खाद्य संकटले नेपालमा पनि असर

काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्ष सन् २०२२ मा मुद्रास्फीति बढ्दा आर्थिक वृद्धिदर घट्ने प्रक्षेपण गरिएको छ । विश्व बैंकले सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदमा विश्वमा नै उच्च रुपमा मुल्य वृद्धि हुने तर आर्थिक वृद्धिदर घट्दै जाने आंकलन गरिएको हो । विश्व बैंकले चालु आर्थिक वर्षको अप्रिलसम्ममा विश्वको औषत मुद्रास्फीति ७.८ प्रतिशत पुगेको बताइएको छ भने चालु वर्षमा […]

सम्बन्धित सामग्री

यो देशका सैन्य कमाण्डरले भनेः हामी पुटिनको पक्षमा छौँ, डराउनु पर्दैन

एजेन्सी । रुस र युक्रेनबीचको युद्ध सात महिनादेखि जारी रहेको छ । युद्धका कारण विश्व अर्थतन्त्रमा ठूलो असर परेको छ भने खाद्य संकट पनि बढेको छ । जसका कारण विश्वका सबै देशले रुससँग युद्ध रोक्न माग गरिरहेका छन् । जहाँ पश्चिमी देशहरू युक्रेनको समर्थनमा उभिएका छन् र रुसमाथि आक्रमण गर्न युक्रेनलाई निरन्तर हतियार उपलब्ध गराउँदै आएका छन् ।

विश्वले दुःख पाइरहेको रुस-युक्रेन युद्धमा कस्को के स्वार्थ

काठमाडौं, २८ असार । रुस र युक्रेनबीचको युद्धको असर सँसारभर छ । इन्धन देखि खाद्यान्नसम्मको मूल्यवृद्धि भएको छ । एक वर्षमै दोब्बरभन्दा बढी इन्धनको मूल्यवृद्धि भएको छ । मूल्यवृद्धिले सँसारभरका सर्वसाधारण मारमा छन् । खाद्य संकट बढेर भोकमरीमा पर्नेको संख्या बढेको छ । स्थिति भयावह बन्दैछ । नेपालमा समेत रुस-युक्रेन युद्धको ठूलो असर देखिइसकेको छ […]

खाद्य संकटको भय : भारतले चिनी निर्यातमा पनि रोक लगायो

जेठ ११, नयाँदिल्ली(भारत) । भारतले चिनी निर्यातमा पनि रोक लगाएको छ ।  भारतमै चिनीको मूल्य बढ्न थालेपछि नियन्त्रणका लागि भन्दै  केही महीना निर्यातमा रोक लगाएको हो । भारतको वैदेशिक व्यापार महानिर्देशनालयले १ जुनदेखि अक्टोबर ३१ अर्थात् चार महीनाका लागि चिनी र त्यसका सबैखाले कच्चा पदार्थ निर्यातमा अस्थाई रोक लगाउने निर्णय गरेको इकोनोमिक टाइम्सले आफ्नो वेबसाइटमा समाचार छापेको छ । भारत ब्राजिलपछि विश्वमा धेरै चिनी निर्यात गर्ने मुलुक हो । भारतबाट बंगलादेश, इन्डोनेशिया, मलेशियामा सबैभन्दा धेरै चिनी निर्यात हुने गरेको छ । भारतको यो निर्णयले नेपाललाई पनि प्रत्यक्ष असर पर्ने देखिएको छ । नेपालको स्वदेशी उत्पादनले मात्रै चिनीको माग धान्न सक्दैन ।  नेपालको आन्तरिक उत्पादनले चिनीको घरेलु माग धान्न  पुग्दैन । नेपाल भारतलगायत अन्य मुलुकमा चिनीमा परनिर्भर रहेको छ । पछिल्लो समय विभिन्न देशहरुले खाद्यान्न निर्यातमा रोक लगाउँदै गएका छन् । रूस र युक्रेनबीचको द्वन्द्वले अन्तरराष्ट्रिय बजार महँगो बनाइदिएको छ। अहिले अन्तरराष्ट्रिय बजारमा खाने तेलका साथै मकै, गहुँ जस्ता खाद्यान्नको मूल्य बढ्ने क्रम जारी छ। भारतले रोक लगाएपछि अन्तरराष्ट्रिय बजारमा गहुँको भाउ बढेको छ । विश्वको दोस्रो ठूलो गहुँ उत्पादक देश भारतले गहुँको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएपछि विश्व बजारमा गहुँको भाउ उकालो लागेको हो । भारतले लगाएको प्रतिबन्ध अस्थायी भएको र यसमा पुनवलोकन हुन सक्ने बताइएको भएपनि अप्रत्याशित रुपमा निर्यात बन्द गर्ने भारत सरकारको निर्णयले विश्वभर खाद्य संकट झनै बढ्ने भय चुलिएको छ ।  त्यसमाथि विश्वभर मलखादको अभाव र कम उब्जनीका कारण पनि माग अनुरुपको आपूर्ति हुन नसक्दा विश्वभर गहुँ मात्र नभइ अन्य अन्नको भाउ मँहगिएको छ । गरिब देशहरुमा सामाजिक अशान्ति र भोकमरी नै उत्पन्न हुने हो कि भन्ने भय बढेको छ । भारतले उत्पादन घटेको र खाद्य असुरक्षा बढेको हो भन्दै शनिवार मात्र गहुँको निर्यातमा रोक लगाउने निर्णय गरेको थियो । एजेन्सीहरु

युक्रेन–रुस युद्धका कारण विश्वव्यापी खाद्य संकट निम्तन सक्ने बाईडेनको भनाई

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाईडेनले रुस–युक्रेन युद्धले विश्वलाई नै असर पारेको बताउनुभएको छ । क्वाड शिखर सम्मेलनको उद्घाटन सत्रलाई सम्बोधन गर्दै राष्ट्रपति बाईडेनले युक्रेनमाथि रुसको नाकाबन्दीका कारण खाद्यान्न निर्यात ठप्प हुँदा विश्वव्यापी खाद्य संकट निम्तन सक्ने भन्दै यसको असर विश्वव्यापी बन्न सक्ने बताउनुभएको हो । बाइडेनले अन्तर्राष्ट्रिय व्यवस्था र सार्वभौमिकताको रक्षा गर्न इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा […]

इन्धन र विश्वव्यापी खाद्य समस्यातर्फ सरकारले समयमै ध्यान देओस : अध्यक्ष गोल्छा

जेठ ८, काठमाडौं । नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका अध्यक्ष शेखर गोल्छाले इन्धन र विश्वव्यापी खाद्य समस्या आउन सक्नेतर्फ समयमै ध्यान दिन सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छन् । साथै उनले यसतर्फ उद्योग वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालय, कृषि मन्त्रालय उर्जा मन्त्रालय, योजना आयोग, नेपाल राष्ट बैंक, नेपाल विद्युत् प्राधिकरण एवं नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका प्रतिनिधि समेत रहने गरि एक कार्यदल निर्माण गर्न पनि माग गरेका छन् ।  आइतवार महासंघले आयोजना गरेको इन्धन तथा खाद्य समस्या र यसबाट पर्न सक्ने अर्थतन्त्रको प्रभाव विषयक छलफलमा बोल्दै उनले यस्तो बताएका हुन् । विद्युतीय सामग्रीको प्रयोगलाई प्रोत्साहन गरी पेट्रोलियम पदार्थको आयात प्रतिस्थापनको नीतिमा जान उनले सरकारलाई सुझाव दिएका छन्। उनले पेट्रोलियम पदार्थको घाटा कम गर्न मूल्य समायोजनमा जानु वा सरकारले नेपाल आयल निगमको मूल्य तिरिदिनुको विकल्प नभएको भन्दै दुवै अवस्थामा मार उपभोक्तामा पर्ने पनि बताए । सरकारले केही हदसम्म पेट्रोलियम पदार्थ प्रतिस्थापनमा जानु पर्ने बताउँदै उनले यसका लागि विद्युतीय सामग्रीको प्रयोग नै सबैभन्दा उत्तम विकल्प रहेको बताए । ‘अहिले कुल आयातको १५ प्रतिशत हिस्सा पेट्रोलियम पदार्थले ओगटेको छ’, उनले भने, ‘यसको केही अंश प्रतिस्थापन गर्न सकिन्छ, नेपालमा ७ हजार मेगावाट विद्युत् उत्पादनको क्रममा छ, आयोजना निर्माणलाई तीव्रता दिंदै विद्युतीय सामानको प्रयोगलाई बढाऔं ।’ विदुतीय गाडीको जोड दिन, रिङ रोड बाहिर सफा टेम्पो र साना इलेक्टोनिक साधन सञ्चालनको वातावरण बनाउन र ठूला विद्युतीय बस सञ्चालनमा समेत प्रोत्साहन दिन महासंघले सरकारको ध्यानाकर्षण गराएको छ ।  स्थानीय निर्वाचन लगत्तै पेट्रोलियम पदार्थमा भएको प्रतिलिटर १० रुपैयाँ मूल्य वृद्धि र रुस–युक्रेन युद्धका कारण समेत मुद्रास्फिति बढेको भन्दै यसले ढुवानी र उत्पादनमा असर गर्ने उनको भनाइ छ ।  उनले रुस र युक्रेन युद्धको कारण मलुुकमा खाद्य संकट निम्तिन सक्ने खतरा रहेको बताए । उनले ती देशहरुमा गहुँको उत्पादनमा कमी आएको भन्दै विश्वको दोस्रो सबैभन्दा बढी गहुँ उत्पादन गर्ने देश भारतले गहुँको निर्यात रोक्ने निर्णय गरिसकेको बताए  । इजिप्टलगायतका केही यूरोपेली मुलुकले पनि खाद्यान्न निर्यातमा कडाइ गर्न थालेको भन्दै उनले विश्वव्यापी रुपमा खाद्यान्न आपूर्तिमा आइरहेको समस्याले समेत नेपालमा खाद्यान्न संकट निम्तिन सक्ने अवस्था रहेको बताए । सरकारले कृषि बजेटको आधा रकम कृषकको अनुदानमा विनियोजन गरे पनि कृषि वस्तुको आयात हरेक वर्ष बढिरहेको भन्दै कृषिमा प्रभावकारी कदम चाल्न महासंघले सरकारको ध्यानाकर्षण समेत गराइसकेको उनले बताए ।

बढ्दै छ विश्वभर खाद्यान्न संरक्षणवाद

भारतले गत शनिबार गहुँको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगायो । भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अप्रिलको पूर्वार्द्धमा युक्रेनमाथि रूसले आक्रमण गरेपछि विश्व खाद्यान्न संकटको संघारमा पुगेको भन्दै खाद्य संकट समाधान गर्न मद्दत गर्ने वाचा गरेका थिए । तर, यसको एक महिनामै भारत आफ्नो वाचाबाट पछाडि हट्यो । रूसले युक्रेनका बन्दरगाहमा रोकिएर बसेका अन्न निकासी गर्न नदिएसम्म विश्वभर भोकमरी संकट आउन सक्ने चेतावनी सात औद्योगिक देशहरूको समूह जी–सेभेनले दिएको छ  । रूसले फेब्रुअरीको अन्त्यतिर युक्रेनमाथि हमला गरेदेखि नै विश्व बजारमा गहुँको भाउ उकालो लागेको थियो । रूस र युक्रेन विश्वका दुई ठूला गहुँ निर्यातकर्ता हुन् । विश्वको कूल गहुँ निर्यातमा यी दुई देशको अनुपात २९ प्रतिशत रहेको विश्व बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ । रूस–युक्रेन द्वन्द्वका कारण विश्वभर खाद्यान्नको भाउ बढिरहेकै समयमा भारतको कदमले विश्व बजारमा गहुँको भाउ अहिलेसम्मकै उच्च स्तरमा पुर्‍याएको छ । सोमवार मात्रै गहुँको भाउ करीब ६ प्रतिशतले बढेको थियो । कोरोना भाइरसको महामारीका कारण आपूर्ति शृङ्खलामा देखिएको अवरोधका कारण यसअघि नै विश्व बजारमा अन्नको भाउ बढेको थियो । अर्जेन्टिनामा खडेरी, अष्ट्रेलिया आएको बाढीका कारण यी देशको गहुँ उत्पादन प्रभावित भयो । विश्वको सबैभन्दा ठूलो गहुँ उत्पादक तथा खपतकर्ता देश चीनले घरेलुस्तरमै गहुँको आपूर्ति आक्रामक रूपमा बढाइरहेको छ । गहुँको निर्यात रोक्ने भारत एउटै मात्र देश भने होइन । रूस र युक्रेन, इजिप्ट, काजगिस्तान, कोसोभो र सर्बियाले पनि गहुँको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएका छन् । निर्यात प्रतिबन्ध गहुँमा मात्रै छैन । मकै भटमास, सूर्यमुखी तेल, पाम तेललगायत सबै खालका खाद्य वस्तुको भाउ बढेको छ । रूसले आक्रमण गरेयता युक्रेनले अन्न र खानेतेलको निर्यात गर्न सकेको छैन । रूस, युक्रेन र बेलारूसबाट हुने मलखादको निर्यात प्रभावित भएको छ । चीनले पनि गएको गर्मीयाममा मलखाद निर्यात रोकेको थियो । विश्वभर मलखादको चरम अभावबीच यसको भाउ चुलिएको छ, आपूर्ति प्रभावित भएको छ । त्यसैले किसानहरू कम मलखाद प्रयोग गर्न वा थोरै मलखाद चाहिने बाली लगाउनतिर लागेका छन् । यसले उल्टै विश्वको खाद्य संकट बढाइरहेको छ । आक्रमणका कारण युक्रेनका खेतीबाली नष्ट भएका छन् भने खेतीपातीको काम पनि रोकिएका छन् । युद्ध जारी रहँदा विश्वभर खाद्यान्नको आपूर्ति शृङ्खला बिग्रिएर अभाव हुने सम्भावना बढेको छ । विशेषगरी अन्न, खाने तेलको चरम अभाव हुने र मूल्य झनै बढ्ने अवस्था बढेको छ । अधिकांश देशहरूले खानेतेलको निकासी रोकेका छन् । खानेतेल पछि प्रतिबन्धको मारमा परेको अर्को खाद्यान्न गहुँ हो । अर्जेन्टिनाले मार्चको मध्यतिर भटमासको तेल र सोयाबिन मिलको निर्यात रोकेको थियो । अल्जेरियाले पनि पास्ता, गहुँ डेरिभेटिभ्स, खाने तेल र चिनीको निर्यात रोकेको छ । इजिप्टले खाने तेल, मकै, गहुँ, पीठो, तेल, दलहन, पास्ता र सिमीको निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएको छ । इन्डोनेशियाले घरेलु स्तरमा पर्याप्त आपूर्ति सुनिश्चित गर्न हालै पाम आयल, पाम केर्नल आयलको निर्यात रोकेको छ । काजखस्तानले गहुँ र गहुँको पिठो रोकेको छ । कोसोभोबाट पनि गहुँ, मकै, पिठो, वनस्पति तेल, नुन र चिनीको निर्यात रोक्का छ । टर्कीले गाईको मासु, खसीको मासु, नौनी र खाना पकाउने तेलको निकासीमा बन्देज लगाएको छ । युक्रेनले गहुँको साथै ओट्स, चिनीको निर्यात रोक्का गरेको छ । रूसले पनि चिनी र सूर्यमुखीको बियाँ, गहुँ, तोरी, जौ र मकैको निर्यात ठप्प पारेको छ । गहुँ, मकै, पीठो र तेल निर्यात रोक्ने देश सर्बिया पनि हो । ट्यूनिशियाले फलफूल र तरकारीको निकासी रोक्का गरेको छ । कुबेतले पनि कुखुराको मासुबाट बनेका सामग्री, अन्न र वनस्पति तेलको निर्यात रोकेको छ । इरानले आलु, भन्टा, गोलभेंडा लगायत तरकारीको निर्यातमा लगाएको प्रतिबन्ध गत महीना फुकुवा गरेको छ । अधिकांश देशले घरेलु स्तरमा आपूर्ति सुनिश्चित गर्न प्रतिबन्ध लगाएका हुन् । रूसले युक्रेनका बन्दरगाहमा रोकिएर बसेका अन्न निकासी गर्न नदिएसम्म विश्वभर भोकमरी संकट आउन सक्ने चेतावनी सप्ताहान्तमा सात औद्योगिक देशहरूको समूह जी–सेभेनले दिएको छ । विश्व बैंकले पनि यस अघि नै युक्रेनमाथिको हमलाका कारण विश्वमा खाद्यान्नको चरम संकट उत्पन्न हुन सक्ने चेतावनी दिइसकेको छ । खाद्य वस्तुको भाउ एक प्रतिशतले बढ्दा विश्वमा १ करोड मानिसहरू चरम गरिबीमा धकेलिने विश्व बैंकको भनाइ छ । विश्वभर उत्पन्न खाद्यान्नको अभावले खाद्य महँगी यस अघि कहिले नदेखिएको स्तरमा उक्लिएको छ । संयुक्त राष्ट्र संघको खाद्य तथा कृषि संगठन (एफएओ) का अनुसार अप्रिलमा खाद्यान्नको मूल्य ३० प्रतिशतले बढेको छ । महँगी विकासशील देशहरूमा चरम छ । सरकारहरूले स्थानीय स्तरमा महँगी नियन्त्रण गर्न धेरै समय खर्चिरहेका छन्, ब्याजदर बढाउन थालेका छन्, संसाधन लगाइरहेका छन् । कैयौं देशमा खाद्य असुरक्षा सामाजिक अशान्ति र भूराजनीतिक जोखिमको कारण बनेको छ । महँगीको मारमा अमेरिका, बेलायत र जापान लगायत धनी देशहरू पनि परेका छन् । सबै देशहरूले आफ्नो देशको खाद्यान्न सुरक्षाका लागि भन्दै निर्यातमा प्रतिबन्ध लगाएका छन् । अहिले विश्व खाद्य व्यापारमा प्रतिबन्धित खाद्य वस्तुको अनुपात १७ प्रतिशत छ । यो सन् २००७/०८ मा खाद्य तथा ऊर्जा संकट देखिएको बेलाकै स्तरको भएको अमेरिकी बौद्धिक समूह अन्तरराष्ट्रिय खाद्य नीति अनुसन्धान संस्था (इफ्प्री)ले बताएको छ । आपूर्ति प्रभावित हुन थालेपछि अन्य उत्पादक देशहरूले पनि निर्यातमा रोक लगाउने र विश्वमा खाद्यान्नको भाउ झनै बढाउने चिन्ता बढेको छ । यसले विश्व बजारमा महँगी झन् झन् बढाउनेछ भने सोको असर खाद्यान्नमा आत्मनिर्भर नरहेका नेपाल लगायतका देशहरूमा पर्नेछ । निर्यात प्रतिबन्ध लगाउने देशहरूमा समेत यसको असर पर्नेछ ।

खाद्य संकट बढ्दा भारततर्फ विश्वको ध्यान

एजेन्सी, १६ वैशाख । विश्वभर खाद्य संकट बढ्दै गएको छ । रुस र युक्रेनबीचको युद्धले गहुँ, मकैं, तोरी जस्ता अन्नहरुको सबैभन्दा संकट परेको छ । खाद्यपद्धार्थको मूल्य व्यापक वृद्धि भएको छ । मध्यपूर्वका देशहरुमा सबैभन्दा असर परेको छ । यसकारण कतिपय देशहरुको ध्यान भारततर्फ जान थालेको छ । उनीहरु भारतबाट गहुँलगायतका खाद्यान्न आयातको पहल गरिरहेका […]

रुस-युक्रेन युद्धका कारण विश्वभर खाद्य संकटको त्रास !

काठमाडौं । पछिल्लो समय रुसले युक्रेनमा हमला गरेपछि विश्वभरबाट एक पछि अर्को गर्दै रुसमाथि प्रतिबन्ध लगाउने क्रम बढेको छ ।  अवस्था कतिसम्म बिग्रने हो भन्ने अनिश्चियबीच तेल बजारमा तीव्र उतारचढाव आइरहेको छ ।  कमोडिटिजको भाउ बढेको छ । रुस र युक्रेन तेल, प्राकृतिक ग्याँस र धातुको मुख्य उत्पादक देश हुन् ।  विश्वको खाद्य आपूर्तिमा पनि यी दुई देशको मुख्य भूमिका छ । विश्वको कुल गहुँ कारोबारमा रुस र युक्रेनी गहुँको अनुपात २९ प्रतिशत छ । १९ प्रतिशत मकैको आपूर्ति पनि यी दुई देशबाट हुने गरेको छ ।  विश्व बजारमा रुस र युक्रेनबाट ८० प्रतिशत सूर्यमुखी तेल आउने गरेको छ । रुस र युक्रेनबीचको पछिल्लो घम्साघम्सीले विश्वभर खाद्य संकट निम्तने चिन्ता चुलिएको छ ।  विश्व बजारमा रुस र युक्रेनबाट ८० प्रतिशत सूर्यमुखी तेल आउने गरेको छ । रुस र युक्रेनबीचको पछिल्लो घम्साघम्सीले विश्वभर खाद्य संकट निम्तने चिन्ता चुलिएको छ ।  गहुँ, मकै र सूर्यमुखी तेल क्रेताहरु वैकल्पिक आपूर्तिकर्ता खोज्न बाध्य हुन सक्ने विश्लेषण विश्वभर बढेको छ ।  पछिल्लो केही दिनमा सिकागो ह्विट फ्यूचर्स (गहुँको भविष्यको मूल्य) धमाधम उकालो लागिरहेको छ । रुस–युक्रेन संकट चुँलिदै गएपछि गएको शुक्रवारयता प्रति सय बुशेल गँहुको भाउ डेढ सय डलर भन्दा धेरैले बढिसकेको छ ।  रुसी गहुँको सबैभन्दा ठूला क्रेता इजिप्ट र टर्की हुन् । तर ढुवानीमा ढिलाई भयो वा प्रतिबन्धले रुसी निर्यात अवरुद्ध भयो भने यी दुई मात्रै प्रभावित हुने छैनन् । विश्वभर यसको प्रभाव पोखिने छ अनि मूल्य झनै बढ्नेछ ।  बिहीवार मे डेलिभरीको ह्विट फ्यूचर्स प्रति सय बशेल (करीब २ हजार ७२१ केजी) ९५० डलरमा पुगेको थियो । यो अघिल्लो दिनको तुलनामा १ दशमलव ६३ प्रतिशत अर्थात् १५ डलर २५ सेन्ट धेरै हो ।  फेब्रुअरी १६ यता यसको भाउ ह्वात्तै बढेको छ । मकैं र भट्मासको भाउ पनि बढेका छन् । फेब्रुअरी १५ यता मकैको फ्यूचर्स प्रति सय बशेल (करीब २ हजार ७२१ केजी) को ६३८ डलरबाट बढेर बिहीवार ६९५ डलर पुगेको थियो ।  सोही अवधिमा भट्मासको फ्यूचर्स पनि प्रति सय बशेल (करीब २ हजार ७२१ केजी) को सवा १ सय डलररभन्दा धेरैले बढेको छ । सन् २०२१ को न्यून बिन्दुको तुलनामा भने पछिल्लो समय यी तीन ओटै अन्नको भाउ ५० प्रतिशत आसपास बढिसकेको छ ।  कालो सागरबाट हुने आपूर्तिमा अवरोध आयो भने समग्रमा विश्वको आपूर्ति प्रभावित हुने नेशनल अष्ट्रेलिया बैंकका एग्रिबीजनेश अर्थशास्त्री फिन जेइबेलले बताएको भन्दै रोयटर्सले समाचार छापेको थियो विश्वको उत्पादनमा आएको कमी र उच्च मागका कारण यी अन्नको भाउ बढेको हो । कालो सागरबाट हुने आपूर्तिमा अवरोध आयो भने समग्रमा विश्वको आपूर्ति प्रभावित हुने नेशनल अष्ट्रेलिया बैंकका एग्रिबीजनेश अर्थशास्त्री फिन जेइबेलले बताएको भन्दै रोयटर्सले समाचार छापेको थियो ।  रुसले निर्यात गर्ने गहुँको ७० प्रतिशत गत वर्ष मध्य पूर्व र अफ्रिकामा खपत भएको रिफिनिटिभको ढुवानी डेटाले देखाएको छ ।  पछिल्लो समय देखिएको तनावले मध्य पूर्व र अफ्रिकी क्रेताहरु वैकल्पिक विक्रेता खोज्न बाध्य हुने स्पष्ट देखिएको छ । युद्धको जोखिमका कारण कालो सागर भएर हुने ढुवानी रोक्नु पर्ने अवस्था उत्पन्न भएको छ ।  कोरोना भाइरसको महामारीबीच उत्पन्न आपूर्ति समस्या र गहुँ र दूधजन्य उत्पादनको मागमा सुदृढ वृद्धिका कारण गत वर्ष विश्वमा खाद्य वस्तुको भाउ करीब १० वर्षकै उच्च स्तरमा उक्लिएको संयुक्त राष्ट्र संघको खाद्य एजेन्सीले गत वर्ष बताएको थियो । यो वर्षको शुरुमा पनि वनस्पति तेलको भाउमा भएको उच्च वृद्धिका कारण खाद्यान्नको भाउ बढेर अहिलेसम्मकै उच्च स्तरमा उकिलएको खाद्य तथा कृषि संगठन (एफएओ)ले यही महीनाको शुरुमा सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनले देखाएको थियो ।  रुस र युक्रेन वनस्पति तेल निर्यातकर्ता पनि हुन् । यी दुई बीचको युद्धले सूर्यमुखी तेलको आपूर्तिमा अनिश्चिय पैदा भएको छ । विश्वभर ढुवानी हुने सूर्यमुखी तेलमा युक्रेन र रुसको अनुपात झन्डै ८० प्रतिशत छ ।  रुस र युक्रेन वनस्पति तेल निर्यातकर्ता पनि हुन् । यी दुई बीचको युद्धले सूर्यमुखी तेलको आपूर्तिमा अनिश्चिय पैदा भएको छ । विश्वभर ढुवानी हुने सूर्यमुखी तेलमा युक्रेन र रुसको अनुपात झन्डै ८० प्रतिशत छ ।  युक्रेनी संकटले पछिल्लो समय पाम तेल र भट्मासको तेलको माग समेत बढाएको छ । तेलको बजारमा मूल्य वृद्धिको फोका उत्पन्न हुने हो कि भन्ने भय पनि बढाएको छ । निकट भविष्यमा सूर्यमुखी तेलको भाउ मात्रै नभएर पाम तेल र भट्मासको तेलले पनि नयाँ उचाई छुने विश्लेषक तथा व्यापारीहरुले बताइरहेका छन् ।  यो वर्ष शुरु भएयता मात्रै पाम तेलको भाउ ४४ प्रतिशतले बढिसकेको छ । कोरोना भाइरसको महामारीबीच विश्वमा खाद्यान्नको मूल्य सन् २०१४ यताकै उच्च स्तरमा उक्लिएको छ । यस्तोमा रुस युक्रेन संकटले तेलको भाउ आकाशिँदा ढुवानी खर्च बढ्ने अनि यसको खाद्यान्नको भाउमा पोखिने चिन्ता पनि छ । बिहीवार सन् २०१४ यता पहिलो पटक कच्चा तेलको भाउ बढेर १०५ डलरमाथि उक्लिएको थियो । एजेन्सीहरुको सहयोगमा  यो पनि पढ्नुस- रूस–युक्रेन तनावको असर : नेपाली बजारमा खानेतेलको मूल्य बढ्ने