काठमाडौं । चीनमा घरेलु स्तरमा बनेको पहिलो जेट विमानले आफ्नो पहिलो उडान गरेको छ । कमर्शियल एयरक्राफ्ट कर्पोरेशन अफ चाइना (कम्याक)ले बनाएको सी९१९ ले आइतवार पहिलो पटक आफ्नो व्यावसायिक उडान गरेको थियो । बिहान १०ः३० बजेपछि विमानले शाङहाई हङछिओ विमानस्थलमाथि उडेको थियो ।
विमानमा चाइना इष्टर्न एयरलाइन्सको एमयू ९१९१ फ्लाइटका १३० जना यात्री सवार थिए । यसलाई हवाई जहाज निर्माणमा अमेरिका र यूरोपको वचर्श्व तोड्ने चिनियाँ प्रयासको रूपमा हेरिएको हो ।
अहिलेसम्म विश्वभर हवाई जहाज विक्रीको मामिलामा अमेरिकी कम्पनी बोइङ र फ्रान्सेली कम्पनी एयरबसकै दबदबा छ । पछिल्लो समय चीनले घरेलु स्तरमै हवाईजहाज बनाउन लगानीको खोलो नै बगाएको छ ।
जहाज बनाउने कयौं प्रविधिको मामिलामा चीन आत्मनिर्भर पनि बन्दै गएको छ । चीनले छिट्टै नै बोइङ र एयरबसलाई जहाज विक्रीमा कडा टक्कर दिने अड्कलबाजी बढेको छ । चीन विश्वको सबैभन्दा ठूलो हवाई उड्ययन बजार हो । तर, अहिलेसम्म यहाँका कम्पनीहरू आयातित विमानमै निर्भर थिए ।
बोइङको ७३७ म्याक्स जेट र एयरबसको ए३२० नियो विमानका लागि दशकको अन्त्यसम्म अर्डर भरिभराउ भइसकेको छ । अहिले तत्कालै न्यारो बडी विमान खोज्नेका लागि सी९१९ राम्रो विकल्प हुन सक्छ । कम्याकले हजार ओटाभन्दा धेरै सी१९१९ का लागि अर्डर पाइसकेको छ । तर, यीमध्ये अधिकांश अर्डर पुष्टि भने भइसकेका छैनन्, जसमा अधिकांश चिनियाँ कम्पनीहरूको हो ।
कम्याकले यी अर्डरहरू पूरा गर्न सक्छ कि सक्दैन भन्नेमा शंका छ । इन्जिनलगायत पार्टस्का लागि कम्पनी जनरल इलेक्ट्रिकलगायत कम्पनीहरूमाथि निर्भर छ ।
सी९१९ ले अहिलेसम्म चीनभित्र मात्रै उडानको अनुमति पाएको छ । युरोपेली आकाशमा विमान उडाउने अनुमति पाइसकेको छैन । योसम्बन्धी निवेदन प्रक्रियामै छ । कम्याकलाई १ थान सी९१९ बनाउन ९ करोड ९० लाख डलर खर्च लागेको थियो । उसले छूट दिएर विमान कतिमा बेच्छ भन्ने खुलेको छैन । एजेन्सी