नयाँ दिल्ली (भारत) । कोइलाको चरम अभाव भएपछि बिहिबार भारतका कयौं स्थानमा ८ घण्टासम्म बिजुली काटिएको छ । यसले एशियाको तेस्रो ठूलो अर्थतन्त्र भारतमा कोइला अभावले नयाँ ऊर्जा संकट उत्पन्न गराउने हो कि भन्ने भय बढेको छ ।
नेपालमा अहिले पनि भारतीय बिजुली बिना २४ घण्टा विद्युत आपूर्ति गर्न सकिन्न । केही समय अघि भारतमा बिजुलीको मूल्य बढेर ३८ रुपैयाँसम्म पुग्दा नेेपालले बिड गरेर पनि बिजुली पाएको थिएन । त्यतिबेला औद्योगिक क्षेत्रमा केही समय आपूर्ति रोकिएको थियो ।
अहिले भारतमा ८ घण्टासम्म लोडसेडिङ शुरु हुँदा नेपालमा पनि यसको प्रभाव पर्ने पक्का छ । भारतले नेपाललाई बिजुली नदिए अहिले पनि औद्योगिक क्षेत्रको आपूर्ति रोक्नुपर्ने अवस्था छ ।
नेपालले अहिले भारतबाट दैनिक एक करोड युनिट विद्युत ऊर्जा आयात गरिरहेको छ । यो भनेको कुल विद्युत मागको एक तिहाई हाराहारी हो । नेपालमा अहिले ३ करोड २१ लाख युनिट विद्युत माग रहेको छ । विद्युत प्राधिकरण, सहायक कम्पनी र निजी क्षेत्रका आयोजनाबाट २ करोड युनिट भन्दा बढी विद्युत आपूर्ति भइरहेको छ ।
लोडशेडिङ भएपछि महँगोमा इन्भर्टर खरीद गर्दै भारतीय
अहिले भारतमा सहिनसक्नुको गर्मी छ । उखर्माउलो गर्मीबीच बिजुलीको माग बढेको छ । पञ्जाब, उत्तर प्रदेश र आन्ध्र प्रदेशसमेत देशभरका कयौं स्थानमा बिजुलीको उच्च माग छ ।
तर माग बढेकै भएपनि कोइलाको चरम अभावबीच बिजुली उत्पादन घट्दा माग धान्न नसकेर केही स्थानमा ८ घन्टासम्म बिजुलीको आपूर्ति बन्द भएको छ । उपभोक्ताहरु गर्मी खप्न वा बिजुलीको महँगो ब्याक–अप विकल्प खोज्न बाध्य बनेका छन् ।
हुन त भारतमा बेला बेलामा बिजुली जान्छ । यो नौलो कुरा होइन । तर पछिल्लो अवस्थाले ऊर्जा संकट नजिकिँदै गइरहेको हो कि भन्ने संकेत गरेको छ ।
कोरोना भाइरसको महामारीका कारण सुस्ताएको भारतीय अर्थतन्त्र विस्तारै पुनःबहाल हुने क्रममा रहेको छ । भारतले ७० प्रतिशत बिजुली उत्पादन कोइलाबाट गर्ने गरेको छ । रुसले युक्रेनमाथि आक्रमण गरेपछि विश्व बजारमा इन्धन महँगो भएको छ ।
इन्धनको मूल्य वृद्धि रोक्न सरकार अहिले संघर्षरत् छ । यस्तोमा बिजुली अभावले समस्या झनै बढाएको छ । धातु, फलाम र सिमेन्ट लगायत वस्तु उत्पादक साना ठूला सबै व्यवसायहरुको ऊर्जामा अहिले खर्च बढेको छ । कोइला अभाव जारी रहिरह्यो भने यसले भारतको औद्योगिक उत्पादनमा दबाब दिने र मुद्रास्फीतिको अर्को झड्का उत्पन्न हुन सक्ने चेतावनी नोमुरा होल्डिङ्स इंकले दिएको छ ।
पछिल्लो समय आर्थिक गतिविधिहरु विस्तारै बढ्दै गइरहेको अनि बिजुलीको माग गर्मीमा उत्कर्षमा पुग्ने समय भएकोले पनि माग र आपूर्तिबीच तालमेल नमिल्दा घन्टौ लोडशेडिङ हुने अवस्था छ । देशका कयौं क्षेत्रमा तापक्रम बढेको छ । नयाँ दिल्लीमा अप्रिल २० मा तापक्रम ४२ दशमलव ६ डिग्री सेल्सियस पुगेको मौसम विभागले बताएको थियो । यो पाँच वर्षयताकै उच्च हो ।
