काठमाडौं । माघ दोस्रो सातादेखि फैलिएको बर्डफ्लु ११ जिल्लामा फैलिएको छ । यसले आक्रामक रूप लिए पनि पशुसेवा विभागले रोकथाम तथा नियन्त्रणका लागि आवश्यक बजेट नभएको बताएको छ ।
विभागका सूचना अधिकारी तथा वरिष्ठ पशु विकास अधिकृत डा. चन्द्र ढकालले अहिले भएको क्षतिको आँकडा हेर्ने हो भने संक्रमण नियन्त्रण तथा क्षतिपूर्तिका लागि थप ६ देखि ७ करोड बजेट आवश्यक पर्ने बताए ।
चालू आर्थिक वर्ष (आव) मा सरकारले बर्डफ्लु नियन्त्रण तथा क्षतिपूर्तिका लागि विनियोजन गरेको बजेटले भ्याउनेभन्दा बढी क्षति भइसकेकाले बजेट अपुग भएको बताइएको छ ।
विभागसँग चालू आवमा बर्डफ्लु नियन्त्रण तथा क्षतिपूर्तिका लागि विनियोजन गरेको १ करोड २१ लाख रुपैयाँ छ । तर, अहिले जसरी बर्डफ्लुको संक्रमण फैलिएको छ, त्यसलाई नियन्त्रण गर्न र क्षतिपूर्ति उपलब्ध गराउन यो बजेट अपुग हुने विभागले बताएको छ ।
११ जिल्लामा भएको क्षतिको विवरण आइसकेको र अब बजेट मागका लागि कृषि मन्त्रालयमार्फत अर्थमा जानकारी गराउने तयारी भइरहेको ढकालले बताए ।
मोरङ जिल्लाबाट फैलिएको संक्रमण काठमाडौंसहित सुनसरी, उदयपुर, भक्तपुर, ललितपुर, सिन्धुपाल्चोक, चितवन, कास्की, पर्सा र धनुषामा समेत फैलिइसकेको छ । हालसम्म ती जिल्लामा ६४ हजार ८ सय ७२ पन्छी, २७ हजार ३ सय ७१ गोटा अण्डा, १५ हजार ९४ किलो दाना र २२ किलो कखुराको नष्ट गरिसकिएको छ ।
औषधिबाहेक चल्ला, मासु, अण्डा र दाना सबैमा आत्मनिर्भर घोषणा भइसकेको र जीडीपीमा साढे ४ प्रतिशत योगदान रहेको यसक्षेत्रमा बजेट अभावका कारण संक्रमण नियन्त्रण गर्न समस्या हुनु लाजमर्दो भएको नेपाल पोल्ट्री व्यवसायी महासंघका महासचिव दिनेशराज मिश्रले बताए ।
‘संक्रमण देखिसकेको ठाउँमा नियन्त्रणका लागि बजेट अपुग हुनु एउटा पाटो भयो । तर, विभागसँग जनशक्ति अभाव हुँदा कहाँकहाँ संक्रमण देखिएको हो भन्ने कुरा यकिन गर्नसमेत समस्या भएकाले त्यसले संक्रमणदर झनै बढाएको उनले जिकीर गरे । किसानका खोरमा कुखुरा मरिरहेका हुन्छन् ।
बर्डफ्लुको आशंकामा किसानले परीक्षण गराउन खोज्दा जनशक्ति अभावका कारण समयमै परीक्षण हुन सकेको छैन । संक्रमण पुष्टि भएका स्थानमा नष्ट गर्नसमेत कर्मचारी समयमा आई नपुग्ने गुनासो किसानको छ उनले भने । संक्रमण तत्काल नियन्त्रण गर्न बजेट सँगसँगै संघ, प्रदेश र स्थानीय तहको अधिकार क्षेत्र एवं बर्डफ्लु रोग नियन्त्रण नियमावली, २०७८ अनुसार सर्भिलेन्स प्लान तथा स्ट्यान्डर्ड अपरेटिङ प्रोसिड्युरहरू परिमार्जन गर्न आवश्यक देखिएको पनि विभागले बताएको छ । यसबाहेक प्रत्येक प्रदेशमा संक्रमण नियन्त्रण गर्न बजेट विनियोजन हुनुपर्ने, अन्तरप्रदेश समन्वय सुदृढीकरण, स्रोत व्यवस्थापनका लागि अर्थ मन्त्रालयसँग समन्वय गर्नुपर्ने देखिएको बताइएको छ । नेपालमा १६ जनवरी २००९ मा झापा जिल्लामा बर्डफ्लुको संक्रमण देखिएको थियो । त्यसपश्चात् नेपालमा करीब २ सय ५० भन्दा बढी स्थानमा यसको संक्रमण देखिइसकेको सरकारी तथ्यांक छ । मानिसमा समेत सर्न सक्ने यस रोगका कारण नेपालमा २०१९ मा एक जना मानिसको मृत्यु भएको थियो ।
