वीपी सुधार आन्दोलन देशव्यापी बन्दै : पदाधिकारीको राजिनामा माग

असार २०, धरान । विगत २० दिनदेखि जारी वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको वीपी सुधार आन्दोलन देशव्यापी बन्दै गइरहेको छ ।  देशका विभिन्न जिल्लाहरुमा २० दिनदेखि प्रतिष्ठानका चिकित्सक, विद्यार्थी तथा कर्मचारीहरुले शुरु गरेको वीपी सुधार अभियान आन्दोलनकै रुपमा देशव्यापी बन्दै गएको हो ।  प्रतिष्ठानमा हुने भ्रष्टाचार, अनियमितताको विरुद्धमा शुरु भएको आन्दोलन २० दिन पुग्दासम्म पनि पदाधिकारीहरुद्वारा कुनै सुनुवाई नभएपछि देशव्यापी रुपमा आन्दोलन चर्किन थालेको छ भने प्रतिष्ठानमै अध्ययन गरेर अन्य अस्पतालमा सेवा दिदैं गरेको चिकित्सकहरु पनि आन्दोलनलाई ऐक्यबद्धता जनाउन धरान आइपुगेका छन् ।  गत असार १५ गते मादकपदार्थ सेवन गरि उपकुलपति वार्तामा बसेपछि वार्ता भाडिएको थियो । उपकुलपति सहित चारै जना पदाधिकारीहरुको राजिनामा पहिलो बटमलाइनमा राखेका छन् । उपकुलपतिले मादकपदार्थ सेवन गरेर वार्तामा आउनु र अन्य पदाधिकारीहरुले रोक्न नसक्दा चारै जना पदाधिकारीहरु गैह्रजिम्मेवार रहेको आरोप लगाउँदै पहिलो माग नै राजिनामा रहेको छ ।  संयुक्त संघर्ष समिति बनाएर आन्दोलन चिकित्सक, विद्यार्थी तथा कर्मचारीहरुले प्रतिष्ठानमा दैनिक विरोध सभा गर्दै आएका छन् भने देशका विभिन्न स्थानमा पनि विरोध सभा, प्रदर्शन भइरहेको छ । केही दिनअघि डा. गोविन्द केसीले प्रेस विज्ञप्ति जारी गरि चारै पदाधिकारीहरुको राजिनामाको माग गरेका थिए ।  शुक्रवार विज्ञप्ति जारी गर्दै डा. केसीले पदाधिकारीहरूको कार्यशैलीकै कारण पूर्वी नेपालको स्वास्थ्य सेवा तथा देशकै मेडिकल शिक्षाको धरोहरका रुपमा स्थापना भएको वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान अहिले धराशायी हुने अवस्थामा पुगेको बताएका छन् । भ्रष्ट र दलीय आधारमा प्रतिष्ठानमा पदाधिकारी नियुक्त गरिएकाले पनि यस्तो अवस्था आएको उनको भनाइ छ । त्यसपछि क्रमशः पेशागत संघ संगठनहरुले पनि विज्ञप्ति जारी गरी आन्दोलन प्रति ऐक्यबद्धता जनाएका छन् । सरकारको ध्यानाकर्षण गराउँदै पदाधिकारी नियुक्तिमा राजनीतिक भागबण्डा बन्द गरिनुपर्ने माग गरेका छन् । झापा, बुटबल, काठमाडौंमा दैनिक धर्ना तथा विरोधसभा भइरहेको छ ।  गत शुक्रवार सरकारी चिकित्सक संघ नेपालले ऐक्यबद्धता जनाउँदै प्रभावकारी अध्ययन–अध्यापन तथा नतिजामुखी अस्पताल सञ्चालन होस् भनि मेडिकल विश्वविद्यालयलाई अध्ययन अध्यापनको भुमिकामा राख्ने र अस्पतालहरु सोझै मन्त्रालय अन्तर्गतको व्यवस्थापनले सञ्चालन गर्नुपर्ने संघको पुरानै मागलाई स्तरण गराएको छ ।  त्यसैगरी नेपाल चिकित्सक संघले पनि ऐक्यबद्धता जनाउँदै नेपाल सरकारले सत्यतथ्य छानबिन गर्नको लागि अविलम्ब उच्च स्तरिय छानबिन समिति गठन गरी वार्तामार्फत उत्पन्न समस्या समाधान गर्न माग गरेको छ ।  त्यसैगरी संघको धराननगर शाखाका कार्यवाहक अध्यक्ष डा. रविन मास्केले पनि प्रेस विज्ञप्ती जारी गर्दै आन्दोलन प्रति पूर्ण समर्थन रहेको बताएका छन् । त्यस्तै अखिल नेपाल राष्ट्रिय विद्यार्थी युनियन केन्द्रले पनि विज्ञप्ति जारी गरेका छन् । आन्दोलन प्रति ऐक्यबद्धता जनाउँदै नागरिक अभियन्ता तथा पत्रकार नारायण वाग्लेको नेतृत्वमा काठमाडौंको माइतिघर मण्डलामा दैनिक रुपमा विरोध प्रदर्शनी भइरहेको छ । उनले सामाजिक सञ्जालमा ट्विट गर्दै वीपी प्रतिष्ठान सुधार्ने आन्दोलन राज्यका सबै संस्था सपार्ने शुरुवात बन्नसक्छ, दलाली र दलीय स्वार्थ चक्रबाट स्वास्थ्य सेवालाई स्वस्थ्य राखौं भन्दै अपरान्ह ४ बजे माइतिघर आउन आग्रह गरेका छन् ।  आन्दोलनलाई थप बलियो बनाउन संघर्ष समितिले प्रतिष्ठानका सरोकारवालाहरुसँगको व्यापक छलफल चलाइरहेको छ । पूर्व उपकुलपति, स्वास्थ्य विज्ञहरुसँग छलफल र बहस गरेपछि त्यसको निष्कर्षपछि पुनः आन्दोलनको बाटो तय हुने समितिका संयोजक डा. एसपी रिमाल बताउँछन् ।  आन्दोलनले पहिलो माग नै चारै जना पदाधिकारीहरुले नैतिकताको आधारमा राजिनामा रहेको छ । रिमालले भने, ‘उपकुलपतिले मादकपदार्थ सेवन गरेर वार्तामा बस्नु, प्रोफेसर नभइ आफै पद लेख्नु त्यसले गर्दा राजिनामा दिनुपर्छ, अन्य पदाधिकारीले चै त्यो अवस्थालाई रोक्न नसक्नु, पदिय जिम्मेवारी पूरा गर्न नसकेकोले राजिनामा दिनुपर्छ ।’ अनियमितता र भ्रष्टाचारको आरोपलाई स्पष्ट पार्न सरकारले छानबिन समिति गठन गरेर संवैधानिक आयोगले अध्ययन गर्नुपर्ने पनि उनीहरुको माग रहेको छ । उनले भने, ‘अहिलेका चारै पदाधिकारीले राजिनामा दिए पछि नयाँ आउने पदाधिकारीको चयन नियमावली अनुसार मापदण्ड पुर्‍याएर ल्याउनुपर्छ ।’

सम्बन्धित सामग्री

दुई महीनाको तलब नपाएपछि वीपीका कर्मचारीले दिए पुन: आन्दोलनको चेतावनी

भदौ २९, धरान । वीपी सुधार अभियान अन्तर्गत असार १ गतेदेखि आन्दोलनमा रहेका वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान धरानका चिकित्सक, विद्यार्थीले आन्दोलन खुकुलो बनाए लगत्तै पुनः कर्मचारीहरुले आन्दोलनको घोषणा गरेका छन् ।  दुई महीनादेखि तलब नपाएका कर्मचारीहरुले पारिश्रमिक दबाब कमिटी गठन गरेर तलब उपलब्ध गराउन प्रतिष्ठान प्रशासनलाई दबाब दिँदै आन्दोलनमा उत्रिने चेतावनी दिएका हुन् ।  चिकित्सक तथा विद्यार्थीहरुले संयुक्त संघर्ष समिति बनाएर वीपी सुधार अभियान अन्तर्गत प्रतिष्ठानका पदाधिकारीहरुको कार्यकक्षमा तालाबन्दी गर्दै ओपिडि सेवा बहिष्कार गरेका थिए । गत आइतवारदेखि ओपिडि सेवा सुचारु गर्दै आन्दोलनलाई केही खुकुलो बनाएका थिए ।  प्रतिष्ठानका पदाधिकारीको कार्यकक्षमा तालाबन्दी गरेपछि प्रशासनिक कार्य ठप्प हुँदा तलब सेवा सुविधा नपाए पछि कर्मचारीहरुले भदौ ३० गतेसम्म तलब उपलब्ध नगराए आन्दोलन गर्ने चेतावनी दिएका छन् ।  भदौ २७ गते बसेको पारिश्रमिक दबाब कमिटीको बैठकले दुई महीनाको पारिश्रमिक भदौ ३० गतेसम्म उपलब्ध गराउन माग गरेको छ । ३० गतेभित्र पनि उपलब्ध नगराए थप आन्दोलन गर्ने चेतावनी दिएको छ । पारिश्रमिक दबाब कमिटीका संयोजक खड्गबहादुर राउतले जोखिमको अवस्थामा काम गर्दा सेवा सुविधा थप हुनु पर्नेमा पाउने पारिश्रमिक नै नपाएपछि बाध्य भएर आन्दोलनमा उत्रिनु परेको बताए ।  उनले भने, ‘कोरोनाको महामारीमा पनि जोखिम मोलेर भएपनि काम गरियो, कोरोना भत्ता दिने सरकारको निर्णय त परै जाओस्, आफूहरुले पाउने तलब समेत पाउन सकिएको छैन, दुई/दुई महीना पारिश्रमिक नआएपछि हामीले कसरी घर चलाउने ?’ उनीहरुले प्रतिष्ठानलाई दबाब दिन आइतवार ओपिडी अगाडि दबाब कार्यक्रमको आयोजना समेत गरेका थिए । समितिकै सदस्य हेमबहादुर बस्नेतले काम गरेको पारिश्रिमक नपाउनु प्रतिष्ठानको लाचारीपन भएको बताए । उनले पटक पटक प्रतिष्ठान प्रशासनमा तलबको लागि ध्यानाकर्षण गराउँदा समेत लेखामा अहिले तलब खुवाउने बजेट नै नभएको बताउने गरेको बताए ।  उनले भने, ‘तलबको विषयमा हामीले भिसीलाई जानकारी गराएका थियौ, उहाँले तालबन्दी खुल्ने वातारण मिलाई दिए, २४ देखि ४८ घण्टामा खुवाउने बताउनु भएको छ ।’  संयुक्त संघर्ष समितिले लगाएको ताला खोल्ने अधिकार नभएको बताउँदै त्यो हाम्रो माग भन्दा बेग्लै पाटो भएको बस्नेतले बताए । उनले भने, ‘हामीले ध्यानाकर्षण गराएपछि भिसी कार्यालयमा मिटिङ बसेको थियो, लेखाले हामीसँग तलब खुवाउने बजेट छैन भन्ने जवाफ दिएको जनकारी पाएका छौैं, हामीले ३० गतेसम्मको अल्टिमेटम दिएका छौं, त्यसपछि पनि पारिश्रमिक पाइएन भने हामी काम नै बहिष्कार गर्छौ ।’ कर्मचारीहरुको दबाब समूहमा २२ जना सम्मिलित छन् । प्रतिष्ठानको विभिन्न विभागमा काम गर्ने कर्मचारीले प्रति कर्मचारी २२ देखि २५ हजारको मासिक तलब खाने गरेका छन् ।  यता धरानका सर्वसाधारण भने प्रतिष्ठान उपचार केन्द्र नभई आन्दोलन गर्ने थलोको रुपमा विगतदेखि नै परम्परा बसेको बताएका छन् । नाम उल्लेख नगर्ने शर्तमा धरानका स्थानीयले भने, ‘सर्वसाधारणको उपचार गर्ने स्वास्थ्य क्षेत्र संवेदनशील क्षेत्र हो, तर प्रतिष्ठानभित्र हुने चरम भ्रष्टाचार, बेथिति, विसंगति र आन्दोलनका कारण अस्पताल नै विरामी परेको छ, प्रतिष्ठान कसरी बचाउने भन्ने कुरातर्फ सबैले सोच्नु पर्ने बेला आएको छ ।’

वीपी प्रतिष्ठान शुद्धिकरण अभियान : आन्दोलनमा धरान किन मौन ?

असार २७, धरान । तत्कालिन ब्रिटिश घोपा क्याम्प पोखरामा सारिएपछि मृत शहर बन्दै गएको धरानमा वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान स्थापना गरिएपछि ब्युतिएको थियो । २५ वर्ष अघिदेखि प्रतिष्ठानको स्थापना सँगै धरानले पनि आर्थिक रुप फेर्दै गएको हो ।  स्वास्थ्य सेवासँगै चिकित्सा अध्ययनका लागि स्थापना गरिएको प्रतिष्ठानमा पछिल्लो समय भ्रष्टाचार र अनियमितता बढ्दै गए पछि सबैभन्दा ठूलो प्रभाव पनि धरानलाई नै परेको छ । विगत १० वर्षदेखि लथालिंग बनेको प्रतिष्ठानको अहिले आर्थिक भार सहित सेवा सुविधानै खस्किन थालेको छ । धरानमा प्रतिष्ठान स्थापनाको लागि धराने जनताको आन्दोलन जति उचाईमा थियो, प्रतिष्ठान स्थापना भएपछि बढ्दै गएको बेथिती नियन्त्रणमा धरानको चासो कम हुन थालेपछि अहिले प्रतिष्ठान धरायसी बन्दै गएको हो । प्रतिष्ठान प्रतिको जिम्मेवारी निर्वाह गर्न धराने जनताले अपनत्व महशुस नगर्दा अहिलेको बेथिती बढ्दै गएको अग्रज पत्रकार हर्ष सुब्बाको भनाइ छ ।  मृत शहर बन्दै गएको अवस्थामा प्रतिष्ठान ल्याउन धराने जनताको आन्दोलन सफल भयो तर त्यसलाई अपनत्व महशुस गर्न नसक्दा समस्या बन्दै गएको उनी बताउँछन् । उनले भने, ‘सरकार फेरिदै पिच्छे पदाधिकारी आउने परिपार्टी शुरु भए पछि पदाधिकारीहरु सरकार प्रति उत्तरदायी बने, धरान जनता प्रति उत्तरदायी भएनन्, जसले गर्दा अवस्था गिर्दै गएको छ ।’ प्रतिष्ठान सुधारका लागि विभिन्न समयमा धराने जनताले आन्दोलन नगरेका भने होइन् । पटक पटक प्रतिष्ठानको सुधारका लागि आन्दोलन सहित छलफल समेत गरेका थिए । छानबिन समिति बनेर प्रतिवेदनहरु समेत सार्वजनिक भएका छन् । तर ती छलफल, आन्दोलनले कुनै प्रभावकारीता देखाउन सकेन ।  राजनीतिक स्वार्थमै चलखेल गर्नेहरु नागरिक समाजको आन्दोलनमा सरिक हुँदा प्रभावकारी नदेखिएको सुब्बा बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘यहाँका नागरिक समाज भने पनि कुनै न कुनै राजनीतिक पार्टीमा आस्था राख्नेहरु भए, पार्टीको लाइन अनुसार चल्ने हो, अगुवाहरु पनि कुनै कुनै पार्टीसँग आवद्ध छन् । दलका नेताहरु पनि पदाधिकारीहरुसँग नजिक हुन खोज्ने, आफ्नो स्वार्थका लागि काम गर्नेहरु छन्, त्यसैले कसरी उनीहरु प्रभावकारी आन्दोलनमा लाग्छन् त ?’ गैह्रराजनीतिक रुपमा आन्दोलनलाई उठाउनु पर्ने उनको भनाइ छ ।  वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको सुद्धिकरणका लागि विगत २७ दिन देखि प्रतिष्ठानका चिकित्सक, विद्यार्थी, कर्मचारीहरु आन्दोलनमा छन् । भ्रष्टाचार र अनियमिततामा मुछिएका पदाधिकारीहरुको राजिनामा सहित प्रधानमन्त्रीको पहलमा वार्ता समिति गठनको माग गर्दै आन्दोलनमा रहेका चिकित्सक, विद्यार्थी, कर्मचारीहरुको आन्दोलन अहिले देशव्यापी बनेको छ ।  राजधानीमा नागरिक समूह बनाएर आन्दोलन अघि बढिरहँदा धरानमा भने निस्क्रिय छ । प्रा.डा. राजेन्द्र शर्माको संयोजकत्वमा नागरिक दबाब सञ्जाल गठन गरिएको छ । सञ्जालले पदाधिकारीहरुसँग छलफल वार्ता गरेको छ तर सडकमा भने आउन सकेको छैन । प्रतिष्ठानमा चलिरहेको आन्दोलनलाई सहयोग पुग्ने गरि धरानका जनताको आन्दोलन नभएको आन्दोलनरत चिकित्सकहरुको भनाइ छ । धरानका जनताले निर्णायक आन्दोलनमा उत्रनु पर्ने उनीहरु बताउँछन् ।  यता नागरिक दबाब सञ्जालका संयोजक प्रा.डा. शर्मा पनि प्रतिष्ठानका आन्दोलनरत पक्षले अपेक्षा गरे अनुसारको आन्दोलन धरानमा हुन नसकेको उनी स्वीकाछन् । उनी भन्छन्, ‘चिकित्सकहरुको भनाइ जायज हो, धरानले गडाङगुडुङ गरेको छैन, त्यसैले उहाँहरुलाई त्यस्तो लागेको हो ।’  तर धराने जनताको लडाई जारी नै रहेको उनको भनाइ छ ।  प्रतिष्ठानमा आन्दोलन गरिरहेका चिकित्सक, विद्यार्थी, कर्मचारीहरुको संयुक्त संघर्ष समितीले पदाधिकारीहरुको राजिनामा बटमलाइन बनाएका छन् । तर नागरिक दबाब सञ्जालको बटमलाईन उच्चस्तरिय छानबिन समिती रहेको छ । राजिनामा समाधान नभएको प्रा.डा. शर्मा बताउछन् । उनी भन्छन्, राजिनामा समाधान होइन्, असार १५ पछि सबैको राजिनामा बटमलाइन बनाए, हामीले चै समाधानको लागि दोषिलाई कारवाही गर्नुपर्छ, दोषिको को हो, छानबिन गरिपाउँ र कारवाही गरौं भन्ने चै नागरिकहरुको आवाज हो ।’ आन्दोलनकारीसँग एकाकार भएर काम गरिरहेको भए पनि नागरिक संजालले दोषि माथि कारवाहीको माग भएकाले सोही अनुसार काम गरिरहेको उनले बताए । प्रधानमन्त्रीको मा डेलिगेसन जाने तयारी भइरहेको उनको भनाइ छ । संघर्ष समितीले शुरु गरेको शुद्धिकरण अभियानमा नागरिक दबाब सञ्जाल एक रहेको उनी बताउछन् । उनले भने, चिकित्सकहरुले शुद्धिकरण अभियान राजिनामाबाट थाल्ने भन्नुहुन्छ, नागरिक सञ्जालले छानबिनबाट थालौं भनेको हो, त्यत्तिको कुरा ।’ धरान । वीपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानको सुद्धिकरण अभियान अन्तर्गत जारी आन्दोलन २७ दिनसम्म पनि जारी नै रहेको छ ।  प्रतिष्ठान सुधारका माग राखेर आन्दोलन गरिरहँदा पनि सरकार भने अझै मौन छ । प्रतिष्ठान सुधार गर्न सरकार आफैं अग्रसर हुनुपर्नेमा सरकारको यो मौनताले अनियमिततामा सरकारकै हात रहेको आशंका गर्न थालिएको छ ।