गर्भ राख्दा नै छोरा वा छोरी निश्चित गर्न प्राचीन कालदेखि विविध सिद्धान्त प्रचलित छन् । अहिले पनि छोरा जन्माउन हरिवंश पुराण लगाउनेदेखि ज्योतिष परामर्श लिनेको संख्या कम छैन । पछिल्ला समय वैज्ञानिक खोज पनि निकै भएका छन् । गर्भको लिङग निर्धारणमा विज्ञान र ज्योतिष कहाँनेर ठीक र कहाँनेर गलत छन् ? उपेन्द्र खड्काको लेखाजोखा :
