काठमाडौं ।अमेरिकी लगानी अनुसन्धान कम्पनी हिन्डनबर्ग रिसर्चको रिपोर्टमा भारतीय अर्बपति व्यापारी गौतम अदानीको व्यापारिक समूह अदानी ग्रूपको नाम मुछिएपछि समूहका कम्पनीहरुको शेयर मूल्यमा भारी गिरावट आएको छ । एकै दिनमा अदानी समूहको बजार पुँजीकरणमा ३३ खर्ब ७० अर्ब रुपया बराबर गुमेको छ । अदानी समूहको शेयरमा आएको कमीले भारतीय शेयर बजारलाई अस्थीर बनाएको छ । अन्य कम्पनी पनि मारमा परेका छन् ।
हिन्डनबर्गको रिपोर्टपछि भारतको सबैभन्दा ठूलो बीमा कम्पनी लाइफ इन्स्योरेन्स कर्पोरेशन (एलआईसी)लाई ठूलो धक्का लागेको छ । शुक्रवार एलआईसीले १ खर्ब ६६ अर्ब २७ करोड रुपया बराबरको बजार पूँजीकरण गुमाएको छ । अदानी समूहको लगानी भएका सबैभन्दा ठूला ५ कम्पनी मध्ये एलआईसी सबैभन्दा ठूलो घरेलु (नन प्रमोटर) लगानीकर्ता हो ।
दुई दिनमा मात्रै अदानी समूहका कम्पनीहरूमा एलआईसीको लगानीको मूल्य २२ प्रतिशतले घटेको भन्दै इन्डियन एक्सप्रेसले समाचार छापेको छ । यो कमीको प्रभावले शुक्रवार एलआईसीको शेयर ३ दशमलव ५ प्रतिशतले घटेको छ । दुई दिनको कारोबारमा ५ दशमलव २ प्रतिशतले कमी आएको थियो ।
इकोनोमिक टाइम्समा प्रकाशित समाचारका अनुसार हिन्डनबर्गले आफ्नो १०६ पृष्ठको रिपोर्टमा अदानीलाई कर्पोरेट जगतमा सबैभन्दा ठूलो ठगी भएको आरोप लगाएको छ । अदानी समूहको सबैभन्दा ठूलो कम्पनी अदानी इन्टरप्राइजेजको एफपीओ शुरु हुनै लागेको समयमा यो आरोप बाहिरिएकोले पनि कम्पनीको शेयरमा असर देखिएको हो । शुक्रवार एफपीओ जारी भएको पहिलो दिन यसको १ प्रतिशत मात्रै विक्री भएको छ ।
प्रतिवेदनमा मरिसस र क्यारेबियन टापुहरू जस्ता विदेशमा रहेका ट्याक्स हेभनमा रहेका कम्पनीमा अदानी समूहको स्वामित्वमाथि प्रश्न उठाइएको छ । अदानीको कम्पनीहरुमाथि कर्जा निकै धेरै भएको अनि वित्तीय रुपमा निकै जोखिमयुक्त अवस्थामा रहेको पनि प्रतिवेदनमा उल्लेख गरिएको छ ।
बिहीवार अदानी समूहले भारत र अमेरिकामा हिन्डनबर्ग रिसर्चविरुद्ध ‘सुधारात्मक र दण्डात्मक’ कारबाही गर्ने विचार गरिरहेको खबर बाहिरिएको थियो । अदानीले भने आफू जहिले पनि कानुनको पालना गर्दै आएको दाबी गरिरहेका छन् । प्रतिवेदनको असरले भारतीय शेयर बजारमा निकै अस्थीरता उत्पन्न गरेको छ ।
हिडनबर्गले आफ्नो लाभका लागि प्रमाणित नै नभएका तथ्यहरु प्रस्तुत गरेको दाबी अडानी समूहको छ । हिन्डनबर्ग सर्ट सेलिंग विशेषज्ञ भएको अनि उसले शेयर मूल्य घट्ने अपेक्षा गरिएका कम्पनीहरूको शेयरमा बाजी लगाउँने दाबी अदानी समूहका कानूनी सल्लाहकारको छ । हिडनबर्गले अदानी समूहमा शर्ट पोजिशन राखेको बताएको थियो ।
अडानी समूह भारतको सबैभन्दा ठूलो कम्पनी हो । यसले कमोडिटी ट्रेडिङ, एयरपोर्ट, बिजुली र नवीकरणीय ऊर्जालगायत धेरै क्षेत्रमा हात हालेको छ । दुई दिनमा ३६ खर्ब रुपया गुमाएपछि विश्वका सबैभन्दा धनी व्यक्तिहरुको सूचिमा अदानीको वरियता खस्किएको छ । अमेरिकी आर्थिक पत्रिका फोब्र्स रियल टाइम बिलेयनियर्स इन्डेक्समा अडानी सातौं धनी व्यक्तिमा समेटिएका छन् । प्रतिवेदन सार्वजनिक हुनु अघि उनी वरियताको तेस्रो स्थानमा थिए । एजेन्सीको सहयोगमा