सेप्टेम्बर महीनामा ९१ हजार विदेशी पर्यटक हवाईमार्गबाट नेपाल भित्रिएको तथ्यांक नेपाल पर्यटन बोर्डले सार्वजनिक गर्यो । गत ९ महीनामा झन्डै ७ लाख पर्यटक नेपाल आएको पाइन्छ । यो भनेको करीबकरीब कोरोनाकालअघिकै अवस्था हो । तर, पर्यटन व्यवसायीको भनाइ मान्ने हो भने पर्यटकीय क्षेत्रमा खासै चहलपहल छैन ।
९१ हजार पर्यटक आउँदा सौराहाको पर्यटन क्षेत्र सुनसान छ भन्ने व्यवसायीको भनाइ छ । यही महीनामा नै होटेलहरू खाली रहेको व्यवसायीको भनाइ छ । यद्यपि अक्टोबर र नोभेम्बरमा पर्यटक बढ्ने आशा उनीहरूमा छ । नेपाल आएका मध्ये झन्डै आधा पर्यटक पोखरा पुग्ने पर्यटक व्यवसायीहरू बताउँछन् । तर, सेप्टेम्बर महीनामै पोखरा सुनसान भएकाले आफूहरू निराश भएको व्यवसायी बताउँछन् । सौराहा र पोखरामै पर्यटक सुनसान भन्ने व्यवसायीको भनाइ पत्याउने कि पर्यटन बोर्डको तथ्यांक पत्याउने भन्ने अन्योल पैदा भएको छ ।
त्यसो त लुम्बिनीमा पनि पर्यटक खासै छैनन् । गौतमबुद्ध अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थल बनेर पर्यटक खचाखच हुन्छन् भन्ने अपेक्षाले त्यहाँ होटेलमा लगानी गरेका व्यवसायी यहाँबाट वायु सेवा सञ्चालन नहुँदा पर्यटक आगमन नभएकाले पुर्पुरोमा हात लगाएर बसेका छन् । नेपालगञ्ज पनि अहिले सुनसान नै छ । कैलाश मानसरोवर यात्रा भारतीय पर्यटकका लागि खुला नगरिएकाले नेपालगञ्जका होटेल व्यवसायी पनि निराश देखिएका छन् । त्यसो भए झन्डै ७ लाख पर्यटक कहाँ गए त ?
नेपाल बाहिर बसोवास गर्ने र उतैको नागरिकता लिएका नेपालीको संख्या बढेको छ । तिनीहरू हवाई मार्गबाट नै नेपाल आउँछन् । तिनलाई समेत गनेर पर्यटकको संख्या तय गरिएको हो भने मात्रै पर्यटन व्यवसायी र बोर्डको तथ्यांक मिल्न सक्छ । अन्यथा पर्यटक संख्या र व्यवसायमा कहीँ कतै केही नमिलेको देखिन्छ । अझ सीमाबाट सडकमार्ग भएर आउने भारतीय पर्यटकको संख्या यसमा कति छ बोर्डको संख्यामा उल्लेख छैन । भारतीयहरू आफ्नै सवारीसाधन लिएर आउँछन् । धार्मिक यात्रुका साथै पोखरा, लुम्बिनी र सौराहाको भ्रमणमा आउने भारतीय पर्यटक पनि प्रशस्तै छन् । करीब ७ सय भारतीय एकैपटक मुस्ताङ पुगेका छन् । यो संख्या पनि यी क्षेत्रको पर्यटनमा उल्लेख्य मानिन्छन् । यी सबै संख्या मिलाउँदा व्यवसायीको भनाइ जस्तो सुनसान नबन्नुपर्ने हो ।
हुन त कोरोना कालपछि होटेल र अन्य पूर्वाधारमा लगानी बढेकाले पनि पर्यटक बाँडिएर व्यवसाय घटेको हुन सक्छ । तर, पुराना व्यवसायीले समेत व्यवसाय नबढेको प्रतिक्रिया दिएकाले यसै भएको हो भन्न सकिँदैन । यो याममा आउने प्राय: पर्यटक पदयात्रामा जाने भएकाले शहरी पर्यटन क्षेत्रमा चहलपहल कम भएको हुन सक्छ । मनाङको होटेल पदयात्रीका कारण भरिभराउ भएको समाचार आएकाले पनि धेरै पर्यटक पदयात्रामै गएका हुन सक्छन् । जेजस्तो भए पनि पोखरा, ठमेलजस्ता क्षेत्रमा पर्यटक अहिले भरिभराउ हुनुपर्ने हो । त्यसैले यसको विश्लेषण गर्नु जरुरी छ । अध्ययनले पर्यटक आगमनको प्रवृत्ति र उनीहरूले रुचाएको क्षेत्र थाहा हुन्छ जसबाट पर्यटनमा सही नीति लिन सहयोग मिल्छ ।
