शेयर बजारको ‘वियरिष ट्रेण्ड’मा ब्रेक

काठमाडौं, मंसिर २० । शेयर बजारको ‘वियरिष ट्रेण्ड’मा ब्रेक लागेको छ । पछिल्लो दिन निरन्तरजसो भारी गिरावट आएको बजारमा सोमबार एकाएक दोहोरो अंकको सुधार आएको हो । मौद्रिक नीति समिक्षासंगै ओरालो लागेको बजार सोमबार पहिलो पटक दोहोरो अंकले सुधारिएको हो । सबै समूहमा हरियाली छाउँदा कारोबार पनि सुधारिएर साढें ४ अर्ब माथि पुग्यो । उतार […]

सम्बन्धित सामग्री

२०७८ सालको शेयर बजार : नयाँ वर्षलाई २७३५ विन्दुले स्वागत गरी २४०० विन्दुमा विदाइ

चैत ३०, काठमाडौं । २०७८ सालमा उच्च विन्दु कायम गरेको नेप्से परिसूचकले हजार ४०० विन्दुमा झरेर यो वर्षलाई विदाइ गरेको छ । २०७८ वैशाख २ गते वर्षको पहिलो करोबार खुलेको दिन २७३५ विन्दुमा पुगेर बन्द भएको परिसूचक यो वर्षको अन्तिम दिन चैत ३० गते बुधवार २ हजार ४१५ दशमलव २४ विन्दुमा बन्द भएर विदाइ गरेको छ ।  गत कारोबार दिनको तुलनामा आज नेप्से परिसूचक ३० दशमलव २४ अंकले बढेको छ । यो दिन २२९ धितोपत्रको ३३ लाख ९८ हजार ६४३ कित्ता शेयर १ अर्ब ४७ करोड ६३ लाख रुपैयाँमा खरीद विक्री भएको छ ।   यो वर्षको भदौ २ गते ३२०० विन्दुमाथि पुगेर परिसूचकले नयाँ रेकर्ड काय गरेको थियो । त्यस्तै २०७८ साउन ३१ गते २१ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँको शेयर कारोबार भएर कारोबार रकमको रेकर्ड ब्रेक गरेको थियो । यो दिन २२२ कम्पनीको ३ करोड ५५ लाख ५० हजार कित्ता शेयर २१ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँमा खरीदविक्री भएको थियो ।  यो वर्ष लगानीकर्ताले सर्वाधिक कमाएका छन् भने गुमाएका पनि छन् । १२ सय विन्दुबाट लगातार उकालो लागेको बजारमा ३२ सय विन्दुसम्म पुग्दा धेरै लागनीकर्ताले धैर्य गरेर कमाए भने कतिपयले भने बढेको बजारमा लगानी गर्दा गुमाएका पनि छन् ।  यो वर्ष नयाँ रेकर्ड बनाएकोले कतिपय शेयर लगानीकर्ता हर्षित पनि भए । तर, उक्त समयमा शेयर खरीद गर्नहरू अहिले पुरपुरोमा हात लगाएर बस्न बाध्य छन् । नेप्सेले उच्च विन्दु कायम गरेको दिनको तुलनामा करीब ८ सय विन्दु तल परिसूचक झरेको छ ।  उच्च विन्दु कायम गरेर बजारमा उतरचढाव आउँदा कतिपय लगानीकर्ता पछिल्लो समय तनावमा पनि छन् । धेरै कमाउने दाउमा कतिपयले बढेकै बजारमा बैंकबाट ऋण लिएर लगानी पनि गरे । अहिले बजार घट्दा उनीहरूलाई बैंकको ब्याज तिर्न नै हम्मेहम्मे परेको अवस्था छ ।  २०७८ सालमा धितोपत्र बजारका मुख्य घटना  अहिले परिसूचक २४ सय विन्दु तल झरेको छ । यही वर्षको भदौ २ गते उच्च विन्दु ३२ सयमा पुगेर नयाँ रेकर्ड बनाएको नेप्सेले ८ महीनाको अवधिमा त्यो विन्दुलाई भेट्टाउन हम्मेहम्मे परेको छ । अहिले उक्त विन्दुबाट करीब ८ ०० सय अंक तल झरेर यही विन्दु आसपास कारोबार भइरहेको छ । शेयर विश्लेषक रविन्द्र भट्टराईका अनुसार जब नेप्से परिसूचक बढ्दै जान्छ, तब नयाँ लगानीकर्ताको आकर्षण पनि बढ्दै जान्छ । त्यही भएरपनि नेप्से बुलिस ट्रेण्डमा जाँदा कारोबार रकम पनि बढ्ने गर्छ ।   तर, बजामा प्रवेश गरेका लगानीकर्ताको संख्या र प्रविधिको प्रयागलाई हेर्दा बजारले आगामी वर्ष २०७९ मा नयाँ दिशा लिने कतिपय विश्लेषको आकलन छ ।  नेपाल राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमार्फत शेयर धितोमा एक बैंकबाट ४ करोड रुपैयाँ र एकभन्दा बढीबाट १२ करोडसम्म कर्जा लिन पाउने व्यवस्था गरिदिएपछि आम लगानीकर्ता सडकमै उत्रिएका थिए । यो नीतिले बजारमा नकारात्मक प्रभाव पार्ने भन्ने लगानीकर्ताको बुझाई थियो । तर, राष्ट्र बैंकले यो नीति अवलम्बन गरेर साना लगानीकर्ताको सहभागितामा सहयोग पुगेको दावी गर्दै आएको छ । यसैगरी यो वर्ष नेपाल धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष फेरबदलदेखि नेप्सेको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) परिवर्तनसम्म भए । बोर्डका निवर्तमान अध्यक्ष भिष्मराज ढुंगाना र नेप्सेका निवर्तमान सीईओ चन्द्रसिंह साउदलाई बुक विल्डिङमार्फत आईपीओ निष्कासन गर्न लागेको सर्बाेत्तम सिमेन्टको भित्री शेयार कारोबार गरेको आरोप लाग्यो । साउदले भदौ ८ गते राजिनामा दिए भने ढुंगानालाई सरकारले निलम्बन गर्याे ।  सरकारले बोर्डमा अध्यक्ष रमेश कुमार हमाल र नेप्सेमा कृष्णबहादुर कार्की नियुक्त गर्‍यो । अध्यक्ष हमाल करीब २ वर्षे बाँकी कार्यकालका लागि नियुक्त भएका हुन भने सीईओ ४ वर्षे कार्यकालका लागि नियुक्त भए । २०७८ सालमा नियुक्त भएका अध्यक्ष र सीईओले धितोपत्र बजारको सुधारमा काम गर्ने प्रतिवद्धता जनाएका छन् । धितोपत्र बजारलाई सबैको सहज पहुँच हुने गरी नीतिगत व्यवस्था गर्ने पनि यो वर्ष चर्चाको विषयमा छन् । योसँगै विदेश गएकाहरूलाई आईपीओको कोटा छुट्याउँने समेतका चर्चा पनि यो वर्ष चलेका छन् ।

यी दुई कारणले सम्भव भयो शेयर बजारमा 'बाउन्स ब्याक'

सोमबार शेयर बजार परिसूचक नेप्से इतिहास कै सबैभन्दा धेरै अंकले बढेको छ। आज नेप्से सूचक ५.७४ प्रतिशत अर्थात १६१.९४ अंकले बढेको हो । यो हालसम्म कै उच्च अंकको वृद्धि हो । आइतबार कारोबार समयमा नेप्से सूचक १४७.३१ अंकले घटेपछि सर्किट ब्रेक लगाईएको थियो । आइतबार बजार १०६ अंकको घटेर बन्द भएको थियो। तर आज सोमबार बजार बाउन्स ब्याक भएको हो । बजार बाउन्स ब्याक हुनको लागि २ विषयले काम गरेको बताईएको छ ।पहिलो अर्थमन्त्री र नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नरबीच फोन वार्ताको समाचार ।  शेयर बजारमा देखिएको पछिल्लो परिस्थितिका सम्बन्धमा अर्थ मन्त्रालयको ध्यानाकर्षण भएको र राष्ट्र बैंकद्वारा जारी मौद्रिक नीति र निर्देशिकापछि पुँजी बजारमा देखिएको स्थितिका सम्बन्धमा अर्थमन्त्री जनार्दन शर्माले सोमवार गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीसँग टेलिफोन कुराकानी गरेको समाचार बाहिरिएको थियो । कुराकानीका क्रममा अर्थमन्त्री शर्माले पुँजी बजारमा देखिएको पछिल्लो परिस्थितिलाई सहज बनाउन आग्रह गरेको उल्लेख गरिएको थियो । उनले कहाँ के सुधार गर्नुपर्ने हो त्यो गरेर पुँजी बजारको समस्या समाधान गर्न गभर्नरलाई भनिएको उल्लेख थियो ।  जवाफमा गभर्नर अधिकारीले आवश्यक प्रक्रिया मिलाई परिस्थिति सहज बनाउन प्रयास गर्ने प्रतिवद्धता जनाउने बताएको खबर आएपछि लगानीकर्ता आशावादी भएका हुन् । यो नै बजार बाउन्स ब्याक हुनुको मुख्य कारण रहेको बताईन्छ । दोस्रो विषय भने नेपाल राष्ट्र बैंकले मार्जिन कर्जाको ब्यबस्था बारे थप प्रष्ट पारेकोले लगानीकर्ताहरु त्यसबाट पनि केहि आशावादी भएको जानकार बताउछन् । मार्जिन कर्जाबारे भ्रम रहेको भन्दै राष्ट्र बैंकले प्रश्नोत्तर शैलीमा यसबारे थप प्रष्ट पारेको हो । राष्ट्र बैंकले आफ्नो वेबसाइटमा धेरै सोधिने प्रश्नमा 'के व्यवसाय गर्नको लागि शेयर धितो राख्न पाइन्छ ? यस्तो कर्जा लिँदा समेत मार्जिन कर्जाको एकल ग्राहक कर्जा सीमा लागू हुन्छ ?' भन्ने प्रश्न राखेको छ  । त्यसको जवाफमा भनिएको छ 'उद्यमी व्यवसायीहरुले उद्योग व्यवसायका लागि अन्य धितो सँगै शेयर समेत धितो राख्न चाहेमा शेयर धितो राखी कर्जा लिन पाइन्छ । बैंक तथा वित्तीय संस्थाले व्यवसायीक प्रयोजनको लागि प्रवाह भएको कर्जाको लागि अन्य सम्पत्ति धितो राखे सरह अतिरिक्त धितोको रुपमा शेयर समेत धितोको रुपमा राख्न सक्छन् । अन्य संस्थाको शेयर किन्ने प्रयोजन देखि बाहेकका व्यावसायिक प्रयोजनको लागि शेयर धितो राखी प्रवाह भएको कर्जामा मार्जिन प्रकृतिको कर्जामा जस्तो एकल ग्राहक कर्जा सीमा (Single Obligor Limit) को रुपमा रहेको एउटा इजाजतपत्रप्राप्त संस्थाबाट अधिकतम रु. ४ करोड र सबै इजाजतपत्र संस्थाबाट अधिकतम रु. १२ करोडको सीमा लागू हुदैन ।' यसले पनि केहि प्रोत्साहन मिलेको बताईन्छ । आज नै पुँजी बजार सुधार संघर्ष समितिले राष्ट्र बैंकका प्रवक्तालाई ज्ञापन पत्र बुझाएको थियो । आज कारोबारमा आएका २२४ कम्पनीका १ करोड ७९ लाख २२ हजार ५ सय ८८ कित्ता शेयर खरिद बिक्रिबाट ९ अर्ब ८२ करोड ६२ लाख २२ हजार ८ सय ६ रुपैयाँ ९० पैसाको कारोबार भएको छ । जस मध्ये अरुण भ्याली हाइड्रोको सबैभन्दा धेरै ४६ करोड ३० लाखको कारोबार भएको छ । त्यस्तै हिमालयन डिस्टिलरीको २६ करोड ८८ लाख , अपर तामाकोशीको २४ करोड ९२ लाख तथा नेशनल हाइड्रोको १९ करोड ९९ लाख बराबरको कारोबार भएको छ । आज कारोबारमा आएका सबै समुहगत सूचक बढेका छन् । जस मध्ये विकास बैंक समुह ९.९२ प्रतिशत, फाइनान्स समुह ९.३४ प्रतिशत र तथा हाइड्रो पावर समुह ९.११ प्रतिशतले बढेको छ । आज कारोबारमा आएका सबै १८५ कम्पनीको मूल्य बढेको छ ।

मौद्रिक नीतिपछिको शेयर बजार : लगानीकर्ताको ५ खर्ब गुम्यो

२० भदौ, काठमाडौं । शेयर बजारमा बुधबार निकै ठूलो अंकको गिरावट आयो । पछिल्लो २ वर्ष यता सर्किट लागेर बजार नै बन्द हुने अवस्था सिर्जना भएको थिएन । तर आइतबार कारोबार शुरु भएको दोस्रो घण्टामा ५ प्रतिशतले बजार घटेपछि सर्किट ब्रेक लागेर ४० मिनेटका लागि बजार बन्द भयो । शेयर बजारको कारोबार गराउने जिम्मा पाएको […]