जेठ ८, काठमाडौं । मार्जिन कर्जा प्रदान गर्नका लागि १५ धितोपत्र दलाल व्यवसायी (ब्रोकर) हरू तयारी अवस्थामा रहेका छन् ।
नेप्सेले वैशाख १४ गतेदेखि लागू गरेको संधोधित मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि अनुसार कर्जा प्रदान गर्न १५ ब्रोकर कम्पनीहरुले स्वीकृति पत्र नविकरण गरेका छन् ।
नेप्सेले तीन वर्ष अघिनै मार्जिन कारोबार सुविधा प्रदान गर्नका लागि २३ ब्रोकर कम्पनीहरुलाई स्वीकृति प्रदान गरेको थियो । सो अवधिमा ब्रोकरहरूलेनै कार्यविधिका केहि बुँदाहरु संशोधनको लागि माग गरेका थिए । ब्रोकरहरूको मागलाई सम्बोधन गर्दै मार्जिन कारोबार सुविधा सम्बन्धी कार्यविधि संशोधन पश्चात् लागू गरिएको हो ।
नियामक निकाय नेपाल धितोपत्र बोर्डले २०७५ सालमा जारी गरेको उक्त कार्यविधि २०७८ जेठ ११ गते प्रथम संशोधन गरेको थियो । बोर्डद्वारा संशोधन भएको एक वर्षमा नेप्सेले उक्त कार्यविधि कार्यान्वयनमा ल्याएको हो ।
हाल नेपालमा धितोपत्र कारोबारका लागि ५० ब्रोकरहरुले सेवा प्रदान गरिरहेका छन् । सबै ब्रोकर कम्पनीहरुले तोकिएको व्यवस्था पुरा गरी मार्जिन कारोबार सेवा प्रदान गर्न सक्ने अवस्था छ ।
बोर्डले संशोधन गरेको कार्यविधि अनुसार लगानीकर्ताहरुले ब्रोकरमार्फत ७० प्रतिशत कर्जा पाउनेछन् । यस अघि ५० प्रतिशतसम्म मात्र पाउने व्यवस्था थियो ।
संशोधित व्यवस्था अनुसार लगानीकर्ताहरुले शेयर धितो राख्दा ३० प्रतिशत रकम वा सो मूल्य बराबरको शेयर धितो राखे पुग्ने भएको हो । लगानीकर्ताहरुले मार्जिन कर्जाका लागि धितो राखेको शेयरको मूल्याङ्कन गर्दा १२० दिनको औसत मूल्य वा बजार मूल्यमध्य जुन कम हुन्छ त्यसैको आधारमा कर्जा दिन सकिने व्यवस्था भएको छ । यस अघि १८० दिनको औसत मूल्यको आधारमा धितो राखेको शेयरको मूल्यांकन गर्नुपर्ने व्यवस्था थियो ।
यस अघि लगानीकर्ताहरुले ब्रोकरबाट पाउने रकमबाट एक कम्पनीमा १० प्रतिशतसम्म मात्र राख्न पाउने व्यवस्था रहकोमा संशोधित कार्यविधिले भने एकभन्दा बढी कम्पनीमा लगानी गर्न पाउने व्यवस्था गरेको छ । लगानीकर्ताहरुले प्रत्येक दिन कम्तीमा मार्जिन रकम २० प्रतिशत बराबर कायम गर्नुपर्ने भएको छ ।
शेयर धितोको मूल्य २० प्रतिशतभन्दा कम हुन नदिन भनिएको छ । शेयर धितोको मूल्य कम्तीमा २० प्रतिशत कायम गर्न नसकेमा ब्रोकरले रकम थप्न मार्जिन कल गर्नेछ ।
शेयर धितोको मूल्य १५ प्रतिशतमा झरेमा भने ब्रोकरले लगानीकर्तालाई सूचना दिएको चार दिनपछि उक्त शेयर आफैं विक्री गरिदिन संशोधित व्यवस्थामा उल्लेख छ । ब्रोकरले शेयर विक्री गरेको बापतको रकमनै २० प्रतिशत बराबर पुग्ने गरी धितोको रूपमा राख्न सकिने व्यवस्था भएको छ ।
ब्रोकरहरुले आफ्नै पूँजी वा वाणिज्य बैंकहरुबाट कर्जा लिएर लगानीकर्ताहरुलाई मार्जिन कर्जा सुविधा प्रदान गर्न सक्नेछन् । अहिले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुमा पनि लगानीयोग्य पूँजीको अभाव भइरहेको अवस्थामा तत्कालका लागि ब्रोकरहरुले आफ्नै पूँजीमार्फत लगानी गर्ने बताएका छन् । यो कर्जाको ब्याजदर भने बैंक तथा वित्तीय संस्थाको तुलनामा बढी हुने जानकारी ब्रोकरहरुले दिएका छन् ।
ब्याजदर निर्धारण सम्बन्धीत ब्रोकरहरूबाटै हुने हुँदा सबैमा समान नहुन पनि सक्ने भनाइ उनिहरुको छ । सकेसम्म यो सुविधा प्रदान गर्ने ब्रोकरहरूले लिने ब्याजदरमा समानता ल्याउनु पर्ने माग लगानीकर्ताहरुको छ ।
नेप्सेसँग स्वीकृति पत्र नविकरण गराएका ब्रोकरहरु :
१.ब्रोकर नम्बर ३४ – भिजन सेक्युरेटिज
२.ब्रोकर नम्बर १६ – प्राइमो सेक्युरेटिज
३.ब्रोकर नम्बर ५६ – श्रीहरि सेक्युरेटिज
४.ब्रोकर नम्बर ५० – क्रिष्टल कन्चंनजंगा सेक्युरेटिज
५.ब्रोकर नम्बर ३६ – सेक्युर्ड सेक्युरेटिज
६.ब्रोकर नम्बर ३५ – कोहिनुर इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरेटिज
७.ब्रोकर नम्बर ३८ – दीपशिखा धितोपत्र कारोबार कम्पनी
८.ब्रोकर नम्बर ४५ – इम्पेरीयल सेक्युरेटिज
९.ब्रोकर नम्बर ५९ – दिव्या सेक्युरेटिज एण्ड स्टक हाउस
१०.ब्रोकर नम्बर ५७ – आर्या तारा इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरेटिज
११.ब्रोकर नम्बर ४४ – डायनामिक मनी म्यानेजर्स सेक्युरेटिज
१२.ब्रोकर नम्बर ३३ – दक्षिणकाली इन्भेष्टमेन्ट एण्ड सेक्युरेटिज
१३.ब्रोकर नम्बर २५– श्वेता सेक्युरेटिज
१४.ब्रोकर नम्बर ३९ – सुमेरु सेक्युरेटिज
१५.ब्रोकर नम्बर ४७ – निभ सेक्युरेटिज
