योग र प्राणायामले उच्च रक्तचापको औषधि छुटाउन सकिन्छ : डा. अधिकारी

उच्च रक्तचाप मूलतः जीवनशैलीसँग सम्बन्धित समस्या हो । त्यसो त वंशाणुगत रुपमा पनि कतिपयलाई उच्च रक्तचाप हुने गर्छ । यद्यपि खराब खानपान, जीवनशैली, मानसिक विकारले नै उच्च रक्तचापको मूल कारक बन्ने गरेको छ । के त्यसो भए जीवनशैली सुधार गरेर रक्तचाप सन्तुलित राख्न सकिएला ? चिकित्सकले यसको जवाफ ‘सकिन्छ’ भनी दिने गरेका छन् । अतः […]

सम्बन्धित सामग्री

स्वस्थ जीवनका लागि योग गरौँ: मुख्यमन्त्री सिंह

मधेस प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिशकुमार सिंहले स्वस्थ जीवनका लागि दैनिकरूपमा योग प्राणायाम आवश्यक रहेको बताएका छन्।

स्वस्थ जीवनका लागि योग गरौँ: मुख्यमन्त्री सिंह

मधेस प्रदेशका मुख्यमन्त्री सतिशकुमार सिंहले स्वस्थ जीवनका लागि दैनिकरूपमा योग प्राणायाम आवश्यक रहेको बताएका छन्।

प्राणायाममार्फत चित्त एकाग्र बनाउने तरिका

काठमाडौँ– ‘प्राणायाम योगको एउटा मुख्य अङ्ग हो । योग भन्नासाथ मन, वचन र कर्ममा अनुशासन भन्ने बुझिन्छ । योगका विभिन्न परिभाषाहरू मध्ये आफूले आफैँमाथि अनुशासन कायम गर्नुको नाम पनि योग हो ।’ डा. गोविन्द टन्डनको यो भनाइले नै योग हाम्रो जीवनमा कति महत्वपूर्ण छ भनेर बुझाउँछ । प्राणायाम रोग निवारणको एक औषधि नै हो भन्दा […]

अष्टाङ्ग योग: प्राणायाम कति उपयोगी ?

प्राणायाम अष्टाङ्ग योगको चौथो अङ्ग हो । प्राणायाम शब्द ‘प्राण’ र ‘आयाम’ मिलेर बनेको छ । यो केवल श्वासको व्यायाम मात्र होइन, प्राणशक्तिलाई बढाउने, तन्काउने र शरीरमा प्राणिक ऊर्जालाई विकास गरी शारीरिक, मानसिक तथा आध्यात्मिक लाभहरु प्राप्त गर्ने विशेष अभ्यास हो । महर्षि पतञ्जलि (योगसूत्र २।४९) का अनुसार आसनमा पारंगत भैसकेपछि श्वासप्रश्वासको गतिलाई विच्छेद गर्नु […]

कम्मर दुखाइमा यी योगासन

मानिसमा धेरै देखिने समस्यामध्ये कम्मर दुखाइ एक हो । हामीले केही योग आसन गरेर यसलाई कम गर्न सक्छौँ । भुजङासन, सलभासन, मर्कटासनलगायत गरेर यसलाई कम गर्न सकिन्छ । त्यस्तै, अनुलोम–विलोम, भस्त्रिकालगायत प्राणायाम गर्न...

स्वस्थ रहन योगाशन कसरी गर्ने ?

चन्द्र कटुवाल योगलाई शरीर, मन, भावना, आत्मा र परमात्मासँग एकाकार हुने माध्यमको रुपमा मानिन्छ । योगमा विभिन्न चरणहरु रहेका छन् । योगमा आशन अलि बढी प्रचलनमा रहेको पाईन्छ । त्यसैले योग भनेकै आशनमात्र हो कि भनेजस्तो पनि लाग्ने गरेको छ । अष्टाङ्ग योगमा यम, नियम, आशन, प्राणायाम, प्रत्याहार ,धारणा, ध्यान र समाधी रहेका छन । […]

कसरी गर्ने शक्ति बढाउने प्राणायाम ?

प्राणायाम एक प्रकारको श्वासको क्रिया हो । पौराणिक कालदेखि नै व्यावहारिक रूपले सिद्ध मानिएका योग, ध्यान, प्राणायाम आदिलाई हरेक कालखण्डमा महत्त्वपूर्ण मानिन्छ । प्राणायामबाट शारीरिक तथा मानसिक स्वस्थता प्राप्त गर्न सकिन्छ । कतिपय प्राणायाम विभिन्न रोगको निवारणमा मात्र होइन, शरीरमा शक्ति बढाउन पनि उपयोगी मानिन्छ । शरीरमा शक्ति बढाउन कसरी गर्ने त प्राणायाम ? यसरी गर्नुहोस् […]

योग विज्ञान र अष्टाङ्ग योग

योग कोठा भित्र बसि हातखुट्टा मर्काउने, पेट हल्लाउने, उफ्रने जस्ता शारीरिक व्यायाम मात्र हो, श्वास-प्रश्वास गर्ने, आँखा चिम्लेर मन्त्र पढ्ने प्रक्रिया मात्र हो अनि दाह्री पालेका, राता सेता वस्त्रधारीहरुले मात्रै गर्ने हो भन्ने जुन आजको सिमित मानसिकताका आगे अष्टांग योगका आठ अंग: यम, नियम, आसन, प्राणायाम, प्रत्याहार, धारणा, ध्यान र समाधि अनुसार जीवनलाई सरल, सन्तुलित र खुसी बनाउन हरेक उमेर, हरेक अवस्था, हरेक पेशा र हरेक स्थानमा आफ्नो सवैले संगाल्नुपर्ने र आन्तरिक पाटोको रुपमा अंगाल्नु पर्ने यथार्थता हो।

योगासन गर्दा सावधानी अपनाउनुपर्ने १५ कुराहरू

व्यवहारिक हिसाबले शरीर, मन र भावनालाई सन्तुलित गर्ने र तालमेल मिलाइराख्ने एक साधन हो, योग । यस्तो योग आसन, प्राणायाम, मुद्रा बँध र षट्कर्म एवं ध्यानको अभ्यासबाट प्राप्त हुन्छ । योगले शरीरको अंग, मांशपेशी, नसालाई चुस्त र तन्दुरुस्त राख्ने काम गर्छ । शारीरिक एवं मानसिक उपचारमा योग सर्बोत्तम बिकल्प हो । यो यति शक्तिशाली एवं […]

योग : किन, कहिले र कसरी गर्ने ?

व्यवहारिक हिसाबले शरीर, मन र भावनालाई सन्तुलित गर्ने र तालमेल मिलाइराख्ने एक साधन हो, योग । यस्तो योग आसन, प्राणायाम, मुद्रा बँध र षट्कर्म एवं ध्यानको अभ्यासबाट प्राप्त हुन्छ । योगले शरीरको अंग, मांशपेशी, नसालाई चुस्त …