काठमाडौं । अरु बेलाभन्दा माघे संक्रान्तिमा बढी खपत हुने तरुलमा नेपाल आत्मनिर्भर बन्दै गएको छ । स्वदेशकै उत्पादनले माग धान्न सक्ने अवस्थामा पुगेपछि आयात पनि घटेको व्यापारी बताउँछन् ।
कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिका प्रवक्ता विनय श्रेष्ठ पछिल्ला केही वर्षयता स्वदेशमै उत्पादित तरुलबाट करीब करीब माग धान्ने अवस्थामा पुगेको बताउँछन् ।
‘अहिले हाम्रै आन्तरिक उत्पादनले पुगिरहेको छ । पछिल्लो केही वर्षदेखि भारतबाट ४–५ मेट्रिक टन मात्रै आयात हुने गरेको छ । नेपालमा खपत हुने तरुलको ९५ प्रतिशत हिस्सा हाम्रै उत्पादन छ,’ प्रवक्ता श्रेष्ठले भने ।
पुसयता बढ्यो आगमन
माघे संक्रान्ति आउन केही दिन मात्रै बाँकी रहँदा अहिले दिनहुँ तरुलको आगमन बढिरहेको छ । यही पुस १ गतेयताको तरुल आगमनको तथ्यांक हेर्दा यो कुरा पुष्टि गर्छ । यही पुस १ गते १९ हजार ५४३ किलोग्राम तरुल भित्रिएको थियो । पुस २६ गते भने उक्त परिणाममा ६४३ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । समितिका अनुसार उक्त दिन १ लाख ४५ हजार २२० किलोग्राम तरुल भित्रिएको छ ।
कालीमाटी बजारमा पुस १ गतेयता ८ लाख ७० हजार ४२ किलोग्राम तरुल भित्रिइसकेको छ । तरुलको आगमन पुस २८ र २९ गत अझै बढ्ने उनले बताए ।
प्रवक्ता श्रेष्ठका अनुसार गत वर्ष १८ सय टन तरुल, सखरखण्ड र पिडालु भित्रिएको थियो । यो पटक पनि त्यही हाराहारीमा भित्रिने उनले बताए ।
स्वदेशी नै रुचाउँछन् उपभोक्ता
ग्राहकले पनि नेपालमै उत्पादित तरुल रुचाउने गरेको व्यापारी बताउँछन् । ‘हाम्रोमा धेरै प्रकारका तरुल छन् । यहाँको तरुल स्वादिलो पनि छ, त्यही भएर ग्राहकले पनि यहाँकै तरुल मनपराउँछन्,’ प्रवक्ता श्रेष्ठले भने ।
कालीमाटीमा भारतको तरुल विक्री गर्ने व्यापारी पनि थोरै भएको उनको भनाइ छ ।
सर्लाहीबाट भित्रिन्छ ७० प्रतिशत
उनका अनुसार कालीमाटीमा विक्री हुने तरुलमा सबैभन्दा धेरै हिस्सा सर्लाहीको छ । कालीमाटी बजारमा सर्लाहीबाट ६० देखि ७० प्रतिशत हिस्सा तरुल भित्रिने गरेको उनले बताए ।
सर्लाहीपछि सुनसरी, धादिङ, मकवानपुर, चितवनमा लगायतका जिल्लाबाट पनि कालीमाटीमा तरुल भित्रिने गरेको छ ।
किलोको ४०० रुपैयाँसम्म
समितिका अनुसार आज तरुलको थोक मूल्य किलोको ६० देखि ७० रुपैयाँसम्म छ । तरुलको मूल्य जात अनुसार फरक फरक पर्ने गरेको छ । कालीमाटीमा खुद्रामा तरुल विक्री गर्दै आएका रामलाल यादवले आफूले १५–१६ प्रकारका तरुल विक्री गर्ने गरेको बताए । जातअनुसार तरुलको खुद्रा मूल्य किलोको १०० रुपैयाँदेखि ४०० रुपैयाँसम्म पर्ने गरेको उनको भनाइ छ ।
उनले अहिले हात्तीपाइले तरुल, पातले तरुल, आकाशे तरुल, मुडे तरुल, वन तरुललगायत विक्री गर्दै आएका छन् ।
'यो वर्ष किलोमा १५ रुपैयाँ बढ्यो'
गत वर्षको तुलनामा तरुलको मूल्य किलोमा १० देखि १५ रुपैयाँ बढेको उनले बताए । यो सिजनमा माग बढेकाले तरुलको मूल्य पनि बढेको उनको भनाइ छ । साताअघिसम्म प्रतिकिलो १०० रुपैयाँ खुद्रा मूल्य रहेको तरुल अहिले २० रुपैयाँले बढेर प्रतिकिलो १२० रुपैयाँसम्म पुगेको उनी बताउँछन् ।
यीमध्ये सबैभन्दा महँगो ‘वन तरुल’ हुने व्यापारी बताउँछन्, जसको मूल्य प्रतिकिलो ४०० रुपैयाँ पर्ने गरेको छ । सबैभन्दा बढी विक्री हुने तरुल भने आकाशे तरुल र वन तरुल रहेको व्यापारीको भनाइ छ ।
माघे संक्रान्तिमा तरुलसँगै, पिँडालु, सखरखण्ड र कन्दमुलको पनि खपत हुने गरेको छ ।
डाेटी - दिपायलमा अदुवाले भन्दा पिँडालुले बजार पाउन थालेको छ ।
कमै मात्रामा उत्पादन हुने र कम भाउमा बिक्री हुने पिँडालु यतिबेला डोटीको स्थानीय बजार खड्यौली, बर्छैन , वीपी नगर र कैलालीको धनगढी र अत्तरियालगायतका बजारमा आकर्षक भाउमा बिक्री भइरहेको छ ।
डोटीको बडीकेदार, जोरायल र बोगटान फुड्सिल गाउँपालिकामा धेरै मात्रामा अदुवा उत्पादन भए पनि पछिलो समय मूल्य नपाएपछि किसान पिँडालु खेती गर्न थालेका छन् । बडीकेदारका किसान व्यावसायिक रुपमा नै अदुवा खेती छोडेर पिँडा...
दिपायल – दिपायलका किसानले निकै मिहिनेत गरेर उत्पादन गरेको अदुवाले भन्दा पिँडालुले बजार पाउन थालेको छ । कमै मात्रामा उत्पादन हुने र कम भाउमा बिक्री हुने पिँडालु यतिबेला डोटीको स्थानीय बजार खड्यौली, बर्छैन, वीपी नगर र कैलालीको धनगढी र अत्तरियालगायतका बजारमा बिक्री भइरहेको छ। डोटीको बडीकेदार , जोरायल र बोगटान फुड्सिल गाउँपालिकामा धेरै मात्रामा अदुवा […]
