भूमि खण्डीकरणले कृषि उत्पादनमा कमी

कृषियोग्य जमिनलाई खण्डीकरण घडेरी तथा अन्य व्यवसायी प्रयोजनका लागि प्रयोग गर्न थालेपछि कृषि उत्पादनमा कमी आएको सरोकारवालाले जनाएका छन् । भूमिसम्बन्धी नीतिमा नै एकरूपता नरहेका कारण जमिनको उपभोग ठीक तरिकाले नभएको बताइएको छ । राष्ट्रिय समावेशी आयोगका सदस्य पुष्पराज तिमिल्सिनाले भूमिसम्बन्धी समस्या समाधानका लागि पटकपटक नीति, नियम बने तर त्यो ठीक ढङ्गले कार्यान्वनयमा नआएका कारण समस्या जस्ताको तस्तै रहेको बताउनुभयो । सरकारमा रहेका मन्त्रीहरूले आफ्नो पार्टीको कार्यकर्ताको चाहना, व्यक्तिको स्वार्थअनुसार भूमिसम्बन्धी नीति बनाउने गरेका कारण जहिले पनि यो समस्याकै रूपमा रहेको बताउँदै उहाँले जबसम्म भूमि सुधारका लागि राजनीतिक दलबाट ठोस प्रतिबद्धता आउँदैन, तबसम्म यो समस्या समाधान नहुने बताउनुभयो ।

सम्बन्धित सामग्री

कृषि उत्पादन २.३० प्रतिशतले वृद्धि भएको अनुमान

काठमाडौं। नेपाल राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा कृषि उत्पादन २.३० प्रतिशतले वृद्धि भएको जनाएको छ। अघिल्लो वर्ष कृषि क्षेत्रको उत्पादन २.८५ प्रतिशतले बढेको थियो। आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा बेमौसमी वर्षाका कारण धान उत्पादनमा कमी आएकोले कृषि क्षेत्रको उत्पादनको वृद्धिदरमा केही कमी आएको बुझाई राष्ट्र बैंकको छ।

गुल्मीमा धान उत्पादनमा कमी आयो

गत वर्ष जिल्लामा २७ हजार आठ सय सात मेट्रिक टन धान उत्पादन भएकामा यस वर्ष २३ हजार सात सय १८ मेट्रिक टनमात्र उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ।...

गुल्मीमा धान उत्पादनमा कमी आयो

गुल्मीमा यस पटक धान उत्पादनमा कमी आएको छ । गत वर्ष जिल्लामा २७ हजार आठ सय सात मेट्रिक टन धान उत्पादन भएकामा यस वर्ष २३ हजार सात सय १८ मेट्रिक टनमात्र उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्रले जनाएको छ ।सुरुमा खडेरी परेको, फूल खेल्ने बेलामा पानी र हावा लागेको कारण धेरै पोकटो भएको पाइएको छ । धान पाक्ने बेलामा पनि पानी पर्दा धान झरेको कारण यस वर्ष धानखेतीमा कमी आएको केन्द्रका प्रमुख एवं वरिष्ठ कृषि विकास अधिकृत नवराज भण्डारीले जानकारी दिए । गत वर्षभन्दा यस वर्ष वर्षे धान उत्पादनमा १४ प्रतिशतले कमी आएको उनल

वर्षाका कारण धान उत्पादनमा कमी आउन सक्ने

पर्वत : लगातारको वर्षाका कारण पर्वतमा यस वर्ष जिल्लामा धान उत्पादनमा कमी आउन सक्ने देखिएको छ।वार्षिक झण्डै २७ हजार मेट्रिक टन धान उत्पादन हुने गरेकोमा वर्षाको प्रभावले यस वर्ष केही कम हुन सक्ने अनुमान गरिएको कृषि ज्ञान केन्द्र पर्वतकी प्रमुख मनिता थापाले बताइन्।असारको सुरुवातमै रोकिएको धानमा बाला लागिसकेको भए पनि वर्षाको अभावले ढिला गरी रोपिएको ठाउँमा धानको फुल लाग्ने बेला वर्षाले असर गर्ने उनले बताइन्।भारी वर्षा हुँदा धानमा लागेको फुल झर्दा परागसेचन हुन नपाउने तथा बाला लागिसकेको धान ढलेर पानीमा

रोग र किराको प्रकोपले जुनार उत्पादनमा कमी

सिन्धुली । सिन्धुलीको प्रमुख नगदे बाली सुन्तला जातको फल जुनारमा रोग र किराको प्रकोप बढ्दा उत्पादनमा कमी भएको छ । केही वर्ष यता सिन्धुलीमा जुनारको फलमा कुहिने रोग र किराहरुको संक्रमणले किसानले नोक्सानी बेहोर्नु परेको छ । पीडित जुनार किसानहरु प्रधानमन्त्री कृषि आधुनिकीकरण परियोजना जुनार सुपरजोनबाट प्राविधिक रुपमा रोग किरा नियन्त्रण गर्ने अभियानमा लागे पनि […]

अनावश्यक ढंगले जमिन प्लटिङ गर्दा कृषि उत्पादनमा कमी आयो : अध्यक्ष ओली

नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले अनावश्यक ढंगले जमिन प्लटिङ गर्दा अन्नबाली उत्पादनमा कमी आउन थालेको बताएका छन् । बुधवार अखिल नेपाल किसान राष्ट्रिय महासंघले भक्तपुरमा आयोजना गरेको धान दिवसको...

‘स्मार्ट कृषि गाउँ कार्यक्रम’को प्रभाव, पलायन भएकाहरू पनि कृषिमा फर्किए

तर, पुरानै प्रविधि अपनाएर कृषि गर्दा उत्पादनमा कमी आएको थियो । लगानी र मेहनत बढी तर उत्पादन कम हुँदा किसानहरू कृषि पेशाबाट पलायन भई दैनिक ज्यालादारी मजदुरीमा लागेका थिए ।

प्रतिकूल मौसमका कारण मह उत्पादनमा कमी

लमजुङ । लमजुङमा यस वर्ष घरपालुवा मौरीको मह उत्पादनमा कमी आएको छ । गतवर्षको तुलनामा यस वर्ष मह उत्पादनमा कमी आएको मौरीपालक कृषक बताउँछन् ।      प्रतिकूल मौसम, शीतलहरका साथै विभिन्न रोगका कारण मह उत्पादनमा कमी आएको बताइएको छ । गतवर्षको तुलनामा यो वर्ष आठ टन मह उत्पादनमा कमी आएको कृषि ज्ञान केन्द्र लमजुङले बताएको छ । कार्यालयका सूचना अधिकारी मदन रेग्मीका अनुसार यस वर्ष ११ हजार ५०० मौरी घारबाट ३० टन मह उत्पादन भएको छ । गतवर्ष जिल्लाका किसानले ११ हजार एक सय मौरीका घारबाट ३८ टन मह उत्पादन गरेका थिए । त्यस्तै २०७६ सालमा ९ हजार ५०० मौरी घारबाट ३४ टन मह उत्पादन भएको थियो भने २०७५ मा पाँच हजार ९०० मौरी घारबाट ३२ टन मह उत्पादन भएको कार्यालयको तथ्यांक छ । यस वर्ष जिल्लामा प्रतिकिलोग्राम महको मूल्य ८५० देखि ९०० रुपैयाँसम्म रहे पनि किसानले एक हजारसम्ममा बिक्री गरेका छन् । महको बिक्रीबाट यस वर्ष एक करोड ३६ लाख आम्दानी गरेको सूचना अधिकारी रेग्मीले जानकारी दिए । उनका अनुसार जिल्लामा उत्पादन गरिएको मह काठमाडौं, पोखरा, चितवनलगायत र जिल्लाभित्रकै शहरबजारमा समेत राम्रो खपत हुँदै आएको छ । बेँशीसहर नगरपालिका–४ पुरानोकोटका मौरीपालक किसान बेनबहादुर गुरुङले गतवर्ष ९६ क्विन्टल मह उत्पादन गरेका थिए । तर यस वर्ष असोजमा बढी वर्षा भएकाले पौने ६ क्विन्टल मह उत्पादन भएको कृषक गुरुङको भनाइ छ । नेपाल मौरीपालक महासंघ जिल्ला शाखा लमजुङका उपाध्यक्ष तथा सुन्दरबजार नगरपालिका–११ का दुव्र दुराले पनि यस वर्ष मह उत्पादन घटेको बताए । ‘गतवर्ष ४५ ओटा मौरीका घारबाट डेढ क्विन्टल मह उत्पादन भएको थियो, यस वर्ष त झन् मौरी घार थपेर ९० ओटाबाट गत वर्षभन्दा दोब्बर उत्पादन होला भनेको थिए, तर डेढ क्विन्टल मात्र उत्पादन भयो ।’ जिल्लाका कृषकले आधुनिक मौरी घार र आधुनिक प्रविधिको प्रयोगले मह उत्पादन गर्न थालेका छन् । नेपाल मौरीपालक महासंघ जिल्ला शाखा लमजुङका अनुसार जिल्लाको सबैभन्दा बढी उत्पादन हुने सुन्दरबजार र बेँशीशहर नगरपालिका तथा मस्र्याङ्दी गाउँपालिका रहेका छन् । शाखामा दर्ता भएका ३८२ जनाभन्दा बढी मौरीपालक किसान छन् । मौरीपालक किसानलाई मौरी व्यवसायमा आकर्षित गर्दै मह उत्पादनमा वृद्धि गर्नका लागि यस वर्ष कृषि ज्ञान केन्द्र, बेँसीसहर र सुन्दरबजार नगरपालिकालगायत विभिन्न स्थानीय तहहरूले ५० प्रतिशत अनुदानमा आधुनिक मौरी घार, मौरीसहितको मौरी घारलगायत विभिन्न उपकरण वितरण गरेका थिए । जिल्लाको मध्यनेपाल नगरपालिका, दूधपोखरी गाउँपालिका–४, ५ र ६, सुन्दरबजार नगरपालिका–५ र बेँसीसहर नगरपालिका–२ मौरी पकेट क्षेत्रका रूपमा रहेको कृषि ज्ञान केन्द्रले बताएको छ । जिल्लामा पचास प्रतिशत अनुदानमा गोलासहितका ५०० र खाली घार एक हजार २०० ओटा किसानलाई वितरणका साथै आवश्यक उपकरणसमेत वितरण गरिएको केन्द्रले बताएको छ । रासस

तनहुँमा धान उत्पादनमा कमी

तनहुँ । तनहुँमा यस वर्ष धान उत्पादन घटेको छ । कृषि ज्ञान केन्द्र तनहुँका अनुसार यसवर्ष १६।४५ प्रतिशतले धान उत्पादनमा कमी आएको हो । यस वर्ष ४१ हजार ९६७ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको कृषि ज्ञान केन्द्र तनहुँकी कृषि अर्थविज्ञ प्रकृति न्यौपानेले बताए । जिल्लामा १० हजार ८९८ हेक्टर क्षेत्रफलमा धानखेती गरिएको थियो । त्यसमध्ये १२५ हेक्टर क्षेत्रफलमा लगाइएको धानखेतीमा बाढीपहिरो र वर्षाले क्षति पुगेको थियो ।      गतवर्ष १२ हजार ६८० हेक्टर क्षेत्रफलमा धानखेती गरिएकामा ५० हजार २३ मेट्रिक टन धान उत्पादन भएको थियो । एक हजार ७८२ हेक्टर क्षेत्रफल घट्दा उत्पादन आठ हजार ५६ मेट्रिक टन कम भएको ज्ञान केन्द्रले बताएको छ । बाढी पहिरोसँगै धान लगाउने क्षेत्रफल कम भएकाले वर्षेनि धान उत्पादन घटिरहेको कृषि ज्ञान केन्द्र तनहुँका प्रमुख कुलप्रसाद तिवारीले बताए । ‘यो वर्ष धान रोप्नेबित्तिकै आएको बाढी र पाकेर थन्क्याउने बेलामा भएको बेमौसमी वर्षाका कारण उत्पादन घटेको हो,’ उनले भने, ‘अर्काेतर्फ वर्षेनि धान लगाउने क्षेत्रफल घट्दा पनि उत्पादन कम हुँदै छ ।’       गाउँका टारीखेत जनशक्ति अभावमा बाँझो हुँदै गएको छ । राजमार्ग छेउछाउ र बजार क्षेत्रमा रहेका उर्वर जमिन प्लटिङ भएर घडेरीमा रूपान्तरण हुँदा धान झुल्नुको सट्टा बडेमानका कङ्क्रिटका घर ठडिएको प्रमुख तिवारीले बताए । ‘बजार क्षेत्रको खेतमा धान फलाउनु भन्दा घडेरीमा विक्री गर्दा राम्रो मूल्य पर्ने भएकाले धमाधम प्लटिङ भइरहेका छन्,’ उनले भने, ‘यसले गर्दा पनि धानको उत्पादन घटिरहेको छ ।’ सरकारले भूमिसम्बन्धी नीति बनाएर खेतीयोग्य जमिनमा घरटहरा बनाउन नपाइने प्रावधान लागू नगरेसम्म वर्षेनि धान उत्पादन घट्ने र परनिर्भरता बढ्ने प्रमुख तिवारीको भनाइ छ । यो वर्ष चैते धान उत्पादनमा भने वृद्धि भएको छ । कार्यालयका अनुसार यस वर्ष ६ हजार ८४५ हेक्टर क्षेत्रफलमा चैते धानखेती गरिएकोमा १६ हजार ८९८ मेट्रिक टन चैते धान उत्पादन भएको छ । रासस

यो वर्ष धान उत्पादनमा कमी आउने

बाढीपहिरोले धान बालीमा  पु-याएको  क्षतिका  कारण  यस  पटक धान  उत्पादनमा  कमी  आउने  देखिएको  छ। कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्रालयले चालू आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा ६० लाख मेट्रिक टन  धान  उत्पादन  हुने  अनुमान  गरेकोमा  त्यो नपुग्ने भएको छ। आव २०७७/७८ को ५६ लाख  मेट्रिक  टन  जति  पनि  नपुग्ने  देखिएको कृषि  मन्त्रालयले  जनाएको  छ।  ‘यो  प्रारम्भिक अनुमान  मात्र  ...