साहिलमाथि २५ उद्योग बन्द हुने नीति ल्याउन लविङ गरेको आरोप

स्पञ्ज आइरनको आयात गरेर बिलेट र फलामे डण्डी बनाउने उद्योगलाई सरकारले दिएको सहुलियतप्रति बिलेट नै आयात गरेर फलाम बनाउने उद्योगीहरुले आपत्ति जनाएका छन् । सोमबार पत्रकार सम्मेलनको आयोजना गरेर बिलेट आयात गरेर फलामे डण्डी बनाउने उद्योगीहरुले यो नीतिले २५ वटा उद्योगको १ सय अर्ब नोक्सान हुने दाबी गरेका छन् ।‘जम्मा ३१ उद्योग छन्, यीमध्ये २५ वटा उद्योगले बिलेट आयात गरेर डण्डी बनाउँछन्’ नेपाल स्टिल रोलिङ मिल एसोसियसनका उपाध्यक्ष किरणकुमार साखः भन्छन्, ‘६ वटा उद्योगलाई पोस्न २५ वटा उद्योगको गला काट्ने काम भएको छ, यो भनेको १ सय अर्ब रुपैयाँ नोक्सान हुनु हो ।’एसोसियसनका संस्थापक अध्यक्षसमेत रहेका पञ्चकन्या स्टिलका प्रवन्ध निर्देशक प्रदीप श्रेष्ठले यो निर्णयले सरकारकै राजस्व गुम्ने बताए । बिलेट आयात गरेर चल्ने उद्योगले अब प्रतिस्पर्धा नै गर्न नसक्ने भन्दै उनले २५ वटा यस्ता प्रकृतिका उद्योग बन्दा हुँदा १० हजारले रोजगारी गुमाउने दाबी गरेका छन् । ‘हमीले प्रतिटन बिलेटको ३ हजार रुपैयाँ राजस्व बुझाउँदै आएका छौँ, वर्षमा हामी १५ लाख टन बिलेट आयात गर्छौँ’ उनले भने, ‘यो भनेको ४.५ अर्ब राजस्व हो, यो राजस्व अब गुम्दैछ ।’अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मालाई केही उद्योगहरुले प्रभावमा पारेर नेपालको बिजुलीको खपत बढाउँछौँ भनेर यस्तो नियम ल्याउन भूमीका खेलेको आरोप लगाउँदै श्रेष्ठले केही उद्योगीहरुले एक किलो डण्डी बनाउन त्यसको मूल्यको ५० प्रतिशत खर्च बिजुलीमा हुने भन्दै गलत तथ्य बुझाएको पनि आरोप लगाए ।यो पनिःडण्डी उद्योगीहरुको २ धार, साहिल अग्रवालद्वारा पत्रकार सम्मेलन बहिष्कार‘सबै उद्योग स्पञ्जमा जाने हो भने बिलेट आयातबाट संकलन हुने राजस्व शून्य हुन्छ’ श्रेष्ठको भनाई छ ।आफूहरुलाई ४.७५ प्रतिशत शुल्क लगाउँदा स्पञ्ज आयात गर्नेलाई छुट दिईएको र आफूहरुलाई प्रति किलो बिलेटमा अर्को २.५ रुपैयाँ शुल्क लगाउँदा पनि स्पञ्ज आयातकर्तालाई छुट दिईएकोमा नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका बस्तुगत उपाध्यक्ष अञ्जन श्रेष्ठ, पञ्चकन्या स्टिलका प्रवन्ध निर्देशक प्रदीप श्रेष्ठ र साखः स्टिलका प्रवन्ध निर्देशक किरणकुमार साखः लगायतका उद्योगीहरुले असन्तुष्टि जनाएको देखिएको छ ।उद्योगीहरुले बुझ पचाएसिमेन्टमा क्लिङ्कर उत्पादन गर्ने र अटोमोबाइल्स क्षेत्रमा गाडी तथा मोटरसाइकल एसेम्बल गर्नेलाई छुट तथा सहुलियत दिँदा त्यसको स्वागत भईरहेका बेला नेपालमै स्टिल बिलेट उत्पादन गर्ने उद्योगलाई छुट तथा सहुलियत दिँदा यसको विरोध हुनु अचम्मको विषय भएको जानकारहरु बताउँछन् ।‘तयारी बिलेट ल्याएर त्यसलाई एक चरण गालेर फलाम बनाउँदा त्यसमा कति भ्यालु एड हुन्छ ? बढी भए १० प्रतिशत’ एक जना औद्योगिक क्षेत्रका जानकार भन्छन्, ‘भन्सारमा आधारित अर्थतन्त्रलाई अब कच्चा पदार्थ ल्याएर कम्तीमा एसेम्बल गरौँ, दुई तीन चरणको काम यही गरौँ, आफ्नै बिजुली खपत बढाऔँ र उत्पादनमा आधारित अर्थतन्त्रको बेश तयार गरौँ भन्दा विरोध किन हुन्छ ? उहाँहरुले भने जस्तो राजस्व घटे के हुन्छ त ? यता बिजुली, ढुवानी, सडक दस्तुरको पैसा तिरे भयो त, जसरी नि धेरै कर राजस्व तिर्न मन भए केले रोक्छ ? घाम जत्तिकै छर्लङ्ग कुरालाई बङ्ग्याएर केही हुँदैन, यो उद्योगीहरुको आँखामा छारो हाल्ने काम मात्रै हो ।’

सम्बन्धित सामग्री

डण्डी उद्योगि भन्छन्, ‘जनार्दन शर्माको निर्णय सही छ तर, कुलमान बाधक देखिए’

अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले प्रतिस्थापन विधेयकमार्फत फलामे डण्डी तथा छड उद्योगबारे ल्याएको नीतिले फलाम व्यवसायी विभाजित भएका छन्। नेपालमा नै फलाम बनाउने र करिब करिब फलाम नै नेपाल आयात गर्नेहरु प्रतिस्थापन बिधेयकको व्यवस्थालाई लिएर विभाजित भएका हुन्। स्पन्ज आइरन अर्थात नेपालमै फलाम उत्पादन गर्ने र तयारी स्टिल अर्थात करिब करिब फलाम नै आयात गर्ने उद्योगबीच भन्सारदरमा हाल करिब ४.७५ प्रतिशत भिन्नता कायम गरिएकाले अहिले उद्योगिहरु विभाजित भएका हुन्। विलेट आयात गरि नेपालमा फलाम व्यवसाय गर्नेहरु सरकारले ल्याएको नीतिप्रति असन्तुष्ट छन् भने नेपालमा नै विलेट उत्पादन गरि फलाम उद्योग चलाउनेहरु भने यो निर्णयलाई स्वागत गरेका छन्।   तर सरकारको निर्णयको बिरोध गर्ने अर्थात नेपालमा विलेट आयात गरि फलाम उद्योग चलाउनेहरु यो निर्णयले नेपालकै बिजुली प्रयोग हुने, रोजगारी बढ्ने लगायतका कुरा नकार्न सकेका छैनन् । कति थपिन्छ बिजुलीको खपत ?नेपाल रोलिङ्ग मिल्स एशोसिएसनले बिजुलीको खपत स्वदेशभित्रै बढाउने गरी यो नीति ल्याउन वर्षौदेखि आफूहरुले लविङ गरेको दाबी गरेको छ । उद्योगी साहिल अग्रवाल (संस्थापन) नेतृत्वको एसोसियसनले सोमबार साँझ एक विज्ञप्ति नै जारी गरेर अर्थमन्त्री शर्माको यो नीतिले तत्कालै ६ अर्ब रुपैयाँ हाराहारीमा लगानी थपिने २२० मेगावाट विद्युत खपत बढ्ने दाबी गरेको छ ।उद्योगी अशोक मुरारका यो नीतिले २० वटा उद्योग खुल्ने र अहिले भारतबाट तयारी बिलेट आयात गरेर फलामे डण्डी बनाउने उद्योगहरु पनि निकट भविष्यमा नेपालमै बिलेट उत्पादन गर्नेतर्फ लाग्ने दाबी गर्छन् ।एसोसियसनले त अझ १ करोड ५० लाख लिटर फर्नेस आयलको खपत घटाई नेपाली विद्युतले त्यसको प्रतिस्थापन गर्दा ४५० करोड रुपैयाँ स्वदेशी पूँजी बचत हुने दाबी पनि गरेको छ।अहिले सरकारले लिएको नीतिले नेपालमा थप बिलेट उत्पादक उद्योग खुल्ने र अहिले पनि थप ३ वटा उद्योग पाइपलाइनमा रहेका छन्। यो निर्णयकै कारण विलेट आयात गर्दा विदेश बाहिरिने झन्डै ४० अर्ब रुपैयाँ नेपालमै रहने र थप २० औं हजार नेपालीले नेपालमै रोजगारी पाउने सरकारको निर्णय समर्थन गर्नेको दाबी छ। यो पनि:- पत्रकार सम्मेलन गर्ने समूहलाई डण्डी उत्पादक संघको संस्थापन पक्षको ‘काउण्टर’- १२ कारण दिँदै स्टील विलेट उत्पादकले भने, ‘केही डण्डी उद्योगीको हल्लामा विश्वास नगरौँ- साहिलमाथि २५ उद्योग बन्द हुने नीति ल्याउन लविङ गरेको आरोप - डण्डी उद्योगीहरुको २ धार, साहिल अग्रवालद्वारा पत्रकार सम्मेलन बहिष्कारजनार्दन शर्माको निर्णयमा कुलमान बाधक   स्पञ्ज आइरनको आयातमा भन्सार शून्य गरेर लगानी आकर्षण गर्ने नीति अर्थमन्त्री शर्माको भएपनि यसमा नेपाल विद्युत प्राधिकरण बाधक बनेको छ । प्रतिस्थापन विधेयकमार्फत अर्थमन्त्री शर्माले ल्याएको बजेटले नेपालमै बिलेट उत्पादन गर्न प्रोत्साहन गर्ने देखिएपनि प्राधिकरणका प्रवन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले नेपाली उद्योगहरुलाई बिजुली दिन आनाकानी गर्ने गरेकाले यो नीति कार्यान्वयन हुनेमा उद्योगीहरु आशंका व्यक्त गर्छन्। कुलमान अहिले नेपाली उद्योगहरुलाई भन्दा सस्तो दरमा बिजुली बेच्न बिहार तिर बजार खोज्दै हिडेका कारण आफूहरुले शंका गर्नुपरेको उद्योगी अशोक मुरारका बताउँछन् । ‘बिहारमा नेपालको बिजुली बेच्न प्रति युनिट ८ रुपैयाँ ५० पैसामा प्रस्ताव गरेको सुनिएको छ’ मुरारका भन्छन्, ‘तर, त्यही मूल्यमा हामीलाई देउ भन्दा कुलमान मान्दैनन्, इन्डियामा बेच्न प्रस्ताव गरेको मूल्यमा नेपालकै उद्योगहरुलाई बिजुली दिए खपत बढ्छ, बजार खोज्दै हिड्नु पनि पर्दैन ।’‘एकातिर बिजुली खेर जाने जोखिम छ, अर्कोतिर उद्योगहरुले मलाई देउ भनिरहेका छन्’ मुरारका थप्छन्, ‘तर, कुलमान भारतीय बजार खोज्दै हिड्नु भएको छ, नेपाली उद्योगहरुलाई बिजुली दिन उहाँलाई के समस्या छ ? किन तयार हुनु भएको छैन ? हामीले बुझ्न सक्या छैनौँ ।’