माघ २५, काठकमडौं। चन्द्रागिरी नगपालिका-७ मा रहेको छोरी चेली कृषि फार्म एकै परिवारका दुई जना दिदी बहिनी मिलेर खोलेको गाई फार्म हो ।
थानकोटको चेकपोस्ट नजिक रहेको उनीहरुको गाई फार्मबाट दैनिक ४०० लिटरसम्म दूध विक्री हुन्छ ।
महीनाको ११ लाख रुपैयाँको दूध बेच्ने छोरी चेली फार्मका सञ्चालक भने २३ वर्षिया सफलता र २७ वर्षिया सजना अधिकारी हुन् ।
२०७७ कात्तिकबाट सञ्चालनमा आएको फार्ममा ९० लाख रुपैयाँ लगानी पुगिसकेको छ । एउटा मात्रै गाईबाट शुरु गरिएको फार्ममा अहिले गाई र भैंसी सहित ३२ ओटा वस्तु भाउ छन् ।
दैनिक थोरैमा पनि ३९६ लिटर देखि बढीमा ४१० लिटर सम्म दूध उत्पादन गर्ने गरेको फार्मकी सञ्चालक सफलता अधिकारीले बताइन् ।
अहिले फार्मको दूध किन्ने ३०० जना निश्चित ग्राहक बनेका छन् । कहिलेकाँही मात्रै दूध लिनेहरु फार्ममै आएर पनि लैजाने गरेको उनले बताइन् ।
फार्ममा अहिले १८ ओटा गाई, ८ ओटा भैंसी र बाच्छा बाच्छी सहित ३२ ओटा बसातु भाउ रहेको उनले बताइन् । गाईले दैनिक ३०० लिटर र भैंसीले १०० लिटर गरि ४०० लिटर दूध उत्पादन भइरहेको छ ।
अधिकारीका अनुसार यसको बजार मूल्य गाईको दूधको २७ हजार रुपैयाँ र भैंसीको दूधको १० हजार ५०० रुपैयाँ भन्दा बढी रहेको छ ।
मासिक ११ लाख रुपैयाँ भन्दा बढीको दूध विक्री भएपनि सञ्चालन खर्च कटाउँदा ४ लाख रुपैयाँ हाराहारी मात्रै बचत हुने गरेको अधिकारीले बताइन् ।
'गाई भैंसीको दाना, औषधि, कामदारको तलव भत्ता लगायतमा मासिक ७ लाख रुपैयाँ खर्च हुन्छ ।' अधिकारीले आर्थिक अभियानलाई भनिन्, 'बाँकी ४ लाख रुपैयाँ भने नाफा भइरहेको छ ।'
स्वदेशमै बसेर महीनाको ४ लाख रुपैयाँ सम्म कमाई हुन्छ भने विदेश किन जानु ? उनले प्रश्न गर्दै भनिन् । वर्षको ५० लाख रुपैयाँ सम्म त यहिँ बसेर पनि कमाउन सकिन्छ ।
साथीहरु जापान कोरिया पुगे, हामीहरु व्यवसायमा रमायौं
१२ कक्षा उतीर्ण भएपछि केही साथीहरु अष्ट्रेलिया, जापान, कोरिया लगायतका देशमा गए पनि आफूहरु भने यतै व्यवसायमा रमाइरहेको अधिकारी दिदी बहिनीले बताए ।
'साथीहरु विदेश पढ्न गएपनि मैले नेपालमै स्नातक पढ्ने निर्णय गरे । तीन वर्षको स्नातक सकेर मलाई आफै केही गरौ जस्तो लाग्यो ।' अधिकारिले भनिन्, 'जागिरको लागि धेरै ठाउँमा गए पनि अनुभव नभएको भन्दै जागिर पाइएन । त्यसपछि मैले गाई फार्म नै खोल्ने निर्णय गरे ।'
गाई फार्म खोल्नुभन्दा पहिला उनले अग्रजहरुसँग सल्लाह मागेकि थिइन् । उनको व्यवसायिक योजनालाई सबैले स्वीकार पनि गरे । दिदी सजना अधिकारीले त लगानी गर्ने प्रस्ताव नै राख्नुभयो ।
त्यसपछि दिदी बहिनीले ३ रोपनी जग्गा ५ वर्षको लागि भाडामा लिएर गाई फार्म खोल्ने निर्णय भयो । शुरुका केही दिन त एउटा मात्र गाई थियो । त्यसपछि विस्तारै थप्दै गयौँ । शुरुको केही समय अली असजीलो भए पनि विस्तारै काम गर्दै गएपछि सहज हुँदै गएको उनीहरुले बताए ।
सफलताको व्यवसायिक योजनामा साथ दिने सजना अधिकारी ५ वर्ष जापान बसेर फर्केकी हुन् । उनी भन्छीन् 'जापानमा मासिक ४ लाख रुपैयाँ सम्म कमाइ हुन्थ्यो । तर त्याहाँ न निन्द्राको ठेगान हुन्थो न खानाको । यहाँ आफ्नो परिवारको साथमा छु । जापानमा गर्ने मेहनत यहाँ गर्दा झन् सन्तुष्टि मिलेको छ ।'
'हामीले गाई भैंसी पालन सँगै विशेष गरी कौसी खेतीको लागि कोकोपीट सहितको अर्गानीक मल पनि उत्पादन गर्दै छौ ।' उनले भनिन् 'शुरुमा जापानबाट फर्केर गाई पाल्न थालेको भन्दै निधार खुम्च्याउनेहरु अहिले यहिं दूध लिन आउछन् ।'
फार्ममा अहिले ५ जनाले रोजगारी पाएका छन् । फार्मको हरेक गाई भैंसीको एक लाख रुपैयाँ सम्मको बीमा गरिएको छ । यहाँ बाट दूध बाहेक गई वस्तुको मल पनि विक्री हुन्छ । ५०० भन्दा बढी ग्राहकले यस फार्मबाट नियमित रुपमा मल लैजाने गरेको पनि अधिकारीले बताइन् ।
बिहान ५ बजेदेखि बेलुकै सम्म उनीहरु फार्ममा बस्छन् । कतिपय ग्रहकहरु त फार्ममै दूध लिन आँउछन् । ग्राहकको सन्तुष्टीले गर्दा पनि फार्ममा अझै गाई थप्ने उनीहरुको योजना छ ।
'नेपालमा खासै आधुनिक प्रविधिबाट पशुपालन गर्ने सिस्टम छैन । सरकारले पनि पशुपालन गर्नेहरुलाई सहज रुपमा सहुलियत कर्जा दिन सकेको छैन ।' अधिकारीले भनिन्, 'तर हामी यहाँ पूरानो बिधी भन्दा पनि कसरि आधुनिक विधिलाई अपनाएर पशुपालनलाई वैज्ञानिक बनाउन सकिन्छ भन्ने सोचेर काम गरिरहेका छौ ।'
छोरी मान्छेले केही गर्न सक्दैनन् भन्ने नेपाली समाजको लागि छोरीले पनि केही गर्न सक्छन् है भन्ने यो एउटा गतिलो उदाहरण भएको स्थानीयहरु बताउँछन् ।(प्रतिक्षा कडेल/प्रशिक्षार्थी)