कान्तिपुर

कार्तिक २०७८

महाकाली तारेको मनपरी भाडा

बैतडीको तल्लोस्वराडवासी जोखिमपूर्ण यात्रा गर्दै महाकाली तर्छन् । मेलौली नगरपालिका, शिवनाथ र पञ्चेश्वर गाउँपालिकाका अधिकांश स्थानीय महाकाली तरेर भारतीय बजार पुग्छन् । नेपाली बजार आउन दिनभर लाग्ने र भारतीय बजार लगभग ३ घण्टामै पुग्ने भएकोले उनीहरू दैनिक महाकाली वारपार गर्छन् । महाकालीमा पुल नहुँदा स्थानीय डुंगा र ट्युबको यात्रा गरेर भातीय बजार पुग्नुपर्ने बाध्यता छ । ज्यानै जोखिममा राखेर महाकाली तर्नुपर्ने त्यहाँका स्थानीय चर्को शुल्क तिर्न बाध्य छन् ।

पूर्ण विवरण

सम्बन्धित सामग्री

नौ महिनामा ३८ प्रतिशत बस भाडा बढ्यो, मेची-महाकाली यात्रा गर्न कति लाग्छ? - BBC News नेपाली

बीबीसी नेपाली चैत्र २०७८

डुंगा चालकले मनोमानी शुल्क लिंदा स्थानीय मारमा, सम्बन्धित निकाय मौन

मंसिर २९, बैतडी । बैतडीको महाकाली नदी वारपार गराउने डुंगा चालकले मनपरि तरिकाले स्थानीयबाट भाडा लिदा नियन्त्रण गर्ने स्थानीय तह भने मौन बसेको छ । जसको प्रत्यक्ष मारमा स्थानीय परेका छन् । जिल्लाको दशरथचन्द नगरपालिका, पञ्चेश्वर र शिवनाथ गाउँपालिकाको सीमा भारतसँग जोडीएको छ । जसको सीमा महाकाली नदीले छुट्याएको छ । भारत जाँदा स्थानीयहरुले महाकाली नदी वारपार गर्नुपर्छ । नदीमा वारपार गर्नको लागि स्थानीय डुंगाको प्रयोग गर्ने गर्दछन् । अहिले डुंगा सञ्चालकले एक जनालाई नदीमा वारपार गराए बापत रू. ६४० लिने गर्दछन् । यो गत वर्षहरुकोभन्दा ६ गुणा बढी हो । स्थानीय तहको राजस्व गुमाउँदा र स्थानीय जनतालाई यसरी लुट्दासम्म पनि स्थानीय तह मौन बसेको छ । स्थनीतह मातहत सञ्चालनमा रहेका यि डुंगा ठेकेदारहरुले अहिले अवैधानीक रुपले सञ्चालन गरिरहेका छन् । यसरी अवैधानीक रुपमा सञ्चालन गरेका ठेकेदारहरुलाई गाउँपालिकाहरुले नियन्त्रण गरेर राजस्व उठाउन सकेका छैनन् । प्रत्येक आर्थिक वर्षको सुरुवातमा स्थानीय तहले ठेक्का खोलेर राजस्व संकलन गर्ने गर्दछ । स्थानीय तहले तोकेको रकमभन्दा बढी रकम दिने मान्छेले डुंगा सञ्चालनको ठेक्का पाउने गर्दछन् । सम्झौता गर्दा स्थानीय तहले निश्चित रकममा वारपार गर्ने भनेर उल्लेख गर्ने गर्दछ । उल्लेख गरेको रकम अनुसार डुंगा चालकले वारपार गराउनु पर्ने हुन्छ । तर चालू आवमा स्थानीय तहले कोरोनाको कारण सीमा वन्द रहेकाले ठेक्काको टेन्डर अव्हान नगरेपछि मनपरी तरिकाले ठेकेदारहरुले सञ्चालन गरेका छन् । यहाँका अधिकांश नागरिक दैनिक उपभोग्य सामग्री, औषधि उपचार लगायत अन्य कामका लागि भारतीय बजारमा जाने गरेका छन् । तर पछिल्लो समयमा डुंगा चालकले मनोमानी शुल्क लिन थालेपछि उनीहरु मारमा परेका छन् । सरकारले भारतसँगका सबै नाका नखोलेकाले डुंगा सञ्चालनको लागि ठेक्का अव्हान नगरेको स्थानीय तहले बताएका छन् । जिल्लाका यि दुई स्थानीय तहमा नौ ठाउँबाट डुंगा मार्फत ओहरदोहर गर्ने गर्दछन् । धेरै डुंगा सञ्चालन हुने सिमामा नेपाल प्रहरी र शसस्त्र प्रहरी बस्ने गरेका छन् । यसरी स्थानिय तहदेखि प्रशासनसम्म मौन बस्दा स्थानीय जनता लुटिएका छन् । मनपरी भाडा लिएको बारे कुन ठाउँमा उजुरी गर्ने भन्ने पनि जानकारी नभएको स्थानिय बताउँछन् ।

Aarthik Abhiyan कार्तिक २०७८

पञ्चेश्वरका सडकमा मनपरि भाडादर, थाहा पाएर पनि उजुरी गर्दैनन् यात्रु

मंसिर ४, बैतडी । बैतडीका सबै स्थानीयतहले सडक निर्माण गर्न प्रतिस्पर्धा गरिरहेका छन् । सबै स्थानीयतहले कच्ची सडक निर्माण गरेका छन् । निर्माण गरिएका यी सडकमा यातायातका साधनले यात्रुहरुबाट मनपरि भाडा असुल्ने गर्दछन् । यात्रुहरुलाई मनपरि भाडा असुलेको थाहा हुँदापनि सम्बन्धित निकायसम्म भने उजुरी गर्दैनन् । यातायात समितिमा दर्ता भएका सवारी साधन हुन या दर्ता नभएका सवारीसाधन सबैले आफूखुसी भाडालिने गरेको यात्रुले गुनासो गरेका छन् । जिल्लाको पाटनदेखि कुलाउँसम्म निर्माण गरिएको पाटन पञ्चेश्वर सडक खण्डमा पनि मनपरि भाडा दिने गरेको यात्रुहरुको गुनासो बढिरहेको छ । सडक विभाग र बस व्यवसायि समितिले पाटन पञ्चेश्वर सडकमा पाटनदेखि मेलौली सम्ममात्र बस चल्ने अनुमती दिएको भएपनि बस व्यवसायिले आफ्नो जिम्मेवारीमा मेलौलीदेखि कुलाउँसम्म पनि बस सञ्चलान गरिरहेका छन् । यसरी अनुमती नदिएको सडकमा यातायात सञ्चालन गर्दा कुनै दूर्घटना हुँदा यात्रुले समितिबाट क्षतीपूर्ती पाउदैनन् । पाटनदेखि मेलौलीसम्म ३८ किलोमिटर सडक छ, जो कालोपत्र हुँदैछ । मेलौलीदेखि कुलाउँसम्म ४५ किमि कच्ची सडक छ । यस सडक खण्डमा बस सँगसँगै जीप पनि सञ्चालनमा रहेका छन् । घेरैजसो जीप व्यवसायिले रातो नम्बरप्लेट लगाएर यात्रुहरुलाई बोक्ने गर्दछन् । पाटनदेखि मेलौलीसम्म बसले ३५० रुपैयाँ लिन्छन् भने जीपहरुले ४०० रुपैयाँ लिने गरेका छन् । मेलौलीदेखि कुलाउँसम्म भने ५०० रुपैयाँ भाडा लिने गरेका छन् । ५०० रुपैयाँमा पनि विभिन्न बहाना गरेर बढी भाडा असुल्ने गर्दन् । यात्रु छैनन् कम यात्रुमा जादैनौ भनी जानेनै भए ५०० रुपैयाँ भन्दा बढि दिनु पर्छ भनी बढि असुल्ने गर्दछन् । पाटन पञ्चेश्वर सडकमा यातायात समितिमा दार्ता नभएका र निजी प्रयोगका लागि किनिएका रोतो नम्बर पलेटका जीपहरुलेनै मनपरि भाडा असुल्ने गर्दछन् । यस्तै अनुमति नपाएको सडकमा सञ्चालन गरिने बसहरुले पनि मनपरि भाडानै लिने गरेको पाईन्छ । यतायात सञ्चालनको पनि कुनै समयतालिका छैन् जसले यात्रु पायो त्यसैले सञ्चालन गर्ने हुँदा पनि मनपरि भाडा असुल्ने गरेका छन् । एक वर्ष अगाडि जिल्ला प्रशासनमा यातायात व्यवसायिको बैठक बसी भाडा निर्धारण गरिएको थियो । बैठकले पक्की सडकमा प्रतिकिलोमिटर साढे तीन रुपैयाँ र कच्ची सडकमा प्रतिकिलोमिटर साढे सात रुपैयाँका दरले भाडा लिने र प्रत्येक सवारी साधनमा भाडादर उल्लेख गरेको रेटलिष्ट लगाउने सहमती भएको थियो । यसै अनुसारको भाडामा अहिले सरकारले बढाएको २८ प्रतिशत भाडा जोडेर लिनु पर्ने भएमा पनि यसको कुनै प्रवाह नै नगरी मनपरि तरिकाले भाडा लिइरहेका छन् । पाटनदेखि कुलाउँसम्म चल्ने वीसभन्दा बढि जीप भएपनि समितिमा दुई/ तीन ओटा मात्र दर्ता रहेको समितिले बताएको छ । यस सडकमा पवनदुत र महाकाली यातायात प्रालिले मात्र बस सञ्चालन गरेको छ । पाटन पञ्चेश्वर सडक खण्डामा मात्र नभई जिल्लाका अरु ग्रामीण सडकमा पनि यस्तै मनपरी भाडा लिने गरेको पाईन्छ । यात्रुहरु भाडा मनपरितरिकाले लिरहेका छन् भन्ने गुनासो एक आपसमा गर्ने भएपनि उजुरी नगरेको प्रहरीको भनाइ छ । अहिलेसम्म कुनैपनि यात्रुले आफूहरुसँग गुनासो नगरेको यातायात समितिले बताएको छ ।

Aarthik Abhiyan कार्तिक २०७८