चैत ५, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले स्वदेशी लगानीमा बनेको ४५६ मेगावाट(मेवा) क्षमताको राष्ट्रिय गौरवको माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् आयोजना अन्तर्गत निर्माण सम्पन्न भएको नयाँ खिम्ती सब- स्टेसनको शनिवार औपचारिक रुपमा उद्घाटन गर्नुभएको छ ।
उहाँले रामेछाप जिल्लाको मन्थली नगरपालिका–१३ स्थित साँखे (फुलासी) मा आयोजित एक समारोहका बीच उक्त सब- स्टेशनको उद्घाटन गर्नुभएको हो ।
उक्त सब- स्टेसनमार्फत ४५६ मेगावाटको माथिल्लो तामाकोशीसहित ५२ दशमलव ४ मेगावाटको लिखु- ४ र २४ दशमलव २ मेगावाटको लिखु ‘ए’ आयोजनाहरुको विद्युत प्रणालीमा जोडिएको छ ।
सब- स्टेसन स्वदेशी पूँजीमा निर्माण भएको मुलुककै ठूलो ४५६ मेगावाटको राष्ट्रिय गौरबको माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् आयोजनाको एउटा मुख्य भाग हो । उक्त आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् ४७ किलो मिटर लामो २२० के. भी. डवल सर्किट प्रसारण लाइनबाट नयाँ खिम्ती सब- स्टेसन जोडिएको छ ।
त्यस्तै, नयाँ खिम्ती सबस्टेसनमा जोडिएको विद्युत ७६ किलोमिटर २२० केभी प्रसारण लाइनबाट धनुषाको ढल्केवरस्थित ४००/ २२०/ १३२ केभी सब- स्टेसनमा लगिएको छ । ढल्केबरबाट मुलुकभित्र खपतका लागि पूर्व–पश्चिम पठाइएको छ भने बढी भएको विद्युत् ढल्केबर–मुजफ्फरपुर अन्तरदेशीय प्रसारण लाइनमार्फत भारततर्फ निर्यात गरिएको छ ।
उक्त सब- स्टेशन नेपाल विद्युत् प्राधिकरण अन्तर्गतको अपर तामाकोशी हाइड्रोपावरले निर्माण गरेको हो । उक्त अवसरमा ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिंचाइमन्त्री पम्फा भुसाल, बाग्मती प्रदेशका वन तथा वातारणमन्त्री विशाल खड्का, सांसद पार्वत गुरुंग, नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिंगलगायत उच्च अधिकारीहरु सहभागि थिए ।
उक्त अवसरमा ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिंचाइमन्त्री पम्फा भुसालले जलस्रोतले सम्पन्न देश विश्वमै दोस्रो विद्युत् बाल्ने देश भएपनि विविध कारणले पछि परेको भन्दैदेशैभरी पहुँच पुर्याउने कोसिसमा रहेको बताइन् । ५० लाख जनताको घरमा केन्द्रीय प्रसारण पुगेको बताउँदै उनले बाँकी जनतामा आगामी दुई वर्षभित्र पुर्याउने योजना रहेको बताइन् ।
अन्तरराष्ट्रिय बजारमा विद्युत् विक्रीको लागि छलफल भइरहेको बताउँदै उनले आयातमा आधारित भएको देशमा विद्युत् नै हो ठूलो निर्यात हुने र यसले नै गहिरो व्यापार घाटा कम गर्ने अपेक्षा रहेको बताइन् । उनले यसमा निजी क्षेत्र सहयोगि बनोस भन्ने सरकारले अपेक्षा राखेको बताइन् ।
उर्जा मन्त्रालयका सचिव देवेन्द्र कार्कीले गौरव गर्न लायक आयोजना बनाउन सकेकोमा खुसी व्यक्त गर्दै अवरोध भएको भए यो आयोजना सफल हुने थिएन भन्दै अवरोध भएको होइन केहि माग सम्बोधन हुन ढिलाई भएको बताए । स्वदेशी लगानीमा निर्माण गरेर भारतमा विद्युत् विक्री गर्न सकिने उनले बताए ।
उक्त अवसरमा विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक एवं अपर तामाकोशी हाइड्रोपावर लिमिटेडका अध्यक्ष कुलमान घिसिङले अनेकौं कठिनाइ बेहोर्दै माथिल्लो तामाकोशीको निर्माण सम्पन्न भएको र यसबाट जलविद्युत् र समग्र आर्थिक क्षेत्रको विकासमा एक ऐतिहासिक उपलब्धी प्राप्त भएको बताए । उनले यस आयोजनाको सफलताबाट भविष्यमा यस्तै ठूला आयोजनाहरू स्वदेशी लगानी र व्यवस्थापनमा निर्माण गर्ने सकिने अनुभव, आँट, र दक्षता प्राप्त भएको उल्लेख गरे ।
तामाकोशी, लिखु र गर्ज्याङ करिडोरमा रहेका जलविद्युत् आयोजना यो सब- स्टेसन र प्रसारण लाइनमार्फत राष्ट्रिय प्रणालीमा जोडिनेछन् । ती करिडोरमा बन्ने आयोजनाको बिजुली प्रसारण र वितरणका लागि यो सब- स्टेसन निकै महत्त्वपूर्ण मानिएको छ । काठमाडौं उपत्यकामा बढ्दो बिजुली माग धान्नका लागि पनि यो सब- स्टेसन र प्रसारण लाइन महत्त्वपूर्ण ठानिएको छ ।
तामाकोशी करिडोरको बिजुली तामाकोशी–खिम्ती–ढल्केबर प्रसारण लाइनबाट ढल्केबरमा रहेको ४०० केभी सब- स्टेसनमा जोडिएको छ । तामाकोशी–खिम्ती–ढल्केबर र खिम्ती–बाह्रबिसे प्रसारण लाइन पनि यो सब- स्टेसनसँग जोडिएका छन् ।
तीन वर्ष लगाएर निर्माण भएको उक्त सब- स्टेशन गत असारमा तयार भएर साउनदेखि नै सञ्चालनमा ल्याइएको थियो । तामाकोशी र त्यसका सहायक नदी तथा खोलाबाट उत्पादित विद्युत् जोडिने नयाँ खिम्ती सब- स्टेसनबाट करीब १ हजार २०० मेगावाटसम्म विद्युत् प्रवाह गर्न सकिने छ । सब- स्टेसनमा २२०/ १३२ केभी, ३३ दशमलव ३३ एमभीए क्षमताको चार ओटा पावर ट्रान्सफरमरहरू जडान गरिएको छ ।
यो केन्द्रीय विद्युत् प्रणालीमा जोडिने दोस्रो ठूलो सब- स्टेसन रहेको नेपाल विद्युत् प्राधिकरणले बताएको छ। करीब १३७ रोपनी क्षेत्रफल रहने सबस्टेसनमा हाल करीब ५५ रोपनीमा २२०/ १३२ केभी नयाँ खिम्ती सब- स्टेसन निर्माण भएको छ ।
शनिवार नै प्रधानमन्त्री देउवाले माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत् आयोजना स्थलको अवलोकन गर्नुभएको छ ।
साथमा अभियान संवाददाता गणेश सुवेदी , तस्वीरहरु : आर्थिक अभियान तथा रासस
यो पनि हेर्नुस् :
न्यू खिम्ती सब- स्टेशनको निर्माण कार्य सकियो, प्रधानमन्त्रीले शनिवार उद्घाटन गर्ने
