जेठ १३, चितवन । झण्डै एक महीनादेखिको निशेधाज्ञाका कारण चितवनका दाना तथा औषधीजन्य उद्योग संकटमा पर्न थालेका छन् ।
विशेषतः यस्ता उद्योगहरुलाई चाहिने कच्चापदार्थ भारत तथा तेस्रो मुलुकमा निर्भर हुने हुँदा यसको असर यस्ता उद्योगमा परेको हो । अब पुनः एक हप्ता निशेधाज्ञा थपिएमा सबै कच्चा पदार्थको मौज्दात सकिने उद्योगीहरुले बताएका छन् ।
हाल कच्चा पदार्थको आयात सहज नभएको र मूल्य वृद्धि हुँदा थप समस्या झेल्नु परेको उनीहरुको भनाइ छ । अनमोल फिड्स प्रालि नारायणगढका प्रबन्ध निर्देशक शंकर कंडेल अब एक साता निशेधाज्ञा थप भए पूर्णरुपमा उद्योग बन्द गर्नुपर्ने अवस्था आउने बताउँछन् ।
‘अबको एकसाताको लागि त जेनतेन कच्चा पदार्थ त पुग्ला त्यसपछि त उद्योग बन्द गर्नैपर्ने स्थिति आउँछ । भटमास, पीना अन्य औषधीजन्य कच्चा पदार्थ भारतबाटनै आउनै कम भएको छ’, कंडेलले भने । उनका अनुसार मानिसको दैनिक खाद्य बस्तु उत्पादन र विक्रीमा समस्या नआएपनि पशुंपक्षीको दाना उत्पादनमा भने समस्या देखिन थालेको हो ।
‘निशेधाज्ञा भनेर नत कुखुराले दाना खान कम गर्छन् न अन्य पशुपंक्षीले’, उनले भने, ’ ब्रोइलर कुखुरा र अण्डा मासु विक्री भएन भने थप दाना, औषधीको उपभोग बढ्छ ।’
निशेधाज्ञाले पशुपंक्षीको मात्रै होइन अन्य कृषि खेतीमा प्रयोग हुने मल, बिषादी र पोषणजन्य उद्योगमा समेत असर पर्दै गएको छ । ‘अहिले भन्सारबाट सामान छुटाउन पनि गाह्रो छ । बजारमा माग पनि कम छ’ , उद्योग संघका उपाध्यक्ष एवं गोल्डेन एग्रो प्रालिका प्रबन्धक मदन घिमिरेले भने, ‘उत्पादन पनि पूर्ण क्षमतामा गर्न सकिएको छैन ।’
अन्य सामान्य अवस्थामा भन्दा निशेधाज्ञाको समयमा उत्पादन र बिक्रीको अनुपात झण्डै ५० प्रतिशतले ह्रास आएको घिमिरेले बताए । हाल बर्षायाम शुरु हुँदै गर्दा धान,तथा अन्य तरकारी तथा फलफूल लगाउने सिजन भएपनि किसानमै नैराश्यता र अन्यौल हुंँदा उत्पादन, खरीदविक्रीमै असर परेको उनको भनाइ छ ।
दाना र औषधीजन्य उद्योगहरुमा निशेधाज्ञाले असर पुगेपनि अन्य निर्माणजन्य र अन्य मानिसको दैनिक उपभोग्य उत्पादनमा भने असर पुगेको छैन । मानिसको चहलपहल र आर्थिक गतिविधि सुस्सता आएपछि नत त्यस्ता उद्योगहरु पूर्ण क्षमतामा चल्न सकेका छन नत बजारमा मागनै छ ।
उद्योग वाणिज्य संघ, चितवनका अध्यक्ष राजु श्रेष्ठ कृषि र पशुपंक्षी उद्योगमा केही असर पुगेपनि अन्य उद्योगहरु आंशिक तथा पूर्ण रुपमा चलेको बताउँछन् । ‘पोहोरजस्तो उद्योगहरु ठप्प छैनन, सबै उद्योगहरु आंशिक रुपमा भएपनि चलेका छन्,’ श्रेष्ठले भने ।
कृषिजन्य उद्योगको उत्पादनलाई निशेधाज्ञाले असर परे पनि अन्य दैनिक उपभोग्य बस्तुको उत्पादनमा असर परेको छैन । मानिसको उपभोग्य जन्य बस्तुको उपभोगमै कमी आएका कारण उत्पादन र विक्रीको सन्तुलन मिलेको छैन । ‘उद्योगको प्रकृति अनुसार उत्पादन र विक्रीमा निशेधाज्ञामा असर पर्नु स्वभाविक हो’, उनले भने, ‘तर पोहोर जस्तो दयनीय अवस्था भने छैन ।’
बजारमा खरीदविक्री नै कम भएपछि फूड एण्ड वेभरेज जन्य उद्योगको उत्पादन र उपभोगमा असर परेको छ । यस्ता वस्तुहरु लामो समयसम्म भण्डारण गर्न नसकिने र उत्पादित बस्तुको बजार पनि अन्यौल हुँदा बन्द हुने अवस्था आएको हो ।
चितवन उद्योग संघका अध्यक्ष राजु पौडेल निशेधाज्ञा थपिदै जाँदा आगामी साता ५० प्रतिशत उद्योगहरु बन्द हुने अवस्थामा पुग्ने बताउँछन् ।
‘उद्योगलाई पहिलेकै अवस्थामा फकाएउन कर्जा पुर्नतालिकिकरण र पुनरकर्जा बिशेष राहत प्याकेज विना सम्भव छैन’, पौडेलले भने ।
उद्योगहरुमा कच्चा पदार्थको अभावसँगै बजार ठप्प रहेकोले उत्पादन भएर पनि उपभोगमा सन्तुलन आउन सकेको छैन । चितवनमा साना मझौला, ठूला उद्योग सबै गरी २ हजारभन्दा बढी उद्योग छन् जहाँ २ खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी लगानी रहेको अनुमान छ ।
