कारोबार दैनिक

भाद्र २०७८

पर्यटन क्षेत्रमा सकारात्मक संकेत

कोरोना महामारीको संक्रमण जोखिमले २०७६ चैत ११ गतेदेखि बन्द भएको नेपाल भारत सीमा नाका २०७८ असोज ५ गतेदेखि खुला गर्ने निर्णय गरेको एक हप्तापछि वीरगन्ज रक्सौल नाका औपचारिक रूपमा खुलेको छ । भन्सार कार्यालयको यात्रु शाखाका अनुसार नाका खुलेकै दिन शुक्रबार ४० वटा कार जिप भ्यान अस्थायी पैठारी, १७ वटा कार जिप नजिकको बजारका लागि […]

पूर्ण विवरण

सम्बन्धित सामग्री

पर्यटनलाई जोड दिने बेला

कोरोना महामारीको तेस्रो लहर केही मत्थर भएसँगै होटेलहरूको अकुपेन्सीमा केही सकारात्मक संकेत देखिन थालेको छ । यस्तो अवस्थामा सरकारले केही सहजीकरण गरिदिने हो भने यो व्यवसायको पुनरुत्थान हुने सम्भावना देखिएको छ । पर्यटनलाई राहत र सुविधा दिएर तथा प्रवर्द्धनात्मक कार्यमा सहयोग गरी पर्यटक आगमन खुला भएको र नेपाल कोरोना जोखिम कम भएको मुलुक भनी प्रचार गरेर पर्यटन क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिन सकिन्छ । कोरोना महामारीका कारण सबैभन्दा बढी र लामो समयसम्म प्रभावित क्षेत्र पर्यटन नै हो । सरकारले दिने सहुलियत पर्याप्त नपाउने क्षेत्र पनि पर्यटन नै हो । अर्थतन्त्रका प्रायः सबैजसो क्षेत्रले गति लिन थाले पनि पर्यटनको अवस्थामा खासै सुधार आउन नसकेको बेला होटेलहरूको अकुपेन्सीमामा देखिएको वृद्धिले सकारात्मक सञ्चार प्रवाह भएको छ । महामारीका कारण व्यवसाय ठप्प भएपछि केही व्यवसायी यसबाट पलायनसमेत भएका थिए । अर्थतन्त्रमा समस्या आइहालेमा त्यसलाई सम्हाल्न निकै कठिन हुन्छ भन्ने कुरा अहिले श्रीलंकाले भोगेको समस्याले देखाएको छ । यो समस्या एकाएक आएको होइन, यसका पूर्वसंकेत देखापरिसकेका थिए । तर, त्यसमा ध्यान नदिँदा अहिले त्यहाँ संकट यतिसम्म भयावह भएको छ कि कागजसमेत किन्न नसकेर परीक्षा नै स्थगित भएको समाचार आएको छ । त्यहाँको विनिमय सञ्चिति नाममात्रको रहेको छ । श्रीलंकामा समस्या आउनुमा पर्यटन क्षेत्र ठप्प हुनु पनि एक हो । नेपालको कुल गार्हस्थ्य उत्पादनमा पर्यटन क्षेत्रले कति योगदान दिन्छ भन्ने स्पष्ट तथ्यांक पाइँदैन । तर पनि ५ प्रतिशतको हाराहारीमा यसको योगदान रहेको तथ्य स्वीकारिएको छ । यो क्षेत्र ठप्प हुँदा अर्थतन्त्रमा निकै सकस पैदा हुने भएकाले सरकारको प्राथमिकतामा पर्यटन पर्नैपर्ने देखिन्छ । बिस्तारै विदेशी पर्यटकको आगमन बढ्न थाल्दा पर्यटन क्षेत्रमा सुधार हुने अपेक्षा गरिए पनि सरकारी निकायले पर्यटन क्षेत्रलाई गतिशील बनाउन थुप्रै काम गर्न आवश्यक छ । हुन त पर्यटन पुनरुत्थानका लागि सरकारले अध्ययन समिति बनाएको छ । त्यो समितिमा पर्यटन विज्ञहरू पर्याप्त मात्रामा पर्न नसकेको र पर्यटनलाई राम्ररी बुझेका व्यक्तिहरू कम भएको आरोपसमेत लगाइएको छ । पर्यटन पुनरुत्थानको रणनीति तय गर्न नेपाल पर्यटन बोर्डको पनि ठूलै भूमिका हुन्छ । पर्यटन प्रवर्द्धनात्मक कार्यक्रमलाई अहिले तीव्रता दिन आवश्यक छ । तर, बोर्डले त्यसतर्फ खासै काम गरेको देखिँदैन । अहिले होटेलहरूको अकुपेन्सी बढेको छ । तर, यसमा बोर्डको सक्रियताभन्दा पनि व्यवसायीको आफ्नै पहलले पर्यटक आगमन बढ्ने संकेत देखिएको हो । नेपालको ठूलो पर्यटन बजार भारत र चीन हुन् । चीनबाट पर्यटन आगमन ठप्प छ भने भारतबाट आउने पर्यटकको संख्या चाहिँ पछिल्लो समय बढ्दो छ । कोरोनाको भयकै बीचमा पनि नेपालले उचित प्रचार रणनीति लिएको भए नेपालमा भीडभाडयुक्त पर्यटन छैन, त्यसैले सुरक्षित छ भन्ने सन्देश प्रवाहित गर्न सकेको भए गुणस्तरीय पर्यटक ल्याउने सम्भावना थियो । केही यस्ता पर्यटक आएका पनि थिए । संकटको यस घडीमा पर्यटनलाई जोगाउन धेरै देशले आन्तरिक पर्यटनलाई उच्च प्राथमिकतामा राखेको देखिन्छ । चीनमा बाह्य पर्यटक आगमनमा प्रतिबन्ध र चिनियाँ पर्यटक देशबाहिर ननिक्ले पनि आन्तरिक पर्यटक भने व्यापक थिए । अन्य देशले पनि यस्तै रणनीति अपनाएर पर्यटन जोगाएका थिए । नेपालले पनि सरकारी कर्मचारीलाई भ्रमण बिदा दिने नीति लिएको थियो तर त्यो अझै कार्यान्वयनमा आएको छैन । अहिले नेपालको पर्यटनलाई आन्तरिक पर्यटनले नै बचाएको छ । त्यसैले आन्तरिक पर्यटनलाई प्रोत्साहन गर्ने नीति पनि आवश्यक छ । नेपालले दिगो र गुणस्तरीय पर्यटन प्रवर्द्धन गर्नेगरी रणनीति तय गर्नुपर्छ । पर्यटनका लागि दशवर्षे रणनीति सार्वजनिक गरे पनि सरकारले त्यसअनुसार काम गरेको पाइँदैन । अतः पर्यटनलाई राहत र सुविधा दिएर तथा प्रवर्द्धनात्मक कार्यमा सहयोग गरी पर्यटक आगमन खुला भएका र नेपाल कोरोना जोखिम कम भएको मुलुक भनी प्रचार गरेर पर्यटन क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिन सकिन्छ ।

Aarthik Abhiyan फाल्गुन २०७८

पर्यटन पुनरुत्थानको संकेत

दशैको लामो बिदा र विदेशी पर्यटक आगमनलाई सहज बनाइएपछि नेपालको पर्यटन क्षेत्रमा पुनरुत्थानको संकेत देखिएको छ । यतिबेला प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यहरूमा आन्तरिक र बाह्य पर्यटकको राम्रो उपस्थिति देखिन थालेको छ । कतिपय क्षेत्रमा त होटेलहरू भरिभराउ नै हुन पुगेको समाचार आइरहेका छन् भने कतिपय होटेलहरूको अकुपेन्सी दर निकै बढेको तथा रिजर्भेशन पनि राम्रै रहेको प्रतिक्रिया आइरहेका छन् । त्यसमा पनि अहिले आउने पर्यटक नेपालले गुणस्तरीय पर्यटनको अपेक्षा गरेका देशबाट आएका छन् । त्यसो हुँदा पर्यटनलाई गुणस्तर बनाउने मौकासमेत मिलेको छ । यद्यपि यसले निरन्तरता पाउनेमा भने आशंका नै छ । सरकारले स्वास्थ्य निर्देशिका लचिलो बनाएपछि विदेशी पर्यटक आगमन उल्लेख्य वृद्धि भएको हो । अध्यागमन विभागले तयार पारेको विवरणअनुसार हवाई र स्थलमार्ग हुँदै अक्टोबर १ देखि १६ तारीखसम्म ११ हजार ९ सय ८८ विदेशी पर्यटक नेपाल भित्रिएका छन् । तेस्रो मुलुकबाट नेपाल आउनेके संख्यामध्ये १९ प्रतिशत पर्यटक रहेका छन् । अघिल्लो महिना यस्तो संख्या १४ प्रतिशत थियो । सेप्टेम्बर महीनाभरको तुलनामा अक्टोबरको आधा नबित्दै विदेशी पर्यटकको आउने दर ५ प्रतिशतले वृद्धि भएको अध्यागमनका तथ्यांकले देखाउँछ । सेप्टेम्बर १ महीनामा भित्रिएका पर्यटकको तथ्यांकभन्दा अक्टोबर १६ तारीखभित्र नेपाल भित्रिएका पर्यटकको संख्या धेरै देखिनुले बाह्य पर्यटक आगमन सकारात्मक रहेको देखिन्छ । सरकारले विदेशी पर्यटकलाई क्वारेन्टाइनको व्यवस्था हटाएकाले आगामी दिनमा पर्यटक आगमन निकै बढ्ने देखिएको छ । अहिले खोप लगाएका पर्यटकलाई अनअराइभल भिसा दिन शुरू गरिएको छ । अहिलेको समय पदयात्रा र हिमाल आरोहणको हो । अनअराइभल भिसाले नेपाल पदयात्रा र हिमाल आरोहणका लागि खुलेको सन्देश दिएको छ । त्यसको प्रभाव बिस्तारै देखिन थाल्नेछ । तेस्रो मुलुकबाट पर्यटक आउन थालेपछि काठमाडौंलगायत मोफसलका तारे होटेलमा चहलपहल शुरू भएको छ । यसले पर्यटनक व्यवसायीमा उत्साह जगाएको छ । यही क्रममा पर्यटक आगमन भए कोभिडका कारण २ वर्षदेखि थलिएको पर्यटन क्षेत्र पुनरुत्थान हुने अपेक्षा छ । १ महीनाअघि प्रमुख पर्यटकीय क्षेत्र ठमेलमा पर्यटक नै देखिँदैनथ्यो । त्यसैले कतिपयले सटरै बन्द गरेर बसेका थिए । तर, तिनले अहिले पसल खोल्न थालेका छन् । फाट्टफुट्ट पर्यटक देखापर्न थालेको र तिनले सोधपुछ गर्न थालेकाले व्यवसाय चल्ने विश्वास व्यवसायीमा फेला परेको छ । हस्तकलाका व्यवसायीहरू आशावादी बनेका छन् । नेपालको प्रमुख पर्यटन बजार भनेको भारतीय र चिनियाँ हुन् । अहिले पनि चीनबाट पर्यटक आगमन ठप्प छ । तर, भारतबाट भने पर्यटक आउन थालेका छन् । तेस्रो मुलुकबाट आउने पर्यटकको संख्या अहिले बढेको हो । अमेरिका र यूरोपबाट आउने पर्यटकको संख्या बढ्नु नेपाली पर्यटनका लागि राम्रो अवसर पनि हो । यो १६ दिनको अवधिमा भारतबाट आउने पर्यटकको संख्या उल्लेख्य रहेको छ । ४ हजारभन्दा भारतीय पर्यटन नेपाल आएका छन् । नेपाल भित्रिने पर्यटकको कुल संख्याको एक तिहाइ भारतीय पर्यटक रहेका छन् । प्रख्यात भारतीय अभिनेता अनुपम खेरको टोली अहिले सिनेमा छायांकनका लागि नेपालमा रहेको छ । उनले नेपालका तस्वीरहरू सामाजिक सञ्जालमा हालिरहेका छन् जसले गर्दा भारतीय पर्यटकमाझ सकारात्मक सन्देश गइरहेको छ । नेपाल पर्यटन बोर्ड तथा पर्यटन व्यवसायीहरूले यस अवसरको फाइदा लिन भने नसकेको देखिन्छ । उनले सित्तैमा नेपालको प्रचार गरिरहेका छन् तर प्रचारका लागि तिनलाई उपयोग गर्न पर्यटन बोर्ड भने चुकेको छ । पैसा खर्च गरेर गर्नुपर्ने प्रचार सित्तैमा हुँदा पनि त्यसको लाभ लिन नखोज्नुमा भारतीय पर्यटकप्रति नेपालीहरूको हेराइ नकारात्मक हुनु हो । पश्चिमेली पर्यटक जति भारतीय पर्यटकले खर्च नगर्ने र मूल्यमा मोलमोलाइ गर्ने भएकाले यस्तो भएको हुन सक्छ । तर, नेपालको पर्यटनमा उनीहरूको योगदान ठूलो छ भन्ने बिर्सनु हुँदैन । डेढ वर्षभन्दा बढी समयदेखि ठप्प रहेको पर्यटन व्यवसायमा यी सकारात्मक संकेत देखिए पनि नेपालको अपेक्षा, लगानी र भौतिक संरचनाअनुसार भने ज्यादै न्यून हो । पर्यटक आगमन बढाउन नेपालमा कोरोनाको जोखिम कम छ भन्ने सन्देश प्रवाहित गर्नु आवश्यक छ । यसका लागि सरकारले काम गर्नुपर्छ । बेलायतले नेपाललाई रेड जोनबाट हटाए पनि अन्य यूरोपेली देशले हटाएका छैनन् । यसका लागि त्यहाँ कार्यरत कूटनीतिक क्षेत्र सक्रिय हुनुपर्ने देखिन्छ । साथै विश्वभरि नै झन्डै २ वर्षदेखि मानिसहरूले घुमफिर गर्न पाएका छैनन् । नेपालको अद्वितीय विशेषतासँग परिचित पश्चिमेली पर्यटक नेपाल आउन उत्साहित पनि छन् । तर, पर्यटनको बजारीकरण हुन सकेको छैन । कोभिडपछिको पर्यटनलाई कसरी अघि बढाउने भन्नेमा स्पष्ट कार्यनीति र त्यसको कार्यान्वयन हुन सकेको छैन । योजनबद्ध किसिमले सरकार र निजीक्षेत्रले यसमा काम गर्न ढिला भइसकेको छ । नेपाल खुला भएको सन्देश जानासाथ पर्यटन आगमनमा सकारात्मक वृद्धि हुनु खुशीको कुरा हो तर त्यसमा हाम्रो तदारुकता पुगेको छैन । पोखरालगायत केही पर्यटन क्षेत्रका व्यवसायीहरूले अहिले आन्तरिक पर्यटकका कारण राम्रो व्यवसाय पाएका छन् । दशैंको लामो बिदामा घुमघाम गर्ने प्रवृत्ति केही वर्षयता निकै बढेको छ । त्यसैको परिणति यस याममा आन्तरिक पर्यटकले घान्द्रुक, घोरेपानी, मार्दी, अन्नपूर्ण आधार शिविर, कफुचे, कोरी आदि स्थानमा पदयात्रामा जाने नेपाली पर्यटक उल्लेख्य मात्राा देखिएका छन् । दशैंका अवसरमा सरकारी तथा निजी कार्यालय र कम्पनीले दशैं पेश्की एवं बोनस दिने गरेका कारण अधिकांशले यसको उपयोग घुमफिरमा खर्चने गरेको पाइन्छ । अहिले पोखराका होटेलको अकुपेन्सी दर ३५ देखि ५० प्रतिशतसम्म रहेको छ । यो दरले होटेलहरू राम्रैसँग सञ्चालन हुन सक्छन् । आन्तरिक पर्यटनले अहिलेलाई पर्यटनमा निकै ठूलो टेको दिएको छ । तर, यसलाई निरन्तरता दिन व्यवसायीहरूले विशेष ध्यान दिनुपर्ने हुन्छ । पन्त नेपाल एशोसिएशन अफ टुर एन्ड ट्राभल एजेन्ट्स (नाट्टा)का पूर्वमहासचिव हुन् ।

Aarthik Abhiyan आश्विन २०७८

तंग्रिँदै पर्यटन क्षेत्र‚ पर्यटक आगमनमा झिनो सुधार

काठमाडौं : करिब दुई वर्षदेखि महामारीको रूपमा फैलिएको कोरोना भाइरस (कोभिड १९)ले आर्थिक क्षेत्रमा ठूलो क्षति पुग्यो। अन्य क्षेत्रको तुलनामा पर्यटन क्षेत्रमा ठूलो धक्का लाग्यो।पछिल्ला दिनमा पर्यटक आगमनमा झिनो सुधार देखिएको छ। कोभिड–१९ महामारीको जोखिमकै बीच सरकारले विदेशी पर्यटकका लागि लागू गरेको नयाँ व्यवस्थाका कारण पर्यटन क्षेत्रमा सहयोग पुगेको छ।विशेषगरी सरकारले विदेशी पर्यटकलाई ‘अन अराइभल भिसा’ व्यवस्था गरेसँगै पर्यटक आगमनमा सकारात्मक संकेत देखिएको नेपाल पर्यटन बोर्डले जनाएको छ

थाहा खबर आश्विन २०७८