छिटो उठ्दाका बेफाइदा !

Aarthik Abhiyan चैत्र २०७९

मानिसले हाइ किन गर्छ ? के छन् यसका फाइदा/बेफाइदा ?

काठमाडौं । मानिसका शरीरमा धेरै क्रिया हुन्छन् जुन आफ्नो नियन्त्रणमा हुँदैन । त्यस्तै, एउटा क्रिया हो ‘हाइ काढ्नु’ । मानिसलाई हाई आउनु प्राकृतिक क्रिया हो । यसलाई मानिसले म्यानुअल्ली नियन्त्रण गर्न सक्दैन । सामान्यतया आजको अत्याधुनिक जीवनशैलीमा मानिसलाई काम गर्दा वा नगर्दा पनि अल्छी हुने त्यसकै कारणले मानिसलाई हाई आउने हुन्छ भन्ने तर्क गर्छन् । […]

Nepal Press फाल्गुन २०७९

अमेरिकामा सर्वाधिक विक्री हुने कमोडिटी बन्यो गोबर, मानव मलको माग पनि आकाशियो

पशुपालन गर्ने कृषकहरुलाई मल तह लाउन पैसा दिएर मान्छे लगाउनु पथ्र्यो । मल नबिकेर सित्तमै लैजाउन भन्दा पनि कमैले मात्र लान्थे । तर अहिले अमेरिकाका केही राज्यमा भने गाइवस्तुको गोबरको माग धान्नै नसक्ने अवस्था आएको छ । यो राज्यमा यस अघि गोबर हटाउन पैसा नै खर्च गर्नु पर्ने अवस्था थियो । तर अहिले केही पशुपालक र दूग्ध कृषकहरुले गोबर मल विक्रीलाई साइड विजनेश बनाएका छन् । यसबाटै मनग्गे कमाइ पनि रहेका छन् । ‘अहिले वस्तुभाउको गोबर सबैभन्दा धेरै बिक्ने कमोडिटी भएको छ,’ नेब्रस्कास्थित कृषि परामर्शदाता एलन क्याम्सनिडरले भनेका छन् । यस्ता मल किन्न क्रेताहरुको वेटिङ लिष्ट नै बनेको उनले बताएका छन् । अहिले विश्वभर माग अनुरुप रसायनिक मलखादको आपूर्ति भइरहेको छैन । उपलब्ध मलखादको भाउ पनि आकाशिएको छ । यस्तोमा कृषकहरु रसायनिक मलखादको विकल्प खोज्न तिर लागेका छन् । कयौं भने परम्परागत समाधान अर्थात गाइ वस्तुको गोबरतिर लागेका छन् । हालैका दिनमा गाई, भैसी, सुँगुर, घोडा लगायत वस्तुभाउको गोबर मात्रै होइन मानव मलको माग पनि आकाशिएको छ । बसन्त ऋतुमा बाली नाली लगाउने बेला आउँदै गर्दा रसायनिक मलखादको विकल्पका रुपमा यसको माग बढेको हो । विश्वभर कृषि क्षेत्रमा मलखादको चरम अभावबीच वस्तुभाउको मलको माग असामान्य रुपमा बढेको छ । रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि मलखादको आपूर्तिमा अवरोध उत्पन्न भएको छ । फलतः विगत महीनामा मलखादको भाउमा नाटकीय वृद्धि भएको छ । यसका कारण अमेरिकी कृषकहरु प्रभावित भएका छन् । अधिकांश कृषकहरु मकै खेती घटाएर कम मलखाद आवश्यक पर्ने भट्मासजस्ता बाली लगाउनु पर्ने अवस्थामा पुगेका छन् । रसायनिक मलखादको अभावमा यस वर्ष अमेरिकामा कृषि उत्पादन घट्ने अुनमान गरिएको छ । वस्तु भाउको मलले बालीनालीको लागि आवश्यक पोषण अभाव कम गर्ने भएपनि अमेरिका भर विषादीलाई विस्थापित गर्ने गरी गाइवस्तुको मल पर्याप्त आपूर्ति छैन । यसलाई एक ठाउँबाट अर्को ठाउँसम्म पुर्याउन ढुवानी महँगो पर्छ । गाइवस्तुको मलले खेतबारी नजिक रहेका खोलानाला, तलाउ र जमिन मुनिको पानी विषाक्त बनाउने गम्भीर समस्या भएको इवा विश्वविद्यालयमा अनुसन्धान इञ्जिनियर र पानी आपूर्ति विज्ञ क्रिस जोनेस भन्छन् । गाइवस्तुको मल प्रयोगसम्बनधी सरकारी नियम र मापदन्ड पूरा गर्न गाह्रो भएको पशुपालकहरु बताउँछन् । तर फाइदा बेफाइदा जे जस्तो भएपनि माग भने चुलिएको छ । नाइट्रोजन लगायत रसायनिक मलखाद उत्पादन गर्न प्रशस्त ऊर्जा चाहिन्छ । प्राकृतिक ग्यास र कोइलाको मूल्य आकाशिएपछि मलखाद उत्पादकहरुले उत्पादन कटौती गरेका थिए । यसका कारण पहिला देखि नै बढिरहेको माग पूर्ति हुन सकेन । विषम मौसम र कोभिडको महामारीले विश्वको आपूर्ति झनै खराब बनाइदियो । रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि पश्चिमी देशहरुले लगाएको प्रतिबन्ध र ढुवानी समस्याका कारण रुस र बेलारुसबाट हुने मलखाद निर्यात घटेको छ । गत वर्ष विश्वभर भएका निर्यातमध्ये ४० प्रतिशत पोटास रुस र बेलारुसबाट भएको थियो । विश्वभर महँगी कीर्तिमानी स्तरमा उक्लिएको समयमा पछिल्लो समय उत्पन्न मलखाद अभावले बाली उत्पादन खुम्चिने खतरा बढेको छ ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७८

घरको शान्त वातावरण र सुन्दरतामा सहयोगी एक्वारियम

काठमाडौं । मानिस स्वाभावैले सौखिन प्राणी हो । विभिन्न जनावर, चराचुरुंगी आदि पाल्ने, रुखबिरुवा रोप्ने, कलाकृतिका सामग्री र पोस्टरलगायत विविध सजावटका सामग्रीले घरका विभिन्न भाग सजाउने मानिसका सौख हुन् । यसले मानिसलाई आनन्दानुभूति गराउँछ । हृदय प्रफुल्ल बनाउँछ र शरीरमा एक खाले स्फुर्ति (ऊर्जा) जगाउँछ । यसले कार्यमा सशक्तीकरण ल्याउँछ । सफल जीवनका लागि खुसी र आवश्यक ऊर्जा थप्ने कार्यमा यसले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेको हुन्छ । सोखकै उपज हो, एक्वारियम । एक्वारियम सौखको रूपमा राखिए पनि यसको महत्व, विशेषता, फाइदा, बेफाइदा आदिबारे जानकारी हुनु आवश्यक छ । कुनै पनि विषयवस्तुको ज्ञानसँगै त्यसको प्रयोगले थप हौसला बढाउनमा सहयोग पुर्‍याउँछ । यसै कुरालाई दृष्टिगत गरेर एक्वारियमको विशेषतालाई खोतल्ने जमर्को गरिएको छ । एक्वारियम के हो ? यसको जवाफ सहज छ । यो एउटा पानी राख्न मिल्ने पारदर्शी भाँडो हो, जसमा जलचर जस्तैः माछा, कछुवा, सरिसृप र जलीय बोटबिरुवा प्रदर्शित गरिन्छ । विविध कलात्मक (प्राकृतिक एवं कृतिम) सजाइएका एक्वारियम र त्यसमा हुने विभिन्न आकर्षक जलीय जीवजन्तु अनि बिरुवाले जोकोहीलाई लोभ्याउँछ । एक्वारियम विशेषतः ग्लास र एक्रेलिकबाट बनाइन्छ । यसमा पानी सफा गर्न पम्प र उज्यालो लाइट जडान गरिएको हुन्छ । त्यसैगरी अझ बढी आकर्षक र सुन्दर देखाउन कलाकृतिका सजावटका वस्तु, विभिन्न रंगका बालुवा, ढुंगा र प्राकृतिक, कृतिम बोटबिरुवाले सजाउने गरिन्छ । बोटबिरुवाले जीवजन्तुलाई अक्सिजन दिने कार्यमा सहयोग गर्नुका साथै सुन्दरता थप्ने काम गर्दछ । यी एक्वारियम आर्थिक हिसाबले केही महँगा भने हुन्छन् । त्यसको विकल्पको रूपमा सानो बोल आकारका भाँडो पनि प्रयोगमा रहेको छ । यो वास्तविक एक्वारियमभन्दा सस्तो पर्ने र सानो क्षेत्रमा प्रयोग गर्न सकिने हुन्छ । एक्वारियममा राखिने माछाका प्रजाति एक्वारियममा राखिने माछाका प्रजातिमा मुख्य गरी एरोना, चिचिल्ड, स्विपर, एन्जेल, प्लेट्टी जेब्रा, बारब, टेरोरर, टेक्सास, कार्प, सार्प, मुर, स्वर्डटेल, ओस्कार, पिराना, विन्डी, मुली, कोमेट, कोई, सृम्प, ओरान्डा, गोल्डफिस, गप्पी, सकर आदि प्रमुख छन् । यी प्रजातिभित्र विभिन्न थरीका उपप्रजाति हुन्छन् । यिनीहरुको प्रजाति एउटै हुने भए पनि रंग र शरीरमा हुने फरकले हेर्दा नयाँजस्तो लाग्छ । उपप्रजाति धेरै हुने भएकै कारण माछा धेरै थरी भएजस्तो देखिन गएको हो । माछाका लागि छुट्टै विशेष भिटामिनयुक्त तयारी खाना हुन्छ । विशेषगरी माछाका लागि सुक्खा खाना हुन्छन् । बजारमा उपलब्ध खानाबाहेक अन्य खाना सम्भव छैन । साथै, माछा बिरामी भए उपचारका लागि औषधीसमेत खरिद सकिन्छ र आवश्यकताअनुसार त्यसको प्रयोग गर्न सकिन्छ । एक्वारियमको पानी समय–समय सफा गर्नुपर्दछ । पानी सफा गर्ने फिल्टर राखिए पनि ३ वा ४ सातामा सफा गर्नु उत्तम मानिन्छ । एक्वारियममा राखिने बोटबिरुवा केही बोटबिरुवा यस्ता छन्, जो पानीमा मात्र हुर्कन सक्छन् । यिनले पानीमा अक्सिजनको मात्रा उत्पादन गर्नमा ठूलो भूमिका वहन गरेका हुन्छन् । तिनका प्रमुख प्रजातिमा जाभा फेम, क्रिप्टो, रोटाला, बोन्साई, पियरविद, इरेक्टस, रोटाला, भ्यालिसनेरिया, मनिओर्ट, अनुबिया नाना, म्यारिमो मोस बल, एमाजो स्वर्ड, क्रिप्टोकोरिन विन्डिटी, एपोनोजेटोन क्रिस्पस, त्रिस्टमस मोस आदि छन् । यसको विकल्पमा कृतिम बोटबिरुवा प्रयोग गर्ने प्रचलन बढिरहेको छ । एक्वारियममा प्रयोग गरिने सामग्री एक्वारियम आकर्षक बनाउन विभिन्न सामग्री प्रयोग गरिन्छ । एक्वारियमलाई बाहिरी भागमा भन्दा भित्री भागमा बढी खर्च गर्नुपर्ने हुन्छ । भित्री भाग सजाउन विभिन्न सामग्री जस्तैः हिटर, पम्प, कन्डिसनर, बालुवा, ढुंगा, लाइट, कृतिम वा प्राकृतिक बोटबिरुवा, विभिन्न कलात्मक मूर्ति वा आकृति आदि प्रयोग गरिन्छ । साथै, ग्लास सफा गर्न क्लिनर आवश्यक पर्दछ । घरमा एक्वारियम राख्दाका फाइदा एक्वारियमको विकास र यसको प्रयोग सौखिनबाटै भएको हो । सौखले मानिसमा रचनात्मक, कलात्मक कार्य गर्न उत्सुक बनाउँछ । यही उत्सुकताको प्रतिफलस्वरूप रचना गरिएको एक्वारियम अचेल सजावट र सुन्दरताको सामग्री बन्न पुगेको छ । यसैकारण घरमा एक्वारियम राख्नाले रचनात्मक कार्य गर्न हौसला मिल्छ भन्ने प्रचलन रहेको छ । यसको प्रयोगले विभिन्न फाइदा रहेको कुरा अवगत हुन्छ । जस्तैः परिवारमा शान्त वातावरण रहनमा सहयोगी भूमिका वहन गरेको हुन्छ । प्रकृतिप्रति प्रेमभाव जागृत गराउँछ र जिम्मेवार बन्न सिकाउँछ । वास्तुशास्त्रको मान्यताअनुसार एक्वारियम भाग्य वृद्धि र समृद्धिको प्रतीक मानिन्छ । त्यति मात्र होइन, एक्वारियम हुनु भनेको स्वास्थ्यको लागिसमेत फाइदाजनक देखिन्छ । तनाव कम गर्ने, रक्तचाप कम गर्ने, निद्रा लाग्ने, आनन्दानुभूति गराउनु, बच्चामा शिक्षाप्रति जागरुक गराउने, एकत्रित हुन र शान्त राख्नेजस्ता अनेक फाइदा हुन्छन् । अन्त्यमा के भन्न सकिन्छ भने एक्वारियम एक सौखिन वस्तु हो । यसको प्रयोग विशेषगरी घरमा सुन्दरता थप्न र आकर्षक सजावटका लागि उपयोग हुन्छ ।

Aarthik Abhiyan कार्तिक २०७८

कस्तो केरा खानुहुँदैन ?

केरामा पोटाशियम, फोलेट, कार्बनडाइअक्साइड र ट्रिप्टोफ्यान जस्ता पोषक तत्वहरु पाइन्छ । यो स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक मानिन्छ । पोषक तत्वले भरिएको केराले कहिले काँही बेफाइदा पनि गर्छ । केरा पकाउने र पाक्ने प्राकृतिक प्रक्रिया हुन्छ । तर, कहिलेकाँही पाकेको केराले शरीरलाई बेफाइदा गर्छ । धेरै पाकेको केरा स्वास्थ्य विशेषज्ञका अनुसार धेरै पाकेको केरा सेवन गर्नु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक मानिन्छ । धेरै पाकेको केराको बोक्रामा कालो धब्बाहरु आउँछ । यस्तो केरामा स्टार्च कम हुन्छ । जुन चिनीमा परिवर्त

Ratopati भाद्र २०७८

निर्धक्क रुनुहोस् ! रुँदा बेफाइदा हुँदैन

'लोग्नेमान्छे भएर, रुन हुन्न रे ।' आँखाबाट आँशु बगाउनुलाई हामी कमजोरी वा नामर्दपन ठान्छौं । जबकि रुनु भनेको शरीरको एक स्वाभाविक र प्राकृतिक क्रिया हो । तर, यो शारीरिक क्रिया भए पनि भावनासँग जोडिएको विषय पनि …

अनलाइनखबर पौष २०७५