Desh Sanchar

श्रावण २०७८

संवैधानिक परिषदमा नेपालकाे पार्टीको पनि उपस्थिति हुने, तुलसी थापाले गुमाइन् अवसर

काठमाडौँ – माधव नेपाल नेतृत्वको एकीकृत समाजवादी (एस) ले उपसभामुख पाउने भएको छ। बुधबार निर्वाचन आयोगबाट एमाले विभाजन भई नयाँ पार्टीको मान्यता पाएसँगै नेकपा एसले राज्यका महत्वपूर्ण निकायमा आफ्नो उपस्थिति जनाउने भएको हो। उपसभामुख संवैधानिक परिषद्को सदस्यसमेत रहने भएकाले नेपाल नेतृत्वको पार्टीले उक्त पदमा दाबी गरेको हो। नेकपा एसका एक नेताले आफूले ६ मन्त्रीसहित उपसभामुख […]

पूर्ण विवरण

सम्बन्धित सामग्री

‘बैंकमात्रै नाफामा हुनु अर्थतन्त्रका लागि राम्रो संकेत होइन’

विराटनगर । कोशी प्रदेशका मुख्यमन्त्री हिक्मतकुमार कार्कीले बैंक मात्रै नाफामा हुनु अर्थतन्त्रका लागि राम्रो नभएको बताएका छन् । उनले बैंकसहित केही अन्तरराष्ट्रिय उद्योगी पनि नाफामै रहेको तर त्यसभन्दा बाहेकका उद्योगी व्यवसायी, घरेलु तथा लघु उद्योग घाटामा चल्नुपर्ने अवस्थाप्रति चिन्ता व्यक्त गरे । नेपाल घरेलु तथा साना उद्योग महासंघ मोरङको २४औं तथा महिला उद्यम समितिको २०औं वार्षिक साधारणसभालाई बुधवार सम्बोधन गर्दै मुख्यमन्त्री कार्कीले यस्तो बताएका हुन् । मुलुकको आर्थिक अवस्था झन् झन् कमजोर बन्दै गएको र रेमिट्यान्सले मात्रै मुलुक चल्नुपर्ने अवस्था आयो भन्नु सबैका लागि दु:खद रहेको उनको भनाइ थियो । ‘आर्थिक अवस्था कमजोर बन्दै गएको छ, रेमिट्यान्सको भरमा मुलुक चल्दै छ,’ कार्कीले भने, ‘आयात बढेको तथ्यांक देखिइरहेका छन्, अर्थतन्त्र समस्याको डिलमा पुगेको छ ।’ तीनै तहको सरकार मिलेर घरेलु र लघु उद्यमीलाई प्रोत्साहनका कार्यक्रममा प्राथमिकता दिनुपर्नेमा उनले जोड दिए । मुख्यमन्त्री कार्कीले संघीय सरकारले बनाउने नीतिमै साना तथा घरेलु, लघु, कुटीर उद्योगलाई सहयोग गर्ने कार्यक्रम समेटिनुपर्ने बताए । प्रदेशको आगामी बजेटमा साना उद्यमीले उत्पादन गरेका सामग्रीको बजारको सुनिश्चितता गर्न बजारको खोजीसम्बन्धी अध्ययन अनुसन्धानमा प्रदेश सरकारले सहयोग गर्न सक्ने आश्वासन उनले दिए । कार्यक्रममा कोशी प्रदेशका उद्योग, कृषि तथा सहकारीमन्त्री भक्तिप्रसाद सिटौला, मन्त्रालयका सचिव, उच्च पदस्थ कर्मचारीको उपस्थिति थियो । साधारणसभामा चारजना लघु उद्यमीलाई सम्मानित गरिएको थियो । सम्मानित हुनेमा पथरी शनिश्चरे–२ स्थित न्यू गोर्खाली पाउरोटी उद्योगका सञ्चालक तुलसी ढकाल, एकसय जनालाई रोजगारी दिन सफल व्यवसायी चामुण्डा गार्मेन्टका सञ्चालक नरेश खत्री, विराटनगरको बरगाछीमा ब्यूटीपार्लर सञ्चालन गर्दै आएकी सायदा तबसुम, विराटनगर–१० स्थित पोखरेल कुटानी पिसानी मिलकी सञ्चालक यमुना पोखरेल छन् ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७९

यसरी बनाउनुस् घर र बगैंचालाई कीटपतंगरहित

चैत ४, काठमाडौं । वसन्त ऋतु आगमनसंगै गर्मी बढ्दो छ । मौसम परिवर्तनसँगै घरभित्र र बाहिरी वातावरणमा पनि विभिन्न प्रभाव पर्छन् । खासगरी गर्मी मौसममा कीराको बिगबिगी बढ्ने गर्दछ । घरका कोठामा भान्सादेखि बाथरुम र ध्यान नपुग्ने कुनादेखि सिलिङजस्ता ठाउँमा समेत विभिन्न थरी कीरा बास बसेर दु:ख दिने गर्छन् । घर बाहिर बगैंचा, करेसा बारी, पार्किङ आदि ठाउँमा पनि ढुसी, खुम्ले कीरा, पुतली आदि कीरा–फट्यांग्राले सताउँछन् । घरका विभिन्न भागमा यस्ता कीटपतंगले डेरा जमाउनाले घरलाई फोहोर र कुरूप बनाउनुका साथै हामीले खाने खाना, पिउने पानी र प्रयोगमा आउने अन्य सामग्रीको संसर्गमा पुग्नाले तिनलाई प्रदूषित बनाई विभिन्न रोग भित्र्याउने खतरा रहन्छ । घरमा साना बालबच्चा छन् भने उनीहरू सजिलै तिनको सम्पर्कमा पुग्न सक्ने र तिनको स्वास्थ्य वयस्कको भन्दा संवेदनशील हुने हुदाँ घरमा कीटपतंगको उपस्थितिलाई रोक्नु झनै जरुरी छ । विशेषत: गर्मीयाममा कीटपतंगले बढी सताउने भए पनि तिनको प्रकृतिअनुसार जुनसुकै मौसममा उपस्थिति जनाउन सक्छन् । कीटपतंग नियन्त्रणका लागि बजारमा विभिन्न थरी केमिकलयुक्त विषादी तथा व्यावसायिक नियन्त्रक पनि पाइन्छ । तर, विषादी तथा केमिकलको प्रयोगले ती तत्व लामो समय रहन गई मानिसको स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्न सक्ने हुँदा त्यस्ता कीराको प्रभावकारी नियन्त्रण कसरी गर्ने भन्ने घरायसी वा केमिकलरहित तरिकाबारे चर्चा गर्दैै छौं । प्राकृतिक र कम हानिकारक उपाय भएसम्म कृत्रिम विषादी प्रयोग नगर्नु वातावरणीय र स्वास्थ्यको दृष्टिले बढी बुद्धिमानी हुन्छ । घरको नियमित सरसफाइ गर्नु घरको नियमित सरसफाइ सबैले गर्छौं, गरिरहेका हुन्छौं । गर्मी तथा बर्खाको समय सरसफाइमा अझ विशेष ध्यान दिनु जरुरी छ । हत्तपत्त ध्यान नपुग्ने कुना, भान्सा तथा बाथरुमको सिंकको तलको भाग तथा कमोड वरिपरि, खाली रहेको खोपा, फ्रिज तथा वासिङ मेसिनजस्ता ठूला सामानको पछाडि आदि ठाउँमा पनि नियमित सरसफाइ गर्नाले ती ठाउँमा कीटपतंग बस्न सक्दैनन् । पानी जम्न नदिने घरको छतको लेबल नमिलेर पानी जम्ने स्थान, कुनै भाँडामा खुलै रहन गएको पानी, बाथरुम वा घर बाहिर वर्षापछि खाल्डाखुल्डीमा जम्ने पानी आदिलाई तत्कालै हटाएर सुक्खा राख्ने गर्नुपर्दछ । फोहोर र जमेको पानी धेरै थरी कीराका लागि बस्ने उपयुक्त ठाउँ हुन् । खाद्यवस्तुको उचित भण्डारण सागसब्जी र फलफूललाई लामो समय खुल्ला राख्नाले कीटपतंग आकर्षित हुने गर्छन् । त्यसैले सागसब्जी र फलफूललाई उपयुक्त भाँडामा छोपेर राख्ने गर्नुपर्छ । अन्य खाद्य पदार्थलाई पनि सही ठाउँमा भण्डार गर्नुपर्छ । भण्डारण गर्दा कुनै पनि सामग्री खुला राख्नुहुँदैन । घरभित्र आवश्यक नहुने सामग्री बाहिरै राख्ने व्यवस्था गनुपर्छ । फोहोरको उचित व्यवस्थापन घरमा उब्जिने फोहोर संकलनका लागि निश्चित ठाउँ तय गर्नु जरुरी हुन्छ । फोहोरलाई नियमित विसर्जन गर्नु पनि त्यत्तिकै आवश्यक हुन्छ । फोहोर लामो समय रहन गए त्यहाँ कीरा हुर्किन थाल्छन् भने बाहिरबाट पनि कीटपतंग आउन थाल्छन् । बगैंचाको हेरचाह घर कम्पाउन्डमा सागसब्जी, फलफूलको बगैंचा वा गमला छन् भने नियमित र एक–एक गरी सरसफाइ र हेरचाह गर्नुपर्छ । नियमित हेरचाह गरिएको बगैंचामा पुतली, खुम्ले कीरा आदि जीवले सताउने डर कम हुन्छ । जैविक कीटनाशकको प्रयोग कीटपतंग निरुत्साहित गर्न गरिएका उपायका बाबजुद पनि कीराफट्यांग्राले सताउन थाले बजारमा पाइने केमिकलयुक्त विषादीको विकल्पमा पाइने प्राकृतिक कीटनाशक खरिद गर्न सकिन्छ । कृषि सामग्री, बिउबिजन पाइने पसलमा निमको तेल पाइन्छ । त्यसलाई प्राकृतिक रूपमै कीटाणु नाशकको रूपमा लिइन्छ । त्यसमा उचित मात्रामा पानी मिलाएर बगैंचा वा घरको अन्य स्थानमा छर्किनाले कीटपतंग नियन्त्रणमा ठूलो सहयोग गर्दछ । त्यस्तै, बगैंचा वा गमलामा अन्य बोटबिरुवाको साथमा तुलसी, लेमनग्रास, तितेपाती, बाबरी आदि पनि रोप्न सकिन्छ । लेमनग्रासको नजिक लामखुट्टे आउँदैन भने बाबरी, तुलसी पनि कीटपतंगमैत्री वनस्पति होइनन् ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७८

सिविफिनका प्रतिनिधि मण्डलद्वारा अर्थमन्त्रीसमक्ष सुझाव पत्र पेश

साउन ५, काठमाडौं । बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ नेपाल (सिविफिन)का प्रतिनिधि मण्डलद्वारा अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मासमक्ष सुझाव पत्र पेश गरेका छन् । परिसंघका अध्यक्ष पवनकुमार गोल्यानको नेतृत्वमा गएको प्रतिनिधि मण्डलले नेपाल सरकारका नवनियुक्त अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मासमक्ष भेटघाट गरी कोरोना संक्रमणका कारण थलिएको अर्थतन्त्र र त्यसले सृजना गरेको वर्तमान विषम् परिस्थितिका विषयमा बिफ्रिङ गर्दै मन्त्रालयमार्फत अबलम्वन गरिनुपर्ने विषयहरुमा संस्थागतरुपमा लिखित सुझावपत्र पेश गरेको छ । उक्त भेटघाटमा सिविफिन कार्यसमितिका अध्यक्ष पवनकुमार गोल्यान, वरिष्ठ उपाध्यक्ष एवम् प्रवक्ता भोजबहादुर शाह, उपाध्यक्ष राजेश उपाध्याय, वरिष्ठ सदस्य पृथ्वीबहादुर पाण्डे, सदस्य तुलसी प्रसाद गौतम, सिविफिनको सदस्य विनोदकुमार सुवेदी र सिबिफिनका महानिर्देशक गोपाल प्रसाद तिवारीको उपस्थिति रहेको थियो । उक्त भेटघाटका क्रममा सिविफिनका अध्यक्ष गोल्यानले कोभिड–१९ र बाढिपहिरोको प्रभावबाट शिथिल बनेको अर्थतन्त्रलाई माथि उकास्न र समग्र आर्थिक गतिविधिहरुलाई चलायमान बनाउन अर्थ मन्त्रालय र निजी क्षेत्रवीच सहकार्य गर्ने विषयमा संस्थागत धारणा राखेका छन् । त्यसै क्रममा बैंक तथा वित्तीय क्षेत्रमा लागेको कर्पोरेट कर अन्य उद्योग–व्यवसायसरह २५% बनाउनुपर्ने, नेपाल सरकार तथा सरोकारवाला नियामक निकायहरुमा गठन हुने बोर्ड, समिति, कार्यदललगायतमा सिविफिनको संस्थागत प्रतिनिधित्व गरिनुपर्ने, संस्थापक शेयर प्रचलित कानुनबमोजिम सर्वसाधारण शेयरमा रुपान्तरण गर्न पाउने हालको व्यवस्थालाई प्रभावकारीरुपमा लागू गरिनुपर्ने विषयमा प्रकाश पार्दै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको सीएसआर अन्तर्गतको रकमबाट अर्थ मन्त्रालयसँगको सहकार्यमा उपयुक्त उद्यमहरुको छनोट, वित्तीय लगानीको उपलब्धता जस्ता उद्यमशिलता विकास सम्बन्धी तालिम सातै प्रदेशहरुमा सञ्चालन गरी झण्डै १० हजार नयाँ उद्यमीहरुको उत्पादन गर्दै रोजगारीका अवसरहरु सृजना गर्ने एक वृहत रणनीतिक योजनाका विषयमा विशेष जोड दिए । त्यसैगरी, सिविफिनका वरिष्ठ उपाध्यक्ष एवम् प्रवक्ता भोजबहादुर शाहले सिविफिनले पेश गरेका रायसुझावहरु व्यवहारिकरुपमा कार्यान्वयन भएमा ती विषयहरुले राष्ट्रको अर्थतन्त्रको सबलीकरणमा पार्ने दिर्घकालिन प्रभावहरुका वारेमा चर्चा गर्दै बैंक तथा वित्तीय क्षेत्र अत्यन्तै पारदर्शिरुपले सञ्चालन भएकोले कर्पोरेट करमा भएको विभेद हटाउनुपर्ने, विदेशी मुद्राको कारोबार गर्न विकास बैंक तथा वित्तीय कम्पनीहरुलाई समेत दिइनु पर्ने, विकास बैंक तथा वित्तीय कम्पनीहरुले जारी गरेको जमानत सरकारी कार्यालयहरुले स्वीकार गर्ने व्यवस्था गरिनु पर्ने, बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई ब्रोकर लाइसेन्स प्रदान गरिनुपर्ने लगायतका विषयमा माननीय मन्त्रीज्यूको ध्यानाकर्षण गराए । सिविफिनका वरिष्ठ कार्यकारी सदस्य तथा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकका अध्यक्ष पृथ्वीबहादुर पाण्डेले संस्थापक शेयर र साधारण शेयरका विषयमा विश्वव्यापीरुपमा प्रचलित नियम एवम् अभ्यास बमोजिम कुनै विभेद नगरी नेपालमा समेत सोही व्यवस्थाअनुसार क्रमशः रुपान्तरण गर्न पाउने मौजुदा व्यवस्था कार्यान्वयनका लागि पहल गर्न मन्त्रीसमक्ष अनुरोध गरे । सो अवसरमा अर्थमन्त्री शर्माले सिविफिनले लिखितरुपमा प्रस्तुत गरेका रायसुझावहरु समय सान्दर्भिक एवम् सकारात्मक रहेको विषय औल्याउँदै उक्त विषयहरुको विस्तृत अध्ययन तथा छलफल पश्चात् सिविफनसँग छलफल तथा अन्तरक्रिया गर्ने बताए । त्यसैगरी, सीएसआर अन्तर्गतको रकमलाई उद्यमशिलताको विकास, उत्पादन तथा रोजगार प्रवर्द्र्धनमा उच्चतम उपयोग गर्नका लागि सिविफिनसँग सहकार्य गर्न अर्थ मन्त्रालय सकारात्मक रहेको धारणा व्यक्त गरे । साथै, अर्थमन्त्रीले अर्थ मन्त्रालयमार्फत तयार भइरहेको श्वेतपत्र जारी हुनु अगावै सिविफिनसँग थप छलफल गरी उल्लेखित विषयहरुलाई सार्थक निष्कर्षमा पुर्‍याउने धारणा सिविफिनको प्रतिनिधि मण्डलसमक्ष व्यक्त गरे । अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मासमक्ष प्रस्तुत महत्वपूर्ण सुझाव : १. बैंकिङ सेवाको पहुँच विस्तार गर्ने सम्बन्धमा : राष्ट्रिय योजना आयोगले गरेको अध्ययनले पनि विभिन्न प्रदेशस्तरको गरिबी रेखा प्रष्ट देखाएको छ । जहाँ स्रोत एवं साधनको उपलब्धतामा कमी छ र उपयुक्तरुपमा परिचालन भएको छैन, त्यहा गरिबीको स्तर बढ्दो छ । जस्तै प्रदेश नं २ मा झण्डै ५० प्रतिशत जनता गरिबीको चपेटामा परेको अध्ययनले देखाएको छ । यदि गरिबी घटाउने, उद्यम व्यवसाय प्रबद्र्धन गर्ने, रोजगारका अवसर सृजना गर्ने र स्थानीय तहमा आर्थिक विकास गर्ने हो भने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको शाखा विस्तार गरी तत् क्षेत्रका जनताको वित्तीय पहुँच बढाउनु र विभिन्न उद्योग व्यवसाय गर्नका लागि सहज ऋण उपलब्ध गराउनु अनिवार्य छ । त्यसका लागि ग्रामीण क्षेत्रमा संचालन हुने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको शाखाहरुले गरेको नाफामा १० प्रतिशत कर छुट दिने नीति अबलम्बन गरिएमा वित्तीय पहुँच बढ्न गइ समग्र आर्थिक विकासमा ठूलो फड्को मार्ने संभावना छ । केही समयदेखि वित्तीय सेवाको पहुँच उल्लेख्य बढेको छ । मुलुकभर बाणिज्य बैंकका थप १ हजार भन्दा बढि शाखा विस्तार भएको वर्तमान अवस्थामा आम सर्वसाधारण समेतको वित्तीय पहुँच बढाउन र प्रभावित उद्योग व्यवसायको पुनरुत्थान, रोजगारीको सृजना एवं नयाँ उद्यमको विकास एवं विस्तारका लागि वित्तीय संस्थाहरुको शाखा विस्तार गर्ने कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइनुपर्दछ । यस्ता क्रान्तिकारी कदमले तपसिलका उपलब्धी हासिल गर्न मद्दत पुग्ने देखिन्छ । क) एकै ठाउँमा उद्योग व्यवसाय स्थापना नभइ ग्रामीण एवं दुर्गम क्षेत्रमा समेत साना तथा मझौला किसिमका उद्योग स्थापना भइ रोजगारीका अवसर बढ्न सक्दछ । ख) सन्तुलित आर्थिक विकासमा टेवा पुगी आर्थिक स्थायीत्व कायम गर्न मद्दत पुग्न सक्दछ । ग) सहरी क्षेत्रमा जस्तै ग्रामीण क्षेत्रमा पनि ५ बर्ष भित्र सामाजिक विकास एवं रुपान्तरण संभव हुनेछ । घ) आर्थिक विकास तथा रोजगारीका लागि राजधानी/सदरमुकाम धाउनुपर्ने बाध्यता हट्न गइ स्थानीयस्तरमै आम जनताले उद्यम व्यवसाय सुरुवात गर्दा यो आर्थिक क्रान्तिको नयाँ शुरुवात हुनेछ । ङ) आर्थिक, सामाजिक, राजनीतिक, शैक्षिक वातावरणीय हिसावले व्यवसाय संचालनमा सहजता हुने र उच्च आर्थिक बृद्धिदर हुन गइ समग्र क्षेत्रमा बढोत्तरी हुन गई विदेशी दातृ संस्थाहरु समेत ग्रामीण क्षेत्रमा लगानी बढाउन आकर्षित हुन सक्नेछन् । च) चालु आर्थिक बर्षको बजेटमा व्यवस्था भए अनुसार बाणिज्य बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई प्रतिव्यक्ति आय कम भएका प्रदेशमा खाता विस्तार गर्न उत्साहित गरी वित्तीय पहुँच पु¥याउन मार्ग प्रशस्त गर्ने र पुनरुत्थान एवं राहतका कार्यक्रम २५ जिल्लामा मात्र सुरुवात ग¥यो भने स्थानीय तहमा आम सर्वसाधारण मानिसहरुले रोजगार तथा आफ्नो क्षमता, दक्षता र सीप अनुसारका काम गर्न सक्ने देखिन्छ । २. संस्थागत कर सम्बन्धमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको तिर्ने कर (Corporate Tax) ३० प्रतिशतबाट घटाएर अन्य व्यवसाय सरह २५ प्रतिशत कायम गरिनुपर्दछ। किनकि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले आफू बाँच्ने मात्र होइन, सरकारलाई पनि सहयोग गर्ने, उद्योग व्यवसायलाई पुर्नताजकी गर्ने तथा साना तथा मझौला व्यवसायको लागि विभिन्न माध्यमबाट कर्जा प्रवाह गरी अर्थतन्त्रलाई जोगाइराख्न धेरै नै प्रभावकारी भूमिका खेलिरहेकाले यस क्षेत्रलाई जोगाउनु पहिलो दायित्व हुन आउँछ । ३. गाभ्ने र गाभिने तथा प्राप्ती गर्दा सुविधा उपलब्ध गराउने सम्बन्धमा : वित्तीय संस्थाहरु गाभ्ने र गाभिने तथा प्राप्ती (Merger and Acquisition) गर्दा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई दीर्घकालीनरुपमा दिगो बनाउने तरिकाले निर्देशन जारी गरिए मात्र बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको जग बलियो हुन गइ उत्पादनशील क्षेत्रमा लगानी बढ्ने र समग्ररुपमा नेपालको अर्थतन्त्र नै मजबुत हुने देखिन्छ । तसर्थ गाभ्ने र गाभिने वा प्राप्तीमा जान चाहने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई देहाय बमोजिमका सुविधा प्रदान गरिनुपर्दछ । क) एउटै प्रकृतिका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु एक–आपसमा गाभिएमा ५ प्रतिशतको Interest Spread रेटको सुविधालाई ५ बर्षसम्मका लागि निरन्तरता दिइनुपर्दछ । ख) बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरु गाभ्ने र गाभिने तथा प्राप्ती भएपश्चात् गाभिएका बैंक तथा वित्तीय संस्थाका तत्कालिन अवस्थामा संचालित ५०० मिटर दुरीसम्मका शाखा कार्यालयहरुलाई स्थानान्तरण (Relocate) वा मिलान (Adjustment) गर्ने कार्य स्वयं गाभिएको संस्थाले नै गर्न पाउने व्यवस्था कायम गरिनुपर्दछ । ग) Divident Tax मा भइआएको ५% छुटलाई ५ बर्षसम्म निरन्तरता दिइनुपर्दछ । । घ) गाभ्ने र गाभिने वा प्राप्तीको प्रक्रियामा जाने बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले तत् अवस्थामा वहाल रहेका संचालक समितिमा रहेका प्रतिनिधि र कर्मचारीहरुलाई समायोजन गर्नुपर्ने लगायतका भारहरुको व्यवस्थापनका लागि गाभ्ने र गाभिने वा प्राप्ती भएपछिको पहिलो साधारणसभासम्मको लागि संचालक समितिको आकार ९ सदस्यीय हुने व्यवस्था कायम गरिनुपर्दछ । ४. ब्रोकर लाइसेन्स दिने व्यवस्था सम्बन्धमा : नेपाली बैंकिङ क्षेत्र दक्षिण एसियामै उत्कृष्ट रहेको, पूँजीगत आधार एवं संस्थागत सुशासन मजबुत रहेको र मुलुकभर सञ्जाल रहेको छ । देशैभरी छरिएर रहेका बैंकहरुका शाखा कार्यालयमार्फत बैंकका सहायक कम्पनीहरुले ग्रामीण इलाका एवं दुरदराजमा समेत पुँजीबजार विस्तार गर्न सक्ने र वित्तीय पहुँच अभिवृद्धिमा योगदान गर्ने सक्ने प्रशस्तै संभावना छ । तसर्थ, लगानीकर्ताको लगानी सुरक्षित गर्न, पुँजीबजारको विकास एवं विस्तार गर्न र वित्तबजारलाई अझ पारदर्शिरुपले संचालन गर्न समेत सहयोग पुग्ने हुँदा बैंकका सहायक कम्पनीहरुलाई समेत ब्रोकर लाइसेन्स दिने व्यवस्था यथासंभव छिटो गरिनुपर्दछ । ५. संस्थापक शेयर साधारण सेयरमा रुपान्तरण गर्न पाउने व्यवस्था सम्बन्धमा : बैंक तथा वित्तीय संस्था ऐन, ०७३ को दफा ११ को ४ मा बैंक सञ्चालन भएको १० वर्ष पुगेपछि राष्ट्र बैंकको स्वीकृतिमा बैंकहरुले संस्थापक शेयर क्रमशः साधारण शेयरमा रुपान्तरण गर्न पाउने स्पष्ट व्यवस्था गरिएको भएतापनि सो व्यवस्थालाई हालसम्म कार्यान्वयनमा ल्याइएको छैन । तसर्थ, संचालनमा आएको १० बर्षपछि बैंक तथा वित्तीय संस्थाले स्थायित्व प्राप्त गरिसक्ने हुँदा संस्थापक शेयर साधारण शेयरमा रुपान्तरण गर्न पाउने व्यवस्था युक्तिसंगत हुनुकासाथै अन्य देशहरुमा संस्थापक शेयर र साधारण शेयरको मूल्य समेत समान भएको सन्दर्भमा नेपालमा समेत सो व्यवस्था सान्दर्भिक हुने भएकाले उक्त व्यवस्थाको कार्यान्यवन गरिनुपर्दछ । ६. Directed Sector Lending को जरिवाना सम्बन्धमाः बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले नेपाल राष्ट्र बैंकले निर्देशन गरेको क्षेत्रहरुमा कर्जा प्रवाह गरिरहेको तर उर्जा क्षेत्र, साना तथा मझौला व्यवसाय कर्जा, कृषि क्षेत्रमा प्रवाह गर्नुपर्ने कर्जा अगामी वर्षको पौष मसान्तसम्ममा प्रवाह नभएमा त्रैमासिकरुपमा मुल्यांकन गरिने र नभएको समयसम्मको लागि जरिवाना लगाउने हालको व्यवस्थाले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको खराव कर्जा बढ्ने संभावना रहेको छ । तसर्थ, तोकिएको क्षेत्रमा कर्जा प्रवाह गर्दा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई थप सुविधासहित प्रोत्साहन गर्नुपर्दछ । साथै, वर्तमान व्यवस्थालाई संशोधन गरी त्यस्तो जरिवाना लाग्ने समय सिमा २०८० आषाढ मसान्तसम्म पु¥याइनुपर्दछ । ७. हेजिङ (Hedging) सम्बन्धमा : विदेशीबाट सस्तो व्याजदरमा विदेशी मुद्रामा ऋण ल्याइ नेपाली मुद्रामा कर्जा प्रवाह गर्दा उत्पन्न हुने जोखिम राष्ट्र बैंकले व्यवस्थापन गर्ने गरी हेजिङ सम्बन्धी नीतिगत व्यवस्था गरिनुपर्दछ । ८. स्थानिय तहको बैंक खाता संचालन तथा निक्षेप गणना सम्बन्धमा : प्रदेश तथा स्थानीय तहको बैंक खाता वाणिज्य बैंकहरुमा मात्र संचालन हुने हालको व्यवस्थालाई नीतिगत परिवर्तन गरी पायक पर्ने विकास बैक तथा वित्तिय संस्थाहरुमा समेत खाता संचालन गर्न सक्ने गरी व्यवस्था गरिनुपर्दछ । साथै, स्थानिय तहको सरकारी निक्षेपलाई सरकारी बाणिज्य बैंकबाट सो सरहका अन्य बैंकमा सार्दा सहमति लिनुपर्ने व्यवस्थालाई सरलीकृत गरी सतप्रतिशत निक्षेपमा बैंकहरुले गणना गर्न पाउने व्यवस्था समेत कायम गरिनु मनासिव देखिन्छ । ९. विकास बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई स्वदेशी प्रतितपत्रको कारोबार गर्न स्वीकृति दिने सम्बन्धमा : आब ०७४।७५ को मौद्रिक नीतिमा नेपाल राष्ट्र बैंकले तोकेको मापदण्ड पूरा गरेका राष्ट्रियतरका विकास बैंकहरुलाई स्वदेशी प्रतितपत्रको कारोबार गर्न स्वीकृति दिने व्यवस्था मिलाइनेछ भनिए तापनि त्यसपछि कुनै निर्देशन वा दिग्दर्शन जारी नभएकोले सो सम्बन्धी मौद्रिक नीतिमार्फत स्पष्ट व्यवस्था गरिनुपर्दछ । साथै यो सुझाव अन्तर्गत उपलव्ध हुने सुविधा ग वर्गका वित्तीय संस्थाहरुलाई समेत प्रदान गरिनु आवश्यक छ । १०. काठमाण्डौ उपत्यकाभित्र सम्पर्क कार्यालय स्थापना गर्न पाउने व्यवस्था सम्बन्धमा : काठमाण्डौ उपत्यकामा समेत आवास भवनको व्यवस्था गर्ने गरिएको सन्दर्भमा काठमाण्डौ उपत्यका बाहिर कार्यक्षेत्र भएका प्रादेशिक वा क्षेत्रगत विकास वैंक तथा वित्तीय कम्पनीहरुलाई समेत ग्राहकको सुविधा तथा काम कारवाहीमा सहजता हुने गरी काठमाण्डौ उपत्यकामा सम्पर्क कार्यालय स्थापना गर्न पाउने व्यवस्था गरिनुपर्दछ । ११. बैंक जमानत स्वीकार गर्ने सम्बन्धमा : सार्बजनिक खरिद नियमावली २०६४ को २०७६।१।३० मा छैठौं संशोधन हुनु अगाडि सरकारी कार्यालयहरुले कुनै बस्तु तथा सेवा खरिद गर्ने व्यवस्था मिलाइएकोमा, छैठौं संशोधनबाट “बाणिज्य बैंक तथा वित्तीय संस्था” बाट जारी गरिएको बैंक जमानत भन्ने उल्लेख गरिएको र यस अनुसार बिकास बैंक र फाइनान्स कम्पनीबाट पनि जमानत जारी गर्न सकिने व्यवस्था भइसकेको भएपनि व्यवहारमा सरकारी कार्यालयहरुले अझै पनि बिकास बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीहरुले जारी गरेको बैंक ग्यारेन्टी स्वीकार नगरेकोले उक्त संस्थाहरुबाट जारी जमानत सरकारी कार्यालयहरुले समेत स्वीकार गर्ने व्यवस्थाका लागि राष्ट्र बैंकले सहजीकरण गरिदिनुपर्दछ । १२. विदेशी मुद्राको कारोवार गर्न पाउने व्यवस्था सम्बन्धमा : बैंक तथा वित्तीय संस्था सम्बन्धी ऐन ०७३ मा नेपाल राष्ट्र बैंकको स्वीकृति लिई विदेशी मुद्राको कारोवार गर्ने व्यवस्था भएकोमा वित्तीय संस्थाहरुलाई विदेशी मुद्राको कारोवार गर्न अनुमति दिइएको छैन । मनी एक्सचेञ्जर तथा साना साना होटलहरुले समेत विदेशी मुद्राको कारोवार गरिरहेको सन्दर्भमा वित्तीय कम्पनीहरुलाई समेत समान सुविधा दिइने व्यवस्था गरिनुपर्दछ । १३. अनलाइन प्रणाली मार्फत क्ष्लतभनचबतष्यल गरिनुपर्ने सम्बन्धमा : आयात निर्यात व्यापारको सहजीकरण, प्रभावकारी अनुगमन तथा अभिलेखनको निमित्त सम्बन्धित पक्षहरु जस्तै नेपाल राष्ट्र बैंक, वाणिज्य विभाग, भन्सार विभाग, भन्सार कार्यालयहरु, बैंक वित्तीय संस्था तथा आयात अनुमति जारी गर्ने निकायहरु सबैलाई कुनै अनलाइन प्रणाली मार्फत Inegration गरिनु पर्दछ । यसो गर्दा उल्लेखित संस्थाहरुको संस्थागत सुशासन कायम हुने र सरकारी राजश्व समेत उल्लेख्य मात्रामा बढ्ने देखिन्छ । १४. विकास बैंक तथा फाइनान्स कम्पनीलाई कारोवारको दायरा प्रष्ट्याइ “विकास बैंक” तथा “फाइनान्स बैंक” लेख्न पाउने कानुनी व्यवस्था गरिनुपर्दछ १५. ग्राहकहरुको जीवन विमा सम्बन्धमा : बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले आफ्ना ग्राहकहरुको मात्र जीवन विमा गर्ने प्रयोजनार्थ संस्थागत वीमा अभिकर्ता भई काम गर्न पाउने व्यवस्था गरिनुपर्दछ । किनकि बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको शाखाहरु ग्रामिण भेगमा समेत संचालित भएकोले विमामा पहुँच (Access to Insurance) सजिलै बढ्न जान्छ । यस किसिमको व्यवस्था अन्तराष्ट्रियस्तरमा समेत प्रचलनमा ल्याइएको छ । १६. संस्थागत उत्तरदायित्व एवं सहकार्य सम्बन्धमा : मुलूकको जिडिपीको ठूलो हिस्सा ओगटेका र महत्वपूर्ण योगदान पु¥याइरहेका साना तथा मझौला उद्योगहरुको विकास, विस्तार तथा स्तरोन्नति, वित्तीय साक्षरता एवं पहुँच, उद्यमशिलताको विकास गर्न SMES मेला जस्ता कार्यक्रम प्रदेशस्तरमा संचालनका लागि सिविफिन सहकार्य गर्न तत्पर रहेको छ । तसर्थ अर्थ मन्त्रालयको विशेष पहल र नेपाल राष्ट्र बैंकको निर्देशनमा बैंक तथा वित्तीय संस्थाअन्तर्गत रहेको रकमको १०% मात्र उल्लेखित अभिमुखिकरण कार्यक्रममा लगानी गर्न सकियो भने अर्थतन्त्रलाई गतिशिलता दिन, रोजगारी अवसर सृजना गर्न, आम नागरिकको जीवन स्तरोन्नति गर्न र समाजको आर्थिक रुपान्तरणमा समेत महत्वपूर्ण टेवा पुग्न गइ माननीय अर्थमन्त्रीज्यूको कार्यकाल समेत ऐतिहासिक बन्न सक्दछ । तसर्थ, यस विषयमा माननीय अर्थमन्त्रीज्यूको ध्यानाकर्षण गराउदै आवश्यक पहल अगाडि बढाउन विशेष आग्रह गर्न चाहन्छौं । १७. संस्थागत प्रतिनिधित्वको सुनिश्चितता सम्बन्धमा : बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ नेपाल (सिविफिन) देशैभरी छरिएर रहेका बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको प्रतिनिधिमूलक छाता संस्था भएकोले नेपाल सरकार, अर्थ मन्त्रालयको राजश्व परामर्श समिति, नेपाल राष्ट्र बैंकको बोर्ड, लगानी बोर्ड, औधोगिक प्रबद्र्धन बोर्ड, धितो पत्र बोर्ड लगायतका महत्वपूर्ण निकायहरुमा सिविफिनको आधिकारिक प्रतिनिधित्वको सुनिश्चित गराइनु पर्दछ । फलस्वरुप विभिन्न अध्ययन, अनुसन्धानलगायत नीतिगत विषयमा ठूलो पृष्ठपोषण पुग्न मद्दत पुग्दछ ।

Aarthik Abhiyan आषाढ २०७८

कञ्चनपुरको वेदकोट-८ मा राष्ट्रिय जनमोर्चाको संगठन विस्तार

पुष्कर भट्ट, महेन्द्रनगर । राष्ट्रिय जनमोर्चा वेदकोट नगरपालिका–८ को ५ नम्बर टोल भेला सम्पन्न भएको छ । आइतबार भएको भेलाले टोल समिति गठन गरेको छ । भेलाले दलबहादुर खडायतको संयोजकत्वमा गठित समितिको सहसंयोजकमा महेश डगौरा, सचिव राजेश डगौरा र कोषाध्यक्षमा नारायण डगौरा रहनु भएको छ। समितिको सदस्यहरुमा भरत डगौरा, जगदीश डगौरा, सुरज डगौरा, समिर डगौरा, संजिव डगौरा, लक्ष्मी डगौरा, मनिषा डगौरा, संगिता डगौरा, तुलसी डगौरा, विरबाहादुर सार्की, जनक धामी र दुइ सदस्य रिक्त गरि १७ सदस्यीय समिति गठन गरेको हो । राजमो नेता दलबहादुर खडायतको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा विशेष अतिथी अखिल (छैठौं)का महासचिव महेशराज जोशीले समसामयिक विषयमा प्रशिक्षण दिनुभएको थियो । त्यस्तै राजमो नगर समिति सदस्य दुर्गा नाथ, अखिल (छैठौं) जिल्ला सचिव पुष्कर भट्ट, अखिल नेपाल युवक संघ प्रदेश सदस्य भुपेन्द्र भण्डारी, ‌राजमो नेता मानबहादुर टेर, युवा नेता अशोक बोहरा लगायत नेता कार्यकर्ताको उपस्थिति रहेको थियो । युवक संघका नेता भुपेन्द्र भण्डारीको सञ्चालनबाट अघि बढेको कार्यक्रममा राजमो नेता मानबहादुर टेरले स्वागत गर्नुभएको थियो ।

Yug Darshan फाल्गुन २०७७

चितवनमा स्रष्टा सम्मान एवं कविता प्रतियोगिता

काठमाडौं । १८ औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा कविडाँडा साहित्य समाज, चितवनले स्रष्टा सम्मान र कविता प्रतियोगिता आयोजना गरेको छ । सौराहस्थिति होटल जङ्गल सफारी लजमा आयोजित कार्यक्रममा देशभरिका महत्त्वपूर्ण साहित्यकारहरूको उपस्थिति थियो । वरिष्ठ कवि तुलसी दिवको …

अनलाइनखबर माघ २०७७