यो कस्तो स्वतन्त्रता हो ?

बिदा धेरै भयो भन्दै थे, कुर्सीमा पुग्नासाथ फ्याट्टै छलाङ हानेछन् क्रान्तिकारीले, दनादन सार्वजनिक बिदा थप्न पो लागे । ३० दिनको महीना १२ दिन बिदा । सरकारी निकायले काम नगरे पनि तलब पाकिहाल्छ, के भो र । अरूलाई बिदा दियो आफू व्यापारतिर लाग्यो । राजनीति गर्नेहरू भित्रभित्रै व्यापारमा लाग्न थालेका छन् भने उद्योगी व्यापारीहरू राजनीतितिर । राजनीतिमा नजाने व्यापारीहरू भने कि संन्यास लिने, नभए आत्महत्या गर्ने स्थितिमा पुगेका छन् । पूरै राजनीति र शासनतन्त्र भने जनतालाई मूल मुद्दाबाट भट्काउने किसिमले गरिँदै गएको छ । पाकिस्तानको आर्थिक स्थिति हेरौं । अझ आर्थिक रूपले बलियो श्रीलंकाको हालत हेरौं, जो कुनै बेला पूरै सुनको थियो रे । हाम्रै पालामा पनि कति राम्रो थियो, तर आज कुन स्थितिमा छ । दल र दलपतिहरू चढ्न चैं उत्तरमा रहेको समृद्धिको सगरमाथा चाहन्छन्, तर लाग्छन् दक्षिणतिरको महासागरतर्फ । काशी जान कुत्तीको बाटो भन्थे पुर्खाले, अहिले हिमाल चढ्न दिल्लीको दौड पो छ । तर ‘दिल्लीका लड्डु खाया भी पछुताया, नखाया भी पछुताया’ । पदमा पुग्नासाथ नेताहरू सत्ता र भत्ताको मदमा मस्त रहँदा रहेछन् । कुर्सी त ढिलोचाँडो जान्छ, तर देशमा उनीहरूले गरेका गलत कामहरूको प्रभाव भने पुस्तौंसम्म रहन्छ । हिजोको कामको परिणाम आज भोग्छौं, आजको कामको भोलि । शास्त्रले कर्मको फल भोग्नैपर्छ भन्छ । आज धान रोपेर भोलि गहँु त पक्कै नफल्ला । तर कलहको बीउ रोपेर सुशासनको फल टिप्ने आशा गर्दैर्छौं हामी । हिजो शासकले गरेका कर्मको फल अहिले हामी सर्वसाधारणले भोग्दै छौं । कुनै दिन त उनीहरू आफैले पनि भोग्नुपर्ला नै । इराकका सद्दाम, पाकिस्तानका जिया, युगान्डाका अमीन, बंगलादेशका खोन्डाकर, फिलिपिन्सका मार्कोस, क्याम्बोडियाका पोलपोट, चिलीका पिनोशे जस्ताको उदाहरण हेरे पुग्छ । इतिहास त यिनले पनि पढे होलान् । तर बुझ्न चाहिँ के बुझे खै कुन्नि ? शायद हाम्रा आजका शासकहरू आफै भ्रममा छन् र देशलाई पनि भ्रमै भ्रममा डोर्‍याइरहेका छन् । वा भ्रमको खेती गरेर आफ्ना उन्नतिको सिँढी मात्र थपिराछन् ? ल सत्तापक्षलाई त पदको मात लाग्यो रे । तर प्रतिपक्ष चाहिँ के भको हो कुन्नि ? स्वस्थ प्रजातन्त्रका लागि त बलियो विपक्षी चाहिन्छ भन्छन् । जुनसुकै दलको सरकार होस्, त्यसलाई मत्ता हात्ती हुन नदिने काम हो प्रतिपक्षको । तर जब चुनिएर आएको विपक्षी कमजोर हुन्छ वा कुनै लोभका कारणले कमजोर बन्छ वा बनाइन्छ, तब त्यो विपक्षीको भूमिका निभाउने जिम्मा पत्रकार, बुद्धिजीवी, नागरिक समाजको हुन्छ । हो त्यै विपक्षीको भूमिकामा छु अहिले म । नेपालमा नागरिक त छन्, तर नागरिक समाज देखिरहेको छैन । जहाँसम्म बुद्धिजीवीहरू छन् कि छैनन् भन्ने प्रश्न छ, बुद्धि भएकाहरू धेरै छन् देशमा । तर धेरैका बुद्धिमा जीवहरू अर्थात् कीरा पसेका छन् जस्तो छ । त्यसैले उनीहरू दलको मादलमा नाचिरहेका मात्र देखिन्छन् । जुनसुकै नाममा खुलेका किन नहुन् तर नेपालका दल र सरकारले काम गर्न सकेनन् वा गर्न चाहेनन् । यो कुरा कुनै पत्रकार वा कुनै मिडियाले मात्र भनेका होइनन् । स्वयं सरकार, दल र संसद्भित्रैबाट उठिरहेको आवाज हो यो । जनताले राम्रैसँग बुझेका छन् कि यिनका कथनी र करणीमा कति फरक छ भनेर । यी दल र दलपतिहरू चढ्न चैं उत्तरमा रहेको समृद्धिको सगरमाथा चाहन्छन्, तर लाग्छन् दक्षिणतिरको महासागरतर्फ । काशी जान कुत्तीको बाटो भन्थे पुर्खाले, अहिले हिमाल चढ्न दिल्लीको दौड पो छ । तर ‘दिल्लीका लड्डु खाया भी पछुताया, नखाया भी पछुताया’ । शायद उनीहरूलाई केही गर्नु नै छैन । केवल अनेक तिगडम गरेर शासनको गद्दीमा टाँसिइरहनु छ । हामी नेपालीहरू सधैं भगवान्को खोजीमा भट्किरहेका हुन्छौं । भक्त हुनु ठीकै होला । तर अन्धभक्तिले कसैलाई कहीँ पुर्‍याउँदैन । आँखा त सबैको देखिन्छ, तर दृष्टि कसैमा पनि देखिन्न, दूरदृष्टि त झन् टाढाका कुरा भयो । नेपाली मतदाताको समस्या यहीँनेर छ । अन्धभक्त हरेक ढुंगालाई भगवान् बनाउन उद्यत छ । भगवान्का हरेक अपराध पनि अपराध लाग्दैनन् । यहाँ कि कसैको एकैचाटि देवत्वकरण हुन्छ कि दानवीकरण । यस्तो रोग लागेपछि कुन सही दृष्टि, कुन भ्रम कसले छुट्ट्याउने ? मानिसहरू जताततै भ्रष्टाचार भयो भनिरहेका छन् । नेताहरू पनि त्यसै भनिरहेका छन् हाकिम र पियन पनि त्यही भनिरहेका छन् । सबैले  भ्रष्टाचारको विरोध गर्छन् । तर यहाँ भ्रष्टाचार शिष्टाचार बनिसकेको छ । एकआपसमा मिलेर खानु भ्रष्टाचार नभई एक ‘कोअपरेटिभ कल्चर’ बनेको छ । अनि भाषणमा भ्रष्टाचार देखिन्छ, अख्तियारले भ्रष्टाचार र भ्रष्टाचारी देख्दैन । त्यसैले नेपालमा भ्रष्टाचार कहिले खत्तम हुन्छ त ? म भन्छु कहिल्यै हुन्न । किनकि राजनीति र भ्रष्टाचार दुवैको राशी एउटै हो । त्यसैले भनिन्छ कि नेपालमा प्रत्येक व्यक्ति इमानदार छ, जबसम्म ऊ पक्राउ पर्दैन । यै साता संसद्मा गएरै स्वयं राष्ट्रपतिले समेत भनिन् कि देशमा भ्रष्टाचार धेरै भयो, कम गर्नुपर्‍यो भनेर । जवाफमा प्रधानमन्त्रीले भ्रष्टाचार खत्तमै गर्ने ठोकुवा गरे । अर्थात् आफू पनि नखाने, अरूलाई पनि खान नदिने रे । झूठको निम्तो खाइ पत्याउनु ! नखाई उनीहरू कसरी बाँच्छन् होला र खै ? न स्मार्टफोन बोक्दैमा कोही स्मार्ट हुन्छ, न त फास्ट फूड खाएर कोही फास्ट हुन्छ । त्यस्तै न कसैले भ्रष्टाचार निर्मूल पार्छु भनेर भ्रष्टाचार निर्मूल हुन्छ, न चोखो छु भन्ने नै चोखो हुन्छ । किनकि जबसम्म देशका मूल मुद्दाहरूमा नेतृत्व तहबाटै इमानदार समाधान खोजिँदैन, तबसम्म देश अघि बढ्दैन । यतिबेला देशलाई विभिन्न समस्याहरूबाट मुक्ति चाहिएको छ भन्छन् हरेक दल र दलपतिहरू । त्यसो गर्न त धर्मभक्त र दशरथ चन्दहरू नै चाहियो नि । दशलाखे शहीदहरूबाट त पार लागेन त ! तर फेरि भक्त र चन्दहरू कहाँबाट ल्याउने ? ल मानौं, आए रे । बदलामा फेरि रगत माग्छन् । कसरी दिनु ? दुईचार थोपा बचेको रगत पनि दिने हो भने करवाला र घरवालाले के चुस्छन् फेरि ? त्यसैले भन्न मन लाग्छ... लौन ! यो कस्तो स्वतन्त्रता हो, बिहानीसँग डर लाग्छ जबदेखि लुटिएँ उज्यालोमा, अब उज्यालोसँगै डर लाग्छ प्रजातन्त्रको मन्त्र जपिहिँड्ने पाखण्डीहरूको करतूतहरू देखेपछि अब त पराईहरूबाट भन्दा आफ्नै भन्नेहरूसँग डर लाग्छ ।

सम्बन्धित सामग्री

दाइजोमा देशको स्वतन्त्रता

नेता सुभाषचन्द्र बोस भारतीय स्वतन्त्रता संग्रामका एक हस्ती हुन् । उनले स्वतन्त्रता संग्राममा सहभागी हुँदा उनी अविवाहित नै थिए । त्यसैले उनीसित यस विषयमा पटक–पटक प्रश्न गरिन्थ्यो । उनी जहाँ गए पनि उनलाई...

प्रेस स्वतन्त्रता सुनिश्चित गर्न गणतन्त्र सुदृढ हुनुपर्छ: मन्त्री शर्मा

काठमाडौँ, २६ वैशाख । सञ्चार तथा सूचना प्रविधिमन्त्री रेखा शर्माले राजनीतिक स्वतन्त्रता र प्रेस स्वतन्त्रता एकअर्कासँग जोडिएको बताएका छन् । तिसौँ विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका अवसरमा युनेस्कोसँगको सहकार्यमा राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग, नेपाल पत्रकार महासङ्घ र त्रिभुवन विश्वविद्यालय आमसञ्चार तथा पत्रकारिता विभागद्वारा आज यहाँ आयोजित कार्यक्रममा उनले राजनीतिक स्वतन्त्रताविना प्रेस स्वतन्त्रता सम्भव नहुने उल्लेख गरे। नेपाल […]

युद्धबीच युक्रेनले मनायो स्वतन्त्रता दिवस

युक्रेनले बुधबार आफ्नो ३१औं स्वतन्त्रता दिवस मनाएको छ । सन् १९९१ मा युक्रेन सोभियत संघबाट स्वतन्त्र भएको घोषणा गरेको सम्झनामा अगष्ट २४ लाई युक्रेनले स्वतन्त्रता दिवसका रूपमा मनाउने गरेको छ...

युक्रेनमा स्वतन्त्रता दिवस मनाउन प्रतिबन्ध

काठमाडौं । युक्रेनमा ३१ औँ स्वतन्त्रता दिवसलाई सार्वजनिक रूपमा मनाउन प्रतिबन्ध लगाईएको छ । यहि अगस्ट २४ तारिकमा स्वतन्त्रता दिवस परेकाे छ । तर साेही दिवसलाई सार्वजनिक रुपमा नमनाउन भनिएको हो । रुसी सेनबाट हुनसक्ने सम्भावित आक्रमणलाई ध्यान दिंदै सोभियत संघबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गरेको स्मरणमा गरिने कार्यक्रम नमनाउन आग्रह गरिएको हो । युक्रेनको दक्षिणी क्षेत्रमा […]

युक्रेनले स्वतन्त्रता दिवस नमनाउने

काठमाडौं : युक्रेनले स्वतन्त्रता दिवसमा सार्वजनिक कार्यक्रमहरु गर्न प्रतिबन्ध लगाएको छ। सोभियत शासनबाट मुक्त भएको दिनको सम्झनामा युक्रेनले अगस्टलाई २४ लाई राष्ट्रिय स्वतन्त्रता दिवसका रुपमा मनाउँदै आएको छ। तर भोलि पर्ने ३१औँ स्वतन्त्रता दिवसमा भने कुनै पनि सार्वजनिक कार्यक्रम नगर्न र सडकमा ननिस्किन राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्कीले आग्रह गरेका छन्। उनले स्वतन्त्रता दिवसका दिन रुसले खराब आक्रमणको तयारी गरिरहेको आशंका रहेकाले कोही पनि घरबाहिर ननिस्किन आह्वान गरेका हुन्।  समाचार एजेन

प्रेस स्वतन्त्रता सूचकाङ्कमा नेपालको प्रगति

काठमाडौँ,२० वैशाख । नेपालले प्रेस स्वतन्त्रता सूचकाङ्कमा उल्लेखनीय प्रगति गरेको छ । रिपोर्टर्स विदाउट बोर्डर्स आरएसअफ ले १८० देशमा पत्रकारिताको अवस्थाको मूल्याङ्कन गर्दै आज सार्वजनिक गरेको विश्व प्रेस स्वतन्त्रता सूचकाङ्क २०२२ मा अघिल्लो वर्ष १०६औँ स्थानमा रहेको नेपाल यो वर्ष ७६औँ स्थानमा उक्लेको देखाएको हो । विश्व प्रेस स्वतन्त्रता सूचकाङ्कअनुसार छिमेकी मुलुक भारत १५० औँ […]

एक वर्षमा प्रेस स्वतन्त्रता हननका ५५ घटना

फ्रिडम फोरमले विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवसका अवसरमा सार्वजनिक गरेको रिपोर्टमा प्रेस स्वतन्त्रता हनन सम्बन्धी उक्त तथ्याङ्क उल्लेख गरिएको छ।...

आज विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस

काठमाडौं : आज विश्व प्रेस स्वतन्त्रता दिवस। 'स्वतन्त्र एवं बहुलवादी प्रेसका लागि विण्डहक घोषणापत्र' जारी भएको दिनको सम्झनामा मे ३ तारिखमा प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मनाइन्छ ।सन् १९९३ मा युनेस्कोको आयोजनामा अफ्रिकी मुलुक नामिबियाको विण्डहक सहरमा पत्रकारको सम्मेलनले घोषणापत्र जारी गरेको थियो । त्यसैकाे सम्झनामा संयुक्त राष्ट्रसंघले यो दिवस मनाउने निर्णय गरेको थियो ।नेपालमा पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी प्रेस स्वतन्त्रता दिवस मनाउने गरिएको छ। दिवसको अवसरमा पत्रकारले राज्यलाई प्रेस स्

एमसीसीबारे देउवाको भाषणमा प्रचण्ड: आफ्नो कुरा भन्नुभयो, उहाँलाई स्वतन्त्रता छ

नेकपा (माओवादी केन्द्र)का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'ले एमसीसीबारे प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको विचारलाई व्यक्तिगत स्वतन्त्रता भनेका छन् । पार्टीको आठौं राष्ट्रिय महाधिवेशन उद्घाटन समारोहलाई आइतवार प्रज्ञा भवनमा सम्बोधन गर्दै प्रचण्डले आफ्नो कुरा भन्न प्रधानमन्त्रीलाई स्वतन्त्रता रहेको बताए । 'उहाँले आफ्नो कुरा भन्नुभयो । उहाँलाई स्वतन्त्रता छ,' प्रचण्डले भने, 'एमसीसी कहाँ राष्ट्रघाती छ, देखाइदिनुपर्‍यो भन्नुभयो । छलफल गर्दैछौं, छलफल गरेर सहमति गर्छौं भन्नुभयो । सहमतिमै अघि बढ्छौं भनेर महत्वपूर्ण कुरा भन्न...

भारतले आज ७५औं स्वतन्त्रता दिवस मनाउँदै

एजेन्सी । भारतले आज ७५औं स्वतन्त्रता दिवस मनाउँदैछ । भारतभर अगष्ट १५ का दिन स्वतन्त्रता दिवस मनाउने गरिन्छ । भारत सन् १९४७ को अगष्ट १५ मा बेलायत साम्राज्यबाट मुक्त भएको थियो । भारतमा शासन गरिरहेको बेलायती सरकार सन् १९४७ मा आजकै दिन भारत छोडेर भागेपछि भारत बेलायती साम्राज्यबाट मुक्त भएको हो । स्वतन्त्रता र मुक्तिको […]