तिहार नजिकिएसँगै चीनबाट ओखरको आयात बढ्दै

तिहार पर्वलाई लक्षित गरी रसुवागढी नाकाबाट ओखर तथा स्याउ आयात हुन थालेको छ । चालु आर्थिक वर्षको साउनदेखि नै अत्यन्तै न्यूनरूपमा आयात भइरहेको चिनियाँ दाँते ओखर तथा स्याउ दसैँपछि दैनिक आयात हुन थालेको हो । दसैँ सकिएलगत्तै चार दिनको अन्तरालमा २६ कन्टेनर ओखर र १८ कन्टेनर स्याउ रसुवागढी नाकाबाट नेपाल भित्रिएको सीमा सुरक्षाकर्मीले बताएका छन् […]

सम्बन्धित सामग्री

तिहारलक्षित सामग्रीको व्यापार उच्च

काठमाडौं। तिहार नजिकिएसँगै बजारमा तिहार लक्षित सामग्रीको व्यापार उच्च भएको छ । यतिबेला काठमाडौंको मुख्य व्यापारिक केन्द्र असन, इन्द्रचोकलगायत स्थानमा तिहारको किनमेल गर्ने उपभोक्ताको बाक्लो भीड लाग्ने गरेको छ । सम्बद्ध व्यवसायीका अनुसार अहिले तिहार मनाउन आवश्यक पर्ने भाइ मसला, विद्युतीय झलर, मैनबत्ती, रङ, फूलमाला, ढाकाटोपीलगायतको कारोबार उच्च छ ।  तिहारमा प्रयोग हुने विद्युतीय झलरको कारोबार निकै बढेको व्यापारीहरूले बताए । त्रिपुरेश्वरस्थित एक इलेक्ट्रिकल पसलका सञ्चालक रवि तण्डुकारले तिहार नजिकिएसँगै विद्युतीय झलर किन्ने ग्राहकको संख्या बढेको बताए ।  ‘सामान्य अवस्थामा यसको खासै कारोबार हुँदैन । तिहार शुरू भएसँगै झलर किन्न आउने ग्राहक दैनिक रूपमा बढिरहेका छन्,’ उनले भने, ‘अचेल दैनिक ५० हजार रुपैयाँसम्मको झलर विक्री भइरहेको छ । विशेष गरी तिहार र छठमा मान्छेले घरआँगन विभिन्न किसिमका रंगीचंगी बत्तीले रंगाउने चलन भएकाले यसको विक्री बढेको हो ।’  पहिलापहिला धेरैजसोले तिहारमा बत्ती बाल्न माटोको दियो प्रयोग गर्थे । पछिल्लो समय विद्युतीय झलरको प्रयोग गर्नेको संख्या बढेको छ । गतवर्षको तुलनामा यस वर्ष विद्युतीय झलरको आयात पनि बढेको नेपाल विद्युतीय व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष रेशम देवकोटाले जानकारी दिए । उनका अनुसार गतवर्ष तिहार र छठपर्वलाई लक्ष्य गरी ३६ करोड रुपैयाँ बराबरको विद्युतीय झलर आयात भएको थियो ।  यसवर्ष करीब ५० करोड रुपैयाँको आयात भएको छ । नेपालमा आयात हुने विद्युतीय झलरमध्ये ९५ प्रतिशत चीनबाट आयात हुन्छ । बाँकी ५ प्रतिशतमात्रै भारताट आयात हुने व्यवसायीले जानकारी दिए ।  अचेल भाइमसलाको कारोबार पनि ह्वात्तै बढेको छ । विशेष गरी भाइटीकाको दिन दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई टीका लगाइसकेपछि भाइमसलाका रूपमा काजु, किसमिस, पेस्ता, नरिवल, छोकडा, ल्वाङ, ओखर, मिश्री, खुर्पानी, अलैंची, सुकमेल, मखना, सुपारीलगायत दिने गर्छन् । यसले गर्दा तिहार नजिकिँदा यी वस्तुको व्यापार बढेको खुद्रा व्यापारीले बताए । काठमाडौंको कालीमाटीमा किराना सामानको थोक पसल चलाइरहेका राममोहन वैश्यले तिहार नजिकिएसँगै भाइमसलाको माग बढेको बताए । ‘भाइमसलासँगै मैदा, खानेतेल, वनस्पति घिउ, सुजी, खानेसोडा जस्ता वस्तुको माग पनि बढेको छ,’ उनले भने, ‘यसले गर्दा अहिले सामान्य अवस्थाको तुलनामा व्यापार बढेको छ ।’ सामान्य अवस्थामा दिनमा ३५ देखि ४० हजार रुपैयाँसम्मको कारोबार हुने गरेकोमा अहिले ८० हजारदेखि लाखसम्म पुग्ने गरेको उनको भनाइ छ । मन्दीको कारण सामान्य अवस्थामा व्यापार खासै उत्साहजनक नभए पनि तिहार लागेकाले अहिले व्यापार राम्रो भइरहेको उनले सुनाए ।  खुद्रा व्यापार संघका महासचिव अमुलकाजी तुलाधरले यस वर्ष भाइमसलाको मूल्य गतवर्षको तुलनामा खासै परिवर्तन नभएको जानकारी दिए । उनका अनुसार काजुको मूल्य अहिले प्रतिकिलो १५ सयदेखि १८ सय रुपैयाँ छ । बदाम प्रतिकिलो १२ सयदेखि १४ सयमा पाइन्छ । पेस्ताको मूल्य प्रतिकिलो २२ सय र किसमिसको ५ सय रुपैयाँ छ । त्यसैगरी ल्वाङ प्रतिकिलो २ हजार र ओखर ४ सय ५० देखि ५ सय रुपैयाँ किलो छ ।

चाडपर्व नजिकिएसँगै तातोपानी नाकामा चहलपहल बढ्यो

दसैँ/तिहार लगायतका चाडपर्वलाई लक्षित गरेर व्यापारीले चीनबाट सामान आयात गर्न थालेपछि तातोपानी नाकामा चहलपहल बढ्दै गएको छ।

बजारमा तिहारको झिलिमिली बत्ती पाउनै मुस्किल, भाउ पनि बढ्यो

तिहारमा सबैभन्दा बढी खपत हुने बस्तु हो ‘झिलिमिली बत्ती’ । उज्यालो चाड समेत भनिने भएकाले सहर बजार र गाउँमा समेत अहिले झिलिमिली बत्तीको खपत बढ्दो छ । लोडसेडिङ हुन छोडेपछि विद्युत लाइन पुगेका बस्तीहरुमा पनि अहिले यस्तै खालका झिलिमिली बत्ती नै बालिन्छ । मैन बत्ती वा हातले बनाइएका बत्तीलाई तेलले भिजाएर बालिने प्रचलन क्रमशः हट्दै गएको छ । झिलिमिली बत्तीको मूल्य बढ्योझिलिमिली बत्तीको मूल्य गत वर्षको तुलानामा यसपाली १० प्रतिशतले बढेको छ । नेपाल विद्युतीय व्यवसायी महासंघले झिलिमिली बत्तीको मूल्य ८ देखि १० प्रतिशतले बढेको जनाएको छ ।अमेरिकी डलरको मूल्य बढ्दा आयात गर्दा शुल्क पनि बढी तिर्नुपरेकाले मूल्य बढेको महासंघको दाबी छ । यस्तै, तातोपानी र रसुवागढी नाका पनि सहज रुपमा सञ्चालन हुन नसक्दा चीनबाट झिलिमिली बत्तीको आयात कम हुँदा पनि मूल्य बढेको हो । यससँगै, यस्ता बस्तुको आयातमा प्रतितपत्र (एलसी) खोल्दा अनिवार्य शतप्रतिशत नगद मार्जिन राख्नुपर्ने भएकाले पनि झिलिमिली बत्तीको सहज आपूर्ति नहुँदा मूल्य बढेको महासंघका पदाधिकारीहरु बताउँछन् ।बजारमा अभावझिलिमिली बत्तीको उपलब्धता विगतका वर्षहरुको जस्तो सहज भने नरहेको महासंघ बताउँछ । विगतको माग बढेको तर, उपलब्धता भने कम रहेकाले सहजै पाउने अवस्था नरहेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् । गत वर्ष ४० करोड मूल्य बराबरका झिलिमिली बत्ती आयात भएको थियो । यसवर्ष घटेर ३० करोड बराबरको मात्रै आयात हुने अनुमान महासंघले गरेको छ । कति रुपैयाँ बराबरको आयात भयो भन्ने तथ्यांक भने तिहार सकिएपछि मात्रै एकमुष्ट रुपमा थाहा हुने महासंघले जनाएको छ ।  नेपालमा झिलीमिली बत्तीको उत्पादन नहुने भएकाले झालर, माला बत्ती, बल्ब लगायतका सबै प्रकारका बत्तीहरु चीनबाट बढी मात्रामा आयात हुन्छ । यस्ता बत्तीहरु भारतबाट पनि थोरै मात्रामा आयात हुन्छन् । कुल आयातको ८० प्रतिशत खपत तिहारमानेपालमा बिजुलीजन्य बस्तु तथा बत्तीहरु आयात वर्षमा १ अर्ब बढीको हुन्छ । तर, यसमध्ये ८० प्रतिशत खपत भने तिहारको समयमा हुने गरेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् । बाँकी २० प्रतिशत भने अरु चाडपर्व, मन्दिरमा हुने पूजाआजा, विवाह जस्ता समारोहमा खपत हुन्छन् । तिहारमा नेट झालर, इलेक्ट्रिक दियो, एलईडी लाइट, एलईडी फ्रेम लाइट, एलईडी डिस्को लाइट लगायतका बत्तीहरु धेरै मात्रामा बिक्रि हुन्छन् ।

चिनियाँ नाका खुल्नेमा अन्योल कायमै, अर्ब बढीको दशैंका सामान बीच सडकमै अलपत्र

कोरोनाको कारण देखाएर चिनियाँ पक्षले रसुवागढी र तातोपानी नाका एकाएक बन्द गरेपछि नेपाली व्यवसायीले चीनबाट आयात गरेका झण्डै सवा अर्ब बराबरको सामान बीच सडकमै अलपत्र परेको छ ।

तातोपानी नाकाबाट आयात सहज बन्दै

सिन्धुपाल्चोक । तातोपानी नाकाबाट आयात सहज बन्न थालेको छ । अहिले दैनिक २० वटासम्म मालवाहक कन्टेनर चीनबाट नेपाल आयात हुन थालेको तातोपानी सुख्खा बन्दरगाह भन्सार कार्यालयका प्रमुख भन्सार अधिकृत नारद गौतमले जानकारी दिएका छन्। तिहार अघिसम्म चीनबाट दैनिक आठ वटा कन्टेनर मात्रै तातोपानी नाका भित्रिन्थे । अहिले चीनबाट तातोपानी नाका हुँदै नेपालतर्फ रासायनिक मल, स्याउ, […]

तिहारमा २० करोडको झिलीमिली बत्ती आयात

उज्यालोको चाड तिहारका लागि २० करोड रुपैयाँ बराबरको झिलीमिली बत्ती आयात भएको छ । हिन्दु धर्मावलम्बीको दोस्रो ठूलो पर्व तिहार र छठलाई लक्षित गर्दै व्यापारीले उक्त परिमाणमा झिलीमिली बत्ती आयात गरेका हुन् । नेपाल विद्युतीय व्यवसायी संघका अनुसार नेपालमा विशेषगरी भारत र चीनबाट झिलीमिली बत्ती आयात हुने गरेको छ । यसमध्ये करीब ८५ प्रतिशत चीन र बाँकी १५ प्रतिशत बत्ती भारतबाट ल्याइने गरेको छ । तिहारका बेला साधारण बल्बको विक्री पनि दुई गुणाले बढ्ने गरेको व्यवसायी बताउँछन् । दशैं सकिएलगत्तै सबैले आफ्नो घर, बगैंचा, कार्यालय, व्यापारिक मललगायत स्थानमा विभिन्न रङमा बल्ने बत्तीहरू लगाएर झिलीमिली पार्ने हुुनाले तिहारका बेला यस्ता बत्तीको माग अधिक हुने गर्छ । संघका अनुसार सामान्यतया तिहार र छठका लागि नेपालमा करीब ३० करोड रुपैयाँ बराबरको झिलीमिली बत्ती आयात हुने गरेको छ । अघिल्लो वर्षको मौज्दातसमेत जोडेर तिहार र छठ अवधिभरमा ४० करोड रुपैयाँ बराबरको कारोबार हुने देखिन्छ  । यद्यपि यस वर्ष अघिलो वर्षको मौज्दातसमेत नभएकाले १५ करोड रुपैयाँले कारोबार घटेर २५ करोडमा सीमित हुने अनुमान गरिएको संघ अध्यक्ष सुदर्शनप्रसाद पौडेलले आर्थिक अभियान दैनिकलाई जानकारी दिए । विदेशबाट आयात गर्नुपर्ने भएकाले तिहार आउनु करीब ३ महिनाअघिदेखि आयातका लागि व्यापारीले अर्डर निश्चित गर्नुपर्दछ । तर, कोरोना महामारीको त्रास अझै कम नभइसकेकाले यस वर्ष आयात घटेको बताइएको छ । एनका अनुसार अघिल्लो वर्ष पनि महामारीको त्रासका कारण व्यापार कम हुुने देखिएपछि व्यापारीले करीब १८ करोड रुपैयाँ बराबरको झिलीमिली बत्ती भित्र्याएको तथ्यांक छ । यस वर्ष अघिल्लो वर्षको तुलनामा आयात २ करोडले बढे पनि व्यापार भने खासै उत्साहजनक नदेखिएको उनले बताए । ‘महामारीका कारण अघिल्लो वर्ष समग्र विद्युतीय सामग्रीको व्यापार करिब ६० प्रतिशतले घटेको थियो भने झिलीमिली बत्तीको व्यापार करिब ३५ देखि ४० प्रतिशतमा खुम्चिएको थियो । यस वर्ष पनि तिहार केन्द्रित बत्ती व्यापार ५० प्रतिशत हाराहारी भइरहेको छ । यसलाई खासै उत्साहजनक मान्न सकिँदैन,’ उनले भने । महासंघमा ३५ सय व्यवसायी आबद्ध छन् ।

तिहार लक्षित सामग्रीमा अचाक्ली मूल्यवृद्धि, सरकारी अनुगमन शून्य

यस्ता मसला विशेषगरी भारत, पाकिस्तान र चीनबाट आयात हुने गरेको छ । छोकडाको बजारमा अभाव रहेको व्यापारी बताउँछन् ।

तातोपानी नाका सञ्चालन नहुँदा मारमा भन्सार मजदूर

भदौ १४, सिन्धुपाल्चोक । चीन जोड्ने उत्तरी नाका तातोपानीबाट दुई महीनायता न्यून मात्रामा सामग्री आयात भएको छ । अत्यधिक वर्षासँगै पहिरोले सीमावर्ती क्षेत्र लिपिङ बजार जोड्ने मोटरेबल पुल र कोदारी राजमार्गकोे लार्चा–कोदारी बजार क्षेत्रको सडक भासिँदा गत १ असारदेखि नाका पूर्ण रुपमा सञ्चालनमा आउन सकेको छैन  ।  जसका कारण चीनको विभिन्न व्यापारिक सहरबाट तिब्बतको खासामा आइपुगेका सामान सडकको कारणले तातोपानी भन्सार ल्याउन नसक्दा मजदूरहरु अलपत्र परेका छन् ।  हाल खासाबाट दैनिक बढीमा दुई गाडी सामान मात्र आइरहेको छ । तातोपानी नाकामा काम गर्ने मजदूर संघका ५०० मजदूर दुई महीनादेखि बेरोजगार छन् । ‘सडकका कारण खासाबाट सामान नआउँदा मजदूरहरुले काम पाउन छाडेका छन्’, तातोपानी भन्सार सुक्खा बन्दरगाह मजदूर संघका अध्यक्ष तेम्बोछिरी शेर्पाले भने ‘कति मजदूर त नाका छोडेर हिँडिसकेका छन् ।’ खासाबाट कन्टेनर आउन छोडेकोले मजदूरले काम नपाएको तातोपानी भन्सारका प्रमुख भन्सार अधिकृत नारद गौतमले बताए । ‘मजदूरले काम नपाउने समस्या त छँदैछ सामान ल्याउन लागत समेत बढेको छ,’ भन्सार अधिकृत गौतमले भने ‘खासा आइपुगेका सामान बोकेर ल्याउँदा लागत बढ्नुको साथै समय पनि खेर गइरहेको छ ।’ खासाबाट सीधै लार्चा सुक्खा बन्दरगाह ल्याइनुपर्ने सामान लिपिङपुल र कोदारीमा झारेर पल्टी गर्दा लागत बढेको उनले बताए ।  कोदारी राजमार्ग आंशिक रूपमा सञ्चालन भएसँगै अहिले लिपिङपुलमा मात्रै सामान झारेर मजदूरले बोकेर वारी तार्ने गरेका छन् । लिपिङपुलबाट बोकेर कोदारी कटाउँदा एक लाख २० हजार थप लागत बढ्ने गरेको व्यवसायीहरुले बताएका छन् । ‘एक गाडी सामान ओसार्दा ४० हजारसम्म ज्याला दिनुपरेको गुनासो व्यापारीहरुको छ भने मजदूरहरुले काम नपाइएको भन्दै आएका छन्’, भोटेकोशी गाउँपालिकाको अध्यक्ष राजकुमार पौडेलले भने ‘नाकालाई व्यवस्थित गर्न र सडक सुचारुको लागि संघीय सरकारलाई आग्रह गरेका छौं ।’  सडक अवरुद्ध भएपछि सयौँ मालबाहक कन्टेनर न्यालम, खासा हुँदै तातोपानी नाका भएर आएकाले सामान लिपिङबाट तुइन र बोकेर ल्याउनुपर्दा ढुवानी भाडा बढी पर्ने गरेको पौडेलले बताए । भूकम्पपछि चिनियाँ रेल्वे कन्स्ट्रक्सन कम्पनी लिमिटेड (सिआरसिसी)ले कोदारी राजमार्गको अस्थायी मर्मत गर्दै आएको छ । तर, सिआरसिसीले बनाएको सडक महीना दिन पनि नटिकेको पौडेलले बताए ।  सडक मर्मत नहुँदा तातोपानी भन्सार कार्यालयले साउन महीनामा जम्मा ७ करोड २१ लाख राजस्व संकलन गरेको छ । असार महीनामा भन्दा साउनमा राजस्व कम संकलन भएको भन्सार अधिकृत गौतमले बताए । ‘असारमा ११ करोड ३९ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको थियो’, गौतमले भने ‘तर साउनमा लक्ष्य अनुरुपको राजस्व उठ्न सकेन ।’ सडक मर्मत भई पूर्ण सुचारु हुने हो भो चाडपर्व नजिकिएको कारण राजस्व संकलनमा वृद्धि हुने उनको भनाइ छ ।  दुई महीनादेखि भत्किएको लिपिङपुल निर्माण भइरहेकोले राजमार्ग पूर्ण सञ्चालनमा आउन अझै केहि समय लाग्ने सडक डिभिजन कार्यालय चरिकोटले जानकारी दिएको छ । लिपिङपुलको दुवैपट्टि जगमा ढुंगा भरेर जालीगाह्रो उठाइएको छ । महीना दिनदेखि सडक खुलाउन लागेको बताउँदै कार्यालयका इन्जिनियर विजय महतोले अझै दुई साताभन्दा बढी मर्मतको लागि समय लाग्ने जनाए ।  नेपाली चाडपर्व दशैँ–तिहार नजिकिएकाले व्यापारीले चीनबाट खरीद गरेका सामानको सहज आयातका लागि तत्काल पहल गर्नुपर्ने सिन्धुपाल्चोक उद्योग वाणिज्य संघका अध्यक्ष होमबहादुर बस्नेतको भनाइ छ । ‘नाका सहज बनाउन र सडकको तत्काल मर्मतको लागि हामीले प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई ध्यानाकर्षण समेत गराएका छौं’, बस्नेतले भने ।