काठमाडौं। लगानी बोर्ड नेपालको १२औं वार्षिकोत्सव सम्पन्न भएको छ । शुक्रवार काठमाडौंमा आयोजित वार्षिकोत्सव कार्यक्रमलाई सम्बोधन गर्दै प्रधानमन्त्री एवं लगानी बोर्डका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालले मुलुकमा उच्च, दिगो र फराकिलो आर्थिक वृद्धिमार्फत उत्थानशील विकासको आधार सृजना गर्न विदेशी लगानी अपरिहार्य रहेको बताउनुभयो । लगानीको वातावरण सुधार गरी सरकारले लगानीकर्ताका हरेक चासो, सरोकार र समस्यालाई सम्बोधन गर्दै आएको प्रधानमन्त्री दाहालको भनाइ थियो । लगानी बोर्डमार्फत सार्वजनिक–निजी साझेदारी र निजी प्रत्यक्ष लगानीका परियोजना कार्यान्वयनले गति लिएको उहाँले उल्लेख गर्नुभयो । लगानी बोर्डका उपाध्यक्ष अर्थमन्त्री डा. प्रकाशशरण महतले मुलुकको अपेक्षित आर्थिक विकासका लागि ठूलो निजी लगानी आकर्षित गर्नुपर्ने बताए । सार्वजनिक–निजी साझेदारी र प्रत्यक्ष निजी लगानीमा पूर्वाधार र उत्पादनमूलक परियोजना सञ्चालन गर्नुपर्ने उनले बताएका हुन् । लगानी बोर्डले स्थापनाको १२ वर्षमा ऊर्जा क्षेत्रका २८ र गैरऊर्जा क्षेत्रका १४ परियोजना गरी कुल ४२ परियोजनाका लागि १२ खर्ब ५० अर्ब रुपैयाँ बराबरको लगानी स्वीकृत गरेको छ । यस अवधिमा ५ खर्ब २५ अर्ब रुपैयाँ बराबरको लगानी परिचालन भएको छ । त्यस्तै दैनिक ६ हजार र ३ हजार टन उत्पादन क्षमता रहेका क्रमश: होङ्सी शिवम् सिमेन्ट र ह्वासिन सिमेन्ट परियोजना व्यावसायिक रूपमा सञ्चालनमा आएका छन् ।
धरानमा वेस्ट टु इनर्जी परियोजना निर्माण सम्पन्न भई सञ्चालनमा आएको छ । ९०० मेगावाटको अरुण–३ जलविद्युत परियोजना र २१६ मेगावाटको माथिल्लो त्रिशूली लगायत परियोजना कार्यान्वयनको चरणमा छन् । यस्तै ९०० मेगावाटको माथिल्लो कर्णाली जलविद्युत् परियोजना र ६६९ मेगावाटको तल्लो अरुण जलविद्युत परियोजनाको परियोजना विकास सम्झौता सम्पन्न भई वित्तीय व्यवस्थापनको क्रममा रहेका छन् ।
४५० मेगावाटको सेती नदी–६ सहित राष्ट्रिय गौरवको ७५० मेगावाटको पश्चिम सेती जलविद्युत् परियोजना अध्ययन तथा विकासका लागि एनएचपीसी लिमिटेडसँग समझदारी भई विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) तयार हुँदै छ । साथै ३२७ मेगावाटको अपर मस्र्याङ्दी–२ जलविद्युत् परियोजनाको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डीपीआर) मूल्यांकन भइरहेको छ । परियोजना विकास सम्झौता (पीडीए)को तयारी समेत शुरू भएको बताइएको छ ।
बोर्डका अनुसार डाबर नेपालले उत्पादन वृद्धि र विविधिकरणका लागि ९ अर्ब ६८ करोड रुपैयाँ बराबरको पुनर्लगानी गर्ने भएको छ । यस्तै बोर्डको ५५औं बैठकबाट चीन नेपालमैत्री औद्योगिक पार्क परियोजनाको पीडीएका लागि वार्ता समिति गठन भई वार्ता समितिले कार्य थालनी गरिसकेको छ । स्थापनाको १२ वर्षमा लगानी बोर्डको कार्यालयलाई सार्वजनिक निजी साझेदारी (पीपीपी)को विशिष्टीकृत संस्थाको रूपमा विकास र संस्थागत सुदृढीकरणको पाटोमा महत्त्वपूर्ण काम भएको बोर्डका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुशील भट्टले बताए ।
