काठमाडौं । अमेरिकाको केन्द्रीय बैंक ‘फेडरल रिजर्भ’ (Fed) ले ब्याजदर बढाएको छ । बैंकले बुधबार सम्पन्न नीतिगत बैठकमा ब्याजदर २५ आधार विन्दुले बढाएको छ । यो गएको १४ महीनामा गरिएको १०औं ब्याजदर वृद्धि थियो । अहिलेको लागि यो अन्तिम ब्याजदर वृद्धि हुने संकेत फेडले गरेको छ ।
पछिल्लो वृद्धिसँगै अमेरिकामा प्रमुख ब्याजदर बढेर ५ प्रतिशतदेखि ५ दशमलव २५ प्रतिशतको बीच्मा पुगेको छ । २०२२ को मार्चमा ब्याजदर झन्डै शून्यको स्तर नजिक थियो । उच्च ब्याजदरका कारण कर्जाको लागत बढेको छ । घरजग्गा (Real Estate) जस्ता क्षेत्रमा सुस्ती देखिएको छ । हालैका महीनामा अमेरिकामा क्षेत्रीय स्तरका तीन ओटा बैंकहरू टाट पल्टिए ।
यसको कारण पनि फेडको ब्याजदर वृद्धि नै थियो । अहिलेको लागि आफूहरूले अतिरिक्त ब्याजदर वृद्धिको कल्पना नगरेको फेड अध्यक्ष जेरोम पावेलले भनेका थिए । आगामी आर्थिक तथ्यांकहरूले आफ्नो कदमको अनुसरण गर्ने उनको भनाइ छ । अमेरिकामा महँगी दशकौंयताकै तीव्र दरमा बढ्न थालेपछि फेडले गएको वर्षदेखि आक्रामक रूपमा ब्यादर बढाउन शुरू गरेको थियो ।
विश्वभर बेलायत, यूरोप लगायत कयौं केन्द्रीय बैंकहरूले दशकौंयताकै उत्कर्षमा उक्लिएको महँगीमा अंकुश लगाउन धमाधम ब्याजदर बढाइरहेका छन् । महँगी आकाशिएपछि खपत घटाएर भए पनि माग सुस्त बनाउन बैंकहरूले आक्रामक ब्याजदर वृद्धिको बाटो समातेका थिए । फेडको ब्याजदर वृद्धिको अभियान शुरू भएयता अमेरिकामा मूल्य वृद्धि सुस्ताएको देखिएको छ ।
मार्चमा मुद्रास्फीति दर ५ प्रतिशत थियो । यो झन्डै २ वर्षयताकै न्यून हो । महँगी भने हाल पनि फेडको लक्षित विन्दुभन्दा निकै माथि छ । आक्रामक ब्याजदर वृद्धिलाई खप्न नसकेर अमेरिकामा एकपछि अर्को गर्दै बैंकहरू ढलेर सोको संकट विश्वभर पोखिने चिन्ता मत्थर भइनसकेको अवस्थामा ब्याजदर (interest rates) बढाउन रोक्ने फेडको निर्णय विवेकपूर्ण भएको विश्लेषण गरिएको छ ।
अहिले पनि अर्थतन्त्रमा मन्दीको भय व्याप्तै छ । अहिले नै मुद्रास्फीति (Inflation) विरुद्धको युद्ध समाप्त भइसकेको भने छैन तर बिस्तारै महँगी घट्दै चाहिँ छ । फेडले बुधबार सर्वसम्मतिले ब्याजदर बढाएको थियो । पछिल्लो बैठकमा फेडले ब्याजदर बढाउने अधिकांश अर्थशास्त्री र वित्तीय बजार विश्लेषकहरूको अनुमान थियो । एजेन्सी
