सिथि नख: को दिन पाटनमा यसरी सफा गरियो पानीको स्रोत

काठमाडौं : आज सिथि नख:। नेवार समुदायमा पानीको स्रोत सफा गर्दै यो चाड मनाउने गरिन्छ। यसदिन उपत्यकामा विभिन्न स्थानमा पानीका मुहान, इनार, कुवा, पोखरी, ढुंगेधारा लगायतका पानीको स्रोतहरु सफा गर्ने चलन छ। अहिलेको समयमा पानीका स्रोत र मुहानहरुमा पानीको सतह कम हुने गर्छ। वर्षभरी फोहोर जम्मा भएका स्रोतहरु सफा गर्न…

सम्बन्धित सामग्री

एक अर्ब जनसङ्ख्याका लागि पानीको स्रोत नेपाल : मन्त्री डा महत

अर्थमन्त्री डा प्रकाशशरण महतले नेपालले कूल क्षेत्रफलको ४५ प्रतिशत वन संरक्षण गरी समग्र मानव समुदायका लागि स्वच्छ अक्सिजन प्रवाह गरेको बताउनुभएको छ । विश्व वातावरण कोषको ७औंँ एसेम्बली बैठकलाई सम्बोधन गर्दै अर्थमन्त्री डा महतले दक्षिण एसियाका एक अर्ब भन्दा बढी जनसङ्ख्याको लागि पानीको स्रोत नेपाल रहेको विषयबारे विश्व समुदायको ध्यानाकर्षण गराउनुभयो । उहाँले नेपालले जैविक …

टौदहमा पानीको स्रोत जोगाउन चुनौती

काठमाडौं । साइबेरियादेखि आएका पर्यटक चरा फर्किन थालेका छन् । यी चराहरू वैशाखसम्ममा फर्किसक्छन् । त्यतिबेलैदेखि टौदहको पिरलो पनि शुरू हुन्छ । बर्खा लाग्नु अघिसम्म पानी घट्दै जान्छ र माछालगायत पानीमा आश्रित जलचर अक्सिजनको अभावमा मर्न थाल्छन् । पानी कम हुन थालेपछि दहको आकर्षण पनि कम हुँदै जान्छ । ‘पानीको स्थायी मुहान वा स्रोत नहुनु टौदहको सबैभन्दा ठूलो चुनौती हो,’ टौदह संरक्षणमा लागि परेका रामप्रसाद आचार्य भन्छन्, ‘बर्खामा वरपरका जमीनबाट रसाएर पुग्ने पानीबाटै टौदह भरिने गर्छ, त्यसकारण यसमा पानीको सतह बर्खामा बढ्ने र हिउँदमा घट्छ ।’  हाल पानी भरिएको र आसपासको डिल क्षेत्र झण्डै ९२ रोपनीको छ । तर कुनै बेला पानीले ढाकेका स्थानमात्रै ११२ रोपनी थियो, जसको प्रमाण अहिले पनि वरपरका खेतमा भेटिने तालको सीमाका पिलर अझै भेटिने गरेको उनको भनाइ छ । बर्खा र हिउँदको यही चक्रबीच बागमतीको पश्चिमी किनारामा रहेको टौदहलाई अहिले कीर्तिपुर नगरपालिकाको वडा–६ अन्तर्गत पर्ने भू–भागबाट बगेका पानीले भरिदिन्थ्यो । हिउँद र सुक्खायाममा सतह घट्दै जान्थ्यो र अर्को वर्षामा फेरि उसैगरी सतह बढ्ने क्रम हुन्थ्यो । करीब दुई दशकयता टौदहमा पानी प्रवाह गर्ने जमीनमाथि कंक्रिट संरचना थपिँदै छन्, जसले स्वाभाविक रूपमा टौदहमा जमीन रिचार्ज भएर पुग्ने पानीलाई कम गराउँदै छन् । कीर्तिपुुर नगरपालिकाकै धनी वडा मानिने त्यस क्षेत्रमा प्राकृतिक मुहान मानवबस्तीमा खानेपानी पुर्‍याउनकै लागि ठिक्क बन्दै छन् । नजिकैको खहरे खोला जस्ता स्रोतका पानीमा प्रदूषण बढ्दै जाँदा टौदहमा हुल्न नमिल्ने बन्दै छन् । ‘खहरे खोलाबाट पानी ल्याउन पनि मुहान आसपासका उद्योगका दूषित पानी मिसिएका कारण जोखिम छ । विगतमा जस्तो वर्षामा परेको पानी सतहको जमीनबाट सोझै दहमा जाओस् भन्न पनि सकिन्न,’ आचार्य भन्छन्, ‘घनाहुँदै गरेको बस्तीबीचबाट बग्ने वर्षे पानी प्रदूषित हुने र सोझै दहमा पठाउँदा दह आश्रित माछा, जलचर, चराचुरुंगी लगायत प्राणीलाई असर पुग्न सक्छ ।’ कुनै पनि कारण दहको पर्यावरण खलबलिएमा टौदहको अस्तित्व नै खतरामा पर्ने उनको चिन्ता छ । रासस

पानीको स्रोत व्यवस्थित नभए हैजा अझै फैलिने

पानीको गुणस्तर कम हुँदा हैजा फैलिरहेको भन्दै सरुवा रोग विशेषज्ञले पानीको स्रोत व्यवस्थित नभए अझै हैजाको प्रकोप फैलन सक्ने बताएका छन् । केही सातादेखि काठमाडांै उपत्यकालगायत केही जिल्लामा देखिएको हैजा नियन्त्रण हुन नसकेको भन्दै विज्ञहरुले दूषित पानीको स्रोत पहिचान गरेर व्यवस्थापन नगरेसम्म हैजा फैलने खतरा अझै बढ्न सक्नेमा सचेत गराएका छन् ।वर्षाको समयमा पानीको स्रोत […]

पानीको स्रोत संरक्षणका लागि नीति, कानून कार्यान्वयन हुनुपर्छ : राष्ट्रपति

राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले पानीको स्रोत संरक्षणका लागि यस विषयमा भएका नीति, कानून कार्यान्वयन गरिनुपर्नेमा जोड दिएकी छिन् ।

पानीको स्रोत जोगाउन जुट्यो कामपा

काठमाडौं । काठमाडाैं महानगरपालिकाले पानीको स्रोत जोगाउन भूमिगत पानी पुनर्भरण र आकासे पानी संकलन प्रणाली निर्माण थालेको छ । कामपाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यले शुक्रवार नन्दी स्कुलमा आकासे पानी संकलन तथा भूमिगत पानी पुनर्भरण प्रणाली निर्माणको शिलान्यास गरेका हुन् ।सोही अवसरमा कामपाका प्रमुख शाक्यले ‘प्राणी जीवन र वातावरण दुवै क्षेत्रमा पानी नभई नहुने भएकाले सम्भावित जोखिमबाट बच्न कामपाले आकासे पानी संकलन र जमिन पुनर्भरण प्रणाली निर्माण गर्न योजना बनाएर अगाडि बढाइएको बताए । ‘अहिले डिप बोरिङ गरेर पानी निकाल्ने काम मात्र भएको छ । यसले जमिनमुनि पानीको सतह घट््यो । अब त्यो सतह बढाउने काम गर्नुपर्छ,’ कामपा–१ का अध्यक्ष भरतलाल श्रेष्ठले भने । नन्दी स्कुलको जमिनबाट पानीभित्र पठाएपछि यस आसपासमा भएका ढुंगेधारामा पानीको बहाव बढ्ने अपेक्षा उनले गरे । कामपाका वातावरण इन्जिनियर निशा कोइरालाले उक्त विद्यालयको २९७ वर्गमिटर जलाधार क्षेत्रबाट जम्मा भएको पानी ७५० लिटरको पोली ट्यांक फ्लस डाइभर्टरमा पठाइने बताए । जलाधार क्षेत्रमा भएको धुलो, कसिंगर वा अन्य फोहोरसहितको पानी यसमा भरिन्छ । रासस

पानीको स्रोत जोगाउन जुट्यो काठमाडौँ महानगरपालिका

काठमाडौँ । काठमाडौँ महानगरपालिकाले पानीको स्रोत जोगाउन थालेको छ । काठमाडौं महानगरपालिकाका प्रमुख विद्यासुन्दर शाक्यले शुक्रबार नन्दी स्कुलमा आकासेपानी सङ्कलन तथा भूमिगत पानी पुनःभरण प्रणाली निर्माणको शिलान्यास गरेका हुन्। उनले नन्दी स्कुलको जमिनबाट पानीभित्र पठाएपछि यस आसपासमा भएका ढुङ्गेधारामा पानीको बहाव बढ्ने अपेक्षा गरे । महानगरको वातावरण इन्जिनियर निशा कोइरालाले उक्त विद्यालयको २९७ वर्गमिटर जलाधार […]

पानीको स्रोत सफा गर्दै मनाइयो सिथि नख:

भक्तपुर : आज सिथि नख:। नेवार समुदायमा पानीको स्रोत सफा गर्दै यो चाड मनाउने गरिन्छ। यसदिन उपत्यकामा विभिन्न स्थानमा पानीका मुहान, इनार, कुवा, पोखरी, दुंगेधारा लगायतका पानीको स्रोतहरु सफा गर्ने चलन छ।अहिलेको समयमा पानीका स्रोत र मुहानहरुमा पानीको सतह कम हुने गर्छ। वर्षभरी फोहोर जम्मा भएका स्रोतहरु सफा गर्न अहिले…

पानीको स्रोत कब्जा गर्न किर्गिस्तान र ताजिकिस्तानबीच झडप, ३१ जनाको मृत्यु

किर्गिस्तान र ताजिकिस्तानबीच बाटकन क्षेत्रमा पानीको स्वामित्व विवाद चर्किएपछि झडप हुँदा कम्तिमा ३१ जनाका ज्यान गएको छ।बाटकन क्षेत्र किर्गिस्तानमा परेपनि ताजिकिस्तानले त्यहाँ रहेको पानीको स्रोत कब्जा गर्न विवाद निम्त्याउने गरेको छ।झडप हुँदा सयौं मानिसहरू घाइते भएका र कम्तिमा १० हजार जनालाई बाटकन क्षेत्रबाट बाहिर निकालिएको छ।दुवैतर्फका मानिसहरूले बुधबार एक–अर्कोविरुद्ध ढुंगामुढा गरेका थिए। बिहीबार भएको झडपले हिंसात्मक रूप लिएको थियो। यसअघि त्यहाँ रहेको पानीको स्रोत वरपर निगरानी क्यामेरा

पानीको स्रोत संरक्षणमा एक भएर जुटौं

खानेपानीमन्त्री बिना मगरले पानीको स्रोत संरक्षण गर्न सबैजना एकजुट भएर अभियान सञ्चालन गर्नुपर्ने बताएकी छन् । विश्व पानी दिवसको अवसरमा राजधानीमा आयोजना गरिएको एक कार्यक्रममा सम्बोधन गर्दै खानेपानीमन्त्री मगरले पानीको स्रोत संरक्षणमा सरकार र नागरिकको तर्फबाट अभियान चलाउनु पर्ने बताएकी हुन् ।